పదబంధ పారిజాతము/గుభగుభలు
గుప్పుగుప్పున వైచు
- ధ్వన్యనుకరణము.
- "గుప్పుగుప్పున మోచికొని యున్న వలలతోఁ, బలలంపుఁ బొత్తరల్ పాఱవైచి." మను. 4. 103.
గుప్పు తెప్పున
- గబగబ.
- "అప్పుడు తద్వధూటి చలితాధర యైవరు గుప్పు తెప్పునం, జప్పుడుగా నదల్చి..." శుక. 1. 540.
గుప్పు మను
- వాసన కొట్టు.
- "గుప్పు గుప్పు మని యజ్ఞుల కేనియుఁ గొట్టు వాసనల్." గుంటూ. పూర్వ. 105.
గుబగుబ
- ధ్వన్యనుకరణము.
గుబాదెబ
- ధ్వన్యనుకరణము.
- "వె,ల్పటికి హుషారునం జని గుబాదెబ వీధుల వెంట జంట లై." హంస. 5. 160.
గుబారు చేయు
- కుట్ర పన్ను ; లేనిపోనివి కల్పించు ; కలత పెట్టు.
- "మనలను జూడ లేక నడుమంత్రపు వారు గుబారు చేసి గొ,బ్బున నినువంటి దాని కెగఁబోసిరి నాతలఁ పొప్పకుండఁగన్." రాధా. 3. 78.
గుబాలున
- ధ్వన్యనుకరణము.
- "గుబాలునఁ గురిసెన్, నభమున సుమనో వర్షము." విజయ. 3. 229.
గుబులుకొను
- వాసన లెగయు.
గుబ్బటిలు
- గుబ్బతిల్లు.
గుబ్బతిలు
- ఉబుకుకొని వచ్చు.
- "గుబ్బ మెఱుంగుఁ జన్గవ గగుర్పొడువన్ మదిలోనఁ గోరికల్, గుబ్బతిలంగఁ జూచె." మను. 2. 28.
- ఇది నీటివిషయంలో సామాన్య మైనా, లక్షణయా మిగత వానికీ ఉపయోగిస్తారు.
గుబ్బతిల్లు
- చూ. గుబ్బతిలు.
గుబ్బలాడి
- యువతి.
గుబ్బసరము
- ఒకరకమైన హారము.
గుబ్బుగుబ్బు రను
- ఘూర్ణిల్లు.
- "పొరి నంభోనిధి గుబ్బుగుబ్బు రనుచున్." వీర. 3. 223.
గుభగుభలు
- గడబిడలు.
- "అంత రాయపుంగుభగుభ లేర్పడన్. గుంటూ. పూ. పు. 32.
గుభా లను
- ధ్వన్యనుకరణము.
గుభులన వ్రేయించు
- ధ్వన్యనుకరణము.
- "డిండిమదుందుభుల్ గుభు లనన్ వ్రేయించి సైన్యంబు." ఉ. హరి. 4. 212. గుభు ల్లను
- ధ్వన్యనుకరణము.
- సారం. 3. 28.
గుభులు గుభు లను
- ధ్వన్యనుకరణము.
- "గుభులు గుభు ల్లను నాదండాల." వీర. 3. 226.
గుభేలు
- ధ్వన్యనుకరణము.
గుభేలుదస్త్రం
- పెద్ద కాగితాలకట్ట. కొంచెం వ్యంగ్యంగా అను మాట.
- "ఈ గుభేలుదస్త్రం యేమిట్రా ?" వా.
గుమగుమ వాసించు
- గుబాళించు. విజయ. 3. 122.
గుమి గూడు
- గుంపు గూడు.
- "క్రొక్కాఱు మెఱుఁగు లన్నియు, నొక్కెడ గుమి గూడి పిల్చియున్న విధముగా." వేంకటాచల మాహాత్మ్యము. 1. 131.
- "దైవనమస్కారంబులు దూరంబు చేసి పదుగు రైదుగురు గుమి గూడుకొని..." శుక. 2. 10.
