కిష్కింధకాండము - సర్గము 32

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే ద్వాత్రింశః సర్గః |౪-౩౨|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

అంగదస్య వచః శ్రుత్వా సుగ్రీవః సచివైః సహ |

లక్ష్మణం కుపితం శ్రుత్వా ముమోచ ఆసనం ఆత్మవాన్ |౪-౩౨-౧|

స చ తాన్ అబ్రవీత్ వాక్యం నిశ్చిత్య గురు లాఘవం |

మంత్రజ్ఞాన్ మంత్ర కుశలో మంత్రేషు పరినిష్ఠితః |౪-౩౨-౨|

న మే దుర్ వ్యాహృతం కించిత్ న అపి మే దుర్ అనుష్ఠితం |

లక్ష్మణో రాఘవ భ్రాతా క్రుద్ధః కిం ఇతి చింతయే |౪-౩౨-౩|

అసుహృద్భిః మమ అమిత్రైః నిత్యం అంతర దర్శిభిః |

మమ దోషాన్ అసంభూతాన్ శ్రావితో రాఘవానుజః |౪-౩౨-౪|

అత్ర తావత్ యథా బుద్ధి సర్వైః ఏవ యథా విధి |

భావస్య నిశ్చయః తావత్ విజ్ఞేయో నిపుణం శనైః |౪-౩౨-౫|

న ఖలు అస్తి మమ త్రాసో లక్ష్మణాన్ న అపి రాఘవాత్ |

మిత్రం తు అస్థాన కుపితం జనయతి ఏవ సంభ్రమం |౪-౩౨-౬|

సర్వథా సుకరం మిత్రం దుష్కరం ప్రతిపాలనం |

అనిత్యత్వాత్ తు చిత్తానాం ప్రీతిః అల్పే అపి భిద్యతే |౪-౩౨-౭|

అతో నిమిత్తం త్రస్తో అహం రామేణ తు మహాత్మనా |

యన్ మమ ఉపకృతం శక్యం ప్రతికర్తుం న తన్ మయా |౪-౩౨-౮|

సుగ్రీవేణ ఏవం ఉక్తే తు హనుమాన్ హరి పుంగవః |

ఉవాచ స్వేన తర్కేణ మధ్యే వానర మంత్రిణాం |౪-౩౨-౯|

సర్వథా న ఏతద్ ఆశ్చర్యం యత్ త్వం హరిగణేశ్వర |

న విస్మరసి సుస్నిగ్ధం ఉపకారం కృతం శుభం |౪-౩౨-౧౦|

రాఘవేణ తు వీరేణ భయం ఉత్సృజ్య దూరతః |

త్వత్ ప్రియ అర్థం హతో వాలీ శక్ర తుల్య పరాక్రమః |౪-౩౨-౧౧|

సర్వథా ప్రణయాత్ క్రుద్ధో రాఘవో న అత్ర సంశయః |

భ్రాతరం సంప్రహితవాన్ లక్ష్మణం లక్ష్మి వర్ధనం |౪-౩౨-౧౨|

త్వం ప్రమత్తో న జానీషే కాలం కలవిదాం వర |

ఫుల్ల సప్త చ్ఛద శ్యామా ప్రవృత్తా తు శరత్ శివా |౪-౩౨-౧౩|

నిర్మల గ్రహ నక్షత్రా ద్యౌః ప్రనష్ట బలాహకా |

ప్రసన్నాః చ దిశః సర్వాః సరితః చ సరాంసి చ |౪-౩౨-౧౪|

ప్రాప్తం ఉద్యోగ కాలం తు న అవైషి హరిపుంగవ |

త్వం ప్రమత్త ఇతి వ్యక్తం లక్ష్మణో అయం ఇహ ఆగతః |౪-౩౨-౧౫|

ఆర్తస్య హృత దారస్య పరుషం పురుష అంతరాత్ |

వచనం మర్షణీయం తే రాఘవస్య మహాత్మనః |౪-౩౨-౧౬|

కృత అపరాధస్య హి తే న అన్యత్ పశ్యామి అహం క్షమం |

అంతరేణ అంజలిం బద్ధ్వా లక్ష్మణస్య ప్రసాదనాత్ |౪-౩౨-౧౭|

నియుక్తైః మంత్రిభిః వాచ్యో అవశ్యం పార్థివో హితం |

ఇత ఏవ భయం త్యక్త్వా బ్రవీమి అవధృతం వచః |౪-౩౨-౧౮|

అభిక్రుద్ధః సమర్థో హి చాపం ఉద్యమ్య రాఘవః |

స దేవ అసుర గంధర్వం వశే స్థాపయితుం జగత్ |౪-౩౨-౧౯|

న స క్షమః కోపయితుం యః ప్రసాద్య పునర్ భవేత్ |

పూర్వ ఉపకారం స్మరతా కృతజ్ఞేన విశేషతః |౪-౩౨-౨౦|

తస్య మూర్ధ్నా ప్రణమ్య త్వం స పుత్రః స సుహృత్ జనః |

రాజన్ తిష్ఠ స్వ సమయే భర్తుః భార్యా ఇవ తత్ వశే |౪-౩౨-౨౧|

న రామ రామానుజ శాసనం త్వయా

కపీంద్ర యుక్తం మనసా అపి అపోహితుం |

మనో హి తే జ్ఞాస్యతి మానుషం బలం

స రాఘవస్య అస్య సురేంద్ర వర్చసః |౪-౩౨-౨౨|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే ద్వాత్రింశః సర్గః |౪-౩౨|