ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 19
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 19) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [స]
పరిణామ్య నిశాం తాం తు భారథ్వాజొ మహారదః
బహూక్త్వా చ తతొ రాజన రాజానం చ సుయొధనమ
2 విధాయ యొగం పార్దేన సంశప్తకగణైః సహ
నిష్క్రాన్తే చ రణాత పార్దే సంశప్తకవధం పరతి
3 వయూఢానీకస తతొ థరొణః పాణ్డవానాం మహాచమూమ
అభ్యయాథ భరతశ్రేష్ఠ ధర్మరాజ జిఘృక్షయా
4 వయూహం థృష్ట్వా సుపర్ణం తు భారథ్వాజ కృతం తథా
వయూహేన మడలార్ధేన పరత్యవ్యూహథ యుధిష్ఠిరః
5 ముఖమ ఆసీత సుపర్ణస్య భారథ్వాజొ మహారదః
శిరొ థుర్యొధనొ రాజా సొథర్యైః సానుగైః సహ
6 చక్షుషీ కృతవర్మా చ గౌతమశ చాస్యతామ వరః
భూతవర్మా కషేమశర్మా కరకర్షశ చ వీర్యవాన
7 కలిఙ్గాః సింహలాః పరాచ్యాః శూరాభీరా థశేరకాః
శకా యవనకామ్బొజాస తదా హంసపథాశ చ యే
8 గరీవాయాం శూరసేనాశ చ థరథా మథ్రకేకయాః
గజాశ్వరదపత్త్యౌఘాస తస్దుః శతసహస్రశః
9 భూరిశ్రవాః శలః శల్యః సొమథత్తశ చ బాహ్లికః
అక్షౌహిణ్యా వృతా వీరా థక్ష్ణిణం పక్షమ ఆశ్రితాః
10 విన్థానువిన్థావ ఆవన్త్యౌ కామ్బొజశ చ సుథక్షిణః
వామం పక్షం సమాశ్రిత్య థరొణపుత్రాగ్రగాః సదితాః
11 పృష్ఠే కలిఙ్గాః సామ్బష్ఠా మాగధాః పౌన్థ్ర మథ్రకాః
గాన్ధారాః శకునిప్రాగ్యాః పార్వతీయా వసాతయః
12 పుచ్ఛే వైకర్తనః కర్ణః సపుత్రజ్ఞాతి బాన్ధనః
మహత్యా సేనయా తస్దౌ నానా ధవజసముత్దయా
13 జయథ్రదొ భీమరదః సామ్యాత్రిక సభొ జయః
భూమిం జయొ వృషక్రాదొ నైషధశ చ మహాబలః
14 వృతా బలేన మహతా బరహ్మలొకపురస్కృతాః
వయూహస్యొపరి తే రాజన సదితా యుథ్ధవిశారథాః
15 థరొణేన విహితొ వయూహః పథాత్యశ్వరదథ్విపైః
వాతొథ్ధూతార్ణవాకారః పరవృత్త ఇవ లక్ష్యతే
16 తస్య పక్షప్రపక్షేభ్యొ నిష్పతన్తి యుయుత్సవః
స విథ్యుత సతనితా మేఘాః సర్వథిగ్భ్య ఇవొష్ణగే
17 తస్య పరాగ్జ్యొతిషొ మధ్యే విధివత కల్పితం గజమ
ఆస్దితః శుశుభే రాజన్న అంశుమాన ఉథయే యదా
18 మాల్యథామవతా రాజా శవేతచ ఛత్రేణ ధార్యతా
కృత్తికా యొగయుక్తేన పౌర్ణమాస్యామ ఇవేన్థునా
19 నీలాఞ్జనచయ పరఖ్యొ మథాన్ధొ థవిరథొ బభౌ
అభివృష్టొ మహామేఘైర యదా సయాత పర్వతొ మహాన
20 నానా నృపతిభిర వీరైర వివిధాయుధభూషణైః
