కిష్కింధకాండము - సర్గము 58
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధకాండే అష్టపఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౮|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
ఇతి ఉక్తః కరుణం వాక్యం వానరైః త్యక్త జీవితైః |
స బాష్పో వానరాన్ గృధ్రః ప్రత్యువాచ మహాస్వనః |౪-౫౮-౧|
యవీయాన్ మమ స భ్రాతా జటాయుః నామ వానరాః |
యం ఆఖ్యాత హతం యుద్ధే రావణేన బలీయసా |౪-౫౮-౨|
వృద్ధ భావాత్ అపక్షత్వాత్ శృణ్వన్ తత్ అపి మర్షయే |
న హి మే శక్తిః అద్య అస్తి భ్రాతుః వైర విమోక్షణే |౪-౫౮-౩|
పురా వృత్ర వధే వృత్తే స చ అహం చ జయ ఏషిణౌ |
ఆదిత్యం ఉపయాతౌ స్వో జ్వలంతం రశ్మి మాలినం |౪-౫౮-౪|
ఆవృత్య ఆకాశ మార్గేణ జవేన స్వర్ గతౌ భృశం |
మధ్యం ప్రాప్తే చ సూర్యే చ జటాయుః అవసీదతి |౪-౫౮-౫|
తం అహం భ్రాతరం దృష్ట్వా సూర్య రశ్మిభిః అర్దితం |
పక్షాభ్యం ఛాదయామాస స్నేహాత్ పరమ విహ్వలం |౪-౫౮-౬|
నిర్దగ్ధ పత్రః పతితో వింధ్యే అహం వానరర్షభాః |
అహం అస్మిన్ వసన్ భ్రాతుః ప్రవృత్తిం న ఉపలక్షయే |౪-౫౮-౭|
జటాయుషః తు ఏవం ఉక్తో భ్రాత్రా సంపాతినా తదా |
యువ రాజో మహాప్రాజ్ఞః ప్రత్యువాచ అంగదః తదా |౪-౫౮-౮|
జటాయుషో యది భ్రాతా శ్రుతం తే గదితం మయా |
ఆఖ్యాహి యది జానాసి నిలయం తస్య రక్షసః |౪-౫౮-౯|
అదీర్ఘ దర్శినం తం వా రావణం రాక్షసాధిపం |
అంతికే యది వా దూరే యది జానాసి శంస నః |౪-౫౮-౧౦|
తతో అబ్రవీత్ మహాతేజా భ్రాతా జ్యేష్ఠో జటాయుషః |
ఆత్మ అనురూపం వచనం వానరాన్ సంప్రహర్షయన్ |౪-౫౮-౧౧|
నిర్దగ్ధ పక్షో గృధ్రో అహం గత వీర్యః ప్లవం గమాః |
వాఙ్ మాత్రేణ తు రామస్య కరిష్యే సాహ్యం ఉత్తమం |౪-౫౮-౧౨|
జానామి వారుణాన్ లోకాన్ విష్ణోః త్రైవిక్రమాన్ అపి |
దేవ అసుర విమర్దాం చ హి అమృతస్య చ మంథనం |౪-౫౮-౧౩|
రామస్య యత్ ఇదం కార్యం కర్తవ్యం ప్రథమం మయా |
జరయా చ హతం తేజః ప్రాణాః చ శిథిలా మమ |౪-౫౮-౧౪|
తరుణీ రూప సంపన్నా సర్వ ఆభరణ భూషితా |
హ్రియమాణా మయా దృష్టా రావణేన దురాత్మనా |౪-౫౮-౧౫|
క్రోశంతీ రామ రామ ఇతి లక్ష్మణ ఇతి చ భామినీ |
భూషణాని అపవిధ్యంతీ గాత్రాణి చ విధున్వతీ |౪-౫౮-౧౬|
సూర్య ప్రభా ఇవ శైల అగ్రే తస్యాః కౌశేయం ఉత్తమం |
అసితే రాక్షసే భాతి యథా వా తడిత్ అంబుదే |౪-౫౮-౧౭|
తాం తు సీతాం అహం మన్యే రామస్య పరికీర్తనాత్ |
శ్రూయతాం మే కథయతో నిలయం తస్య రక్షసః |౪-౫౮-౧౮|
