తెలుగు బాల శతకం/1-54 పద్యాలు
తెలుగు బాల శతకం
1. వేకువందు లేచి వేడ్క గాపాఠాలు
చదువుచుండవలయు చక్క గాను
ఉదయసమయ పఠన ముత్సాహమిచ్చును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
2. బడికి వెళుటకును గొడవ చేయగరాదు
తల్లిదండ్రి మాట తప్పరాదు
పెద్దవారి మాట పెన్నిధి సమమమౌను
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
3. గురువు పలుకులెల్ల గురుతుగా గమనించి
పదిలపరచుకొనుము హృదయమందు
చిన్ననాటీగుర్తు చితమ్ము వీడదు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల
4. తోిటీవారి తోడ పోటీలు పడుచుండ
విద్య వృద్ధి యగును వెలుగు కలుగు
ఈర్ష ఉండరాదు ఇతరపిల్లలపైన
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
5. అడగ వలయు విషయమర్ధమ్ము గాకున్న
తెలివి పెంచు ప్రశ్నలైన తేజమొసగు
చిలిపి ప్రశ్నలైన చేటును కలిగించు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
6. పుసకములలోని పుణ్యశీలుర కధల్‌
చదువు చుండ వలయు సరసరీతి
ఘనుల జీవితములె ఘనమార్గములు చూపు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
- తెలుగు బాల శతకం
7. అలరు చుండ వలయు నన్నదమ్ములవోలె
శిష్యులెల్ల మిగుల శ్రేష్టులగుచు
కులమతాల గోడ కూల్చుట యుక్తమ్ము
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
8. ఒళ్లు వంచి పనుల నుత్సాహముగ చేయ
ఫలితమదియె కలుగు బాగుగాను
కష్ట పడెడు గుణము ఘన కీర్తి కలిగించు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
9. చిన్నవయసునందె చిత్తాలు రంజించు
పద్య తతులు నేర్చి పలుక వలయు
పద్య ధారణమ్ము ప్రతిభను పెంచును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
10. ఆటపాటతోడ హాయిగా చదువంగ
చదువు తలల కెక్కు ఛాత్రులకును
ఆటపాట లెపు డు ఆరోగ్య మందించు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
11. యాత్రవలన జ్ఞానమభివృద్ధి యగునంచు
పలుకునట్టి తీరు ప్రబలమయ్యె
దేశవున చూడు కోశమైనను చూడు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
12. బట్టి పట్టరాదు పాఠ్యాంశములనెల్ల
తెలిసి చదువ మేలు కలుగుచుండు
బట్టి గొట్టువాడు ఒట్టి బడుద్ధాయి
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
తెలుగు బాల శతకం
13. తిండితినెడియపుడు మొండిగా నుండుట
బాలవర్గమునకు భావ్యమగునె?
తిండి కలిగినపుడె కండకలుగుగదా!