సమన్వితః పార్వతీయైః శక్రొ థేవగణైర ఇవ
21 తతొ యుధిష్ఠిరః పరేక్ష్య వయూహం తమ అతిమానుషమ
అజయ్యమ అరిభిః సంఖ్యే పార్షతం వాక్యమ అబ్రవీత
22 బరాహ్మణస్య వశం నాహమ ఇయామ అథ్య యదా పరభొ
పారావత సవర్ణాశ్వ తదా నీతిర విధీయతామ
23 [ధృస్ట]
థరొణస్య యతమానస్య వశం నైష్యసి సువ్రత
అహమ ఆవారయిష్యామి థరొణమ అథ్య సహానుగమ
24 మయి జీవతి కౌరవ్య నొథ్వేగం కర్తుమ అర్హసి
న హి శక్తొ రణే థరొణొ విజేతుం మాం కదం చన
25 [స]
ఏవమ ఉక్త్వా కిరన బాణాన థరుపథస్య సుతొ బలీ
పారావత సవర్షాశ్వః సవయం థరొణమ ఉపాథ్రవత
26 అనిష్ట థర్శనం థృష్ట్వా ధృష్టథ్యుమ్నమ అవస్దితమ
కషణేనైవాభవథ థరొణొ నాతిహృష్టమనా ఇవ
27 తం తు సంప్రేక్ష్య పుత్రస తే థుర్ముఖః శత్రుకర్శనః
పరియం చికీర్షన థరొణస్య ధృష్టథ్యుమ్నమ అవారయత
28 స సంప్రహారస తుములః సమరూప ఇవాభవత
పార్షతస్య చ శూరస్య థుర్ముఖస్య చ భారత
29 పార్షతః శరజాలేన కషిప్రం పరచ్ఛాథ్య థుర్ముఖమ
భారథ్వాజం శరౌఘేణ మహతా సమవారయత
30 థరొణమ ఆవారితం థృష్ట్వా భృశాయస్తస తవాత్మజః
నానా లిఙ్గైః శరవ్రాతైః పార్షతం సమమొహయత
31 తయొర విషక్తయొర సంఖ్యే పాఞ్చాల్య కురుముఖ్యయొః
థరొణొ యౌధిష్ఠిరం సైన్యం బహుధా వయధమచ ఛరైః
32 అనిలేన యదాభ్రాణి విచ్ఛిన్నాని సమన్తతః
తదా పార్దస్య సైన్యాని విచ్ఛిన్నాని కవ చిత కవ చిత
33 ముహూర్తమ ఇవ తథ యుథ్ధమ ఆసీన మధురథర్శనమ
తత ఉన్మత్తవథ రాజన నిర్మర్యాథమ అవర్తత
34 నైవ సవే న పరే రాజన్న అజ్ఞాయన్త పరస్పరమ
అనుమానేన సంజ్ఞాభిర యుథ్ధం తత సమవర్తత
35 చూడామణిషు నిష్కేషు భూషణేష్వ అసి చర్మసు
తేషామ ఆథిత్యవర్ణాభా మరీచ్యః పరచకాశిరే
36 తత పరకీర్ణపతాకానాం రదవారణవాజినామ
బలాకా శబలాభ్రాభం థథృశే రూపమ ఆహవే
37 నరాన ఏవ నరా జఘ్నుర ఉథగ్రాశ చ హయా హయాన
రదాంశ చ రదినొ జఘ్నుర వారణా వరవారణాన
38 సముచ్ఛ్రితపతాకానాం గజానాం పరమథ్విపైః
కషణేన తుములొ ఘొరః సంగ్రాహః సమవర్తత
39 తేషాం సంసక్తగాత్రాణాం కర్షతామ ఇతరేతరమ
థన్తసంఘాత సంఘర్షాత స ధూమొ ఽగనిర అజాయత
40 విప్రకీర్ణపతాకాస తే విషాణ జనితాగ్నయః
బభూవుః ఖం సమాసాథ్య స విథ్యుత ఇవామ్బుథాః
41 విక్షరథ్భిర నథథ్భిశ చ నిపతథ్భిశ చ వారణైః
సంబభూవ మహీ కీర్ణా మేఘైర థయౌర ఇవ శారథీ
42 తేషామ ఆహన్యమానానాం బాణతొమర వృష్టిభిః
