ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 43
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 43) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [ధృ]
ఋచొ యజూంష్య అధీతే యః సామవేథం చ యొ థవిజః
పాపాని కుర్వన పాపేన లిప్యతే న స లిప్యతే
2 [సన]
నైనం సామాన్య ఋచొ వాపి న యజూంషి విచక్షణ
తరాయన్తే కర్మణః పాపాన న తే మిద్యా బరవీమ్య అహమ
3 న ఛన్థాంసి వృజినాత తారయన్తి; మాయావినం మాయయా వర్తమానమ
నీడం శకున్తా ఇవ జాతపక్షాశ; ఛన్థాంస్య ఏనం పరజహత్య అన్తకాలే
4 న చేథ వేథా వేథవిథం శక్తాస తరాతుం విచక్షణ
అద కస్మాత పరలాపొ ఽయం బరాహ్మణానాం సనాతనః
5 [సన]
అస్మిఁల లొకే తపస తప్తం ఫలమ అన్యత్ర థృశ్యతే
బరాహ్మణానామ ఇమే లొకా ఋథ్ధే తపసి సంయతాః
6 కదం సమృథ్ధమ అప్య ఋథ్ధం తపొ భవతి కేవలమ
సనత్సుజాత తథ బరూహి యదా విథ్యామ తథ వయమ
7 [సన]
కరొధాథయొ థవాథశ యస్య థొషాస; తదా నృశంసాథి షడ అత్ర రాజన
ధర్మాథయొ థవాథశ చాతతానాః; శాస్త్రే గుణా యే విథితా థవిజానామ
8 కరొధః కామొ లొభమొహౌ వివిత్సా; కృపాసూయా మానశొకౌ సపృహా చ
ఈర్ష్యా జుగుప్సా చ మనుష్యథొషా; వర్జ్యాః సథా థవాథశైతే నరేణ
9 ఏకైకమ ఏత రాజేన్థ్ర మనుష్యాన పర్యుపాసతే
లిప్సమానొ ఽనతరం తేషాం మృగాణామ ఇవ లుబ్ధకః
10 వికత్దనః సపృహయాలుర మనస్వీ; బిభ్రత కొపం చపలొ ఽరక్షణశ చ
ఏతే పరాప్తాః షణ నరాన పాపధర్మాన; పరకుర్వతే నొత సన్తః సుథుర్గే
11 సంభొగసంవిథ థవిషమ ఏధమానొ; థత్తానుతాపీ కృపణొ ఽబలీయాన
వర్గ పరశంసీ వనితాసు థవేష్టా; ఏతే ఽపరే సప్త నృశంసధర్మాః
12 ధర్మశ చ సత్యం చ థమస తపశ చ; అమాత్సర్యం హరీస తితిక్షానసూయా
యజ్ఞశ చ థానం చ ధృతిః శరుతం చ; మహావ్రతా థవాథశ బరాహ్మణస్య
13 యస తవ ఏతభ్యః పరవసేథ థవాథశేభ్యః; సర్వామ అపీమాం పృదివీం పరశిష్యాత
తరిభిర థవాభ్యామ ఏకతొ వా విశిష్టొ; నాస్య సవమ అస్తీతి స వేథితవ్యః
14 థమస తయాగొ ఽపరమాథశ చ ఏతేష్వ అమృతమ ఆహితమ
తాని సత్యముఖాన్య ఆహుర బరాహ్మణా యే మనీషిణః
15 థమొ ఽషటాథశ థొషః సయాత పరతికూలం కృతాకృతే
అనృతం చాభ్యసూయా చ కామార్దౌ చ తదా సపృహా
16 కరొధః శొకస తదా తృష్ణా లొభః పైశున్యమ ఏవ చ
మత్సరశ చ వివిత్సా చ పరితాపస తదా రతిః
17 అపస్మారః సాతివాథస తదా సంభావనాత్మని
ఏతైర విముక్తొ థొషైర యః స థమః సథ్భిర ఉచ్యతే
18 శరేయాంస తు షడ విధస తయాగః పరియం పరాప్య న హృష్యతి
అప్రియే తు సముత్పన్నే వయదాం జాతు న చార్చ్ఛతి
19 ఇష్టాన థారాంశ చ పుత్రాంశ చ న చాన్యం యథ వచొ భవేత
