ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 90

వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 90)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
ఆత్మాపరాధాత సంభూతం వయసనం భరతర్షభ
పరాప్య పరాకృతవథ వీర న తవం శొచితుమ అర్హసి
2 తవ నిర్గుణతాం జఞాత్వా పక్షపాతం సుతేషు చ
థవైధీ భావం తదా ధర్మే పాణ్డవేషు చ మత్సరమ
ఆర్తప్రలాపాంశ చ బహూన మనుజాధిప సత్తమ
3 సర్వలొకస్య తత్త్వజ్ఞః సర్వలొకగుణః పరభు
వాసుథేవస తతొ యుథ్ధం కురూణామ అకరొన మహత
4 ఆత్మాపరాధాత సుమహాన పరాప్తస తే విపులః కషయః
న హి తే సుకృతం కిం చిథ ఆథౌ మధ్యే చ భారత
థృశ్యతే పృష్ఠతశ చైవ తవన మూకొ హి పరాజయః
5 తస్మాథ అథ్య సదిరొ భూత్వా జఞాత్వా లొకస్య నిర్ణయమ
శృణు యుథ్ధం యదావృత్తం ఘొరం థేవాసురొపమమ
6 పరవిష్టే తవ సైన్యం తు శైనేయే సత్యవిక్రమే
భీమసేనముఖాః పార్దాః పరతీయుర వాహినీం తవ
7 ఆగచ్ఛతస తాన సహస కరుథ్ధ రూపాన సహానుగాన
థధారైకొ రణే పాణ్డూన కృతవర్మా మహారదః
8 యదొథ్వృత్తం ధారయతే వేలా వై సలిలార్ణవమ
పాణ్డుసైన్యం తదా సంఖ్యే హార్థిక్యః సమవారయత
9 తత్రాథ్భుతమ అమన్యన్త హార్థిక్యస్య పరాక్రమమ
యథ ఏనం సహితాః పార్దా నాతిచక్రముర ఆహవే
10 తతొ భీమస తరిభిర విథ్ధ్వా కృతవర్మాణమ ఆయసైః
శఙ్ఖం థధ్మౌ మహాబాహుర హర్షయన సర్వపాణ్డవాన
11 సహథేవస తు వింశత్యా ధర్మరాజశ చ పఞ్చభిః
శతేన నకులశ చాపి హార్థిక్యం సమవిధ్యత
12 థరౌపథేయాస తరిసప్తత్యా సప్తభిశ చ ఘటొత్కచః
ధృష్టథ్యుమ్నస తరిభిశ చాపి కృతవర్మాణమ ఆర్థయత
విరాటొ థరుపథశ చైవ యాజ్ఞసేనిశ చ పఞ్చభిః
13 శిఖణ్డీ చాపి హార్థిక్యం విథ్ధ్వా పఞ్చభిర ఆశుగైః
పునర వివ్యాధ వింశత్యా సాయకానాం హసన్న ఇవ
14 కృతవర్మా తతొ రాజన సర్వతస తాన మహారదాన
ఏకైకం పఞ్చభిర విథ్ధ్వా భీమం వివ్యాధ సప్తభిః
ధనుర ధవజం చ సంయత్తొ రదాథ భూమావ అపాతయత
15 అదైనం ఛిన్నధన్వానం తవరమాణొ మహారదః
ఆజఘానొరసి కరుథ్ధః సప్తత్యా నిశితైః శరైః
16 స గాఢవిథ్ధొ బలవాన హార్థిక్యస్య శరొత్తమైః
చచాల రదమధ్యస్దః కషితికమ్పే యదాచలః
17 భీమసేనం తదా థృష్ట్వా ధర్మరాజ పురొగమాః
విసృజన్తః శరాన ఘొరాన కృతవర్మాణమ ఆర్థయన
18 తం తదా కొష్ఠకీ కృత్యరదవంశేన మారిష
వివ్యధుః సాయకైర హృష్టా రక్షార్దం మారుతేర మృధే
19 పరతిలభ్య తతః సంజ్ఞాం భీమసేనొ మహాబలః
శక్తిం జగ్రాహ సమరే హేమథణ్డామ అయస్మయీమ
చిక్షేప చ రదాత తూర్ణం కృతవర్మ రదం పరతి
20 సా భీమ భుజనిర్ముక్తా నిర్ముక్తొరగ సంనిభా
కృతవర్మాణమ అభితః పరజజ్వాల సుథారుణా
21 తామ ఆపతన్తీం సహసా యుగాన్తాగ్నిసమప్రభామ
థవాభ్యాం శరాభ్యాం హార్థిక్యొ నిచకర్త థవిధా తథా
22 సా ఛిన్నా పతితా భూమౌ శక్తిః కనకభూషణా
థయొతయన్తీ థిశొ రాజన మహొల్కేవ థివశ చయుతా
శక్తిం వినిహతాం థృష్ట్వా భీమశ చుక్రొధ వై భృశమ
23 తతొ ఽనయథ ధనుర ఆథాయ వేగవత సుమహాస్వనమ