- గుమి గూడుకొను అని ఆత్మనే పదములో కూడ నిది ప్రయుక్తము. ఒకటిగా చేరు అని అర్థము.
గుమిగొను
- గుమి గూడు.
గుమురుకట్టు
- గుంపు కట్టు.
గుమురుకొను
- దట్ట మగు.
- "కుఱుచ లై గుమురు లై గొనబు లై లేఁబాఁప, కొమ్మఁ జుట్టిన జడల్ గుమురుకొనఁగ." పాండు. 2. 91.
గుముర్లు గట్టు
- గుములు కట్టు.
గుములు గట్టు
- గుంపులు కట్టు.
గుములు గూడు
- గుములు కట్టు.
గుమ్మటంగా
- 1. గుంభనగా, గోప్యంగా.
- "తింటారో తినరో గాని వాళ్లింట్లో గుమ్మటంగా బతుకుతున్నారు." వా.
- 2. దిట్టంగా.
- వాడు గుమ్మటంగా ఉన్నాడు." వా.
గుమ్మడికాయంత
- పెద్దది.
- "గుమ్మడికాయ యంత యగు ముత్తెం బై మనం బేర్ప." ఆము. 4. 213.
గుమ్మడికాయంత ముత్తెము
- పెద్దముత్తెము. తాళ్ల. సం. 3. 181.
గుమ్మిడికాయల దొంగ
- ఎవరో ఏదో అనగా అది తనను గూర్చే అని భావించు వారియెడ ఉపయోగించే పలుకుబడి.
ఒక పిట్టకథ దీనికి మూలం. ఒక చోట గుమ్మిడికాయల దొంగతనం జరిగిం దట. అందరినీ చేర్చి రాజుగారు దొంగతనాలు చేస్తే చేశారు. బుజాలమీదే పెట్టుకోవలా అన్నా డట. అనగానే అసలు దొంగతనం చేసినవాడు బుజాలు తడిమి చూచు కున్నా డట.
- "ఏదో మాటవరసకి నే నంటే నువ్వులికి పడతా వేం? గుమ్మిడికాయల దొంగలాగా." వా.
- "గుమ్మిడికాయలదొంగ అంటే బుజాలు తడివి చూచుకున్నాడట." సా.
- చూ. బుజాలు తడిమి చూచుకొను.
గుమ్మడికాయ లన్న బుజాలు పట్టి చూచుకొను తాళ్ల. సం. 3. 519.
- చూ. గుమ్మడి.
గుమ్మడికాయలో ఆవగింజంత
- ఏ కొద్దికూడా కాలేదను పట్ల ఉపయోగించే పలుకుబడి.
- అత్యల్పము.
- "కొలఁది మీఱఁ బెద్ద గుమ్మడికాయలో, నావగింజ యంత యైనఁ గలదె?" సావం. 2. 26.
- "చేయవలసిన పని చాలా ఉంది. గుమ్మడికాయలో ఆవగింజం తైనా కాలేదు." వా.
గుమ్మడిగింజ నామము
- గుమ్మడిగింజ ఆకారంతో పెట్టే బొట్టు.
గుమ్మడిమూట గట్టు
- గుమ్మడికాయవలె ముడుచుకొని పోవునట్లు చేయు.
- "ఇరుచంబడ గుమ్మడిమూట గట్టి వీ,పెక్కి దువాళి చేసి చలి యిక్కడ నక్కడఁ బెట్టు వేకువన్." క్రీడా. పు. 15.
గుమ్మడివిత్తు నామము
- గుమ్మడిగింజ ఆకారంలో ఉన్న బొట్టు. ప్రభా. 4. 137.
గుమ్మ పడు
- కుప్పగూలు.
గుమ్ము గుమ్మను
- 1. చెవులు దిమ్మ వేసుకొనుట లోని ధ్వన్యనుకరణము.
- "గుమ్ముగుమ్మని చెవుల్ దిమ్ముపడఁగ." రాధి. 2. 20.
- 2. చిలుకటలో ధ్వన్యనుకరణము.
