ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 167

వ్యాస మహాభారతము (ద్రోణ పర్వము - అధ్యాయము - 167)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
పరాథుర్భూతే తతస తస్మిన్న అస్త్రే నారాయణే తథా
పరావాత సపృషతొ వాయుర అనభ్రే సతనయిత్నుమాన
2 చచాల పృదివీ చాపి చుక్షుభే చ మహొథధిః
పరతిస్రొతః పరవృత్తాశ చ గన్తుం తత్ర సముథ్రగాః
3 శిఖరాణి వయథీర్యన్త గిరీణాం తత్ర భారత
అపసవ్యం మృగాశ చైవ పాణ్డుపుత్రాన పరచక్రిరే
4 తమసా చావకీర్యన్త సూర్యశ చ కలుషొ ఽభవత
సంపతన్తి చ భూతాని కరవ్యాథాని పరహృష్టవత
5 థేవథానవగన్ధర్వాస తరస్తా ఆసన విశాం పతే
కదం కదాభవత తీవ్రా థృష్ట్వా తథ వయాకులం మహత
6 వయదితాః సర్వరాజానస తథా హయ ఆసన విచేతసః
తథ థృష్ట్వా ఘొరరూపం తు థరౌణేర అస్త్రం భయావహమ
7 [ధృ]
నివర్తితేషు సైన్యేషు థరొణపుత్రేణ సంయుగే
భృశం శొకాభితప్తేన పితుర వధమ అమృష్యతా
8 కురూన ఆపతతొ థృష్ట్వా ధృష్టథ్యుమ్నస్య రక్షణే
కొ మన్త్రః పాణ్డవేష్వ ఆసీత తన మమాచక్ష్వ సంజయ
9 [స]
పరాగ ఏవ విథ్రుతాన థృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రాన యుధిష్ఠిరః
పునశ చ తుములం శబ్థం శరుత్వార్జునమ అభాషత
10 ఆచార్యే నిహతే థరొణే ధృష్టథ్యుమ్నేన సంయుగే
నిహతే వజ్రహస్తేన యదా వృత్రే మహాసురే
11 నాశంసన్త జయం యుథ్ధే థీనాత్మానొ ధనంజయ
ఆత్మత్రాణే మతిం కృత్వా పరాథ్రవన కురవొ యదా
12 కే చిథ భరాన్తై రదైస తూర్ణం నిహతపార్ష్ణి యన్తృభిః
విపతాక ధవజచ ఛత్త్రైః పార్దివాః శీర్ణకూబరైః
13 భగ్ననీడైర ఆకులాశ్వైర ఆరుహ్యన యే విచేతసః
భీతాః పాథైర హయాన కేచ చిత తవరయన్తః సవయం రదైః
యుగచక్రాక్ష భగ్నైశ చ థరుతాః కే చిథ భయాతురాః
14 గజస్కన్ధేషు సంస్యూతా నారాచైశ చలితాసనాః
శరార్తైర విథ్రుతైర నాగైర హృతాః కే చిథ థిశొ థశ
15 విశస్త్ర కవచాశ చాన్యే వాహనేభ్యః కషితిం గతాః
సంఛన్నా నేమిషు గతా మృథితాశ చ హయథ్విపైః
16 కరొశన్తస తాత పుత్రేతి పాలయన్తొ ఽపరే భయాత
నాభిజానన్తి చాన్యొన్యం కశ్మలాభిహతౌజసః
17 పుత్రాన పితౄన సఖీన భరాతౄన సమారొప్య థృఢక్షతాన
జలేన కలేథయన్త్య అన్యే విముచ్య కవచాన్య అపి
18 అవస్దాం తాథృశీం పరాప్య హతే థరొణే థరుతం బలమ
పునరావర్తితం కేన యథి జానాసి శంస మే
19 హయానాం హేషతాం శబ్థః కుఞ్జరాణాం చ బృంహతామ
రదనేమి సవనశ చాత్ర విమిశ్రః శరూయతే మహాన
20 ఏతే శబ్థా భృశం తీవ్రాః పరవృత్తాః కురు సాగరే
ముహుర ముహుర ఉథీర్యన్తః కమ్పయన్తి హి మామకాన
21 య ఏష తుములః శబ్థః శరూయతే లొమహర్షణః
సేన్థ్రాన అప్య ఏష లొకాంస తరీన భుఞ్జ్యాథ ఇతి మతిర మమ
22 మన్యే వజ్రధరస్యైష నినాథొ భైరవస్వనః
థరొణే హతే కౌరవార్దం వయక్తమ అభ్యేతి వాసవః
23 పరహృష్టలొమ కూపాః సమ సంవిగ్నరదకుఞ్జరాః
ధనంజయ గురుం శరుత్వా తత్ర నాథం సుభీషణమ
24 క ఏష కౌరవాన థీర్ణాన అవస్దాప్య మహారదః
నివర్తయతి యుథ్ధార్దం మృధే థేవేశ్వరొ యదా
