కర్ణ పర్వము - అధ్యాయము - 51
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (కర్ణ పర్వము - అధ్యాయము - 51) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [స]
తతః పునర అమేయాత్మా కేశవొ ఽరజునమ అబ్రవీత
కృతసంకల్పమ ఆయస్తం వధే కర్ణస్య సర్వశః
2 అథ్య సప్త థశాహాని వర్తమానస్య భారత
వినాశస్యాతిఘొరస్య నరవారణవాజినామ
3 భూత్వా హి విపులా సేనా తావకానాం పరైః సహ
అన్యొన్యం సమరే పరాప్య కిం చిచ ఛేషా విశాం పతే
4 భూత్వా హి కౌరవ్యాః పార్ద పరభూతగజవాజినః
తవాం వై శత్రుం సమాసాథ్య వినష్టా రణమూర్ధని
5 ఏతే చ సర్వే పాఞ్చాలాః సృఞ్జయాశ చ సహాన్వయాః
తవాం సమాసాథ్య థుర్ధర్షం పాణ్డవాశ చ వయవస్దితాః
6 పాఞ్చాలైః పాణ్డవైర మత్స్యైః కారూషైశ చేథికేకయైః
తవయా గుప్తైర అమిత్రఘ్న కృతః శత్రుగణక్షయః
7 కొ హి శక్తొ రణే జేతుం కౌరవాంస తాత సంగతాన
అన్యత్ర పాణ్డవాన యుథ్ధే తవయా గుప్తాన మహారదాన
8 తవం హి శక్తొ రణే జేతుం స సురాసురమానుషాన
తరీఁల లొకాన సమమ ఉథ్యుక్తాన కిం పునః కౌరవం బలమ
9 భగథత్తం హి రాజానం కొ ఽనయః శక్తస తవయా వినా
జేతుం పురుషశార్థూల యొ ఽపి సయాథ వాసవొపమః
10 తదేమాం విపులాం సేనాం గుప్తాం పార్ద తవయానఘ
న శేకుః పార్దివాః సర్వే చక్షుర్భిర అభివీక్షితుమ
11 తదైవ సతతం పార్ద రక్షితాభ్యాం తవయా రణే
ధృష్టథ్యుమ్న శిఖణ్డిభ్యాం భీష్మథ్రొణౌ నిపాతితౌ
12 కొ హి శక్తొ రణే పార్ద పాఞ్చాలానాం మహారదౌ
భీష్మథ్రొణౌ యుధా జేతుం శక్రతుల్యపరాక్రమౌ
13 కొ హి శాంతనవం సంఖ్యే థరొణం వైకర్తనం కృపమ
థరౌణిం చ సౌమథత్తిం చ కృతవర్మాణమ ఏవ చ
సౌన్ధవం మథ్రరాజం చ రాజానం చ సుయొధనమ
14 వీరాన కృతాస్త్రాన సమరే సర్వాన ఏవానువర్తినః
అక్షౌహిణీపతీన ఉగ్రాన సంరబ్ధాన యుథ్ధథుర్మథాన
15 శరేణ్యశ చ బహులాః కషీణాః పరథీర్ణాశ్వరదథ్విపాః
నానాజనపథాశ చొగ్రాః కషత్రియాణామ అమర్షిణామ
16 గొవాస థాసమ ఈయానాం వసాతీనాం చ భారత
వరాత్యానాం వాటధానానాం భొజానాం చాపి మానినామ
17 ఉథీర్ణాశ చ మహాసేనా బరహ్మక్షత్రస్య భారత
తవాం సమాసాథ్య నిధనం గతాః సాశ్వరదథ్విపాః
18 ఉగ్రాశ చ కరూరకర్మాణస తుఖారా యవనాః ఖశాః
థార్వాభిసారా థరథాః శకా రమఠ తఙ్గణాః
19 అన్ధ్రకాశ చ పులిన్థాశ చ కిరాతాశ చొగ్రవిక్రమాః
మలేచ్ఛాశ చ పార్వతీయాశ చ సాగరానూపవాసినః
సంరమ్భిణొ యుథ్ధశౌణ్డా బలినొ థృబ్ధ పాణయః
20 ఏతే సుయొధనస్యార్దే సంరబ్ధాః కురుభిః సహ
న శక్యా యుధి నిర్జేతుం తవథన్యేన పరంతప