- "కవ్వపుఁగొండ వార్ధిలోఁ, దేలుచు గుమ్ముగు మ్మనఁగ ద్రిప్పఁగఁ జొచ్చిరి." హర. 6. 74.
గుమ్మెతకాడు
- గుమ్మెత అనే వాద్యం - ఘట వాద్యం వంటిది - వాయించు వాడు. హంస. 5. 136.
గురగుర మను
- ధ్వన్యనుకరణము.
- "పంది గురుగురు మంటుంది." వా.
- "ప్రాణం గురగుర మంటున్నది." వా.
గురికట్లు నిలుచు
- కట్టుబాటు నిలుచు.
- "నాదు గురికట్లు నిలుచునా నళిన నయన." రాధి. 1. 113.
గురిగింజ సరి దూగు
- చిన్న దగు. తాళ్ల. సం. 3. 585.
గురు డేకాదశమం దుండు
- ఉచ్చస్థితిలో నుండు.
- జాతకచక్రంలో గురువు ఏకా దశస్థానంలో అనగా లాభంలో ఉంటే బాగా సాగు నని జ్యోతిషం.
- "అబ్బో! క్షురకుల కిప్పుడు గురుఁ డేకాదశమం దున్నాఁడు. ఎక్కడఁ జూచిన మామిడాకు తోరణములు, మంగళ్లవీరణములు." సాక్షి. 245 పు.
గురుపరంపర
- వంశ పరంపరవలెనే గురువునకు గురువు, శిష్యునికి శిష్యుడు. ఇలా ఉన్న వరుస. పండితా. ద్వితీ. పర్వ. పుట. 522.
గురులువాఱు
- గిరగిర త్రిప్పు.
- "గురులు వా ఱెడు పెద్ద కొఱవిదయ్యములు." గౌ. హరి. ద్వితీ. పంక్తి. 1642.
గురువుకు పంగనామాలు పెట్టు
- గౌరవింప దగినవానినే మోసగించు.
- "వాడా ! కిరాతకుడు. గురువుకు పంగనామాలు పెడతాడు." వా.
గురువుతో గుటగుటలు
- గురువుతోనే వాగ్వాదము.
- "...కుటిలాత్మా ! అటమటమ్మున విద్య గొనుటయుం గాక గుటగుటలు గురువుతో నా యని కటకటంబడి." మను. 5. 19.
గురువుదేఱు
- చిప్పిలు, నురువులు గట్టు.
- "త్రెవ్వెడు గంటులన్ గురువుదేఱుచు నెత్తురు రాక మున్న." భాస్క. రా. యు. 2. 145.
గురువునకు బొమ్మ వెట్టు
- గురువునే అపహసించు.
- "...ఇంతి కియ్యెడన్, గురువుకు బొమ్మ వెట్టితిరి క్రూరవిచారమ కీరవారమా!" కవిరా. 3.
గురువును మించిన శిష్యుడు
- వాడికి మించిన చెడ్డ వాడనుపట్లనే వాడుక.
- ఎత్తిపొడుపుగానే దీనిని ఉపయోగిస్తారు.
గురువులు వాఱు
- 1. ఉఱుకు లెత్తు.
- "గురుగభీరుం డయ్యు గురువులు వాఱుచు, నట్టిట్టుఁ బాతర లాడువాని." భాగ. స్క. 10 (పూ) 544.
- 2. ఎక్కు వగు.
- "పెనఁగు వేడ్క లుల్లంబులలో,గురువులు వాఱఁగ నిలిచిరి." భార. ద్రోణ. 1. 135.
- 3. క్రొవ్వు పట్టు.
- "విరుల గుత్తులమీఁద గురువులు వాఱుచు, ముద్దిచ్చు తేటుల మొరపములకు." మార్కం. 5.
గుఱక పెట్టు
- చూ. గుఱక లిడు.
గుఱకపోతు
- నిద్రపోతు.
గుఱక లిడు
- గుఱక పెట్టు.
