ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 169

వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 169)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [ధృ]
సాఙ్గా వేథా యదాన్యాయం యేనాధీతా మహాత్మనా
యస్మిన సాక్షాథ ధనుర్వేథొ హరీనిషేధే పరతిష్ఠితః
2 తస్మిన్న ఆక్రుశ్యతి థరొణే మహర్షితనయే తథా
నీచాత్మనా నృశంసేన కరుథ్రేణ గురు ఘాతినా
3 యస్య పరసాథాత కర్మాణి కుర్వన్తి పురుషర్షభాః
అమానుషాణి సంగ్రామే థేవైర అసుకరాణి చ
4 తస్మిన్న ఆక్రుశ్యతి థరొణే సమక్షం పాపకర్మిణః
నామర్షం తత్ర కుర్వన్తి ధిక కషత్రం ధిగ అమర్షితమ
5 పార్దాః సర్వే చ రాజానః పృదివ్యాం యే ధనుర్ధరాః
శరుత్వా కిమ ఆహుః పాఞ్చాల్యం తన మమాచక్ష్వ సంజయ
6 [స]
శరుత్వా థరుపథపుత్రస్య తా వాచః కరూరకర్మణః
తూష్ణీం బభూవూ రాజానః సర్వ ఏవ విశాం పతే
7 అర్జునస తు కటాక్షేణ జిహ్మం పరేక్ష్య చ పార్షతమ
సబాష్పమ అభినిఃశ్వస్య ధిగ ధిగ ధిగ ఇతి చాబ్రవీత
8 యుధిష్ఠిరశ చ భీమశ చ యమౌ కృష్ణస తదాపరే
ఆసన సువ్రీడితా రాజన సాత్యకిర ఇథమ అబ్రవీత
9 నేహాస్తి పురుషః కశ చిథ య ఇమం పాపపూరుషమ
భాషమాణమ అకల్యాణం శీఘ్రం హన్యాన నరాధమమ
10 కదం చ శతధా జిహ్వా న తే మూర్ధా చ థీర్యతే
గురుమ ఆక్రొశతః కషుథ్రన చాధర్మేణ పాత్యసే
11 యాప్యస తవమ అసి పార్దైశ చ సర్వైశ చాన్ధకవృష్ణిభిః
యత కర్మ కలుషం కృత్వా శలాఘసే జనసంసథి
12 అకార్యం తాథృశం కృత్వా పునర ఏవ గురుం కషిపన
వధ్యస తవం న తవయార్దొ ఽసతి ముహూర్తమ అపి జీవతా
13 కస తవ ఏతథ వయవసేథ ఆర్యస తవథన్యః పురుషాధమః
నిగృహ్య కేశేషు వధం గురొర ధర్మాత్మనః సతః
14 సప్తావరే తదా పూర్వే బాన్ధవాస తే నిపాతితాః
యశసా చ పరిత్యక్తాస తవాం పరాప్య కులపాంసనమ
15 ఉక్తవాంశ చాపి యత పార్దం భీష్మం పరతి నరర్షభమ
తదాన్తొ విహితస తేన సవయమ ఏవ మహాత్మనా
16 తస్యాపి తవ సొథర్యొ నిహన్తా పాపకృత్తమః
నాన్యః పాఞ్చాల పుత్రేభ్యొ విథ్యతే భువి పాపకృత
17 స చాపి సృష్టః పిత్రా తే భీష్మస్యాన్త కరః కిల
శిఖణ్డీ రక్షితస తేన స చ మృత్యుర మహాత్మనః
18 పాఞ్చాలాశ చలితా ధర్మాత కషుథ్రా మిత్ర గురు థరుహః
తవాం పరాప్య సహ సొథర్యం ధిక్కృతం సర్వసాధుభిః
19 పునశ చేథ ఈథృశీం వాచం మత్సమీపే వథిష్యసి
శిరస తే పాతయిష్యామి గథయా వజ్రకల్పయా