21 ధార్తరాష్ట్రమ ఉథగ్రం హి వయూఢం థృష్ట్వా మహాబలమ
యస్య తవం న భవేస తరాతా పరతీయాత కొ ను మానవః
22 తత సాగరమ ఇవొథ్ధూతం రజసా సంవృతం బలమ
విథార్య పాణ్డవైః కరుథ్ధైస తవయా గుప్తైర హతం విభొ
23 మాగధానామ అధిపతిర జయత్సేనొ మహాబలః
అథ్య సప్తైవ చాహాని హతః సంఖ్యే ఽభిమన్యునా
24 తథొ థశసహస్రాణి గజానాం భీమకర్మణామ
జఘాన గథయా భీమస తస్య రాజ్ఞః పరిచ్ఛథమ
తతొ ఽనయే ఽపి హతా నాగా రదాశ చ శతశొ బలాత
25 తథ ఏవం సమరే తాత వర్తమానే మహాభయే
భీమసేనం సమాసాథ్య తవాం చ పాణ్డవ కౌరవాః
సవాజిరదనాగాశ చ మృత్యులొకమ ఇతొ గతాః
26 తదా సేనాముఖే తత్ర నిహతే పార్ద పాడవైః
భీష్మః పరాసృజథ ఉగ్రాణి శరవర్షాణి మారిష
27 స చేథికాశిపాఞ్చాలాన కరూషాన మత్స్యకేకయాన
శరైః పరచ్ఛాథ్య నిధనమ అనయత పరుషాస్త్రవిత
28 తస్య చాపచ్యుతైర బాణైః పరథేహవిథారణైః
పూర్ణమ ఆకాశమ అభవథ రుక్మపుఙ్ఖరజిహ్మగైః
29 గత్యా థశమ్యా తే గత్వా జఘ్నుర వాజిరదథ్విపాన
హిత్వా నవ గతీర థుష్టాః స బాణాన వయాయతొ ఽముచత
30 థినాని థశ భీష్మేణ నిఘ్నతా తావకం బలమ
శూన్యాః కృతా రదొపస్దా హతాశ చ గజవాజినః
31 థర్శయిత్వాత్మనొ రూపం రుథ్రొపేన్థ్ర సమం యుధి
పాణ్డవానామ అనీకాని పరవిగాహ్య వయశాతయత
32 వినిఘ్నన పృదివీపాలాంశ చేథిపాఞ్చాలకేకయాన
వయథహత పాణ్డవీం మన్థమ ఉజ్జిహీర్షుః సుయొధనమ
33 తదా చరన్తం సమరే తపన్తమ ఇవ భాస్కరమ
న శేకుః సృఞ్జయా థరష్టుం తదైవాన్యే మహీక్షితః
34 విచరన్తం తదా తం తు సంగ్రామే జితకాశినమ
సవాథ యొగేన సహసా పాణ్డవా సముపాథ్రవన
35 స తు విథ్రావ్య సమరే పాణ్డవాన సృఞ్జయాన అపి
ఏక ఏవ రణే భీష్మ ఏక వీరత్వమ ఆగతః
36 తం శిఖణ్డీ సమాసాథ్య తవయా గుప్తొ మహారదమ
జఘాన పురుషవ్యాఘ్రం శరైః సంనతపర్వభిః
37 స ఏష పతితః శేతే శరతల్పే పితామహః
తవాం పరాప్య పురుషవ్యాఘ్ర గృధ్రః పరాప్యేవ వాయసమ
38 థరొణః పఞ్చ థినాన్య ఉగ్రొ విధమ్య రిపువాహినీః
కృత్వా వయూహం మహాయుథ్ధే పాతయిత్వా మహారదాన
39 జయథ్రదస్య సమరే కృత్వా రక్షాం మహారదః
అన్తకప్రతిమశ చొగ్రాం రాత్రిం యుథ్ధ్వాథహత పరజాః
40 అథ్యేతి థవే థినే వీరొ భారథ్వాజః పరతాపవాన
ధృష్టథ్యుమ్నం సమాసాథ్య స గతః పరమాం గతిమ
41 యథి చైవ పరాన్య యుథ్ధే సూతపుత్ర ముఖాన రదాన
నావారయిష్యః సంగ్రామే న సమ థరొణొ వయనఙ్క్ష్యత
42 భవతా తు బలం సర్వం ధార్తరాష్ట్రస్య వారితమ
తతొ థరొణొ హతొ యుథ్ధే పార్షతేన ధనంజయ
43 క ఇవాన్యొ రణే కుర్యాత తవథన్యః కషత్రియొ యుధి
