ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 9

వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 9)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వ]
ఏవం పృష్ట్వా సూతపుత్రం హృచ ఛొకేనార్థితొ భృశమ
జయే నిరాశః పుత్రాణాం ధృతరాష్ట్రొ ఽపతత కషితౌ
2 తం విసంజ్ఞం నిపతితం సిషుచుః పరిచారకాః
జలేనాత్యర్ద శీతేన వీజన్తః పుణ్యగన్ధినా
3 పతితం చైనమ ఆజ్ఞాయ సమన్తాథ భరత సత్రియః
పరివవ్రుర మహారాజమ అస్పృశంశ చైవ పాణిభిః
4 ఉత్దాప్య చైనం శనకై రాజానం పృదివీతలాత
ఆసనం పరాపయామ ఆసుర బాష్పకణ్ఠ్యొ వరాఙ్గనాః
5 ఆసనం పరాప్య రాజా తు మూర్ఛయాభిపరిప్లుతః
నిశ్చేష్టొ ఽతిష్ఠత తథా వీజ్యమానః సమన్తతః
6 స లబ్ధ్వా శనకైః సంజ్ఞాం వేపమానొ మహీపతిః
పునర గావల్గణిం సూతం పర్యపృచ్ఛథ యదాతదమ
7 యత తథ ఉథ్యన్న ఇవాథిత్యొ జయొతిషా పరణుథంస తమః
ఆయాథ అజాతశత్రుర వై కస తం థరొణాథ అవారయత
8 పరభిన్నమ ఇవ మాతఙ్గం తద కరుథ్ధం తరస్వినమ
ఆసక్తమనసం థీప్తం పరతి థవిరథఘాతినమ
వాశితా సంగమే యథ్వథ అజయ్యం పరతియూదపైః
9 అతి చాన్యాన రణే యొధాన వీరః పురుషసత్తమః
యొ హయ ఏకొ హి మహాబాహుర నిర్థహేథ ఘొరచక్షుషా
కృత్స్నం థుర్యొధన బలం ధృతిమాన సత్యసంగరః
10 చక్షుర్హణం జయే సక్తమ ఇష్వాస వరరక్షితమ
థాన్తం బహుమతం లొకే కే శూరాః పర్యవారయన
11 కే థుష్ప్రధర్షం రాజానమ ఇష్వాస వరమ అచ్యుతమ
సమాసేథుర నరవ్యాఘ్రం కౌన్తేయం తత్ర మామకాః
12 తరసైవాభిపత్యాద యొ వై థరొణమ ఉపాథ్రవత
తం భీమసేనమ ఆయాన్తం కే శూరాః పర్యవారయన
13 యథ ఆయాజ జలథప్రఖ్యొ రదః పరమవీర్యవాన
పర్జన్య ఇవ బీభత్సుస తుములామ అశనిం సృజన
14 వవర్ష శరవర్షాణి వర్షాణి మఘవాన ఇవ
ఇషుసంబాధమ ఆకాశం కుర్వన కపివరధ్వజః
అవస్ఫూర్జన థిశః సర్వాస తలనేమి సవనేన చ
15 చాపవిథ్యుత పరభొ ఘొరొ రదగుల్మ బలాహకః
రదనేమి ఘొషస్తనితః శరశబ్థాతిబన్ధురః
16 రొషనిర్జిత జీమూతొ మనొ ఽభిప్రాయ శీఘ్రగః
మర్మాతిగొ బాణధారస తుములః శొణితొథకః
17 సంఫాల్వయన మహీం వర్షాం మానవైర ఆస్తరంస తథా
గనా నిష్టనితొ రౌథ్రొ థుర్యొధనకృతొథ్యమః
18 యుథ్ధే ఽభయషిఞ్చథ విజయొ గార్ధ్రపత్రిః శిలాశితైః
గాణ్డీవం ధారయన ధీమాన కీథృశం వొ మనస తథా
19 కచ చిథ గాణ్డీవశబ్థేన న పరణశ్యత వై బలమ
యథ వః స భైరవం కుర్వన్న అర్జునొ భృశమ అభ్యగాత
20 కచ చిన నాపానుథథ థరొణాథ ఇషుభిర వొ ధనంజయః
వాతొ మేఘాన ఇవావిధ్యన పరవాఞ శరవనానిలహ
కొ హి గాణ్డీవధన్వానం నరః సొఢుం రణే ఽరహతి
21 యత సేనాః సమకమ్పన్త యథ వీరాన అస్పృశథ భయమ
కే తత్ర నాజహుర థరొణం కే కషుథ్రాః పరాథ్రవన భయాత
22 కే వా తత్ర తనూస తయక్త్వా పరతీపం మృత్యుమ ఆవ్రజన
అమానుషాణాం జేతారం యుథ్ధేష్వ అపి ధనంజయమ