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
14. అక్క, బావ, మామ అన్నయను పిలుపు
ప్రేమ రసము నింపు పెల్లుగాను
తల్లిబాసమనల తనియింపచేయును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
15. తెలుగు భాషలోన తేనలు ప్రవహించు
తీపిరుచుల భాష తెలుగు భాష
తెలుగు మాట వలన తేజమ్ము పెరుగును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
16. పాఠ్య బోధా చేయు పంతులయ్యల చూచి
పిచ్చి పేర్లతోడ పిలువరాదు
గురుల గౌరవించు గొప్పజాతి మనది
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
17. చెట్టు నీడ నిచ్చి సేదాదీర్చుచునుండు
ఫలము లిచ్చిచెట్టు బలము పెంచు
చెట్లు పెంచినపుడు చిక్కులు దీరురా
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
18. అమ్మ అనెడి పిలుపు అమృతము వలెనుండు
నాన్న యనెడి పిలుపు వెన్న సమము
అమ్మ నాన్నపిలుపు లాప్యాయతల్‌ పెంచు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
తెలుగుబాల శాతకం---9
19. చీమ లెల్ల చెక్కు చెదరక పంక్తిలో
నడచునట్టి తీరు నరసినపుడు
క్రమము తప్ప కుండ గమియింప వలెనంచు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
20. తెలివిగలిగినంత తేజమ్ము కలుగదు
ఉన్న తెలివి వృద్ధి నొందుటకును
సాధనమ్ము వలయు చదువులందెప్పుడు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
21. మాటలందు వినయ మాధుర్యములు నింపి
మాటలాడినపుడు మన్ననగును
నోరుమంచిదైన ఊరుమంచిదగును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
22. తల్లి బాస నెఱిగి యెల్ల బాసలు నేర్వ
ప్రతిభ పదునుదేరు బాగుగాను
ఇంట గెలిచిరచ్చ కక్కుట మేలౌను
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
23. చదువు మీద శ్రద్ధ చక్క గా చూపింప
మేధా పెరుగుచుండు మేటిగాను
చదువు కీర్తి నిచ్చు సౌభాగ్యమొసగును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
24. ఆంధ్రులకును సొత్తు అష్టావధానమ్ము
అక్షరముల తోడి ఆటయగుచు
సంత సింపచేయు సాహితీ ప్రియులను
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల
_______________________________________________
10 తెలుగు బాల శతక౦ 25. అచ్చులంత మందు నలరు చుండెడి భాష
తెలుగు భాషకాదె తెలిసికొనగ
గానయోగ్యమైన గాంధర్వ మేతెల్గు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
26. అన్ని ఋతువులందు అందుబాటుననుండు
ఎట్టి ఫలములైన నిట్టె తినగ
అమరుచుండు నెపుడు ఆరోగ్యభాగ్యమ్ము
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
27. చెలిమితోడ మెలగు స్నేహితుండుండిన
బాధలన్ని తొలగు పరువు పెరుగు
కష్ట సమయ మందు కాచువాడెహితుడు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
28. ఎదుటివారు మనకు ఏమి చేసిన మేలొ
అట్టి మేలు మనమునందచేయ
జగములోన వెలుగు సహకారభావమ్మ
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
29. అందారానిదాని నాశించకుండంగ
సాధ్యా మైన బాటసాగవలయు
పిండి కొలదె రొట్టెయుండుటచూడమే
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
30. కొండలున్న యపుడె మెండుగా వృక్షాలు
పెరుగుననెడి మాట నెరుగ వలయు
కొండవలన మేలు కొల్లలై యుండును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
తెలుగు బాల శతకం--11
31. యంత్రశాల లెన్నొవ్యర్థపదార్థాలు
నదులలోన విడువ నష్టమగును
కలుగు ప్రాణ హాని కలుషమ్ము వలననే
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
32. మేలు పొందాగానె మొప్పు కృతజ్ఞతల్‌
చెప్పుచుండ వలయు నెప్పుడెన
చేసినట్టి మేలు చెదరని సంపద
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
33. గర్వమున్నవాడు సర్వమ్ము తనద౦చు
పెద్దవారి ముందు ప్రేలుచుండు
చెడ్డ గర్వముననె శిశుపాలు డణగరా
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