- నిద్ర పోవు అని భావార్థము. నిద్రించునపుడు నోరు తెరిస్తే, నోటినుండి గాలి వచ్చి గుఱ్ఱు మని శబ్దమగును.
- ధ్వన్యనుకరణము.
- "సెలవుల వనదంశములు మూఁగి నెఱవెట్టఁ, గోల్పులుల్ పొదరిండ్ల గుఱక లిడఁగ." మను. 2. 7.
గుఱగుఱ యగు
- దురద యగు, దురద కలది యగు. వరాహ. 10. 53.
గుఱి కట్టు
- కట్టుబాటు.
- "మారుసాములఁ జల పోరి పోరువేళ, నాదు గుఱికట్లు నిలుచునా." రాధికా. 1. 113.
గుఱికాడు
- గుఱి తప్పకుండా కొట్టేవాడు.
గుఱికి బారెడుగా
- కచ్చితంగా కాక - ఏదో ఉజ్జాయింపుగా.
- గుఱి చూచి కొట్టవలసిన చోట గుఱి పెట్టిన తావుకు బారెడు దూరంలో తగులునట్లు అనుటపై వచ్చినది.
- "అతడు చెప్పే అర్థం అంతా గుఱికి బారెడుగా ఉంటుంది." వా.
గుఱి కుదురు
- గౌరవ మేర్పడు.
- "ఆ వైద్యు డంటే వాళ్లకు గురి కుదిరింది. అందరూ అక్కడికే పోతారు." వా.
గుఱికొండి
- 1. ఆయముపాటు, మర్మ స్థానము.
- 2. త్రాళ్ళు.
- 3. గుర్తు.
- "అనర్ఘ రత్నసం, కలితపుఁ గుప్పె చామరము గాంచుటయే గుఱి కొండి యంచు న,బ్బలువగలాఁడు." కాళిందీ. 6.53.
గుఱికొను
- లక్ష్యీకరించు. గుఱి చేయు
- లక్ష్యీకరించు.
- "మనుజనాయకుని మర్మంబులు గుఱిచేసి." రుక్మాం. 3. 147.
- రూ. గుఱి సేయు.
గుఱి పడు
- పేరు పడు.
- "కొక్కో కమునఁ జాల గుఱి పడ్డ రౌతు, చక్కెర ఖాణంపు సామ్రాణి నెక్కి." రఘునా. 18 పుట.
గుఱి పఱచుకొను
- ఏర్పాటు చేసుకొను.
గుఱిపెట్టు
- బాణము మొదలగునవి గురి పెట్టు.
- "వాడు గురిపెట్టి కాల్చా డంటే ఆకాశంలో ఎగిరిపోయే పక్షి అయినా కింద పడవలసిందే." వా.
గుఱి యగు
- సమర్థ మగు.
- "సంసారాబ్ధికిన్ నావయై, దరిఁ జేర్పన్ గుఱి యైనవాఁడు." కుచేల. 2. 51.
గుఱి వేయు
- గుఱి చూచి కొట్టు; తన వశము చేసుకొను.
- "పురుషుని నెచటికిఁ బోవంగ నీయక, వింతచేఁతల గుఱి వేయ వలయు." మల్హణ. 2. 22.
గుఱి వ్రాయు
- గిరి గీయు.
- "పోవనీ, కంగజుఁ డానపెట్టి కదియన్ గుఱి వ్రాసె ననంగ జాఱి సా,రంగ మదంబు లేఁజెమటఁ గ్రమ్మె." మను. 2. 32.
గుఱుతుపడు
- గుర్తు తెలియు.
- "క్రొత్త డాలు సెలంగ గుఱుతు పడక." నిరంకు. 1. 43.
గుఱుతుమాట
- మంచిమాట.
- నానుడి.
- "ఎఱుక పిడికెడు ధన మన్న గుఱుతు మాట, తథ్య మౌఁ గాదె." కుచేల. 1. 46.
గుఱుతు వెట్టు
- గణించు.
- "కుంభినీరేణు కణములు గుఱుతు వెట్టు, వాఁడు నేరఁడు తక్కినవారి వశమె." భాగ. 8. 687.