భీమసేనొ రణే కరుథ్ధొ హార్థిక్యం సమవారయత
24 అదైనం పఞ్చభిర బాణైర ఆజఘాన సతనాన్తరే
భీమొ భీమబలొ రాజంస తవ థుర్మన్త్రితేన హ
25 భొజస తు కషతసర్వాఙ్గొ భీమసేనేన మారిష
రక్తాశొక ఇవొత్ఫుల్లొ వయభ్రాజత రణాజిరే
26 తతః కరుథ్ధస తరిభిర బాణైర భీమసేనం హసన్న ఇవ
అభిహత్య థృఢం యుథ్ధే తాన సర్వాన పరత్యవిధ్యత
27 తరిభిస తరిభిర మహేష్వాసొ యతమానాన మహారదాన
తే ఽపి తం పరత్యవిధ్యన్త సప్తభిః సప్తభిః శరైః
28 శిఖణ్డినస తతః కరుథ్ధః కషురప్రేణ మహారదః
ధనుశ చిచ్ఛేథ సమరే పరహసన్న ఇవ భారత
29 శిఖణ్డీ తు తతః కరుథ్ధశ ఛిన్నే ధనుషి సత్వరమ
అసిం జగ్రాహ సమరే శతచన్థ్రం చ భాస్వరమ
30 భరమయిత్వా మహాచర్మ చామీకరవిభూషితమ
తమ అసిం పరేషయామ ఆస కృతవర్మ రదం పరతి
31 స తస్య స శరం చాపం ఛిత్త్వా సంఖ్యే మహాన అసిః
అభ్యగాథ ధరణీం రాజంశ చయుతం జయొతిర ఇవామ్బరాత
32 ఏతస్మిన్న ఏవ కాలే తు తవరమాణా మహారదాః
వివ్యధుః సాయకైర గాఢం కృతవర్మాణమ ఆహవే
33 అదాన్యథ ధనుర ఆథాయ తయక్త్వా తచ చ మహథ ధనుః
విశీర్ణం భరతశ్రేష్ఠ హార్థిక్యః పరవీరహా
34 వివ్యాధ పాణ్డవాన యుథ్ధే తరిభిస తరిభిర అజిహ్మగైః
శిఖణ్డినం చ వివ్యాధ తరిభిః పఞ్చభిర ఏవ చ
35 ధనుర అన్యత సమాథాయ శిఖణ్డీ తు మహాయశాః
అవారయత కూర్మనఖైర ఆశుగైర హృథికాత్మజమ
36 తతః కరుథ్ధొ రణే రాజన హృథికస్యాత్మ సంభవః
అభిథుథ్రావ వేగేన యాజ్ఞసేనిం మహారదమ
37 భీష్మస్య సమరే రాజన మృత్యొర హేతుం మహాత్మనః
విథర్శయన బలం శూరః శార్థూల ఇవ కుఞ్జరమ
38 తౌ థిశాగజసంకాశౌ జవలితావ ఇవ పావకౌ
సమాసేథతుర అన్యొన్యం శరసంఘైర అరింథమౌ
39 విధున్వానౌ ధనుఃశ్రేష్ఠే సంథధానౌ చ సాయకాన
విసృజన్తౌ చ శతశొ గభస్తీన ఇవ భాస్కరౌ
40 తాపయన్తౌ శరైస తీక్ష్ణైర అన్యొన్యం తౌ మహారదౌ
యుగాన్తప్రతిమౌ వీరౌ రేజతుర భాస్కరావ ఇవ
41 కృతవర్మా తు రభసం యాజ్ఞసేనిం మహారదమ
విథ్ధ్వేషూణాం తరిసప్తత్యా పునర వివ్యాధ సప్తభిః
42 స గాఢవిథ్ధొ వయదితొ రదొపస్ద ఉపావిశత
విసృజన సశరం చాపం మూర్ఛయాభిపరిప్లుతః
43 తం విషణ్ణం రదే థృష్ట్వా తావకా భరతర్షభ
హార్థిక్యం పూజయామ ఆసుర వాసాంస్య ఆథుధువుశ చ హ
44 శిఖణ్డినం తదా జఞాత్వా హార్థిక్య శరపీడితమ
అపొవాహ రణాథ యన్తా తవరమాణొ మహారదమ
45 సాథితం తు రదొపస్దే థృష్ట్వా పార్దాః శిఖణ్డినమ
పరివవ్రూ రదైస తూర్ణం కృతవర్మాణమ ఆహవే
46 తత్రాథ్భుతం పరం చక్రే కృతవర్మా మహారదః
యథ ఏకః సమరే పార్దాన వారయామ ఆస సానుగాన
47 పార్దాఞ జిత్వాజయచ చేథీన పాఞ్చాలాన సృఞ్జయాన అపి
కేకయాంశ చ మహావీర్యాన కృతవర్మా మహారదః
48 తే వధ్యమానాః సమరే హార్థిక్యేన సమ పాణ్డవాః
ఇతశ చేతశ చ ధావన్తొ నైవ చక్రుర ధృతిం రణే
49 జిత్వా పాణ్డుసుతాన యుథ్ధే భీమసేనపురొగమాన
హార్థిక్యః సమరే ఽతిష్ఠథ విధూమ ఇవ పావకః
50 తే థరావ్యమాణాః సమరే హార్థిక్యేన మహారదాః
విముఖాః సమపథ్యన్త శరవృష్టిభిర అర్థితాః