కిష్కింధకాండము - సర్గము 10

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే కిష్కింధాకాండే దశమః సర్గః |౪-౧౦|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

తతః క్రోధ సమావిష్టం సమ్రబ్ధం తం ఉపాగతం |

అహం ప్రసాదయాన్ చక్రే భ్రాతరం హిత కామ్యయా |౪-౧౦-౧|

దిష్ట్యా అసి కుశలీ ప్రాప్తో నిహతః చ త్వయా రిపుః |

అనాథస్య హి మే నాథః త్వం ఏకో అనాథ నందనః |౪-౧౦-౨|

ఇదం బహు శలాకం తే పూర్ణ చంద్రం ఇవ ఉదితం |

ఛత్రం స వాల వ్యజనం ప్రతీచ్ఛస్వ మయా ధృతం |౪-౧౦-౩|

ఆర్తస్య అథ బిలా ద్వారి స్థితః సంవత్సరం నృప |

దృష్ట్వా చ శోణితం ద్వారి బిలాత్ చ అపి సముత్థితం |౪-౧౦-౪|

శోక సంవిగ్న హృదయో భృశం వ్యాకులిత ఇంద్రియః |

అపిధాయ బిల ద్వారం శైల శృఙ్గేణ తత్ తదా |౪-౧౦-౫|

తస్మాత్ దేశాత్ అపాక్రమ్య కిష్కింధాం ప్రావిశం పునః |

విషాదాత్ ఇహ మాం దృష్ట్వా పోఉరైః మంత్రిభిర్ ఏవ చ |౪-౧౦-౬|

అభిషిక్తో న కామేన తన్మే క్షంతుం త్వం అర్హసి |

త్వం ఏవ రాజా మానార్హః సదా చ అహం యథా పురా |౪-౧౦-౭|

రాజభావే నియోగః అయం మమ త్వత్ విరహాత్ కృతః |

స అమాత్య పౌర నగరం స్థితం నిహత కణ్టకం |౪-౧౦-౮|

న్యాస భూతం ఇదం రాజ్యం తవ నిర్యాతయామి అహం |

మా చ రోషం కృథాః సౌమ్య మమ శత్రు నిషూదన|౪-౧౦-౯|

యాచే త్వాం శిరసా రాజన్ మయా బద్ధో అయం అంజలిః |

బలాత్ అస్మిన్ సమాగమ్య మంత్రిభిః పుర వాసిభిః |౪-౧౦-౧౦|

రాజభావే నియుక్తో అహం శూన్య దేశ జిగీషయా |

స్నిగ్ధం ఏవం బ్రువాణం మాం స వినిర్భర్త్స్య వానరః |౪-౧౦-౧౧|

ధిక్ త్వాం ఇతి చ మాం ఉక్త్వా బహు తత్ తత్ ఉవాచ హ |

ప్రకృతీః చ సమానీయ మంత్రిణః చైవ సమ్మతాన్ |౪-౧౦-౧౨|

మాం ఆహ సుహృదాం మధ్యే వాక్యం పరమ గర్హితం |

విదితం వో మయా రాత్రౌ మాయావీ స మహాసురః |౪-౧౦-౧౩|

మాం సమాహ్వయత క్రుద్ధో యుద్ధ కాంక్షీ తదా పురా |

తస్య తద్ భాషితం శ్రుత్వా నిఃసృతః అహం నృపాలయాత్ |౪-౧౦-౧౪|

అనుయాతః చ మాం తూర్ణం అయం భ్రాతా సుదారుణః |

స తు దృష్ట్వా ఏవ మాం రాత్రౌ స ద్వితీయం మహాబలః |౪-౧౦-౧౫|

ప్రాద్రవత్ భయ సంత్రస్తో వీక్ష్య ఆవాం సముపాగతౌ |

అభిద్రుతః తు వేగేన వివేశ స మహాబిలం |౪-౧౦-౧౬|

తం ప్రవిష్టం విదిత్వా తు సుఘోరం సుమహద్ బిలం |

అయం ఉక్తో అథ మే భ్రాతా మయా తు క్రూర దర్శనః |౪-౧౦-౧౭|