20 సాత్వతేనైవమ ఆక్షిప్తః పార్షతః పరుషాక్షరమ
సంరబ్ధః సాత్యకిం పరాహ సంక్రుథ్ధః పరహసన్న ఇవ
21 శరూయతే శరూయతే చేతి కషమ్యతే చేతి మాధవ
న చానార్య శుభం సాధుం పురుషం కషేప్తుమ అర్హసి
22 కషమా పరశస్యతే లొకే న తు పాపొ ఽరహతి కషమామ
కషమావన్తం హి పాపాత్మా జితొ ఽయమ ఇతి మన్యతే
23 స తవం కషుథ్రసమాచారొ నీచాత్మా పాపనిశ్చయః
ఆ కేశాగ్రాన నఖాగ్రాచ చ వక్తవ్యొ వక్తుమ ఇచ్ఛసి
24 యః స భూరిశ్రవాశ ఛిన్నే భుజే పరాయగతస తవయా
వార్యమాణేన నిహతస తతః పాపతరం ను కిమ
25 వయూహమానొ మయా థరొణొ థివ్యేనాస్త్రేణ సంయుగే
విసృష్టశస్త్రొ నిహతః కిం తత్ర కరూర థుష్కృతమ
26 అయుధ్యమానం యస తవ ఆజౌ తదా పరాయగతం మునిమ
ఛిన్నబాహుం పరైర హన్యాత సాత్యకే స కదం భవేత
27 నిహత్య తవాం యథా భూమౌ స విక్రామతి వీర్యవాన
కిం తథా న నిహంస్య ఏనం భూత్వా పురుషసత్తమః
28 తవయా పునర అనార్యేణ పూర్వం పార్దేన నిర్జితః
యథా తథా హతః శూరః సౌమథత్తిః పరతాపవాన
29 యత్ర యత్ర తు పాణ్డూనాం థరొణొ థరావయతే చమూమ
కిరఞ శరసహస్రాణి తత్ర తత్ర పరయామ్య అహమ
30 స తవమ ఏవంవిధం కృత్వా కర్మ చాణ్డాలవత సవయమ
వక్తుమ ఇచ్ఛసి వక్తవ్యః కస్మాన మాం పరుషాణ్య అద
31 కర్తా తవం కర్మణొగ్రస్య నాహం వృష్ణికులాధమ
పాపానాం చ తవమ ఆవాసః కర్మణాం మా పునర వథ
32 జొషమ ఆస్స్వ న మాం భూయొ వక్తుమ అర్హస్య అతః పరమ
అధరొత్తరమ ఏతథ ధి యన మా తవం వక్తుమ ఇచ్ఛసి
33 అద వక్ష్యసి మాం మౌర్ఖ్యాథ భూయః పరుషమ ఈథృశమ
గమయిష్యామి బాణైస తవాం యుధి వైవస్వతక్షయమ
34 న చైవ మూర్ఖ ధర్మేణ కేవలేనైవ శక్యతే
తేషామ అపి హయ అధర్మేణ చేష్టితం శృణు యాథృశమ
35 వఞ్చితః పాణ్డవః పర్వమ అధర్మేణ యుధిష్ఠిరః
థరౌపథీ చ పరిక్లిష్టా తదాధర్మేణ సాత్యకే
36 పరవ్రాజితా వనం సర్వే పాణ్డవాః సహ కృష్ణయా
సర్వస్వమ అపకృష్టం చ తదాధర్మేణ బాలిశ
37 అధర్మేణాపకృష్టశ చ మథ్రరాజః పరైర ఇతః
ఇతొ ఽపయ అధర్మేణ హతొ భీష్మః కురుపితామహః
భూరిశ్రవా హయ అధర్మేణ తవయా ధర్మవిథా హతః
38 ఏవం పరైర ఆచరితం పాణ్డవేయైశ చ సంయుగే
రక్షమాణైర జయం వీరైర ధర్మజ్ఞైర అపి సాత్వత
39 థుర్జ్ఞేయః పరమొ ధర్మస తదాధర్మః సుథుర్విథః
యుధ్యస్వ కౌరవైః సార్ధం మా గాః పితృనివేశనమ
40 ఏవమాథీని వాక్యాని కరూరాణి పరుషాణి చ
శరావితః సాత్యకిః శరీమాన ఆకమ్పిత ఇవాభవత