యాథృశం తే కృతం పార్ద జయథ్రదవధం పరతి
44 నివార్య సేనాం మహతీం హత్వా శూరాంశ చ పార్దివాన
నిహతః సైన్ధవొ రాజా తవయాస్త్ర బలతేజసా
45 ఆశ్చర్యం సిన్ధురాజస్య వధం జానన్తి పార్దివాః
అనాశ్చర్యం హి తత తవత్తస తవం హి పార్ద మహారదః
46 తవాం హి పరాప్య రణే కషత్రమ ఏకాహాథ ఇతి భారత
తప్యమానమ అసంయుక్తం న భవేథ ఇతి మే మతిః
47 సేయం పార్ద చమూర ఘొరా ధార్తరాష్ట్రస్య సంయుగే
హతా ససర్వ వీరా హి భీష్మథ్రొణౌ యథా హతౌ
48 శీర్ణప్రవర యొధా అథ్య హతవాజి నరథ్విపా
హీనా సూర్యేన్థు నక్షత్రైర థయౌర ఇవాభాతి భారతీ
49 విధ్వస్తా హి రణే పార్ద సేనేయం భీమవిక్రమాత
ఆసురీవ పురా సేనా శక్రస్యేవ పరాక్రమైః
50 తేషాం హతావశిష్టాస తు పఞ్చ సన్తి మహారదాః
అశ్వత్దామా కృతవర్మా కర్ణొ మథ్రాధిపః కృపః
51 తాంస తవమ అథ్య నరవ్యాఘ్ర హత్వా పఞ్చ మహారదాన
హతామిత్రః పరయచ్ఛొర్వీం రాజ్ఞః సథ్వీప పత్తనామ
52 సాకాశ జలపాతాలాం సపర్వతమహావనామ
పరాప్నొత్వ అమితవీర్యశ్రీర అథ్య పార్దొ వసుంధరామ
53 ఏతాం పురా విష్ణుర ఇవ హత్వా థైతేయ థానవాన
పరయచ్ఛ మేథినీం రాజ్ఞే శక్రాయేవ యదా హరిః
54 అథ్య మొథన్తు పాఞ్చాలా నిహతేష్వ అరిషు తవయా
విష్ణునా నిహతేష్వ ఏవ థానవేయేషు థేవతాః
55 యథి వా థవిపథాం శరేష్ఠ థరొణం మానయతొ గురుమ
అశ్వత్దామ్ని కృపా తే ఽసతి కృపే చాచార్య గౌరవాత
56 అత్యన్తొపచితాన వా తవం మానయన భరాతృబాన్ధవాన
కృతవర్మాణమ ఆసాథ్య న నేష్యామి యమక్షయమ
57 భరాతరం మాతుర ఆసాథ్య శల్యం మథ్రజనాధిపమ
యథి తవమ అరవిన్థాక్ష థయావాన న జిఘాంససి
58 ఇమం పాపమతిం కషుథ్రమ అత్యన్తం పాణ్డవాన పరతి
కర్ణమ అథ్య నరశ్రేష్ఠ జహ్య ఆశు నిశితైః శరైః
59 ఏతత తే సుకృతం కర్మ నాత్ర కిం చిన న యుజ్యతే
వయమ అప్య అత్ర జానీమొ నాత్ర థొషొ ఽసతి కశ చన
60 థహనే యత సపుత్రాయా నిశి మాతుస తవానఘ
థయూతార్దే యచ చ యుష్మాసు పరావర్తత సుయొధనః
తత్ర సర్వత్ర థుష్టాత్మా కర్ణొ మూలమ ఇహార్జున
61 కర్ణాథ ధి మన్యతే తరాణం నిత్యమ ఏవ సుయొధనః
తతొ మామ అపి సంరబ్ధొ నిగ్రహీతుం పరచక్రమే
62 సదిరా బుథ్ధిర నరేన్థ్రస్య ధార్తరాష్ట్రస్య మానథ
కర్ణః పార్దాన రణే సర్వాన విజేష్యతి న సంశయః
63 కర్ణమ ఆశ్రిత్య కౌన్తేయ ధార్తరాష్ట్రేణ విగ్రహః
రొచితొ భవతా సార్ధం జానతాపి బలం తవ
64 కర్ణొ హి భాషతే నిత్యమ అహం పార్దాన సమాగతాన
వాసుథేవం సరాజానం విజేష్యామి మహారణే
65 పరొత్సాహయన థురాత్మానం ధార్తరాష్ట్రం సుథుర్మతిః