పుత్రో విశ్రవసః సాక్షాత్ భ్రాతా వైశ్రవణస్య చ |
అధ్యాస్తే నగరీం లంకాం రావణో నామ రాక్షసః |౪-౫౮-౧౯|
ఇతో ద్వీపే సముద్రస్య సంపూర్ణే శత యోజనే |
తస్మిన్ లంకా పురీ రమ్యా నిర్మితా విశ్వకర్మణా |౪-౫౮-౨౦|
జాంబూనదమయైః ద్వారైః చిత్రైః కాంచన వేదికైః |
ప్రాసాదైః హేమ వర్ణైః చ మహద్భిః సుసమాకృతా |౪-౫౮-౨౧|
ప్రాకారేణ అర్క వర్ణేన మహతా చ సమన్వితా |
తస్యాం వసతి వైదేహీ దీనా కౌశేయ వాసినీ |౪-౫౮-౨౨|
రావణ అంతఃపురే రుద్ధా రాక్షసీభిః సురక్షితా |
జనకస్య ఆత్మజాం రాజ్ఞః తస్యాం ద్రక్ష్యథ మైథిలీం |౪-౫౮-౨౩|
లంకాయాం అథ గుప్తాయాం సాగరేణ సమంతతః |
సంప్రాప్య సాగరస్య అంతం సంపూర్ణం శత యోజనం |౪-౫౮-౨౪|
ఆసాద్య దక్షిణం తీరం తతో ద్రక్ష్యథ రావణం |
తత్ర ఏవ త్వరితాః క్షిప్రం విక్రమధ్వం ప్లవంగమాః |౪-౫౮-౨౫|
జ్ఞానేన ఖలు పశ్యామి దృష్ట్వా ప్రత్యాగమిష్యథ |
ఆద్యః పంథాః కులింగానాం యే చ అన్యే ధాన్య జీవినః |౪-౫౮-౨౬|
ద్వితీయో బలి భోజానాం యే చ వృక్ష ఫల అశినః |
భాసాః తృతీయం గచ్ఛంతి క్రౌంచాః చ కురరైః సహ |౪-౫౮-౨౭|
శ్యేనాః చతుర్థం గచ్ఛంతి గృధ్రా గచ్ఛంతి పంచమం |
బల వీర్య ఉపపన్నానాం రూప యౌవన శాలినాం |౪-౫౮-౨౮|
షష్ఠః తు పంథా హంసానాం వైనతేయ గతిః పరా |
వైనతేయాత్ చ నః జన్మ సర్వేషాం వానరర్షభాః |౪-౫౮-౨౯|
గర్హితం తు కృతం కర్మ యేన స్మ పిశిత అశనాః |
ప్రతికార్యం చ మే తస్య వైరం భ్రాతృ కృతం భవేత్ |౪-౫౮-౩౦|
ఇహ స్థః అహం ప్రపశ్యామి రావణం జానకీం తథా |
అస్మాకం అపి సౌపర్ణం దివ్యం చక్షుర్ బలం తథా |౪-౫౮-౩౧|
తస్మాత్ ఆహార వీర్యేణ నిసర్గేణ చ వానరాః |
ఆయోజన శతాత్ సాగ్రాత్ వయం పశ్యామ నిత్యశః |౪-౫౮-౩౨|
అస్మాకం విహితా వృత్తిః నిసార్గేణ చ దూరతః |
విహితా పాద మూలే తు వృత్తిః చరణ యోధినాం |౪-౫౮-౩౩|
ఉపాయో దృశ్యతాం కశ్చిత్ లంఘనే లవణ అంభసః |
అభిగమ్య తు వైదేహీం సమృద్ధ అర్థా గమిష్యథ |౪-౫౮-౩౪|
సముద్రం నేతుం ఇచ్ఛామి భవద్భిః వరుణ ఆలయం |
ప్రదాస్యామి ఉదకం భ్రాతుః స్వర్ గతస్య మహాత్మనః |౪-౫౮-౩౫|
తతో నీత్వా తు తం దేశం తీరే నద నదీ పతేః |
నిర్దగ్ధ పక్షం సంపాతిం వానరాః సుమహౌఓజసః |౪-౫౮-౩౬|
తం పునః ప్రత్యానయిత్వా వై తం దేశం పతగ ఈశ్వరం |
బభూవుః వానరా హృష్టాః ప్రవృత్తిం ఉపలభ్య తే |౪-౫౮-౩౭|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధకాండే అష్టపఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౮|