కర్ణ పర్వము - అధ్యాయము - 4
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (కర్ణ పర్వము - అధ్యాయము - 4) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వై]
ఏతచ ఛరుత్వా మహారాజ ధృతరాష్ట్రొ ఽమబికా సుతః
అబ్రవీత సంజయం సూతం శొకవ్యాకుల చేతనః
2 థుష్ప్రణీతేన మే తాత మనసాభిప్లుతాత్మనః
హతం వైకర్తనం శరుత్వా శొకొ మర్మాణి కృన్తతి
3 కృతాస్త్ర పరమాః శల్యే థుఃఖపారం తితీర్షవః
కురూణాం సృఞ్జయానాం చ కే ను జీవన్తి కే మృతాః
4 [స]
హతః శాంతనవొ రాజన థురాధర్షః పరతాపవాన
హత్వా పాణ్డవ యొధానామ అర్బుథం థశభిర థినైః
5 తతొ థరొణొ మహేష్వాసః పాఞ్చాలానాం రదవ్రజాన
నిహత్య యుధి థుర్ధర్షః పశ్చాథ రుక్మరదొ హతః
6 హతశిష్టస్య భీష్మేణ థరొణేన చ మహాత్మనా
అర్ధం నిహత్య సైన్యస్య కర్ణొ వైకర్తనొ హతః
7 వివింశతిర మహారాజ రాజపుత్రొ మహాబలః
ఆనర్తయొధాఞ శతశొ నిహత్య నిహతొ రణే
8 అద పుత్రొ వికర్ణస తే కషత్రవ్రతమ అనుస్మరన
కషీణవాహాయుధః శూరః సదితొ ఽభిముఖతః పరాన
9 ఘొరరూపాన పరిక్లేశాన థుర్యొధనకృతాన బహూన
పరతిజ్ఞాం సమరతా చైవ భీమసేనేన పాతితః
10 విన్థానువిన్థావ ఆవన్త్యౌ రాజపుత్రౌ మహాబలౌ
కృత్వా న సుకరం కర్మ గతౌ వైవస్వతక్షయమ
11 సిన్ధురాష్ట్రముఖానీహ థశ రాష్ట్రాణి యస్య వై
వశే తిష్ఠన్తి వీరస్య యః సదితస తవ శాసనే
12 అక్షౌహిణీర థశైకాం చ నిర్జిత్య నిశితైః శరైః
అర్జునేన హతొ రాజన మహావీర్యొ జయథ్రదః
13 తదా థుర్యొధన సుతస తరస్వీ యుథ్ధథుర్మథః
వర్తమానః పితుః శాస్త్రే సౌభథ్రేణ నిపాతితః
14 తదా థౌఃశాసనిర వీరొ బాహుశాలీ రణొత్కటః
థరౌపథేయేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
15 కిరాతానామ అధిపతిః సాగరానూపవాసినామ
థేవరాజస్య ధర్మాత్మా పరియొ బహుమతః సఖా
16 భగథత్తొ మహీపాలః కషత్రధర్మరతః సథా
ధనంజయేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
17 తదా కౌరవ థాయాథః సౌమథత్తిర మహాయశాః
హతొ భూరిశ్రవా రాజఞ శూరః సాత్యకినా యుధి
18 శరుతాయుర అపి చామ్బష్ఠః కషత్రియాణాం ధనుర్ధరః
చరన్న అభీతవత సంఖ్యే నిహతః సవ్యసాచినా
19 తవ పుత్రః సథా సంఖ్యే కృతాస్త్రొ యుథ్ధథుర్మథః
థుఃశాసనొ మహారాజ భీమసేనేన పాతితః
20 యస్య రాజన గజానీకం బహుసాహస్రమ అథ్భుతమ
సుథక్షిణః స సంగ్రామే నిహతః సవ్యసాచినా
21 కొసలానామ అధిపతిర హత్వా బహుశతాన పరాన
సౌభథ్రేణ హి విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
22 బహుశొ యొధయిత్వా చ భీమసేనం మహారదః
