కిష్కింధకాండము - సర్గము 5
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే పఞ్చమః సర్గః |౪-౫|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
ఋశ్యమూకాత్ తు హనుమాన్ గత్వా తం మలయం గిరిం |
ఆచచక్షే తదా వీరౌ కపి రాజాయ రాఘవౌ |౪-౫-౧|
అయం రామో మహాప్రాజ్ఞ సంప్రాప్తో దృఢ విక్రమః |
లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా రామోఽయం సత్య విక్రమః |౪-౫-౨|
ఇక్ష్వాకూణాం కులే జాతో రామో దశరథాత్మజః |
ధర్మే నిగదితః చ ఏవ పితుర్ నిర్దేశ కారకః |౪-౫-౩|
రాజసూయ అశ్వమేధైః చ వహ్నిః యేన అభితర్పితః |
దక్షిణాః చ తథా ఉత్సృష్టా గావః శత సహస్రశః |౪-౫-౪|
తపసా సత్య వాక్యేన వసుధా యేన పాలితా |
స్త్రీ హేతోః తస్య పుత్రోఽయం రామః అరణయం సమాగతః |౪-౫-౫|
తస్య అస్య వసతో అరణ్యే నియతస్య మహాత్మనః |
రావణేన హృతా భార్యా స త్వాం శరణం ఆగతః |౪-౫-౬|
భవతా సఖ్య కామౌ తౌ భ్రాతరౌ రామ లక్ష్మణౌ |
ప్రగృహ్య చ అర్చయస్వ ఏతౌ పూజనీయతమౌ ఉభౌ |౪-౫-౭|
శ్రుత్వా హనుమతో వాక్యం సుగ్రీవో వానర అధిపః |
దర్శనీయతమో భూత్వా ప్రీత్యా ఉవాచ రాఘవం |౪-౫-౮|
భవాన్ ధర్మ వినీతః చ సుతపాః సర్వ వత్సలః |
ఆఖ్యాతా వాయుపుత్రేణ తత్త్వతో మే భవద్ గుణాః |౪-౫-౯|
తన్ మమ ఏవ ఏష సత్కారో లాభః చ ఏవ ఉత్తమః ప్రభో |
యత్ త్వం ఇచ్ఛసి సౌహార్దం వానరేణ మయా సహ |౪-౫-౧౦|
రోచతే యది మే సఖ్యం బాహుః ఏష ప్రసారితః |
గృహ్యతాం పాణినా పాణిః మర్యాదా బధ్యతాం ధ్రువా |౪-౫-౧౧|
ఏతత్ తు వచనం శ్రుత్వా సుగ్రీవస్య సుభాషితం |
సంప్రహృష్ట మనా హస్తం పీడయామాస పాణినా |౪-౫-౧౨|
హృష్టః సౌహృదం ఆలంబ్య పర్యష్వజత పీడితం |
తతో హనూమాన్ సంత్యజ్య భిక్షు రూపం అరిందమః |౪-౫-౧౩|
కాష్ఠయోః స్వేన రూపేణ జనయామాస పావకం |
దీప్యమానం తతో వహ్నిం పుష్పైః అభ్యర్చ్య సత్కృతం |౪-౫-౧౪|
తయోర్ మధ్యే తు సుప్రీతో నిదధౌ సుసమాహితః |
తతో అగ్నిం దీప్యమానం తౌ చక్రతుః చ ప్రదక్షిణం |౪-౫-౧౫|
సుగ్రీవో రాఘవః చ ఏవ వయస్యత్వం ఉపాగతౌ |
తతః సుప్రీత మనసౌ తౌ ఉభౌ హరి రాఘవౌ |౪-౫-౧౬|
అన్యోన్యం అభివీక్షంతౌ న తృప్తిం అభిజగ్మతుః |
త్వం వయస్యోఽసి హృద్యః మే హి ఏకం దుఃఖం సుఖం చ నౌ |౪-౫-౧౭|
సుగ్రీవో రాఘవం వాక్యం ఇతి ఉవాచ ప్రహృష్టవత్ |
తతః సుపర్ణ బహులాం భంక్త్వా శాఖాం సుపుష్పితాం |౪-౫-౧౮|
సాలస్య ఆస్తీర్య సుగ్రీవః నిషసాద స రాఘవః |
లక్ష్మనాయ అథ సంహృష్టో హనుమాన్ మారుతాత్మజః |౪-౫-౧౯|
శఖాం చందన వృక్షస్య దదౌ పరమ పుష్పితాం |
తతః ప్రహృష్టః సుగ్రీవః శ్లక్ష్ణం మధురయా గిరా |౪-౫-౨౦|
ప్రతి ఉవాచ తదా రామం హర్ష వ్యాకుల లోచనః |
అహం వినికృతో రామ చరమి ఇహ భయ ఆర్దితః |౪-౫-౨౧|
హృత భార్యో వనే త్రస్తో దుర్గం ఏతత్ ఉపాశ్రితః |
సోఽహం త్రస్తో వనే భీతో వసామి ఉద్ భ్రాంత చేతనః |౪-౫-౨౨|
వాలినా నికృతో భ్రాత్రా కృత వైరః చ రాఘవ |
వాలినో మే మహాభాగ భయ ఆర్తస్య అభయం కురు |౪-౫-౨౩|
కర్తుం అర్హసి కాకుత్స్థః భయం మే న భవేద్ యథా |
ఏవం ఉక్తః తు తేజస్వీ ధర్మజ్ఞో ధర్మ వత్సలః |౪-౫-౨౪|
ప్రతి అభాషత కాకుత్స్థః సుగ్రీవం ప్రహసన్ ఇవ |
ఉపకార ఫలం మిత్రం విదితం మే మహాకపే |౪-౫-౨౫|
వాలినం తం వధిష్యామి తవ భార్య అపహారిణం |
అమోఘోః సూర్య సంకాశాః మమ ఇమే నిశితాః శరాః |౪-౫-౨౬|
తస్మిన్ వాలిని దుర్వృత్తే నిపతిష్యంతి వేగితాః |
కంక పత్ర ప్రతిచ్ఛన్నా మహేంద్ర అశని సంనిభాః |౪-౫-౨౭|
తీక్ష్ణాగ్రా ఋజుపర్వాణః స రోషా భుజగా ఇవ |
తం అద్య వాలినం పశ్య తీక్ష్ణైః ఆశీ విష ఉపమైః |౪-౫-౨౮|
శరైః వినిహితం భూమౌ ప్రకీర్ణం ఇవ పర్వతం |
స తు తద్ వచనం శ్రుత్వా రాఘవస్య ఆత్మనోహితం |
సుగ్రీవః పరమ ప్రీతః పరమం వాక్యం అబ్రవీత్ |౪-౫-౨౯|
తవ ప్రసాదేన నృసింహ వీర
ప్రియాం చ రాజ్యం చ సమాప్నుయాం అహం |
తథా కురు త్వం నర దేవ వైరిణం
యథా న హింస్యత్ స పునర్ మమ అగ్రజం |౪-౫-౩౦|
సీత కపీంద్ర క్షణదా చరాణాం
రాజీవ హేమ జ్వలనోపమానాని |
సుగ్రీవ రామ ప్రణయ పసఙ్గే
వామాని నేత్రాణి సమం స్ఫురంతి |౪-౫-౩౧|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే పఞ్చమః సర్గః |౪-౫|