పుట:కావ్యాలంకారచూడామణి (విన్నకోట పెద్దన).pdf/5

ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

ఆలంబనవిభావము

క.

ఆలంబనంబు నాఁగ ర, సాలంబన మైనరూపయౌవనకాంతి
శ్రీలావణ్యాదిక; మది, మూలము తద్వ్యక్తికిన్ బ్రమోదప్రద మై.

23

ఉదాహరణము

చ.

నెలవుల నిండుచన్నుఁగవ నిక్కును, గామునితూపు కైవడిన్
వెలిఁగెడు రూపవిభ్రమము, విద్యుదుదారతఁ దేజరిఁల్లుఁ జూ
పులజిగి, సొంపు వెట్టనివిభూషణ మై మెయి నంతకంతకున్
బలియుఁ, జళుక్యవిశ్వజనపాలునిమన్ననఁ గన్నయింతికిన్.

24

ఉద్దీపనవిభావము

క.

చలియింపక రస మింపుల, నొలయుచు నెవ్వానిచేతి నుద్దీపించున్
గలఁగొన బుధులకు నవి యి, మ్ముల నుద్దీపనవిభావములు వాఁ బరఁగున్.

25


క.

ఆలంబనోక్తగుణములు, నాలంబనచేష్టితములు హారాలంకా
రాళియు నుత్సవలీలలు, నోలిన్ జతురాహ్వయంబు లుద్దీపనముల్.

26


సీ.

రూపలావణ్యతారుణ్యాదిశారీరగుణము లాలంబనగుణము లరయ,
నంగనోచితభావహావహేలాదివింశతియుఁ జేష్టితము లై సంచరించు,
హారకేయూరమంజీరకంకణకంఠకాదు లలంకరణాఖ్యఁ జెందు,
నుపవనజలచంద్రికోత్సవార్తవలీల లాత్మవిహారంబు లనఁగఁ బరఁగు;


తే.

నిట్టి యుద్దీపనవిభావహితవినోద
విభవములఁ బొందుఁ జాళుక్యవిశ్వవిభుఁడు
అలరువిల్తునిభంగి జయంతులీల
భద్రుచందమున నలకూబరునిపగిది.

27

అనుభావములు

శా.

భ్రూతారాననరాగదృగ్విలసనంబుల్ పాణిపాదాంగవా
క్చాతుర్యంబును నోష్ఠకంపనము నాఁగం బేర్చు చేష్టాసము
ద్భూతం బై టనుభూత మై రసము సొంపున్ జెందుటన్ జేసి వి
ఖ్యాతం బై యనుభావ మొప్పు లలితవ్యక్తాకృతిన్ దోఁచుచున్.

28


చ.

వదనవికాసమున్, బొలయు వాలికచూపులు, లేఁతనిగ్గుతోఁ
బొదలెడితారకల్, బొమల పొల్పగుపోకలు, మోవికెంపుపైఁ
గదిరెడి చిన్నినవ్వు, చెలికత్తెల కందము సేయుమాటలున్,
సుదతి చళుక్యవిశ్వనృపసుందరుఁ జెందుటఁ జెప్ప నొప్పగున్.

29

సాత్త్వికభావములు

తే.

సత్త్వ మన మనోవృత్తి, తజ్జంబు లైన
భావములు సాత్త్వికము లష్టభావితములు,