చిత్రసేనస తవ సుతొ భీమసేనేన పాతితః
23 మథ్రరాజాత్మజః శూరః పరేషాం భయవర్ధనః
అసి చర్మ ధరః శరీమాన సౌభథ్రేణ నిపాతితః
24 సమః కర్ణస్య సమరే యః స కర్ణస్య పశ్యతః
వృషసేనొ మహాతేజాః శీఘ్రాస్త్రః కృతనిశ్చయః
25 అభిమన్యొర వధం సమృత్వా పరతిజ్ఞామ అపి చాత్మనః
ధనంజయేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
26 నిత్యప్రసక్తవైరొ యః పాణ్డవైః పృదివీపతిః
విశ్రావ్య వైరం పార్దేన శరుతాయుః స నిపాతితః
27 శల్య పుత్రస తు విక్రాన్తః సహథేవేన మారిష
హతొ రుక్మరదొ రాజన భరాతా మాతులజొ యుధి
28 రాజా భగీరదొ వృథ్ధొ బృహత కషత్రశ చ కేకయః
పరాక్రమన్తౌ విక్రాన్తౌ నిహతౌ వీర్యవత్తరౌ
29 భగథత్తసుతొ రాజన కృతప్రజ్ఞొ మహాబలః
శయేనవచ చరతా సంఖ్యే నకులేన నిపాతితః
30 పితామహస తవ తదా బాహ్లికః సహ బాహ్లికైః
భీమసేనేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
31 జయత్సేనస తదా రాజఞ జారాసంధిర మహాబలః
మాగధొ నిహతః సంఖ్యే సౌభథ్రేణ మహాత్మనా
32 పుత్రస తే థుర్ముఖొ రాజన థుఃసహశ చ మహారదః
గథయా భీమసేనేన నిహతౌ శూరమానినౌ
33 థుర్మర్షణొ థుర్విషహొ థుర్జయశ చ మహారదః
కృత్వా న సుకరం కర్మ గతా వైవస్వతక్షయమ
34 సచివొ వృషవర్మా తే సూతః పరమవీర్యవాన
భీమసేనేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
35 నాగాయుత బలొ రాజా నాగాయుత బలొ మహాన
సగణః పాణ్డుపుత్రేణ నిహతః సవ్యసాచినా
36 వసాతయొ మహారాజ థవిసాహస్రాః పరహారిణః
శూరసేనాశ చ విక్రాన్తాః సర్వే యుధి నిపాతితాః
37 అభీషాహాః కవచినః పరహరన్తొ మహొత్కటాః
శిబయశ చ రదొథారాః కలిఙ్గ సహితా హతాః
38 గొకులే నిత్యసంవృథ్ధా యుథ్ధే పరమకొవిథాః
శరేణయొ బహుసాహస్రాః సంశప్తక గణాశ చ యే
తే సర్వే పార్దమ ఆసాథ్య గతా వైవస్వతక్షయమ
39 సయాలౌ తవ మహారాజ రాజానౌ వృషకాచలౌ
తవథర్దే సంపరాక్రాన్తౌ నిహతౌ సవ్యసాచినా
40 ఉగ్రకర్మా మహేష్వాసొ నామతః కర్మతస తదా
శాల్వరాజొ మహారాజ భీమసేనేన పాతితః
41 ఓఘవాంశ చ మహారాజ బృహన్తః సహితొ రణే
పరాక్రమన్తౌ మిత్రార్దే గతౌ వైవస్వతక్షయమ
42 తదైవ రదినాం శరేష్ఠః కషేమధూర్తిర విశాం పతే
నిహతొ గథయా రాజన భీమసేనేన సంయుగే
43 తదా రాజా మహేష్వాసొ జలసంధొ మహాబలః
సుమహత కథనం కృత్త్వా హతః సాత్యకినా రణే
44 అలాయుధొ రాక్షసేన్థ్రః ఖరబన్ధుర యానగః
ఘటొత్కచేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
45 రాధేయాః సూతపుత్రాశ చ భరాతరశ చ మహారదాః
కేకయాః సర్వశశ చాపి నిహతాః సవ్యసాచినా
46 మాలవా మథ్రకాశ చైవ థరవిడాశ చొగ్రవిక్రమాః