వారణానాం రవొ జజ్ఞే మేఘానామ ఇవ సంప్లవే
43 తొమరాభిహతాః కే చిథ బాణైశ చ పరమథ్విపాః
విత్రేసుః సర్వభూతానాం శబ్థమ ఏవాపరే ఽవరజన
44 విషాణాభిహతాశ చాపి కే చిత తత్ర గజా గజైః
చక్రుర ఆర్తస్వరం ఘొరమ ఉత్పాతజలథా ఇవ
45 పరతీపం హరియమాణాశ చ వారణా వరవారణైః
ఉన్మద్య పునర ఆజహ్రుః పరేరితాః పరమాఙ్కుశైః
46 మహామాత్రా మహామాత్రైస తాడితాః శరతొమరైః
గజేభ్యః పృదివీం జగ్ముర ముక్తప్రహరణాఙ్కుశాః
47 నిర్మనుష్యాశ చ మాతఙ్గా వినథన్తస తతస తతః
ఛిన్నాభ్రాణీవ సంపేతుః సంప్రవిశ్య పరస్పరమ
48 హతాన పరివహన్తశ చ యన్త్రితాః పరమాయుధైః
థిశొ జగ్ముర మహానాగాః కే చిథ ఏకచరా ఇవ
49 తాడితాస తాడ్యమానాశ చ తొమరర్ష్టి పరశ్వధైః
పేతుర ఆర్తస్వరం కృత్వా తథా విశసనే గజాః
50 తేషాం శైలొపమైః కార్యైర నిపతథ్భిః సమన్తతః
ఆహతా సహసా భూమిశ చకమ్పే చ ననాథ చ
51 సాథితైః స గజారొహైః స పతాకైః సమన్తతః
మాతఙ్గైః శుశుభే భూమిర వికీర్ణైర ఇవ పర్వతైః
52 గజస్దాశ చ మహామాత్రా నిర్భిన్నహృథయా రణే
రదిభిః పాతితా బల్లైర వికీర్ణాఙ్కుశ తొమరాః
53 కరౌఞ్చవథ వినథన్తొ ఽనయనారాచాభిహతా గజాః
పరాన సవాంశ చాపి మృథ్నన్తః పరిపేతుర థిశొ థశ
54 గజాశ్వరదసంఘానాం శరీరౌఘసమావృతా
బభూవ పృదివీ రాజన మాంర అశొణిత కర్థమా
55 పరమద్య చ విషాణాగ్రైః సముత్క్షిప్య చ వారణైః
సచక్రాశ చ విచక్రాశ చ రదైర ఏవ మహారదాః
56 రదాశ చ రదిభిర హీనా నిర్మనుష్యాశ చ వాజినః
హతారొహాశ చ మాతఙ్గా థిశొ జగ్ముః శరాతురాః
57 జఘానాత్ర పితా పుత్రం పుత్రశ చ పితరం తదా
ఇత్య ఆసీత తుములం యుథ్ధం న పరజ్ఞాయత కిం చన
58 ఆ గుల్ఫేభ్యొ ఽవసీథన్త నరాః శొణితకర్థమే
థీప్యమానైః పరిక్షిప్తా థావైర ఇవ మహాథ్రుమాః
59 శొణితైః సిచ్యమానాని వస్త్రాణి కవచాని చ
ఛత్రాణి చ పతాకాశ చ సర్వం రక్తమ అథృశ్యత
60 హయౌఘాశ చ రదౌఘాశ చ నరౌఘాశ చ నిపాతితాః
సంవృత్తాః పునర ఆవృత్తా బహుధా రదనేమిభిః
61 స గజౌఘమహావేగః పరాసు నరశైవలః
రదౌఘతుములావర్తః పరబభౌ సైన్యసాగరః
62 తం వాహన మహానౌభిర యొధా జయ ధనైషిణః
అవగాహ్యావమజ్జన్తే నైవ మొహం పరచక్రిరే
63 శరవర్షాభివృష్టేషు యొధేష్వ అజిత లక్ష్మసు
న హి సవచిత్తతాం లేభే కశ చిథ ఆహత లక్షణః
64 వర్తమానే తదా యుథ్ధే ఘొరరూపే భయంకరే
మొహయిత్వా పరాన థరొణొ యుధిష్ఠిరమ ఉపాథ్రవన