కిష్కింధకాండము - సర్గము 56
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధకాండే షట్పఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౬|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
ఉపవిష్టాః తు తే సర్వే యస్మిన్ ప్రాయం గిరి స్థలే |
హరయో గృధ్ర రాజః చ తం దేశం ఉపచక్రమే |౪-౫౬-౧|
సాంపాతిః నామ నామ్నా తు చిర జీవీ విహంగమః |
భ్రాతా జటాయుషః శ్రీమాన్ ప్రఖ్యాత బల పౌరుషః |౪-౫౬-౨|
కందరాత్ అభినిష్క్రమ్య స వింధ్యస్య మహాగిరేః |
ఉపవిష్టాన్ హరీన్ దృష్ట్వా హృష్టాత్మా గిరం అబ్రవీత్ |౪-౫౬-౩|
విధిః కిల నరం లోకే విధానేన అనువర్తతే |
యథా అయం విహితో భక్ష్యః చిరాత్ మహ్యం ఉపాగతః |౪-౫౬-౪|
పరంపరాణాం భక్షిష్యే వానరాణాం మృతం మృతం |
ఉవాచ ఏతత్ వచః పక్షీ తాన్ నిరీక్ష్య ప్లవంగమాన్ |౪-౫౬-౫|
తస్య తత్ వచనం శ్రుత్వా భక్ష లుబ్ధస్య పక్షిణః |
అంగదః పరం ఆయస్తో హనూమంతం అథ అబ్రవీత్ |౪-౫౬-౬|
పశ్య సీతా - గృధ్రా - అపదేశేన సాక్షాత్ వైవస్వతో యమః |
ఇమం దేశం అనుప్రాప్తో వానరాణాం విపత్తయే |౪-౫౬-౭|
రామస్య న కృతం కార్యం న కృతం రాజ శాశనం |
హరీణాం ఇయం అజ్ఞాతా విపత్తిః సహసా ఆగతా |౪-౫౬-౮|
వైదేహ్యాః ప్రియ కామేన కృతం కర్మ జటాయుషా |
గృధ్ర రాజేన యత్ తత్ర శ్రుతం వః తత్ అశేషతః |౪-౫౬-౯|
తథా సర్వాణి భూతాని తిర్యక్ యోని గతాని అపి |
ప్రియం కుర్వంతి రామస్య త్యక్త్వా ప్రాణాన్ యథా వయం |౪-౫౬-౧౦|
అన్యోన్యం ఉపకుర్వంతి స్నేహ కారుణ్య యంత్రితాః |
తతః తస్య ఉపకార అర్థం త్యజత ఆత్మానం ఆత్మనా |౪-౫౬-౧౧|
ప్రియం కృత్వా హి రామస్య ధర్మజ్ఞేన జటాయుషా |
రాఘవ అర్థే పరిశ్రాంతా వయం సంత్యక్త జీవితాః |౪-౫౬-౧౨|
కాంతారాణి ప్రపన్నాః స్మ న చ పశ్యామ మైథిలీం |
స సుఖీ గృధ్ర రాజః తు రావణేన హతో రణే |
ముక్తః చ సుగ్రీవ భయాత్ గతః చ పరమాం గతిం |౪-౫౬-౧౩|
జటాయుషో వినాశేన రాజ్ఞో దశరథస్య చ |
హరణేన చ వైదేహ్యాః సంశయం హరయో గతాః |౪-౫౬-౧౪|
రామ లక్ష్మణయోః వాసాం అరణ్యే సహ సీతయా |
రాఘవస్య చ బాణేన వాలినః చ తథా వధః |౪-౫౬-౧౫|
రామ కోపాత్ అశేషాణాం రాక్షసాం చ తథా వధం |
కైకేయ్యా వర దానేన ఇదం చ వికృతం కృతం |౪-౫౬-౧౬|
తత్ అసుఖం అనుకీర్తితం వచో
భువి పతితాన్ చ నిరీక్ష్య వానరాన్ |
భృశ చకిత మతిః మహామతిః
కృపణం ఉదాహృతవాన్ స గృధ్రరాజః |౪-౫౬-౧౭|
తత్ తు శ్రుత్వా తదా వాక్యం అంగదస్య ముఖ ఉద్గతం |
అబ్రవీత్ వచనం గృధ్రః తీక్ష్ణ తుణ్డో మహాస్వనః |౪-౫౬-౧౮|
కో అయం గిరా ఘోషయతి ప్రాణైః ప్రియతరస్య మే |
జటాయుషో వధం భ్రాతుః కంపయన్ ఇవ మే మనః |౪-౫౬-౧౯|
కథం ఆసీత్ జనస్థానే యుద్ధం రాక్షస గృధ్రయోః |
నామధేయం ఇదం భ్రాతుః చిరస్య అద్య మయా శ్రుతం |౪-౫౬-౨౦|
ఇచ్ఛేయం గిరి దుర్గాత్ చ భవద్భిః అవతారితుం |
యవీయసో గుణజ్ఞస్య శ్లాఘనీయస్య విక్రమైః |౪-౫౬-౨౧|
అతి దీర్ఘస్య కాలస్య పరితుష్టో అస్మి కీర్తితనాత్ |
తత్ ఇచ్ఛేయం అహం శ్రోతుం వినాశం వానర ఋషభాః |౪-౫౬-౨౨|
భ్రాతుః జటాయుషః తస్య జనస్థాన నివాసినః |
తస్య ఏవ చ మమ భ్రాతుః సఖా దశరథః కథం |౪-౫౬-౨౩|
యస్య రామః ప్రియః పుత్రో జ్యేష్ఠో గురు జన ప్రియః |
సూర్య అంశు దగ్ధ పక్షత్వాత్ న శక్నోమి విసర్పితుం |
ఇచ్ఛేయం పర్వతాత్ అస్మాత్ అవతర్తుం అరిందమాః |౪-౫౬-౨౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధకాండే షట్పఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౬|