యౌధేయాశ చ లలిత్దాశ చ కషుథ్రకాశ చాప్య ఉశీనరాః
47 మావేల్లకాస తుణ్డికేరాః సావిత్రీ పుత్ర కాఞ్చలాహ
పరాచ్యొథీచ్యాః పరతీచ్యాశ చ థాక్షిణాత్యాశ చ మారిష
48 పత్తీనాం నిహతాః సంఘా హయానామ అయుతాని చ
రదవ్రజాశ చ నిహతా హతాశ చ వరవారణాః
49 స ధవజాః సాయుధాః శూరాః స వర్మామ్బర భూషణాః
కాలేన మహతా యత్తాః కులే యే చ వివర్ధితాః
50 తే హతాః సమరే రాజన పార్దేనాక్లిష్ట కర్మణా
అన్యే తదామిత బలాః పరస్పరవధైషిణః
51 ఏతే చాన్యే చ బహవొ రాజానః సగణా రణే
హతాః సహస్రశొ రాజన యన మాం తవం పరిపృచ్ఛసి
ఏవమ ఏష కషయొ వృత్తః కర్ణార్జున సమాగమే
52 మహేన్థ్రేణ యదా వృత్రొ యదా రామేణ రావణః
యదా కృష్ణేన నిహతొ మురొ రణనిపాతితః
కార్తవీర్యశ చ రామేణ భార్గవేణ హతొ యదా
53 స జఞాతిబాన్ధవః శూరః సమరే యుథ్ధథుర్మథః
రణే కృత్వా మహాయుథ్ధం ఘొరం తరైలొక్యవిశ్రుతమ
54 తదార్జునేన నిహతొ థవైరదే యుథ్ధథుర్మథః
సామాత్యబాన్ధవొ రాజన కర్ణః పరహరతాం వరః
55 జయాశా ధార్తరాష్ట్రాణాం వైరస్య చ ముఖం యతః
తీర్ణం తత పాణ్డవై రాజన యత పురా నావబుధ్యసే
56 ఉచ్యమానొ మహారాజ బన్ధుభిర హితకాఙ్క్షిభిః
తథ ఇథం సమనుప్రాప్తం వయసనం తవాం మహాత్యయమ
57 పుత్రాణాం రాజ్యకామానాం తవయా రాజన హితైషిణా
అహితానీవ చీర్ణాని తేషాం తే ఫలమ ఆగతమ
58 [ధృ]
ఆఖ్యాతా మామకాస తాత నిహతా యుధి పాణ్డవైః
నిహతాన పాణ్డవేయానాం మామకైర బరూహి సంజయ
59 [స]
కున్తయొ యుధి విక్రాన్తా మహాసత్త్వా మహాబలాః
సానుబన్ధాః సహామాత్యా భీష్మేణ యుధి పాతితాః
60 సమః కిరీటినా సంఖ్యే వీర్యేణ చ బలేన చ
సత్యజిత సత్యసంధేన థరొణేన నిహతొ రణే
61 తదా విరాటథ్రుపథౌ వృథ్ధౌ సహ సుతౌ నృపౌ
పరాక్రమన్తౌ మిత్రార్దే థరొణేన నిహతౌ రణే
62 యొ బాల ఏవ సమరే సంమితః సవ్యసాచినా
కేశవేన చ థుర్ధర్షొ బలథేవేన చాభిభూః
63 స ఏష కథనం కృత్వా మహథ రణవిశారథః
పరివార్య మహామాత్రైః షడ్భిః పరమకై రదైః
అశక్నువథ్భిర బీభత్సుమ అభిమన్యుర నిపాతితః
64 తం కృతం విరదం వీరం కషత్రధర్మే వయవస్దితమ
థౌఃశాసనిర మహారాజ సౌభథ్రం హతవాన రణే
65 బృహన్తస తు మహేష్వాసః కృతాస్త్రొ యుథ్ధథుర్మథః
థుఃశాసనేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
66 మణిమాన థణ్డధారశ చ రాజానౌ యుథ్ధథుర్మథౌ
పరాక్రమన్తౌ మిత్రార్దే థరొణేన వినిపాతితౌ
67 అంశుమాన భొజరాజస తు సహ సైన్యొ మహారదః
భారథ్వాజేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
68 చిత్రాయుధశ చిత్రయొధీ కృత్వా తౌ కథనం మహత