సమతౌ గర్జతే కర్ణస తమ అథ్య జహి భారత
66 యచ చ యుష్మాసు పాపం వై ధార్తరాష్ట్రః పరయుక్తవాన
తత్ర సర్వత్ర థుష్టాత్మా కర్ణః పాపమతిర ముఖమ
67 యచ చ తథ ధార్తరాష్ట్రాణాం కరూరైః షడ్భిర మహారదైః
అపశ్యం నిహతం వీరం సౌభథ్రమ ఋషభేక్షణమ
68 థరొణ థరౌణికృపాన వీరాన కమ్పయన్తొ మహారదాన
నిర్మనుష్యాంశ చ మాతఙ్గాన్విరదాంశ చ మహారదాన
69 వయశ్వారొహాంశ చ తురగాన పత్తీన వయాయుధ జీవితాన
కుర్వన్తమ ఋషభస్కన్ధం కురు వృష్ణియశః కరమ
70 విధమన్తమ అనీకాని వయదయన్తం మహారదాన
మనుష్యవాజి మాతఙ్గాన పరహిణ్వన్తం యమక్షయమ
71 శరైః సౌభథ్రమ ఆయస్తం థహన్తమ ఇవ వాహినీమ
తన మే థహతి గాత్రాణి సఖే సత్యేన తే శపే
72 యత తత్రాపి చ థుష్టాత్మా కర్ణొ ఽభయథ్రుహ్యత పరభొ
అశక్నువంశ చాభిమన్యొః కర్ణః సదాతుం రణే ఽగరతః
73 సౌభథ్ర శరనిర్భిన్నొ విసంజ్ఞః శొణితొక్షితః
నిఃశ్వసన కరొధసంథీప్తొ విముఖః సాయకార్థితః
74 అపయాన కృతొత్సాహొ నిరాశశ చాపి జీవితే
తస్దౌ సువిహ్వలః సంఖ్యే పరహార జనితశ్రమః
75 అద థరొణస్య సమరే తత కాలసథృశం తథా
శరుత్వా కర్ణొ వచః కరూరం తతశ చిచ్ఛేథ కార్ముకమ
76 తతశ ఛిన్నాయుధం తేన రణే పఞ్చ మహారదాః
స చైవ నికృతిప్రజ్ఞః పరావధీచ ఛరవృష్టిభిః
77 యచ చ కర్ణొ ఽబరవీత కృష్ణాం సభాయాం పరుషం వచః
పరముఖే పాణ్డవేయానాం కురూణాం చ నృశంసవత
78 వినష్టాః పాణ్డవాః కృష్ణే శాశ్వతం నరకం గతాః
పతిమ అన్యం పృదుశ్రొణివృణీష్వ మిత భాషిణి
79 లేఖాభ్రు ధృతరాష్ట్రస్య థాసీ భూత్వా నివేశనమ
పరవిశారాల పక్ష్మాక్షి న సన్తి పతయస తవ
80 ఇత్య ఉక్తవాన అధర్మజ్ఞస తథా పరమథుర్మతిః
పాపః పాపం వచః కర్ణః శృణ్వతస తవ భారత
81 తస్య పాపస్య తథ వాక్యం సువర్ణవికృతాః శరాః
శమయన్తు శిలా ధౌతాస తవయాస్తా జీవితచ ఛిథః
82 యాని చాన్యాని థుష్టాత్మా పాపాని కృతవాంస తవయి
తాన్య అథ్య జీవితం చాస్య శమయన్తు శరాస తవ
83 గాణ్డీవప్రహితాన ఘొరాన అథ్య గాత్రైః సపృశఞ శరాన
కర్ణః సమరతు థుష్టాత్మా వచనం థరొణ భీష్మయొః
84 సువర్ణపుఙ్ఖా నారాచాః శత్రుఘ్నా వైథ్యుత పరభాః
తవయాస్తాస తస్య మర్మాణి భిత్త్వా పాస్యన్తి శొణితమ
85 ఉగ్రాస తవథ భుజనిర్ముక్తా మర్మ భిత్త్వా శితాః శరాః
అథ్య కర్ణం మహావేగాః పరేషయన్తు యమక్షయమ
86 అథ్య హాహాకృతా థీనా విషణ్ణాస తవచ ఛరార్థితాః
పరపతన్తం రదా కర్ణం పశ్యన్తు వసుధాధిపాః
87 అథ్య సవశొణితే మగ్నం శయానం పతితం భువి
అపవిథ్ధాయుధం కర్ణం పశ్యన్తు సుహృథొ నిజాః
88 హస్తికక్ష్యొ మహాన అస్య భల్లేనొన్మదితస తవయా