23 న చ వేగం సితాశ్వస్య విశక్ష్యన్తీహ మామకాః
గాణ్డీవస్య చ నిర్ఘొషం పరావృడ జలథనిస్వనమ
24 విష్వక్సేనొ యస్య యన్తా యొథ్ధా చైవ ధనంజయః
అశక్యః స రదొ జేతుం మన్యే థేవాసురైర అపి
25 సుకుమారొ యువా శూరొ థర్శనీయశ చ పాణ్డవః
మేధావీ నిపుణొ ధీమాన యుధి సత్యపరాక్రమః
26 ఆరావం విపులం కుర్వన వయదయన సర్వకౌరవాన
యథాయాన నకులొ ధీమాన కే శూరాః పర్యవారయన
27 ఆశీవిష ఇవ కరుథ్ధః సహథేవొ యథాభ్యయాత
శత్రూణాం కథనం జుర్వఞ జేతాసౌ థుర్జయొ యుధి
28 ఆర్య వరతమ అమొఘేషుం హరీమన్తమ అపరాజితమ
థరొణాయాభిముఖం యాన్తం కే శూరాః పర్యవారయన
29 యః స సౌవీరరాజస్య పరమద్య మహతీం చమూమ
ఆథత్త మహిషీం భొజ్యాం కామ్యాం సర్వాఙ్గశొభనామ
30 సత్యం ధృతిశ చ శౌర్యం చ బరహ్మచర్యం చ కేవలమ
సర్వాణి యుయుధానే ఽసమిన నిత్యాని పురుషర్షభే
31 బలినం సత్యకర్మాణమ అథీనమ అపరాజితమ
వాసుథేవ సమం యుథ్ధే వాసుథేవాథ అనన్తరమ
32 యుక్తం ధనంజయ పరేష్యే శూరమ ఆచార్య కర్మణి
పార్దేన సమమ అస్త్రేషు కస తం థరొణాథ అవారయత
33 వృష్ణీనాం పరవరం వీరం శూరం సర్వధనుష్మతామ
రామేణ సమమ అస్త్రేషు యశసా విక్రమేణ చ
34 సత్యం ధృతిర థమః శౌర్యం బరహ్మచర్యమ అనుత్తమమ
సాత్వతే తాని సర్వాణి తరైలొక్యమ ఇవ కేశవే
35 తమ ఏవం గున సంపన్నం థుర్వారమ అపి థైవతైః
సమాసాథ్య మహేష్వాసం కే వీరాః పర్యవారయన
36 పాఞ్చాలేషూత్తమం శూరమ ఉత్తమాభిజన పరియమ
నిత్యమ ఉత్తమకర్మాణమ ఉత్తమౌజసమ ఆహవే
37 యుక్తం ధనంజయ హితే మమానర్దాయ చొత్తమమ
యమ వైశ్రవణాథిత్య మహేన్థ్రవరుణొపమమ
38 మహారదసమాఖ్యాతం థరొణాయొథ్యన్తమ ఆహవే
తయజన్తం తుములే పరాణాన కే శూరాః పర్యవారయన
39 ఏకొ ఽపసృత్య చేథిభ్యః పాణ్డవాన యః సమాశ్రితః
ధృష్టకేతుం తమాయాన్తం థరొణాత కః సమవారయత
40 యొ ఽవధీత కేతుమాఞ శూరొ రాజపుత్రం సుథర్శనమ
అపరాన్త గిరిథ్వారే కస తం థరొణాథ అవారయత
41 సత్రీపూర్వొ యొ నరవ్యాఘ్రొ యః స వేథ గుణాగుణాన
శిఖణ్డినం యాజ్ఞసేనిమ అమ్లాన మనసం యుధి
42 థేవవ్రతస్య సమరే హేతుం మృత్యొర మహాత్మనః
థరొణాయాభిముఖం యాన్తం కే వీరాః పర్యవారయన
43 యస్మిన్న అభ్యధికా వీరే గుణాః సర్వే ధనంజయాత
యస్మిన్న అస్త్రాణి సత్యం చ బరహ్మచర్యం చ నిత్యథా
44 వాసుథేవ సమం వీర్యే ధనంజయ సమం బలే
తేజసాథిత్యసథృశం బృహస్పతిసమం మతౌ
45 అభిమన్యుం మహాత్మానం వయాత్తాననమ ఇవాన్తకమ
థరొణాయాభిముఖం యాన్తం కే వీరాః పర్యవారయన
46 తరుణస తవ అరుణప్రఖ్యః సౌభథ్రః పరవీరహా
యథాభ్యాథ్రవత థరొణం తథాసీథ వొ మనః కదమ
47 థరౌపథేయా నరవ్యాఘ్రాః సముథ్రమ ఇవ సిన్ధవః
యథ థరొణమ ఆథ్రవన సంఖ్యే కే వీరాస తాన అవారయన
48 యే తే థవాథశ వర్షాణి కరీడామ ఉత్సృజ్య బాలకాః
అస్త్రార్దమ అవసన భీష్మే బిభ్రతొ వరతమ ఉత్తమమ
