ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 54
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 54) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [థుర]
న భేతవ్యం మహారాజ న శొచ్యా భవతా వయమ
సమర్దాః సమ పరాన రాజన విజేతుం సమరే విభొ
2 వనం పరవ్రాజితాన పార్దాన యథ ఆయాన మధుసూథనః
మహతా బలచక్రేణ పరరాష్ట్రావమర్థినా
3 కేకయా ధృష్టకేతుశ చ ధృష్టథ్యుమ్నశ చ పార్షతః
రాజానశ చాన్వయుః పార్దాన బహవొ ఽనయే ఽనుయాయినః
4 ఇన్థ్రప్రస్దస్య చాథూరాత సమాజగ్ముర మహారదాః
వయగర్హయంశ చ సంగమ్య భవన్తం కురుభిః సహ
5 తే యుధిష్ఠిరమ ఆసీనమ అజినైః పరతివాసితమ
కృష్ణ పరధానాః సంహత్య పర్యుపాసన్త భారత
6 పరత్యాథానం చ రాజ్యస్య కార్యమ ఊచుర నరాధిపాః
భవతః సానుబన్ధస్య సముచ్ఛేథం చికీర్షవః
7 శరుత్వా చైతన మయొక్తాస తు భీష్మథ్రొణకృపాస తథా
జఞాతిక్షయభయాథ రాజన భీతేన భరతర్షభ
8 న తే సదాస్యన్తి సమయే పాణ్డవా ఇతి మే మతిః
సముచ్ఛేథం హి నః కృత్స్నం వాసుథేవశ చికీర్షతి
9 ఋతే చ విథురం సర్వే యూయం వధ్యా మహాత్మనః
ధృతరాష్ట్రశ చ ధర్మజ్ఞొ న వధ్యః కురుసత్తమః
10 సముచ్ఛేథం చ కృత్స్నం నః కృత్వా తాత జనార్థనః
ఏకరాజ్యం కురూణాం సమ చికీర్షతి యుధిష్ఠిరే
11 తత్ర కిం పరాప్తకాలం నః పరణిపాతః పలాయనమ
పరాణాన వా సంపరిత్యజ్య పరతియుధ్యామహే పరాన
12 పరతియుథ్ధే తు నియతః సయాథ అస్మాకం పరాజయః
యుధిష్ఠిరస్య సర్వే హి పార్దివా వశవర్తినః
13 విరక్త రాష్ట్రాశ చ వయం మిత్రాణి కుపితాని నః
ధిక్కృతాః పార్దివైః సర్వైః సవజనేన చ సర్వశః
14 పరణిపాతే తు థొషొ ఽసతి బన్ధూనాం శాశ్వతీః సమాః
పితరం తవ ఏవ శొచామి పరజ్ఞా నేత్రం జనేశ్వరమ
మత్కృతే థుఃఖమ ఆపన్నం కలేశం పరాప్తమ అనన్తకమ
15 కృతం హి తవ పుత్రైశ చ పరేషామ అవరొధనమ
మత్ప్రియార్దం పురైవైతథ విథితం తే నరొత్తమ
16 తే రాజ్ఞొ ధృతరాష్ట్రస్య సామాత్యస్య మహారదాః
వైరం పతికరిష్యన్తి కులొచ్ఛేథేన పాణ్డవాః
17 తతొ థరొణొ ఽబరవీథ భీష్మః కృపొ థరౌణిశ చ భారత
మత్వా మాం మహతీం చిన్తామ ఆస్దితం వయదితేన్థ్రియమ
18 అభిథ్రుగ్ధాః పరే చేన నొ న భేతవ్యం పరంతప
అసమర్దాః పరే జేతుమ అస్మాన యుధి జనేశ్వర
19 ఏకైకశః సమర్దాః సమొ విజేతుం సర్వపార్దివాన
ఆగచ్ఛన్తు వినేష్యామొ థర్పమ ఏషాం శితైః శరైః
20 పురైకేన హి భీష్మేణ విజితాః సర్వపార్దివాః
మృతే పితర్య అభిక్రుథ్ధొ రదేనైకేన భారత
21 జఘాన సుబహూంస తేషాం సంరబ్ధః కురుసత్తమః
తతస తే శరణం జగ్ముర థేవవ్రతమ ఇమం భయాత