అర్హతే యాచమానాయ పరథేయం తథ వచొ భవేత
అప్య అవాచ్యం వథత్య ఏవ స తృతీయొ గుణః సమృతః
20 తయక్తైర థరవ్యైర యొ భవతి నొపయుఙ్క్తే చ కామతః
న చ కర్మసు తథ ధీనః శిష్యబుథ్ధిర నరొ యదా
సర్వైర ఏవ గుణైర యుక్తొ థరవ్యవాన అపి యొ భవేత
21 అప్రమాథొ ఽషట థొషః సయాత తాన థొషాన పరివర్జయేత
ఇన్థ్రియేభ్యశ చ పఞ్చభ్యొ మనసశ చైవ భారత
అతీతానాగతేభ్యశ చ ముక్తొ హయ ఏతైః సుఖీ భవేత
22 థొషైర ఏతైర విముక్తం తు గుణైర ఏతైః సమన్వితమ
ఏతత సమృథ్ధమ అప్య ఋథ్ధం తపొ భవతి కేవలమ
యన మాం పృచ్ఛసి రాజేన్థ్ర కిం భూయః శరొతుమ ఇచ్ఛసి
23 ఆఖ్యాన పఞ్చమైర వేథైర భూయిష్ఠం కద్యతే జనః
తదైవాన్యే చతుర్వేథాస తరివేథాశ చ తదాపరే
24 థవివేథాశ చైకవేథాశ చ అనృచశ చ తదాపరే
తేషాం తు కతమః స సయాథ యమ అహం వేథ బరాహ్మణమ
25 [సన]
ఏకస్య వేథస్యాజ్ఞానాథ వేథాస తే బహవొ ఽభవన
సత్యస్యైకస్య రాజేన్థ్ర సత్యే కశ చిథ అవస్దితః
ఏవం వేథమ అనుత్సాథ్య పరజ్ఞాం మహతి కుర్వతే
26 థానమ అధ్యయనం యజ్ఞొ లొభాథ ఏతత పరవర్తతే
సత్యాత పరచ్యవమానానాం సంకల్పొ వితదొ భవేత
27 తతొ యజ్ఞః పరతాయేత సత్యస్యైవావధారణాత
మనసాన్యస్య భవతి వాచాన్యస్యొత కర్మణా
సంకల్పసిథ్ధః పురుషః సంకల్పాన అధితిష్ఠతి
28 అనైభృత్యేన వై తస్య థీక్షిత వరతమ ఆచరేత
నామైతథ ధాతునిర్వృత్తం సత్యమ ఏవ సతాం పరమ
జఞానం వై నామ పరత్యక్షం పరొక్షం జాయతే తపః
29 విథ్యాథ బహు పఠన్తం తు బహు పాఠీతి బరాహ్మణమ
తస్మాత కషత్రియ మా మంస్దా జల్పితేనైవ బరాహ్మణమ
య ఏవ సత్యాన నాపైతి స జఞేయొ బరాహ్మణస తవయా
30 ఛన్థాంసి నామ కషత్రియ తాన్య అదర్వా; జగౌ పురస్తాథ ఋషిసర్గ ఏషః
ఛన్థొవిథస తే య ఉ తాన అధీత్య; న వేథ్య వేథస్య విథుర న వేథ్యమ
31 న వేథానాం వేథితా కశ చిథ అస్తి; కశ చిథ వేథాన బుధ్యతే వాపి రాజన
యొ వేథ వేథాన న స వేథ వేథ్యం; సత్యే సదితొ యస తు స వేథ వేథ్యమ
32 అభిజానామి బరాహ్మణమ ఆఖ్యాతారం విచక్షణమ
యశ ఛిన్నవిచికిత్సః సన్న ఆచష్టే సర్వసంశయాన
33 తస్య పర్యేషణం గచ్ఛేత పరాచీనం నొత థక్షిణమ
నార్వాచీనం కుతస తిర్యఙ నాథిశం తు కదం చన
34 తూష్ణీంభూత ఉపాసీత న చేష్టేన మనసా అపి
అభ్యావర్తేత బరహ్మాస్య అన్తరాత్మని వై శరితమ
35 మౌనాథ ధి స మునిర భవతి నారణ్య వసనాన మునిః
అక్షరం తత తు యొ వేథ స మునిః శరేష్ఠ ఉచ్యతే
36 సర్వార్దానాం వయాకరణాథ వైయాకరణ ఉచ్యతే
పరత్యక్షథర్శీ లొకానాం సర్వథర్శీ భవేన నరః
37 సత్యే వై బరాహ్మణస తిష్ఠన బరహ్మ పశ్యతి కషత్రియ
వేథానాం చానుపూర్వ్యేణ ఏతథ విథ్వన బరవీమి తే