గుఱుతెఱుగు
- ఆనవాలు పట్టు.
- "తుములమునను గుఱు తెఱుఁగక డా,సిన నీ పెమిమిటిఁ దునిమితి." ఉత్త. రా. 4. 104.
గుఱు పొడుచు
- గుఱ్ఱు పెట్టు.
- "వీచులతాకున నేచునర్ణవరవ మడఁగి పోవఁగ గుఱుపొడుచువారు..." భాస్క. యుద్ధ. 276.
గుఱువెట్టు
- గుఱక పెట్టు.
- "నిద్రించుచున్, గుఱు వెట్టఁ దొడఁగెన్." భాగ. స్క. 8. 713.
గుఱ్ఱం దిగకుండా
- అత్యవసరంగా వెడుతున్నా ననునట్లుగా ప్రవర్తించే మనిషినిగురించి అనేమాట.
- "వాడు గుఱ్ఱం దిగకుండానే సున్నం అడుగుతాడు." వా.
- "వా డెప్పుడు వచ్చినా గుఱ్ఱం దిగకుండా వెళ్లి పోతా నంటాడు." వా.
గుఱ్ఱ మెక్కు
- 1. గర్వించు.
- "కొంత గుఱ్ఱ మెక్కి తేనే గుంటఁ గూలి పోదురు." తాళ్ల. సం. 8. 186.
- 2. నేటివాడుకలో తాగి మైకంలో ఉన్నాడు అనే అర్థంలో కొన్నిప్రాంతాల్లో వినవస్తుంది.
- "వాడు సాయంత్రం గుఱ్ఱ మెక్కి ఉంటాడు. కాస్త జాగ్రత్తగా మాట్లాడు." వా.
గుఱ్ఱుగా ఉండు
- కోపంగా ఉండు.
- "వా డీమథ్య నామీద గుఱ్ఱుగా ఉన్నాడు." వా.
గులకరములు గొను
- అంకుర మెత్తు.
- "నునుఁజెమటం దడంబడి గులకరములు గొన." భాగ. 8 స్కం. 396.
గులగుల నగు
- 1. సళ్ళు వడు.
- "గులగుల యయ్యె గబ్బి నునుగుబ్బలు ముద్దుమొగంబు వాడె." శుక. 1. 304.
- 2. పొడిపొడి యగు.
- "ధైర్యంబు హాటకాహార్యంబు నదలింప, గులగుల గాకున్నె కులధరములు." రాజగో. 1. 64.
గులగుల లగు
- ముక్కలు ముక్క లగు. లక్షణయా నలిగిపోవు. పాండు. 4. 279.
గులగుల లయి పోవు
- పొడిపొడి యగు.
- "గ్రుద్దున్ గోత్రాచలంబుల్ గులగుల లయి పో గోతముల్ గ్రుద్దులీలన్." మను. 4. 8.
గుల గులలుగా నగల్చు
- పిండి పిండి చేయు.
- "నిజభుజాపరిఘంబున వజ్రకఠినం బగుతద్వక్షంబు గులగులలుగా నగల్చి గర్జించి..." ఉషా. 4. 62.
గుల్లకావి
- కొంచెము నీలిరంగైన ఎఱుపు. బహు. 4. 141.
గుల్లకాసు
- చిన్న కాసు.
- "అటమటించినఁ గుంచెఁ డంతసాదము గాక, కాదేని యొక గుల్లకాసు గాక." విప్ర. 5. 19.
గుల్ల గట్టి తిను
- కరగ దిను.
- "కలిగిన సొ మ్మెల్ల గుల్ల గట్టి తినంగన్." విప్ర. 4. 26.
- వాడుకలో గుల్ల చేయు, కరగ దిను అను మాటలు వినవస్తాయి. గుల్ల గుట్టగ తిను
- కరగ దిను; పూర్తిగా ఖర్చు పెట్టు.
- "మెల్లమెల్లన దాని చేతిసొ మ్మెల్ల నిట్లు గుల్లగుట్టంగఁ దిని తల్లడిల్లఁ జేయ." నిరం. 2. 115.