22 స భీష్మః సుసమర్దొ ఽయమ అస్మాభిః సహితొ రణే
పరాన విజేతుం తస్మాత తే వయేతు భీర భరతర్షభ
ఇత్య ఏషాం నిశ్చయొ హయ ఆసీత తత కాలమ అమితౌజసామ
23 పురా పరేషాం పృదివీ కృత్స్నాసీథ వశవర్తినీ
అస్మాన పునర అమీ నాథ్య సమర్దా జేతుమ ఆహవే
ఛిన్నపక్షాః పరే హయ అథ్య వీర్యహీనాశ చ పాణ్డవాః
24 అస్మత సంస్దా చ పృదివీ వర్తతే భరతర్షభ
ఏకార్దాః సుఖథుఃఖేషు మయానీతాశ చ పార్దివాః
25 అప్య అగ్నిం పరవిశేయుస తే సముథ్రం వా పరంతప
మథర్దే పార్దివాః సర్వే తథ విథ్ధి కురుసత్తమ
26 ఉన్మత్తమ ఇవ చాపి తవాం పరహసన్తీహ థుఃఖితమ
విలపన్తం బహువిధం భీతం పరవికత్దనే
27 ఏషాం హయ ఏకైకశొ రాజ్ఞాం సమర్దః పాణ్డవాన పరతి
ఆత్మానం మన్యతే సర్వొ వయేతు తే భయమ ఆగతమ
28 సర్వాం సమగ్రాం సేనాం మే వాసవొ ఽపి న శక్నుయాత
హన్తుమ అక్షయ్య రూపేయం బరహ్మణాపి సవయమ్భువా
29 యుధిష్ఠిరః పురం హిత్వా పఞ్చ గరామాన స యాచతి
భీతొ హి మామకాత సైన్యాత పరభావాచ చైవ మే పరభొ
30 సమర్దం మన్యసే యచ చ కున్తీపుత్రం వృకొథరమ
తన మిద్యా న హి మే కృత్స్నం పరభావం వేత్ద భారత
31 మత్సమొ హి గథాయుథ్ధే పృదివ్యాం నాస్తి కశ చన
నాసీత కశ చిథ అతిక్రాన్తొ భవితా న చ కశ చన
32 యుక్తొ థుఃఖొచితశ చాహం విథ్యా పారగతస తదా
తస్మాన న భీమాన నాన్యేభ్యొ భయం మే విథ్యతే కవ చిత
33 థుర్యొధన సమొ నాస్తి గథాయామ ఇతి నిశ్చయః
సంకర్షణస్య భథ్రం తే యత తథైనమ ఉపావసమ
34 యుథ్ధే సంకర్షణ సమొ బలేనాభ్యధికొ భువి
గథాప్రహారం భీమొ మే న జాతు విషహేథ యుధి
35 ఏకం పరహారం యం థథ్యాం భీమాయ రుషితొ నృప
స ఏవైనం నయేథ ఘొరం కషిప్రం వైవస్వతక్షయమ
36 ఇచ్ఛేయం చ గథాహస్తం రాజన థరష్టుం వృకొథరమ
సుచిరం పరార్దితొ హయ ఏష మమ నిత్యం మనొరదః
37 గథయా నిహతొ హయ ఆజౌ మమ పార్దొ వృకొథరః
విశీర్ణగాత్రః పృదివీం పరాసుః పరపతిష్యతి
38 గథాప్రహారాభిహతొ హిమవాన అపి పర్వతః
సకృన మయా విశీర్యేత గిరిః శతసహస్రధా
39 స చాప్య ఏతథ విజానాతి వాసుథేవార్జునౌ తదా
థుర్యొధన సమొ నాస్తి గథాయామ ఇతి నిశ్చయః
40 తత తే వృకొథరమయం భయం వయృతు మహాహవే
వయపనేష్యామ్య అహం హయ ఏనం మా రాజన విమనా భవ
41 తస్మిన మయా హతే కషిప్రమ అర్జునం బహవొ రదాః
తుల్యరూపా విశిష్టాశ చ కషేప్స్యన్తి భరతర్షభ
42 భీష్మొ థరొణః కృపొ థరౌణిః కర్ణొ భూరిశ్రవాస తదా
పరాగ్జ్యొతిషాధిపః శల్యః సిన్ధురాజొ జయథ్రదః
43 ఏకైక ఏషాం శక్తస తు హన్తుం భారత పాణ్డవాన
సమస్తాస తు కషణేనైతాన నేష్యన్తి యమసాథనమ
44 సమగ్రా పార్దివీ సేనా పార్దమ ఏకం ధనంజయమ