34. ప్రతిదినమ్మువచ్చు వార్తల పత్రికల్‌
చదువుచుండ వలయు శ్రద్దతోడ
విశ్వ విషయమెల్ల వివరించు పత్రికల్‌
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
35. ఎంత తెలివి యున్న కొంత అభ్యాసమ్ము
అవసరమ్ములగును అందరకును
పదును పెట్టుకున్న పాడౌను ఖడ్గమ్ము
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
36. అన్యభాష నేర్చుట వసరవ్ముగాని
మాతృభాష నెపు డు మరువరాదు
తల్లి బాస మూల ధనమనుట నిజము
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
12
తెలుగు బాల శతకం
37. దుర్జునుండు చూచు దోషాల నెప్పుడు
మంచి వాడు చూచు మహిత గుణము
మంచి చెడ్డలరసి మన్నింప మేలౌ ను
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల
38.నిప్పు కణీకవొలె నిన్ను గాలు
చెడ్డవారి మైత్రి చేటు దెచ్చి
మంచి జనుల మైత్రి మధురాతి మధురమ్ము
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
39. పుస్తకమ్ము, డబ్బు, పూబోడి యొకసారి
పరులచేతిలోన పడిన యెడల
రావు, వచ్చినపుడు భ్రష్టమై యుండును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
40. పిల్లవాడు తాను తలిదడ్రులయొద్ద
పెరిగిపెద్దయగుచు పేరు పొందు
పండితుండు గాడు ప్రబవించినప్పుడే
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
41. అన్ని వేళలందు అనుకూల ఫలితాలు
వచ్చుననుట వాస్తవమ్ము గాదు
ఓటమి గెలుపునకు బాటలు తీయును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
42. పదమునుచ్చరించు ప్రతిభయుండవలయు
తప్పు తోడ పలుక తగదు పదము
పదము తీరుచూడ పర బహ్మరూపమ్ము
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
తెలుగు బాల శతకం
13
43. పెద్దలెపుడు ప్రేమ పెల్లుగా చూపంగ
పిల్లలందు తప్పు పెరుగుచుండు
'అతిని 'వదలినపుడె అత్యంత శుభమౌను
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
44. ప్రక్కనున్న వారి వస్తువులను చూచి
దొంగిలించు బుద్ధి దోషమగును
ప్రక్క వారి సొమ్ము పామని భావించి
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
45. కోర్కెలుండ వచ్చు కోాను కోటులు
తీర్చగలరొ లేదొ తెలిసి కొనుచు
తల్లిదడ్రి నడుగ ధర్మమై యుండును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
46. జగడమాడరాదు జతనున్న వారితో
స్నేహ భావమెపుడు చెదరరాదు
కలుపుగోలు తనము ఘనతను గూర్చును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
47. ఆంగ్ల భాషమిాదా అధిక వాంఛలు చూపి
తల్లి బాసనేమో తరుగ చేయ
ఉచితమగునె మనకు ఊహలోనైనను
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
48. ఆంగిలేయు లెపు డొహడలి పోయినగాని
వారి భాష మనల వదాలకుండె
పోయె బిడ్డ కాని పోదుపురిటికంపు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
14 తెలుగు బాల శతకం
49. నీతి కదల నెన్నొ నియమమ్ముగానేర్వ
బుద్ధి వికసనమ్ము పొందుచుండు
జ్ఞానధనము మించు సంపదలేదెందు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
50. పలక పట్ట దాగిన ప్రాయమ్మునందున
పార పట్టి గట్టి పనులుచేయు
బాలలుండు దేశ భాగ్యమ్ము నశియించు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
51. పుస్తకాల బరువు మోయగ లేనంత
చేయుచుండు విద్యా చేటు తెచ్చు
గణము కాదు లెక్క గుణములోనుండును
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
52. తేనె పట్టుకొట్ట తేనె వెంటనెరాదు
ఈగలన్ని లేచి వేగకుట్టు
పాటులెన్నొ దెచ్చు పరుషమౌ వర్తనల్‌
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
53. జీవసాగరమ్ము శ్రేయంపురీతిలో
దాటవలయునన్న తప్పకుండ
స్నేహ మనెడి నావ నెప్పుడు విడువకు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
54. నిన్ను తిట్టినట్టి నీ శత్రులకెపుడు
భయము పడగ వద్దు బ్రతుకునందు
నిన్ను మెచ్చుహితుల నెప్పుడు కనిపెట్టు
తెలిసి మెలగ మేలు తెలుగు బాల.
తెలుగు బాల శతకం
15