చిత్రమార్గేణ విక్రమ్య కర్ణేన నిహతౌ యుధి
69 వృకొథర సమొ యుథ్ధే థృఢః కేకయజొ యుధి
కేకయేనైవ విక్రమ్య భరాత్రా భరాతా నిపాతితః
70 జనమేజయొ గథాయుధీ పార్వతీయః పరతాపవాన
థుర్ముఖేన మహారాజ తవ పుత్రేణ పాతితః
71 రొచమానౌ నరవ్యాఘ్రౌ రొచమానౌ గరహావ ఇవ
థరొణేన యుగపథ రాజన థివం సంప్రేషితౌ శరైః
72 నృపాశ చ పరతియుధ్యన్తః పరాక్రాన్తా విశాం పతే
కృత్వా న సుకరం కర్మ గతా వైవస్వతక్షయమ
73 పురుజిత కున్తిభొజశ చ మాతులః సవ్యసాచినః
సంగ్రామనిర్జితాఁల లొకాన గమితొ థరొణ సాయకైః
74 అభిభూః కాశిరాజశ చ కాశికైర బహుభిర వృతః
వసు థానస్య పుత్రేణ నయాసితొ థేహమ ఆహవే
75 అమితౌజా యుధామన్యుర ఉత్తమౌజాశ చ వీర్యవాన
నిహత్య శతశః శూరాన పరైర వినిహతౌ రణే
76 కషత్రధర్మా చ పాఞ్చాల్యః కషత్రవర్మా చ మారిష
థరొణేన పరమేష్వాసౌ గమితౌ యమసాథనమ
77 శిఖణ్డితనయొ యుథ్ధే కషత్రథేవొ యుధాం పతిః
లక్ష్మణేన హతొ రాజంస తవ పౌత్రేణ భారత
78 సుచిత్రశ చిత్రధర్మా చ పితా పుత్రౌ మహారదౌ
పరచరన్తౌ మహావీర్యౌ థరొణేన నిహతౌ రణే
79 వార్ధక్షేమిర మహారాజ కృత్వా కథనమ ఆహవే
బాహ్లికేన మహారాజ కౌరవేణ నిపాతితః
80 ధృష్టకేతుర మహారాజ చేథీనాం పరవరొ రదః
కృత్వా న సుకరం కర్మ గతొ వైవస్వతక్షయమ
81 తదా సత్యధృతిస తాత కృత్వా కథనమ ఆహవే
పాణ్డవార్దే పరాక్రాన్తొ గమితొ యమసాథనమ
82 పుత్రస తు శిశుపాలస్య సుకేతుః పృదివీపతే
నిహత్య శాత్రవాన సంఖ్యే థరొణేన నిహతొ యుధి
83 తదా సత్యధృతిర వీరొ మథిరాశ్వశ చ వీర్యవాన
సూర్యథత్తశ చ విక్రాన్తొ నిహతొ థరొణ సాయకైః
84 శరేణిమాంశ చ మహారాజ యుధ్యమానః పరాక్రమీ
కృత్వా న సుకరం కర్మ గతొ వైవస్వతక్షయమ
85 తదైవ యుధి విక్రాన్తొ మాగధః పరవీరహా
భీష్మేణ నిహతొ రాజన్యుధ్యమానః పరాక్రమీ
86 వసు థానశ చ కథనం కుర్వాణొ ఽతీవ సంయుగే
భారథ్వాజేన విక్రమ్య గమితొ యమసాథనమ
87 ఏతే చాన్యే చ బహవః పాణ్డవానాం మహారదాః
హతా థరొణేన విక్రమ్య యన మాం తవం పరిపృచ్ఛసి
88 [ధృ]
హతప్రవీరే సైన్యే ఽసమిన మామకే వథతాం వర
అహతాఞ శంస మే సూత యే ఽతర జీవన్తి కే చన
89 ఏతేషు నిహతేష్వ అథ్య యే తవయా పరికీర్తితాః
అహతాన మన్యసే యాంస తవం తే ఽపి సవర్గజితొ మతాః
90 [స]
యస్మిన మహాస్త్రాణి సమర్పితాని; చిత్రాణి శుభ్రాణి చతుర్విధాని
థివ్యాని రాజన నిహితాని చైవ; థరొణేన వీర థవిజసత్తమేన
91 మహారదః కృతిమాన కషిప్రహస్తొ; థృఢాయుధొ థృఢముష్టిర థృఢేషుః
స వీర్యవాన థరొణపుత్రస తరస్వీ; వయవస్దితొ యొథ్ధుకామస తవథర్దే
92 ఆనర్తవాసీ హృథికాత్మజొ ఽసౌ; మహారదః సాత్వతానాం వరిష్ఠః
