కిష్కింధకాండము - సర్గము 12
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే ద్వాదశః సర్గః |౪-౧౨|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
ఏతచ్ చ వచనం శ్రుత్వా సుగ్రీవస్య సుభాషితం |
ప్రత్యయార్థం మహాతేజా రామో జగ్రాహ కార్ముకం |౪-౧౨-౧|
స గృహీత్వా ధనుర్ ఘోరం శరం ఏకం చ మానదః |
సాలం ఉద్దిశ్య చిక్షేప పూరయన్ స రవైః దిశః |౪-౧౨-౨|
స విసృష్టో బలవతా బాణః స్వర్ణ పరిష్కృతః |
భిత్త్వా సాలాన్ గిరి ప్రస్థం సప్త భూమిం వివేశ హ |౪-౧౨-౩|
సాయకః తు ముహూర్తేన సాలాన్ భిత్త్వా మహాజవః |
నిష్పత్య చ పునః తూర్ణం తం ఏవ ప్రవివేశ హ |౪-౧౨-౪|
తాన్ దృష్ట్వా సప్త నిర్భిన్నాన్ సాలాన్ వానరపుంగవః |
రామస్య శర వేగేన విస్మయం పరమం గతః |౪-౧౨-౫|
స మూర్ధ్నా న్యపతత్ భూమౌ ప్రలంబీకృత భూషణః |
సుగ్రీవః పరమ ప్రీతో రాఘవాయ కృతాంజలిః |౪-౧౨-౬|
ఇదం చ ఉవాచ ధర్మజ్ఞం కర్మణా తేన హర్షితః |
రామం సర్వ అస్త్ర విదుషాం శ్రేష్ఠం శూరం అవస్థితం |౪-౧౨-౭|
స ఇంద్రాన్ అపి సురాన్ సర్వాం త్వం బాణైః పురుషర్షభ |
సమర్థః సమరే హంతుం కిం పునర్ వాలినం ప్రభో |౪-౧౨-౮|
యేన సప్త మహా సాలా గిరిర్ భూమిః చ దారితాః |
బాణేన ఏకేన కాకుత్స్థ స్థాతా తే కో రణ అగ్రతః |౪-౧౨-౯|
అద్య మే విగతః శోకః ప్రీతిర్ అద్య పరా మమ |
సుహృదం త్వాం సమాసాద్య మహేంద్ర వరుణోపమం |౪-౧౨-౧౦|
తం అద్య ఏవ ప్రియార్థం మే వైరిణం భ్రాతృ రూపిణం |
వాలినం జహి కాకుత్స్థ మయా బద్ధో అయం అంజలిః |౪-౧౨-౧౧|
తతో రామః పరిష్వజ్య సుగ్రీవం ప్రియ దర్శనం |
ప్రత్యువాచ మహాప్రాజ్ఞో లక్ష్మణానుగతం వచః |౪-౧౨-౧౨|
అస్మాద్ గచ్ఛామ కిష్కింధాం క్షిప్రం గచ్ఛ త్వం అగ్రతః |
గత్వా చ ఆహ్వయ సుగ్రీవ వాలినం భ్రాతృ గంధినం |౪-౧౨-౧౩|
సర్వే తే త్వరితం గత్వా కిష్కింధాం వాలినః పురీం |
వృక్షైః ఆత్మానం ఆవృత్య హి అతిష్ఠన్ గహనే వనే |౪-౧౨-౧౪|
సుగ్రీవో అపి వ్యనదద్ ఘోరం వాలినో హ్వాన కారణాత్ |
గాఢం పరిహితో వేగాన్ నాదైః భిందన్ ఇవ అంబరం |౪-౧౨-౧౫|
తం శ్రుత్వా నినదం భ్రాతుః క్రుద్ధో వాలీ మహాబలః |
నిష్పపాత సుసంరబ్ధో భాస్కరో అస్త తటాత్ ఇవ |౪-౧౨-౧౬|
తతః సుతుములం యుద్ధం వాలి సుగ్రీవయోః అభూత్ |
గగనే గ్రహయోః ఘోరం బుధ అంగారకయోః ఇవ |౪-౧౨-౧౭|
తలైః అశని కల్పైః చ వజ్ర కల్పైః చ ముష్టిభిః |
జఘ్నతుః సమరే అన్యోన్యం భ్రాతరౌ క్రోధ మూర్చ్ఛితౌ |౪-౧౨-౧౮|
తతో రామో ధనుష్ పాణిః తౌ ఉభౌ సముదైక్షత |
అన్యోన్య సదృశౌ వీరౌ ఉభౌ దేవౌ ఇవ అశ్వినౌ |౪-౧౨-౧౯|
యత్ న అవగచ్ఛత్ సుగ్రీవం వాలినం వా అపి రాఘవః |
తతో న కృతవాన్ బుద్ధిం మోక్తుం అంతకరం శరం |౪-౧౨-౨౦|
ఏతస్మిన్ అంతరే భగ్నః సుగ్రీవః తేన వాలినా |