గుల్ల పఱుచు
- నాశనము చేయు.
- "నిను నేఁడు ముఖమున నెత్తురుఁ బ్రామి,కొని గుల్లపఱుపక కొలికికి రావు." హరిశ్చ. 2 భా. 165.
గుల్లపుటిక
- చిన్న పుటిక. శ. ర.
గుల్ల యగు
- నాశ మగు, పా డగు.
- "ఇల్లాలు మెలఁగకున్నను, గుల్లే సౌఖ్యంబు." శేష. 1. 139.
గుల్ల సున్నము
- గవ్వసున్నము.
గువ్వకరిగా
- విడవకుండా ధ్వని చేస్తూ. విజృంభణ మని వావిళ్లాది కోశాలు. సరి అనిపించదు.
- "ని,ర్భరగతి వ్రాలు నమ్మధుకరమ్ములు గువ్వకరిన్ నటింపఁగన్." భోజసుతా. 3. 26.
- చూ. గువ్వకరి గొని' తిట్టు.
గువ్వకరి గొని తిట్టు
- ఒక్కొక్క రొక్క మాటగా తిట్టు, గలగల మని తిట్టు.
- గువ్వలగుంపు చేరినప్పుడు కిచ కిచ మని ఆపకుండా అరుచు చుండును. అందుపై వచ్చిన పలుకుబడి.
- అతిశయించు అని వావిళ్లాదులు. గుఱికి బారెడుగా చెప్పిన అర్థ మనిపిస్తుంది.
- "పుణ్యవాహిని నిటు వా,క్రుచ్చితి వనివడి నందఱు, గ్రచ్చ కదలినట్లు గువ్వ కరిగొని తిట్టన్." జైమి. 4. 72.
- చూ. గువ్వకరి.
గువ్వకుత్తుకతో
- "డగ్గుత్తికతో - ఎండిపోయిన గొంతుతో. నో రెండి అనుట. గువ్వ అన్నది దుర్బల మయినది. నీరసించి పోయినది అనే భావాల్లో ఉపయుక్త మవుతుంది ! "వాడు గువ్వలా అయి పోయాడు."
- "కుతిలపడు నతండు గువ్వకుత్తుక తోడన్." పాండు. 3. 20.
గువ్వకుత్తుక పడు
- నో రెండిపోవు - నీరసపడు.
- "నెవ్వగఁ గుందుచు నీరసాన్నములఁ, గ్రొవ్వి బల్తురె గువ్వకుత్తుక పడక." గౌర. హరి. ఉ. 1280. పంక్తి.
గువ్వకొను
- మంతనా లాడు, చేరు - గుమి గూడు. గువ్వకోలుగొను
- మంతనము లాడు; పలకరించు.
- "ఎక్కడి వివేకమున మంత్రు లెల్లఁ గదిసి, కువలయేంద్రునితో గువ్వకోలు గొనుచు." శుక. 1. 462.
- "దివిజకామిను లీరీతిఁ దిరుగువాఱి, గువ్వకో ల్గొంచుఁ దమలోన నవ్వు కొంచు." మను. 3. 109.
గువ్వలు డేగ నెదిర్చినట్లు
- అసాధ్యము, అసంభవము అయిన పనికి పూనుకొను. గువ్వలనే డేగలు కొట్టి తినుట అలవాటు. అవి డేగనే యెదిర్చినట్లు అనగా అసాధ్య మనుట.
- "గువ్వల్ డేగ నెదిర్చి పేర్చినగతిన్." కా. మా. 2. 54.
గుసగుసల బోవు
- గుసగుస లాడు.
- "గుసగుసల బోయి రచ్చర లెల్లన్." విజయ. 3. 106.
గుసగుస లాడు
- మంతనా లాడు, రహస్యంగా సంభాషించు.
గుసగుసలు వోవు
- గుసగుస లాడు.
గుసిగుంపులు
- కుసిలింపులు.