సవయం భొజః కృతవర్మా కృతాస్త్రొ; వయవస్దితొ యొథ్ధుకామస తవథర్దే
93 శారథ్వతొ గౌతమశ చాపి రాజన; మహాబలొ బహు చిత్రాస్త్ర యొధీ
ధనుశ చిత్రం సుమహథ భారసాహం; వయవస్దితొ యొత్స్యమానః పరగృహ్య
94 ఆర్తాయనిః సమరే థుష్ప్రకమ్ప్యః; సేనాగ్రణీః పరదమస తావకానామ
సవస్రేయాంస తాన పాణ్డవేయాన విసృజ్య; సత్యాం వాచం తాం చికీర్షుస తరస్వీ
95 తేజొవధం సూతపుత్రస్య సంఖ్యే; పరతిశ్రుత్వాజాత శత్రొః పురస్తాత
థురాధర్షః శక్రసమానవీర్యః; శల్యః సదితొ యుథ్థు కామస తవథర్దే
96 ఆజానేయైః సైన్ధవైః పార్వతీయైర; నథీజ కామ్బొజవనాయు బాహ్లికైః
గాన్ధారరాజః సవబలేన యుక్తొ; వయవస్దితొ యొథ్ధుకామస తవథర్దే
97 తదా సుతస తే జవలనార్కవర్ణం; రదం సమాస్దాయ కురుప్రవీర
వయవస్దితః కురు మిత్రొ నరేన్థ్ర; వయభ్రే సూర్యొ భరాజమానొ యదా వై
98 థుర్యొధనొ నాగకులస్య మధ్యే; మహావీర్యః సహ సైన్యప్రవీరైః
రదేన జామ్బూనథభూషణేన; వయవస్దితః సమరే యొథ్ధుకామః
99 స రాజమధ్యే పురుషప్రవీరొ; రరాజ జామ్బూనథచిత్రవర్మా
పథ్మప్రభొ వహ్నిర ఇవాల్పధూమొ; మేఘాన్తరే సూర్య ఇవ పరకాశః
100 తదా సుషేణొ ఽపయ అసి చర్మ పాణిస; తవాత్మజః సత్యసేనశ చ వీరః
వయవస్దితౌ చిత్రసేనేన సార్ధం; హృష్టాత్మానౌ సమరే యొథ్ధుకామౌ
101 హరీనిషేధా భరతా రాజపుత్రాశ; చిత్రాయుధః శరుతకర్మా జయశ చ
శలశ చ సత్యవ్రతథుఃశలౌ చ; వయవస్దితా బలినొ యొథ్ధుకామాః
102 కైతవ్యానామ అధిపః శూరమానీ; రణే రణే శత్రుహా రాజపుత్రః
పత్రీ హయీ నాగరదప్రయాయీ; వయవస్దితొ యొథ్ధుకామస తవథర్దే
103 వీరః శరుతాయుశ చ శరుతాయుధశ చ; చిత్రాఙ్గథశ చిత్రవర్మా స వీరః
వయవస్దితా యే తు సైన్యే నరాగ్ర్యాః; పరహారిణొ మానినః సత్యసంధాః
104 కర్ణాత్మజః సత్యసేనొ మహాత్మా; వయవస్దితః సమరే యొథ్ధుకామః
అదాపరౌ కర్ణసుతౌ వరార్హౌ; వయవస్దితౌ లఘుహస్తౌ నరేన్థ్ర
బలం మహథ థుర్భిథమ అల్పధైర్యైః; సమాశ్రితౌ యొత్స్యమానౌ తవథర్దే
105 ఏతైశ చ ముఖ్యైర అపరైశ చ రాజన; యొధప్రవీరైర అమితప్రభావైః
వయవస్దితొ నాగకులస్య మధ్యే; యదా మహేన్థ్రః కురురాజొ జయాయ
106 [ధృ]
ఆఖ్యాతా జీవమానా యే పరేభ్యొ ఽనయే యదాతదమ
ఇతీథమ అభిగచ్ఛామి వయక్తమ అర్దాభిపత్తితః
107 [వై]
ఏవం బరువన్న ఏవ తథా ధృతరాష్ట్రొ ఽబమికా సుతః
హతప్రవీరం విధ్వస్తం కిం చిచ ఛేషం సవకం బలమ
శరుత్వా వయామొహమ అగమచ ఛొకవ్యాకులితేన్థ్రియః
108 ముహ్యమానొ ఽబరవీచ చాపి ముహూర్తం తిష్ఠ సంజయ
వయాకులం మే మనస తాత శరుత్వా సుమహథ అప్రియమ
నష్టచిత్తస తతః సొ ఽద బభూవ జగతీపతిః