కిష్కింధకాండము - సర్గము 50

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే పఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౦|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

సహ తారా అంగదాభ్యాం తు సంగమ్య హనుమాన్ కపిః |

విచినోతి చ వింధ్యస్య గుహాః చ గహనాని చ |౪-౫౦-౧|

సింహ శార్దూల జుష్టాః చ గుహాః చ పరితః తథా |

విషమేషు నగ ఇంద్రస్య మహా ప్రస్రవణేషు చ |౪-౫౦-౨|

ఆసేదుః తస్య శైలస్య కోటిం దక్షిణ పస్చిమాం |

తేషాం తత్ర ఏవ వసతాం స కాలో వ్యత్యవర్తత |౪-౫౦-౩|

స హి దేశో దురన్వేష్యో గుహా గహనవాన్ మహాన్ |

తత్ర వాయు సుతః సర్వం విచినోతి స్మ పర్వతం |౪-౫౦-౪|

పరస్పరేణ రహితా అన్యోన్యస్య అవిదూరతః |

గజో గవాక్షో గవయః శరభో గంధమాదనః |౪-౫౦-౫|

మైందః చ ద్వివిదః చైవ హనుమాన్ జాంబవాన్ అపి |

అంగదో యువ రాజః చ తారః చ వనగోచరః |౪-౫౦-౬|

గిరి జాల ఆవృతాన్ దేశాన్ మార్గిత్వా దక్షిణాం దిశం |

విచిన్వంతః తతః తత్ర దదృశుః వివృతం బిలం |౪-౫౦-౭|

దుర్గం ఋక్ష బిలం నామ దానవేన అభిరక్షితం |

క్షుత్ పిపాసా పరీతాః తు శ్రాంతాః తు సలిల అర్థినః |౪-౫౦-౮|

అవకీర్ణం లతా వృక్షైః దదృశుః తే మహా బిలం |

తత్ర క్రౌంచాః చ హంసాః చ సారసాః చ అపి నిష్క్రమన్ |౪-౫౦-౯|

జల ఆర్ద్రాః చక్రవాకాః చ రక్త అంగాః పద్మ రేణుభిః |

తతః తత్ బిలం ఆసాద్య సుగంధి దురతిక్రమం |౪-౫౦-౧౦|

విస్మయ వ్యగ్ర మనసో బభూవుః వానరర్షభాః |

సంజాత పరిశంకాః తే తత్ బిలం ప్లవగ ఉత్తమాః |౪-౫౦-౧౧|

అభ్యపద్యంత సంహృష్టాః తేజోవంతో మహాబలాః |

నానా సత్త్వ సమాకీర్ణాం దైత్య ఇంద్ర నిలయ ఉపమం |౪-౫౦-౧౨|

దుర్దర్శం ఇవ ఘోరం చ దుర్విగాహ్యం చ సర్వశః |

తతః పర్వత కూట ఆభో హనుమాన్ మారుత ఆత్మజః |౪-౫౦-౧౩|

అబ్రవీత్ వానరాన్ ఘోరాన్ కాంతార వన కోవిదః |

గిరి జాల ఆవృతాన్ దేశాన్ మార్గిత్వా దక్షిణాం దిశం |౪-౫౦-౧౪|

వయం సర్వే పరిశ్రాంతా న చ పశ్యామ మైథిలీం |

అస్మాత్ చ అపి బిలాత్ హంసాః క్రౌంచాః చ సహ సారసైః |౪-౫౦-౧౫|

జల ఆర్ద్రాః చక్రవాకాః చ నిష్పతంతి స్మ సర్వశః |

నూనం సలిలవాన్ అత్ర కూపో వా యది వా హ్రదః |౪-౫౦-౧౬|

తథా చ ఇమే బిల ద్వారే స్నిగ్ధాః తిష్ఠంతి పాదపాః |

ఇతి ఉక్తాః తత్ బిలం సర్వే వివిశుః తిమిర ఆవృతం |౪-౫౦-౧౭|

అచంద్ర సూర్యం హరయో దదృశూ రోమ హర్షణం |

నిశమ్య తస్మాత్ సింహాః చ తాన్ తాన్ చ మృగ పక్షిణః |౪-౫౦-౧౮|

ప్రవిష్టా హరి శార్దూలా బిలం తిమిర ఆవృతం |

న తేషాం సజ్జతే దృష్టిః న తేజః న పరాక్రమః |౪-౫౦-౧౯|

వాయోః ఇవ గతిః తేషాం దృష్టిః తం అపి వర్తతే |

తే ప్రవిష్టాః తు వేగేన తత్ బిలం కపి కుంజరాః |౪-౫౦-౨౦|