41 తచ ఛరుత్వా కరొధతామ్రాక్షః సాత్యకిస తవ ఆథథే గథామ
వినిఃశ్వస్య యదా సర్పః పరణిధాయ రదే ధనుః
42 తతొ ఽభిపత్య పాఞ్చాల్యం సంరమ్భేణేథమ అబ్రవీత
న తవాం వక్ష్యామి పరుషం హనిష్యే తవాం వధక్షమమ
43 తమ ఆపతన్తం సహసా మహాబలమ అమర్షణమ
పాఞ్చాల్యాయాభిసంక్రుథ్ధమ అన్తకాయాన్తకొపమమ
44 చొథితొ వాసుథేవేన భీమసేనొ మహాబలః
అవప్లుత్య రదాత తూర్ణం బాహుభ్యాం సమవారయత
45 థరవమాణం తదా కరుథ్ధం సాత్యకిం పాణ్డవొ బలీ
పరస్కన్థమానమ ఆథాయ జగామ బలినం బలాత
46 సదిత్వా విష్టభ్య చరణౌ భీమేన శినిపుంగవః
నిగృహీతః పథే షష్ఠే బలేన బలినాం వరః
47 అవరుహ్య రదాత తం తు హరియమాణం బలీయసా
ఉవాచ శలక్ష్ణయా వాచా సహథేవొ విశాం పతే
48 అస్మాకం పురుషవ్యాఘ్ర మిత్రమ అన్యన న విథ్యతే
పరమ అన్ధకవృష్ణిభ్యః పాఞ్చాలేభ్యశ చ మాధవ
49 తదైవాన్ధకవృష్ణీనాం తవ చైవ విశేషతః
కృష్ణస్య చ తదాస్మత్తొ మిత్రమ అన్యన న విథ్యతే
50 పాఞ్చాలానాం చ వార్ష్ణేయ సముథ్రాన్తాం విచిన్వతామ
నాన్యథ అస్తి పరం మిత్రం మన్యతే చ యదా భవాన
51 స భవాన ఈథృశం మిత్రం మన్యతే చ యదా భవాన
భవన్తశ చ యదాస్మాకం భవతాం చ తదా వయమ
52 స ఏవం సర్వధర్మజ్ఞొ మిత్ర ధర్మమ అనుస్మరన
నియచ్ఛ మన్యుం పాఞ్చాల్యాత పరశామ్య శినిపుంగవ
53 పార్షతస్య కషమ తవం వై కషమతాం తవ పార్షతః
వయం కషమయితారశ చ కిమ అన్యత్ర శమాథ భవేత
54 పరశామ్యమానే శైనేయే సహథేవేన మారిష
పాఞ్చాలరాజస్య సుతః పరహసన్న ఇథమ అబ్రవీత
55 ముఞ్చ ముఞ్చ శినేః పౌత్రం భీమ యుథ్ధమథాన్వితమ
ఆసాథయతు మామ ఏష ధరాధరమ ఇవానిలః
56 యావథ అస్య శితైర బాణైః సంరమ్భం వినయామ్య అహమ
యుథ్ధశ్రథ్ధాం చ కౌన్తేయ జీవితస్య చ సంయుగే
57 కిం ను శక్యం మయా కర్తుం కార్యం యథ ఇథమ ఉథ్యతమ
సుమహత పాణ్డుపుత్రాణామ ఆయాన్త్య ఏతే హి కౌరవాః
58 అద వా ఫల్గునః సర్వాన వారయిష్యతి సంయుగే
అహమ అప్య అస్య మూర్ధానం పాతయిష్యామి సాయకైః
59 మన్యతే ఛిన్నబాహుం మాం భూరిశ్రవసమ ఆహవే
ఉత్సృజైనమ అహం వైనమ ఏష మాం వా హనిష్యతి
60 శృణ్వన పాఞ్చాల వాక్యాని సాత్యకిః సర్పవచ ఛవసన
భీమ బాహ్వన్తరే సక్తొ విస్ఫురత్య అనిశం బలీ
61 తవరయా వాసుథేవశ చ ధర్మరాజశ చ మారిష
యత్నేన మహతా వీరౌ వారయామ ఆసతుస తతః
62 నివార్య పరమేష్వాసౌ కరొధసంరక్తలొచనౌ
యుయుత్సవః పరాన సంఖ్యే పరతీయుః కషత్రియర్షభాః