అపశ్యన్ రాఘవం నాథం ఋశ్యమూకం ప్రదుద్రువే |౪-౧౨-౨౧|
క్లాంతో రుధిర సిక్త అంగో ప్రహారైః జర్జరీ కృతః |
వాలినా అభిద్రుతః క్రోధాత్ ప్రవివేశ మహావనం |౪-౧౨-౨౨|
తం ప్రవిష్టం వనం దృష్ట్వా వాలీ శాప భయాత్ తతః |
ముక్తో హి అసి త్వం ఇతి ఉక్త్వా స నివృత్తో మహాబలః |౪-౧౨-౨౩|
రాఘవో అపి సహ భ్రాత్రా సహ చైవ హనూమతా |
తదేవ వనం ఆగచ్ఛత్ సుగ్రీవో యత్ర వానరః |౪-౧౨-౨౪|
తం సమీక్ష్య ఆగతం రామం సుగ్రీవః సహ లక్ష్మణం |
హ్రీమాన్ దీనం ఉవాచ ఇదం వసుధాం అవలోకయన్ |౪-౧౨-౨౫|
ఆహ్వయస్వ ఇతి మాం ఉక్త్వా దర్శయిత్వా చ విక్రమం |
వైరిణా ఘాతయిత్వా చ కిం ఇదానీం త్వయా కృతం |౪-౧౨-౨౬|
తాం ఏవ వేలాం వక్తవ్యం త్వయా రాఘవ తత్త్వతః |
వాలినం న నిహన్మి ఇతి తతో న అహం ఇతో వ్రజే |౪-౧౨-౨౭|
తస్య చ ఏవం బ్రువాణస్య సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |
కరుణం దీనయా వాచా రాఘవః పునర్ అబ్రవీత్ |౪-౧౨-౨౮|
సుగ్రీవ శ్రూయతాం తాత క్రోధః చ వ్యపనీయతాం |
కారణం యేన బాణో అయం స మయా న విసర్జితః |౪-౧౨-౨౯|
అలంకారేణ వేషేణ ప్రమాణేన గతేన చ |
త్వం చ సుగ్రీవ వాలీ చ సదృశౌ స్థః పరస్పరం |౪-౧౨-౩౦|
స్వరేణ వర్చసా చ ఏవ ప్రేక్షితేన చ వానర |
విక్రమేణ చ వాక్యైః చ వ్యక్తిం వాం న ఉపలక్షయే |౪-౧౨-౩౧|
తతో అహం రూప సాదృశ్యాత్ మోహితో వానరోత్తమ |
న ఉత్సృజామి మహావేగం శరం శత్రు నిబర్హణం |౪-౧౨-౩౨|
జీవిత అంతకరం ఘోరం సాదృశ్యాత్ తు విశంకితః |
మూలఘాతో న నౌ స్యాద్ధి ద్వయోః ఇతి కృతో మయా |౪-౧౨-౩౩|
త్వయి వీర విపన్నే హి అజ్ఞాన్ లాఘవాన్ మయా |
మౌఢ్యం చ మమ బాల్యం చ ఖ్యాపితం స్యాత్ కపీస్వర |౪-౧౨-౩౪|
దత్త అభయ వధో నామ పాతకం మహత్ అద్భుతం |
అహం చ లక్ష్మణః చ ఏవ సీత చ వరవర్ణినీ |౪-౧౨-౩౫|
త్వత్ అధీనా వయం సర్వే వనే అస్మిన్ శరణం భవాన్ |
తస్మాత్ యుధ్యస్వ భూయస్త్వం మా శంకీ చ వానర |౪-౧౨-౩౬|
ఏతన్ ముహూర్తే తు మయా పశ్య వాలినం ఆహవే |
నిరస్తం ఇషుణా ఏకేన వేష్టమానం మహీతలే |౪-౧౨-౩౭|
అభిజ్ఞానం కురుష్వ త్వం ఆత్మనో వానరేశ్వర |
యేన త్వాం అభిజానీయాం ద్వంద్వ యుద్ధం ఉపాగతం |౪-౧౨-౩౮|
గజ పుష్పీం ఇమాం ఫుల్లాం ఉత్పాట్య శుభ లక్షణాం |
కురు లక్ష్మణ కణ్ఠే అస్య సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |౪-౧౨-౩౯|
తతో గిరి తటే జాతాం ఉత్పాట్య కుసుమాయుతాం |
లక్ష్మణో గజ పుష్పీం తాం తస్య కణ్ఠే వ్యసర్జయత్ |౪-౧౨-౪౦|
స తథా శుశుభే శ్రీమాన్ లతయా కణ్ఠ సక్తయా |
మాలయా ఇవ బలాకానాం ససంధ్య ఇవ తోయదః |౪-౧౨-౪౧|
విభ్రాజమానో వపుషా రామ వాక్య సమాహితః |
జగామ సహ రామేణ కిష్కింధాం పునరాప సః |౪-౧౨-౪౨|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే ద్వాదశః సర్గః |౪-౧౨|