49 కషత్రం జయః కషత్రథేవః కషత్రధర్మా చ మానినః
ధృష్టథ్యుమ్నాత్మజా వీరాః కే తాన థరొణాథ అవారయన
50 శతాథ విశిష్టం యం యుథ్ధే సమపశ్యన్త వృష్ణయః
చేకితానం మహేష్వాసం కస తం థరొణాథ అవారయత
51 వార్ధక్షేమిః కలిఙ్గానాం యః కన్యామ ఆహరథ యుధి
అనాధృష్టిర అథీనాత్మా కస తం థరొణాథ అవారయత
52 భరాతరః పఞ్చ కైకేయా ధార్మికాః సత్యవిక్రమాః
ఇన్థ్ర గొపక వర్ణాశ చ రక్తవర్మాయుధ ధవజాః
53 మాతృష్వసుః సుతా వీరాః పాణ్డవానాం జయార్దినః
తాన థరొణం హన్తుమ ఆయాతాన కే వీరాః పర్యవారయన
54 యం యొధయన్తొ రాజానొ నాజయన వారణావతే
షణ మాసాన అభిసంరబ్ధా జిఘాంసన్తొ యుధాం పతిమ
55 ధనుష్మతాం వరం శూరం సత్యసంధం మహాబలమ
థరొణాత కస తం నరవ్యాఘ్రం యుయుత్సుం పరత్యవారయత
56 యః పుత్రం కాశిరాజస్య వారాణస్యాం మహారదమ
సమరే సత్రీషు గృధ్యన్తం భల్లేనాపహరథ రదాత
57 ధృష్టథ్యుమ్నం మహేష్వాసం పార్దానాం మన్త్రధారిణమ
యుక్తం థుర్యొధనానర్దే సృష్టం థరొణ వధాయ చ
58 నిర్థహన్తం రణే యొధాన థారయన్తం చ సర్వశః
థరొణాయాభిముఖం యాన్తం కే వీరాః పర్యవారయన
59 ఉత్సఙ్గ ఇవ సంవృథ్ధం థరుపథస్యాస్త్రవిత్తమమ
శైఖణ్డినం కషత్రథేవం కే తం థరొణాథ అవారయన
60 య ఇమాం పృదివీం కృత్స్నాం చర్మ వత్సమ అవేష్టయత
మహతా రదవంశేన ముఖ్యారిఘ్నొ మహారదః
61 థశాశ్వమేఘాన ఆజహ్రే సవన్నపానాప్త థక్షిణాన
నిరర్గలాన సర్వమేధాన పుత్రవత పాలయన పరజాః
62 పిబన్త్యొ థక్షిణాం యస్య గఙ్గా సరొతః సమాపిబన
తావతీర గా థథౌ వీర ఉశీనర సుతొ ఽధవరే
63 న పూర్వే నాపరే చక్రుర ఇథం కే చన మానవాః
ఇతి సంచుక్రుశుర థేవాః కృతే కర్మణి థుష్కరే
64 పశ్యామస తరిషు లొకేషు న తం సంస్దాస్నుచారిషు
జాతం వాపి జనిష్యం వా థవితీయం వాపి సంప్రతి
65 అన్యమ ఔశీనరాచ ఛైబ్యాథ ధురొ వొఢారమ ఇత్య ఉత
గతిం యస్య న యాస్యన్తి మానుషా లొకవాసినః
66 తస్య నప్తారమ ఆయాన్తం శైబ్యం కః సమవారయత
థరొణాయాభిముఖం యాన్తం వయాత్తాననమ ఇవాన్తకమ
67 విరాటస్య రదానీకం మత్స్యస్యామిత్ర ధాతినః
పరేప్సన్తం సమరే థరొణం కే వీరాః పర్యవారయన
68 సథ్యొ వృకొథరాజ జాతొ మహాబలపరాక్రమః
మాయావీ రాక్షసొ ఘొరొ యస్మాన మమ మహథ భయమ
69 పార్దానాం జయ కామం తం పుత్రాణాం మమ కణ్టకమ
ఘటొత్కచం మహాబాహుం కస తం థరొణాథ అవారయత
70 ఏతే చాన్యే చ బహవొ యేషామ అర్దాయ సంజయ
తయక్తారః సంయుగే పరాణాన కిం తేషామ అజితం యుధి
71 యేషాం చ పురుషవ్యాఘ్రః శార్ఙ్గధన్వా వయపాశ్రయః
హితార్దీ చాపి పార్దానాం కదం తేషాం పరాజయః
72 లొకానాం గురుర అత్యన్తం లొకనాదః సనాతనః
నారాయణొ రణే నాదొ థివ్యొ థివ్యాత్మవాన పరభుః
73 యస్య థివ్యాని కర్మాణి పరవథన్తి మనీషిణః
తాన్య అహం కీర్తయిష్యామి భక్త్యా సదైర్యార్దమ ఆత్మనః