25 [అర్జున]
ఉథ్యమ్యాత్మానమ ఉగ్రాయ కర్మణే ధైర్యమ ఆస్దితాః
ధమన్తి కౌరవాః శఙ్ఖాన్య అస్య వీర్యమ ఉపాశ్రితాః
26 యత్ర తే సంశయొ రాజన నయస్తశస్త్రే గురౌ హతే
ధార్తరాష్ట్రాన అవస్దాప్య క ఏష నథతీతి హ
27 హరీమన్తం తం మహాబాహుం మత్తథ్విరథగామినమ
వయాఖ్యాస్యామ్య ఉగ్రకర్మాణం కురూణామ అభయంకరమ
28 యస్మిఞ జాతే థథౌ థరొణొ గవాం థశశతం ధనమ
బరాహ్మణేభ్యొ మహార్హేభ్యః సొ ఽశవత్దామైష గర్జతి
29 జాతమాత్రేణ వీరేణ యనొచ్చైఃశ్రవసా ఇవ
హేషతా కమ్పితా భూమిర లొకాశ చ సకలాస తరయః
30 తచ ఛరుత్వాన్తర్హితం భూతం నామ చాస్యాకరొత తథా
అశ్వత్దామేతి సొ ఽథయైష శూరొ నథతి పాణ్డవ
31 యొ ఽథయానాద ఇవాక్రమ్య పార్షతేన హతస తదా
కర్మణా సునృశంసేన తస్య నాదొ వయవస్దితః
32 గురుం మే యత్ర పాఞ్చాల్యః కేశపక్షే పరామృశత
తన న జాతు కషమేథ థరౌణిర జానన పౌరుషమ ఆత్మనః
33 ఉపచీర్ణొ గురుర మిద్యా భవతా రాజ్యకారణాత
ధర్మజ్ఞేన సతా నామ సొ ఽధర్మః సుమహాన కృతః
34 సర్వధర్మొపపన్నొ ఽయం మమ శిశ్యశ చ పాణ్డవః
నాయం వక్ష్యతి మిద్యేతి పరత్యయం కృతవాంస తవయి
35 స సత్యకఞ్చుకం నామ పరవిష్టేన తతొ ఽనృతమ
ఆచార్య ఉక్తొ భవతా హతః కుఞ్జర ఇత్య ఉత
36 తతః శస్త్రం సముత్సృజ్య నిర్మమొ గతచేతనః
ఆసీత స విహ్వలొ రాజన యదాథృష్టస తవయా విభుః
37 స తు శొకేన చావిష్టొ విముఖః పుత్రవత్సలః
శాశ్వతం ధర్మమ ఉత్సృజ్య గురుః శిష్యేణ ఘాతితః
38 నయస్తశస్త్రమ అధర్మేణ ఘాతయిత్వా గురుం భవాన
రక్షత్వ ఇథానీం సామాత్యొ యథి శక్నొషి పార్షతమ
39 గరస్తమ ఆచార్య పుత్రేణ కరుథ్ధేన హతబన్ధునా
సర్వే వయం పరిత్రాతుం న శక్ష్యామొ ఽథయ పార్షతమ
40 సౌహార్థం సర్వభూతేషు యః కరొత్య అతిమాత్రశః
సొ ఽథయ కేశగ్రహం శరుత్వా పితుర ధక్ష్యతి నొ రణే
41 విక్రొశమానే హి మయి భృశమ ఆచార్య గృథ్ధిని
అవకీర్య సవధర్మం హి శిష్యేణ నిహతొ గురుః
42 యథా గతం వయొ భూయః శిష్టమ అల్పతరం చ నః
తస్యేథానీం వికారొ ఽయమ అధర్మొ యత్కృతొ మహాన
43 పితేవ నిత్యం సౌహార్థాత పితేవ స హి ధర్మతః
సొ ఽలపకాలస్య రాజ్యస్య కారణాన నిహతొ గురుః
44 ధృతరాష్ట్రేణ భీష్మాయ థరొణాయ చ విశాం పతే
విసృష్టా పృదివీ సర్వా సహ పుత్రైశ చ తత్పరైః
45 స పరాప్య తాథృశీం వృత్తిం సత్కృతః సతతం పరైః
అవృణీత సథా పుత్రాన మామ ఏవాభ్యధికం గురుః
46 అక్షీయమాణొ నయస్తాస్త్రస తవథ్వాక్యేనాహవే హతః
న తవ ఏనం యుధ్యమానం వై హన్యాథ అపి శతక్రతుః
47 తస్యాచార్యస్య వృథ్ధస్య థరొహొ నిత్యొపకారిణః
కృతొ హయ అనార్యైర అస్మాభీ రాజ్యార్దే లఘు బుథ్ధిభిః
48 పుత్రాన భరాతౄన పితౄన థారాఞ జీవితం చైవ వాసవిః
తయజేత సర్వం మమ పరేమ్ణా జానాత్య ఏతథ ధి మే గురుః
49 స మయా రాజ్యకామేన హన్యమానొ ఽపయ ఉపేక్షితః
తస్మాథ అవాక్శిరా రాజన పరాప్తొ ఽసమి నరకం విభొ
50 బరాహ్మణం వృథ్ధమ ఆచార్యం నయస్తశస్త్రం యదా మునిమ
ఘాతయిత్వాథ్య రాజ్యార్దే మృతం శరేయొ న జీవితమ