ప్రకాశం చ అభిరామం చ దదృశుః దేశం ఉత్తమం |

తతః తస్మిన్ బిలే భీమే నానా పాదప సంకులే |౪-౫౦-౨౧|

అన్యోన్యం సంపరిష్వజ్య జగ్ముర్ యోజనం అంతరం |

తే నష్ట సంజ్ఞాః తృషితాః సంభ్రాంతాః సలిల అర్థినః |౪-౫౦-౨౨|

పరిపేతుర్ బిలే తస్మిన్ కంచిత్ కాలం అతంద్రితాః |

తే కృశా దీన వదనాః పరిశ్రాంతాః ప్లవంగమాః |౪-౫౦-౨౩|

ఆలోకం దదృశుః వీరా నిరాశా జీవితే యదా |

తతః తం దేశం ఆగమ్య సౌమ్యాః వితిమిరం వనం |౪-౫౦-౨౪|

దదృశుః కాంచనాన్ వృక్షాన్ దీప్త వైశ్వానర ప్రభాన్ |

సాలాన్ తాలాన్ తమాలాన్ చ పున్నాగాన్ వంజులాన్ ధవాన్ |౪-౫౦-౨౫|

చంపకాన్ నాగ వృక్షాన్ చ కర్ణికారాన్ చ పుష్పితాన్ |

స్తబకైః కాంచనైః చిత్రైః రక్తైః కిసలయైః తథా |౪-౫౦-౨౬|

ఆపీడైః చ లతాభిః చ హేమ ఆభరణ భూషితైః |

తరుణ ఆదిత్య సంకాశాన్ వైదూర్యమయ వేదికాన్ |౪-౫౦-౨౭|

విభ్రాజమానాన్ వపుషా పాదపాన్ చ హిరణ్మయాన్ |

నీల వైదూర్య వర్ణాః చ పద్మినీః పతగైః ఆవృతాః |౪-౫౦-౨౮|

మహద్భిః కాంచనైః వృక్షైః వృతా బాల అర్క సంనిభైః |

జాతరూపమయైః మత్స్యైః మహద్భిః చ అథ పంకజైః |౪-౫౦-౨౯|

నలినీః తత్ర దదృశుః ప్రసన్న సలిల ఆయుతాః |

కాంచనాని విమానాని రాజతాని తథా ఏవ చ |౪-౫౦-౩౦|

తపనీయ గవాక్షాణి ముక్తా జాల ఆవృతాని చ |

హైమ రాజత భౌమాని వైదూర్య మణిమంతి చ |౪-౫౦-౩౧|

దదృశుః తత్ర హరయో గృహ ముఖ్యాని సర్వశః |

పుష్పితాన్ ఫలినో వృక్షాన్ ప్రవాల మణి సంనిభాన్ |౪-౫౦-౩౨|

కాంచన భ్రమరాన్ చైవ మధూని చ సమంతతః |

మణి కాంచన చిత్రాణి శయనాని ఆసనాని చ |౪-౫౦-౩౩|

వివిధాని విశాలాని దదృశుః తే సమంతతః |

హేమ రజత కాంస్యానాం భాజనానాం చ రాశయః |౪-౫౦-౩౪|

అగురూణాం చ దివ్యానాం చందనానాం చ సంచయం |

శుచీని అభ్యవహారాణి మూలాని చ ఫలాని చ |౪-౫౦-౩౫|

మహా అర్హాణి చ పానాని మధూని రసవంతి చ |

దివ్యానాం అంబరాణాం చ మహా అర్హాణాం చ సంచయాన్ |౪-౫౦-౩౬|

కంబలానాం చ చిత్రాణాం అజినానాం చ సంచయాన్ |

తత్ర తత్ర విన్యస్తాన్ దీప్తాన్ వైశ్వానర ప్రభాన్ |౪-౫౦-౩౭|

దదృశుః వానరాః శుభ్రాన్ జాతరూపస్య సంచయాన్ |

తత్ర తత్ర విచిన్వంతో బిలే తత్ర మహా ప్రభాః |౪-౫౦-౩౮|

దదృశుః వానరాః శూరాః స్త్రియం కాంచిత్ అదూరతః |

తాం చ తే దదృశుః తత్ర చీర కృష్ణ అజిన అంబరాం |౪-౫౦-౩౯|

తాపసీం నియత ఆహారాం జ్వలంతీం ఇవ తేజసా |

విస్మితా హరయః తత్ర వ్యవతిష్టంత సర్వశః |

ప్రపచ్ఛ హనుమాన్ తత్ర కా అసి త్వం కస్య వా బిలం |౪-౫౦-౪౦|

తతో హనూమాన్ గిరి సన్నికాశః

కృత అంజలిః తాం అభివాద్య వృద్ధాం |

పప్రచ్ఛ కా త్వం భవనం బిలం చ

రత్నాని చ ఇమాని వదస్వ కస్య |౪-౫౦-౪౧|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే పఞ్చాశః సర్గః |౪-౫౦|