కిష్కింధకాండము - సర్గము 15

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే పఞ్చదశః సర్గః |౪-౧౫|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

అథ తస్య నినాదం తం సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |

శుశ్రావ అంతఃపుర గతో వాలీ భ్రాతుర్ అమర్షణః |౪-౧౫-౧|

శ్రుత్వా తు తస్య నినదం సర్వభూత ప్రకంపనం |

మదః చ ఏకపదే నష్టః క్రోధః చ ఆపాదితో మహాన్ |౪-౧౫-౨|

తతో రోష పరీత అంగో వాలీ స కనక ప్రభః |

ఉపరక్త ఇవ ఆదిత్యః సద్యో నిష్ప్రభతాం గతః |౪-౧౫-౩|

వాలీ దంష్ట్రా కరాలః తు క్రోధాద్ దీప్త అగ్ని లోచనః |

భాతి ఉత్పతిత పద్మాభః సమృణాల ఇవ హ్రదః |౪-౧౫-౪|

శబ్దం దుర్మర్షణం శ్రుత్వా నిష్పపాత తతో హరిః |

వేగేన చ పద న్యాసైర్ దారయన్ ఇవ మేదినీం |౪-౧౫-౫|

తం తు తారా పరిష్వజ్య స్నేహాద్ దర్శిత సౌహృదా |

ఉవాచ త్రస్త సంభ్రాంతా హిత ఉదర్కం ఇదం వచః |౪-౧౫-౬|

సాధు క్రోధం ఇమం వీర నదీ వేగం ఇవ ఆగతం |

శయనాద్ ఉత్థితః కాల్యం త్యజ భుక్తాం ఇవ స్రజం |౪-౧౫-౭|

కాల్యం ఏతేన సంగ్రామం కరిష్యసి చ వానర |

వీర తే శత్రు బాహుల్యం ఫల్గుతా వా న విద్యతే |౪-౧౫-౮|

సహసా తవ నిష్క్రామో మమ తావత్ న రోచతే |

శ్రూయతాం అభిధాస్యామి యన్ నిమిత్తం నివార్యతే |౪-౧౫-౯|

పూర్వం ఆపతితః క్రోధాత్ స త్వాం ఆహ్వయతే యుధి |

నిష్పత్య చ నిరస్తః తే హన్యమానో దిశో గతః |౪-౧౫-౧౦|

త్వయా తస్య నిరస్తస్య పీడితస్య విశేషతః |

ఇహ ఏత్య పునర్ ఆహ్వానం శంకాం జనయతి ఇవ మే |౪-౧౫-౧౧|

దర్పః చ వ్యవసాయః చ యాదృశః తస్య నర్దతః |

నినాదస్య చ సంరంభో న ఏతత్ అల్పం హి కారణం |౪-౧౫-౧౨|

న అసహాయం అహం మన్యే సుగ్రీవం తం ఇహ ఆగతం |

అవష్టబ్ధ సహాయః చ యం ఆశ్రిత్య ఏష గర్జతి |౪-౧౫-౧౩|

ప్రకృత్యా నిపుణః చైవ బుద్ధిమాన్ చైవ వానరః |

న అపరీక్షిత వీర్యేణ సుగ్రీవః సఖ్యం ఏష్యతి |౪-౧౫-౧౪|

పూర్వం ఏవ మయా వీర శ్రుతం కథయతో వచః |

అంగదస్య కుమారస్య వక్ష్యామి అద్య హితం వచః |౪-౧౫-౧౫|

అంగదః తు కుమరో అయం వనాంతం ఉపనిర్గతః |

ప్రవృత్తిః తేన కథితా చారైః అసీత్ నివేదితా |౪-౧౫-౧౬|

అయోధ్య అధిపతేః పుత్రౌ శూరౌ సమర దుర్జయౌ |

ఇక్ష్వాకూణాం కులే జాతౌ ప్రథితౌ రామ లక్ష్మణౌ |౪-౧౫-౧౭|

సుగ్రీవ ప్రియ కామార్థం ప్రాప్తౌ తత్ర దురాసదౌ |

స తే భ్రాతుర్ హి విఖ్యాతః సహాయో రణ కర్మణి |౪-౧౫-౧౮|

రామః పర బలమర్దీ యుగాంత అగ్నిః ఇవ ఉత్థితః |

నివాస వృక్షః సాధూనాం ఆపన్నానాం పరా గతిః |౪-౧౫-౧౯|

ఆర్తానాం సంశ్రయః చైవ యశసః చ ఏక భాజనం |

జ్ఞాన విజ్ఞాన సంపన్నో నిదేశో నిరతః పితుః |౪-౧౫-౨౦|

ధాతూనాం ఇవ శైలేంద్రో గుణానాం ఆకరో మహాన్ |

తత్ క్షమో న విరోధః తే సహ తేన మహాత్మనా |౪-౧౫-౨౧|

దుర్జయేన అప్రమేయేణ రామేణ రణ కర్మసు |

శూర వక్ష్యామి తే కించిన్ న చ ఇచ్ఛామి అభ్యసూయితుం |౪-౧౫-౨౨|

శ్రూయతాం క్రియతాం చైవ తవ వక్ష్యామి యద్ హితం |

యౌవరాజ్యేన సుగ్రీవం తూర్ణం సాధు అభిషేచయ |౪-౧౫-౨౩|

విగ్రహం మా కృథా వీర భ్రాత్రా రాజన్ యవీయసా |

అహం హి తే క్షమం మన్యే తేన రామేణ సౌహృదం |౪-౧౫-౨౪|

సుగ్రీవేణ చ సంప్రీతిం వైరం ఉత్సృజ్య దూరతః |

లాలనీయో హి తే భ్రాతా యవీయాన్ ఏష వానరః |౪-౧౫-౨౫|

తత్ర వా సన్నిహస్థో వా సర్వథా బంధుః ఏవ తే |

నహి తేన సమం బంధుం భువి పశ్యామి కించన |౪-౧౫-౨౬|

దాన మానాది సత్కర్రైః కురుష్వ ప్రత్యనంతరం |

వైరం ఏతత్ సం ఉత్స్రృజ్య తవ పార్శ్వే స తిష్ఠతు |౪-౧౫-౨౭|

సుగ్రీవో విపుల గ్రీవో మహాబంధుః మతః తవ |

భ్రాతృ సౌహృదం ఆలంబ్య న అన్యా గతి ఇహ అస్తి తే |౪-౧౫-౨౮|

యది తే మత్ ప్రియం కార్యం యది చ అవైషి మాం హితాం |

యాచ్యమానః ప్రియత్వేన సాధు వాక్యం కురుష్వ మే |౪-౧౫-౨౯|

ప్రసీద పథ్యం శ్రుణు జల్పితం హి మే

న రోషం ఏవ అనువిధాతుం అర్హసి |

క్షమో హి తే కోశల రాజ సూనునా

న విగ్రహః శక్ర సమ తేజసా |౪-౧౫-౩౦|

తదా హి తారా హితం ఏవ వాక్యం

తం వాలినం పథ్యం ఇదం బభాషే |

న రోచతే తద్ వచనం హి తస్య

కాల అభిపన్నస్య వినాశ కాలే |౪-౧౫-౩౧|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే పఞ్చదశః సర్గః |౪-౧౫|