- "కొసరు వగమాట లలుకలుఁ, గుసి గుంపులు తిట్లు మోరికొట్టులు జారుం, డసమసుఖంబుగఁ గైకొను." శుక. 1. 530.
గూట దీపం పెట్టేదిక్కు
- ఔరసులు, వారసులు.
- "వారికి ఎన్ని ఉంటే నేం ! గూట్లో దీపం పెట్టే దిక్కు లేక పొయ్యాక." వా.
గూటము కొట్టుకొని కూర్చుంటావా ?
- నీ వేమి శాశ్వతంగా ఉండి పోగలవా అని యెత్తిపొడుపుగా అనుమాట.
- "అంత ఆస్తి అంటే పడి చస్తున్నావు. నువ్వేమి గూటం కొట్టుకొని కూర్చుంటావా?" వా.
గూట వేయు
- కుదుటపఱుచు.
- "కోరి యంతలో గురుఁడు గూట వేసె మనసు." తాళ్ల. సం. 11. 40.
గూటిగువ్వ
- ఱెక్కలు రాల్చిన పక్షి.
గూటిపఱుచు.
- దాచు.
- "ఆ కిఱుకు గూఁటిపఱచి గయ్యాళి తపసి." చంద్ర. 1. 134.
గూడకట్టు
- గోచి పెట్టకుండా పంచ చుట్టుకొనుట; అడ్డకట్టు అనీ అంటారు.
- "కౌపీన,ములు మీఁద గూడకట్టులు గానుపింప." పండితా. ద్వితీ. పర్వ. పుట. 308.
- "గూడకట్టు కట్టుకున్నా వేరా అరవాడి లాగా." వా.
గూడకొంగ
- ఒక రకమైన కొంగ. బ్రౌన్.
గూడబాతు
- బాతుల్లో ఒక రకం.
గూడ వేయు
- చేనికి గూడలలో నీరు పెట్టు. బ్రౌన్.
గూడుపుఠాణీ
- కుతంత్రం, మోసం.
- "ఇందులో యేదో గూడుపుఠాణీ ఉంది." వా.
గూడుపుఠాణీ చేయు
- కుట్ర పన్ను. కొత్త. 190.
గూఢరతి
- సంభోగములో ఒక భేదము. కుమా. 9. 152.
గూను గిల్ల బడు
- వంగి పోవు.
గూను వోవు
- గూని వడు.
- "అనిశంబు వీఁడు వాఁ డనక యెక్కఁగ వేల్పు, టేనుఁగునకు...గూను వోయె." వరాహ. 10. 15.
గూబకండ్లు
- భయంకరమైన, వికారమైన కండ్లు.
- "దాని గూబకండ్లు చూస్తేనే నాకు భయం వేస్తుంది." వా.
గూబజం కెలు
- వట్టి బెదరింపులు.
- గుడ్లగూబ కూత యేపిశాచం అరచినట్లో భయంకరంగానే ఉంటుంది. కాని అది మనుష్యులను చేయగల దేమీ లేదు. అందుపై వచ్చిన పలుకుబడి.
- "నీ గూబజం కెలకు ను,ద్వేగపడన్." నిరంకు. 3.
గూబ లదరగొట్టు
- బెదరించు, దండించు.
- 'గూబ లదరగొట్టి వాడిదగ్గర ఉన్న నాలుగు కాసులూ లాకున్నాడు వీడు' అని వ్యవహారం.
- 'గూబ లదరగొడతాను' అని ఒకతిట్టుగా కూడా వ్యవహారంలో ఉంది.
- "నీవు అది యిదీ అన్నా వంటే నీగూబ లదరగొడతాను. జాగ్రత్త." వా.
గూబలు నల్పి వసూలు చేయు
- బలాత్కారంగా వసూలు చేయు. చెవి నులిమి వసూలు చేయు.
- "కోరటువార లప్పు నొగి గూబలు నల్పి వసూలు చేతు రె, వ్వారు." గీర. 33.
గూబలో పురుగు
- నిరంతరము పోరునది. మదన. శత. 23.