అహత్వా న అస్తి మే శక్తిః ప్రతి గంతుం ఇతః పురీం |

బిల ద్వారి ప్రతీక్ష త్వం యావత్ ఏనం నిహన్మి అహం |౪-౧౦-౧౮|

స్థితోఽయం ఇతి మత్వా అహం ప్రవిష్టః తు దురాసదం |

తం మే మార్గయతః తత్ర గతః సంవత్సరః తదా |౪-౧౦-౧౯|

స తు దృష్టో మయా శత్రుః అనిర్వేదాత్ భయావహః |

నిహతః చ మయా సద్యః సః సర్వైః సహ బంధుభిః |౪-౧౦-౨౦|

తస్య ఆస్యాత్ తు ప్రవృత్తేన రుధిరౌఘేణ తద్ బిలం |

పూర్ణం ఆసీత్ దురాక్రామం స్వనతః తస్య భూతలే |౪-౧౦-౨౧|

సూదయిత్వా తు తం శత్రుం విక్రాంతం తం అహం సుఖం |

నిష్క్రామం న ఏవ పశ్యామి బిలస్య పిహితం ముఖం |౪-౧౦-౨౨|

విక్రోశమానస్య తు మే సుగ్రీవ ఇతి పునః పునః |

యతః ప్రతివచో నాస్తి తతః అహం భృశ దుఃఖితః |౪-౧౦-౨౩|

పాద ప్రహారైః తు మయా బహుభిః పరిపాతితం |

తతః అహం తేన నిష్క్రమ్య పథా పురం ఉపాగతః |౪-౧౦-౨౪|

తత్ర అనేన అస్మి సమ్రుద్ధః రాజ్యం మృగయత ఆత్మనః |

సుగ్రీవేణ నృశంసేన విస్మృత్య భ్రాతృ సౌహృదం |౪-౧౦-౨౫|

ఏవం ఉక్త్వా తు మాం తత్ర వస్త్రేణ ఏకేన వానరః |

తదా నిర్వాసయామాస వాలీ విగత సాధ్వసః |౪-౧౦-౨౬|

తేన అహం అపవిద్ధః చ హృత దారః చ రాఘవ |

తత్ భయాత్ చ మహీం సర్వాన్ క్రాంతవాన్ స వన అర్ణవాం |౪-౧౦-౨౭|

ఋశ్యమూకం గిరి వరం భార్యా హరణ దుఃఖితః |

ప్రవిష్టో అస్మి దురాధర్షం వాలినః కారణాంతరే |౪-౧౦-౨౮|

ఏతత్ తే సర్వం ఆఖ్యాతం వైర అనుకథనం మహత్ |

అనాగసా మయా ప్రాప్తం వ్యసనం పశ్య రాఘవ |౪-౧౦-౨౯|

వాలినః చ భయాత్ తస్య సర్వలోక భయాపహ |

కర్తుం అర్హసి మే వీర ప్రసాదం తస్య నిగ్రహాత్ |౪-౧౦-౩౦|

ఏవం ఉక్తః స తేజస్వీ ధర్మజ్ఞో ధర్మ సంహితం |

వచనం వక్తుం ఆరేభే సుగ్రీవం ప్రహసన్ ఇవ |౪-౧౦-౩౧|

అమోఘాః సూర్య సంకాశా నిశితా మే శరా ఇమే |

తస్మిన్ వాలిని దుర్వృత్తే పతిష్యంతి రుష అన్వితాః |౪-౧౦-౩౨|

యావత్ తం న హి పశ్యేయం తవ భార్య అపహారిణం |

తావత్ స జీవేత్ పాపాత్మా వాలీ చారిత్ర దూషకః |౪-౧౦-౩౩|

ఆత్మ అనుమానాత్ పశ్యామి మగ్నః త్వాం శోక సాగరే |

త్వాం అహం తారయిష్యామి బాఢం ప్రాప్స్యసి పుష్కలం |౪-౧౦-౩౪|

తస్య తత్ వచనం శ్రుత్వా హర్ష పౌరుష వర్ధనం |

సుగ్రీవః పరమ ప్రీతః సు మహత్ వాక్యం అబ్రవీత్ |౪-౧౦-౩౫|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే కిష్కింధాకాండే దశమః సర్గః |౪-౧౦|