పరకమ్పమానః పతతు భూమావ ఆధిరదేర ధవజః
89 తవయా శరశతైశ ఛిన్నం రదం హేమవిభూషితమ
హతయొధం సముత్సృజ్య భీతః శల్యః పలాయతామ
90 తతః సుయొధనొ థృష్ట్వా హతమ ఆధిరదిం తవయా
నిరాశొ జీవితే తవ అథ్య రాజ్యే చైవ ధనంజయ
91 ఏతే థరవన్తి పాఞ్చాలా వధ్యమానాః శితైః శరైః
కర్ణేన భరతశ్రేష్ఠ పాణ్డవాన ఉజ్జిహీర్షవః
92 పాఞ్చాలాన థరౌపథేయాంశ చ ధృష్టథ్యుమ్న శిఖణ్డినౌ
ధృష్టథ్యుమ్న తనూజాంశ చ శతానీకం చ నాకులిమ
93 నకులం సహథేవం చ థుర్ముఖం జనమేజయమ
సువర్మాణం సాత్యకిం చ విథ్ధి కర్ణ వశంగతాన
94 అభ్యాహతానాం కర్ణేన పాఞ్చాలానాం మహారణే
శరూయతే నినథొ ఘొరస తథ బన్ధూనాం పరంతప
95 న తవ ఏవ భీతాః పాఞ్చాలాః కదం చిత సయుః పరాఙ్ముఖాః
న హి మృత్యుం మహేష్వాసా గణయన్తి మహారదాః
96 య ఏకః పాణ్డవీం సేనాం శరౌఘైః సమవేష్టయత
తం సమాసాథ్య పాఞ్చాలా భీష్మం నాసాన పరాఙ్ముఖాః
97 తదా జవలన్తమ అస్త్రాగ్నిం గురుం సర్వధనుష్మతామ
నిర్థహన్తం సమారొహన థుర్ధర్షం థరొణమ ఓజసా
98 తే నిత్యమ ఉథితా జేతుం యుథ్ధే శత్రూన అరింథమాః
న జాత్వ ఆధిరదేర భీతాః పాఞ్చాలాః సయుః పరాఙ్ముఖాః
99 తేషామ ఆపతతాం శూరః పాఞ్చాలానాం తరస్వినామ
ఆథత్తే ఽసూఞ శరైః కర్ణః పతంగానామ ఇవానలః
100 తాంస తదాభిముఖాన వీరాన మిత్రార్దే తయక్తజీవితాన
కషయం నయతి రాధేయః పాఞ్చాలాఞ శతశొ రణే
101 అస్త్రం హి రామాత కర్ణేన భార్గవాథ ఋషిసత్తమాత
యథ ఉపాత్తం పురా ఘొరం తస్య రూపమ ఉథీర్యతే
102 తాపనం సర్వసైన్యానాం ఘొరరూపం సుథారుణమ
సమావృత్య మహాసేనాం జవలతి సవేన తేజసా
103 ఏతే చరన్తి సంగ్రామే కర్ణ చాపచ్యుతాః శరాః
భరమరాణామ ఇవ వరాతాస తాపయన్తః సమ తావకాన
104 ఏతే చరన్తి పాఞ్చాలా థిక్షు సర్వాసు భారత
కర్ణాస్త్రం సమరే పరాప్య థుర్నివారమ అనాత్మభిః
105 ఏష భీమొ థృఢక్రొధొ వృతః పార్ద సమన్తతః
సృఞ్జయైర యొధయన కర్ణం పీడ్యతే సమ శితైః శరైః
106 పాణ్డవాన సృఞ్జయాంశ చైవ పాఞ్చాలాంశ చైవ భారత
హన్యాథ ఉపేక్షితః కర్ణొ రొగొ థేహమ ఇవాతతః
107 నాన్యం తవత్తొ ఽభిపశ్యామి యొధం యౌధిష్ఠిరే బలే
యః సమాసాథ్య రాధేయం సవస్తిమాన ఆవ్రజేథ గృహమ
108 తమ అథ్య నిశితైర బాణైర నిహత్య భరతర్షభ
యదాప్రతిజ్ఞం పార్ద తవం కృత్వా కీర్తిమ అవాప్నుహి
109 తవం హి శక్తొ రణే జేతుం సకర్ణాన అపి కౌరవాన
నాన్యొ యుధి యుధాం శరేష్ఠ సత్యమ ఏతథ బరవీమి తే
110 ఏత కృత్వా మహత కర్మహత్వా కర్ణం మహారదమ
కృతార్దః సఫలః పార్ద సుఖీ భవ నరొత్తమ