కస్మాథ అశక్తా నిర్జేతుమ ఇతి హేతుర న విథ్యతే
45 శరవ్రాతైస తు భీష్మేణ శతశొ ఽద సహస్రశః
థరొణ థరౌణికృపైశ చైవ గన్తా పార్దొ యమక్షయమ
46 పితామహొ హి గాఙ్గేయః శంతనొర అధి భారత
బరహ్మర్షిసథృశొ జజ్ఞే థేవైర అపి థురుత్సహః
పిత్రా హయ ఉక్తః పరసన్నేన నాకామస తవం మరిష్యసి
47 బరహ్మర్షేశ చ భరథ్వాజాథ థరొణ్యాం థరొణొ వయజాయత
థరొణాజ జజ్ఞే మహారాజ థరౌణిశ చ పరమాస్త్రవిత
48 కృపశ చాచాయ ముఖ్యొ ఽయం మహర్షేర గౌతమాథ అపి
శరస్తమ్బొథ్భవః శరీమాన అవధ్య ఇతి మే మతిః
49 అయొనిజం తరయం హయ ఏతత పితా మాతా చ మాతులః
అశ్వత్దామ్నొ మహారాజ స చ శూరః సదితొ మమ
50 సర్వ ఏతే మహారాజ థేవకల్పా మహారదాః
శక్రస్యాపి వయదాం కుర్యుః సంయుగే భరతర్షభ
51 భీష్మథ్రొణకృపాణాం చ తుల్యః కర్ణొ మతొ మమ
అనుజ్ఞాతశ చ రామేణ మత్సమొ ఽసీతి భారత
52 కుణ్డలే రుచిరే చాస్తాం కర్ణస్య సహజే శుభే
తే శచ్య అర్దే మహేన్థ్రేణ యాచితః స పరంతపః
అమొఘయా మహారాజ శక్త్యా పరమభీమయా
53 తస్య శక్త్యొపగూఢస్య కస్మాజ జీవేథ ధనంజయః
విజయొ మే ధరువం రాజన ఫలం పాణావ ఇవాహితమ
అభివ్యక్తః పరేషాం చ కృత్స్నొ భువి పరాజయః
54 అహ్నా హయ ఏకేన భీష్మొ ఽయమ అయుతం హన్తి భారత
తత సమాశ చ మహేష్వాసా థరొణ థరౌణికృపా అపి
55 సంశప్తాని చ వృన్థాని కషత్రియాణాం పరంతప
అర్జునం వయమ అస్మాన వా ధనంజయ ఇతి సమ హ
56 తాంశ చాలమ ఇతి మన్యన్తే సవ్యసాచి వధే విభొ
పార్దివాః స భవాన రాజన్న అకస్మాథ వయదతే కదమ
57 భీమసేనే చ నిహతే కొ ఽనయొ యుధ్యేత భారత
పరేషాం తన మమాచక్ష్వ యథి వేత్ద పరంతప
58 పఞ్చ తే భరాతరః సర్వే ధృష్టథ్యుమ్నొ ఽద సాత్యకిః
పరేషాం సప్త యే రాజన యొధాః పరమకం బలమ
59 అస్మాకం తు విశిష్టా యే భీష్మథ్రొణకృపాథయః
థరౌణిర వైకర్తనః కర్ణః సొమథత్తొ ఽద బాహ్లికః
60 పరాగ్జ్యొతిషాధిపః శల్య ఆవన్త్యొ ఽద జయథ్రదః
థుఃశాసనొ థుర్ముఖశ చ థుఃసహశ చ విశాం పతే
61 శరుతాయుశ చిత్రసేనశ చ పురుమిత్రొ వివింశతిః
శలొ భూరిశ్రవాశ చొభౌ వికర్ణశ చ తవాత్మజః
62 అక్షౌహిణ్యొ హి మే రాజన థశైకా చ సమాహృతాః
నయూనాః పరేషాం సప్తైవ కస్మాన మే సయాత పరాజయః
63 బలం తరిగుణతొ హీనం యొధ్యం పరాహ బృహస్పతిః
పరేభ్యస తరిగుణా చేయం మమ రాజన్న అనీకినీ
64 గుణహీనం పరేషాం చ బహు పశ్యామి భారత
గుణొథయం బహుగుణమ ఆత్మనశ చ విశాం పతే
65 ఏతత సర్వం సమాజ్ఞాయ బలాగ్ర్యం మమ భారత
నయూనతాం పాణ్డవానాం చ న మొహం గన్తుమ అర్హసి
66 ఇత్య ఉక్త్వా సంజయం భూయః పర్యపృచ్ఛత భారత
విధిత్సుః పరాప్తకాలాని జఞాత్వా పరపురంజయః