పుట:చన్ద్రాలోకః.pdf/4

ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

శ్రీరస్తు

చన్ద్రాలోకః

బుధరఞ్జనీనామక వ్యాఖ్యాసంగ్రహసహితః.

———

మఙ్గళమ్

పరస్పరతపస్సంపత్ఫలాయితపరస్పరౌ,
ప్రపఞ్చమాతాపితరౌ ప్రాఞ్చౌ జాయాపతీ స్తుమః
అలఙ్కారేషు బాలానామనగాహనసిద్ధయే,
లలితః క్రియతే తేషాం లక్ష్యలక్షణసంగ్రహః.

1. ఉపమాలఙ్కారః

ఉపమా యత్ర సాదృశ్యలక్ష్మీరుల్లసతి ద్వయోః,
హంసీవ కృష్ణ తే కీర్తిస్స్వర్గఙ్గామవగాహతే.

1


అమరీకబరీభారభ్రమరీముఖరీకృతమ్,
దూరీకరోతు దురితం గౌరీచరణపఙ్కజమ్.

ఆథార్థాలఙ్కౌరాణాం మధ్యే ప్రధానత్వాత్ప్రథమముపమా నిరూప్యతే, సా చ సంక్షేపతో ద్వివిధా, పూర్ణా లుప్తా చేతి. తత్రోపమానోపమేయ సాధారణధర్మోపమావాచకానాం చతుర్ణాం ప్రయోగే. పూర్ణే త్యుచ్యతే. తేషామన్యతమానుపాదానే లుప్తేతి. తత్రతావదేకేన శ్లోకేన ఉపమా సామాన్యలక్షణోక్తిపూర్వకం తాముదాహరతి. ఉపమా యత్రేతి అత్ర ప్రథమార్ధం లక్షణమ్ ద్వితీయార్ధ ముదాహరణమ్. ఏవముత్తరత్రాసిప్రా