ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 40

వ్యాస మహాభారతము (ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 40)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వి]
యొ ఽభయర్దితః సథ్భిర అసజ్జమానః; కరొత్య అర్దం శక్తిమ అహాపయిత్వా
కషిప్రం యశస తం సముపైతి సన్తమ అలం; పరసన్నా హి సుఖాయ సన్తః
2 మహాన్తమ అప్య అర్దమ అధర్మయుక్తం; యః సంత్యజత్య అనుపాక్రుష్ట ఏవ
సుఖం స థుఃఖాన్య అవముచ్య శేతే; జీర్ణాం తవచం సర్ప ఇవావముచ్య
3 అనృతం చ సముత్కర్షే రాజగామి చ పైశునమ
గురొశ చాలీక నిర్బన్ధః సమాని బరహ్మహత్యయా
4 అసూయైక పథం మృత్యుర అతివాథః శరియొ వధః
అశుశ్రూషా తవరా శలాఘా విథ్యాయాః శత్రవస తరయః
5 సుఖార్దినః కుతొ విథ్యా నాస్తి విథ్యార్దినః సుఖమ
సుఖార్దీ వా తయజేథ విథ్యాం విథ్యార్దీ వా సుఖం తయజేత
6 నాగ్నిస తృప్యతి కాష్ఠానాం నాపగానాం మహొథధిః
నాన్తకః సర్వభూతానాం న పుంసాం వామలొచనా
7 ఆశా ధృతిం హన్తి సమృథ్ధిమ అన్తకః; కరొధః శరియం హన్తి యశః కథర్యతా
అపాలనం హన్తి పశూంశ చ రాజన్న; ఏకః కరుథ్ధొ బరాహ్మణొ హన్తి రాష్ట్రమ
8 అజశ చ కాంస్యం చ రదశ చ నిత్యం; మధ్వ ఆకర్షః శకునిః శరొత్రియశ చ
వృథ్ధొ జఞాతిర అవసన్నొ వయస్య; ఏతాని తే సన్తు గృహే సథైవ
9 అజొక్షా చన్థనం వీణా ఆథర్శొ మధుసర్పిషీ
విషమ ఔథుమ్బరం శఙ్ఖః సవర్ణం నాభిశ చ రొచనా
10 గృహే సదాపయితవ్యాని ధన్యాని మనుర అబ్రవీత
థేవ బరాహ్మణ పూజార్దమ అతిదీనాం చ భారత
11 ఇథం చ తవాం సర్వపరం బరవీమి; పుణ్యం పథం తాత మహావిశిష్టమ
న జాతు కామాన న భయాన న లొభాథ; ధర్మం తయజేజ జీవితస్యాపి హేతొః
12 నిత్యొ ధర్మః సుఖథుఃఖే తవ అనిత్యే; నిత్యొ జీవొ ధాతుర అస్య తవ అనిత్యః
తయక్త్వానిత్యం పరతితిష్ఠస్వ నిత్యే; సంతుష్య తవం తొష పరొ హి లాభః
13 మహాబలాన పశ్య మనానుభావాన; పరశాస్య భూమిం ధనధాన్య పూర్ణామ
రాజ్యాని హిత్వా విపులాంశ చ భొగాన; గతాన నరేన్థ్రాన వశమ అన్తకస్య
14 మృతం పుత్రం థుఃఖపుష్టం మనుష్యా; ఉత్క్షిప్య రాజన సవగృహాన నిర్హరన్తి
తం ముక్తకేశాః కరుణం రుథన్తశ; చితామధ్యే కాష్ఠమ ఇవ కషిపన్తి
15 అన్యొ ధనం పరేతగతస్య భుఙ్క్తే; వయాంసి చాగ్నిశ చ శరీరధాతూన
థవాభ్యామ అయం సహ గచ్ఛత్య అముత్ర; పుణ్యేన పాపేన చ వేష్ట్యమానః
16 ఉత్సృజ్య వినివర్తన్తే జఞాతయః సుహృథః సుతాః
అగ్నౌ పరాస్తం తు పురుషం కర్మాన్వేతి సవయం కృతమ
17 అస్మాల లొకాథ ఊర్ధ్వమ అముష్య చాధొ; మహత తమస తిష్ఠతి హయ అన్ధకారమ
తథ వై మహామొహనమ ఇన్థ్రియాణాం; బుధ్యస్వ మా తవాం పరలభేత రాజన
18 ఇథం వచః శక్ష్యసి చేథ యదావన; నిశమ్య సర్వం పరతిపత్తుమ ఏవమ
యశః పరం పరాప్స్యసి జీవలొకే; భయం న చాముత్ర న చేహ తే ఽసతి
19 ఆత్మా నథీ భారత పుణ్యతీర్దా; సత్యొథకా ధృతికూలా థమొర్మిః
తస్యాం సనాతః పూయతే పుణ్యకర్మా; పుణ్యొ హయ ఆత్మా నిత్యమ అమ్భొ ఽమభ ఏవ
20 కామక్రొధగ్రాహవతీం పఞ్చేన్థ్రియ జలాం నథీమ
కృత్వా ధృతిమయీం నావం జన్మ థుర్గాణి సంతర
21 పరజ్ఞా వృథ్ధం ధర్మవృథ్ధం సవబన్ధుం; విథ్యా వృథ్ధం వయసా చాపి వృథ్ధమ
కార్యాకార్యే పూజయిత్వా పరసాథ్య; యః సంపృచ్ఛేన న స ముహ్యేత కథా చిత
22 ధృత్యా శిశ్నొథరం రక్షేత పాణిపాథం చ చక్షుషా
చక్షుః శరొత్రే చ మనసా మనొ వాచం చ కర్మణా
23 నిత్యొథకీ నిత్యయజ్ఞొపవీతీ; నిత్యస్వాధ్యాయీ పతితాన్న వర్జీ
ఋతం బరువన గురవే కర్మ కుర్వన; న బరాహ్మణశ చయవతే బరహ్మలొకాత
24 అధీత్య వేథాన పరిసంస్తీర్య చాగ్నీన; ఇష్ట్వా యజ్ఞైః పాలయిత్వా పరజాశ చ
గొబ్రాహ్మణార్దే శస్త్రపూతాన్తర ఆత్మా; హతః సంగ్రామే కషత్రియః సవర్గమ ఏతి
25 వైశ్యొ ఽధీత్య బరాహ్మణాన కషత్రియాంశ చ; ధనైః కాలే సంవిభజ్యాశ్రితాంశ చ
తరేతా పూతం ధూమమ ఆఘ్రాయ పుణ్యం; పరేత్య సవర్గే థేవ సుఖాని భుఙ్క్తే
26 బరహ్మక్షత్రం వైశ్య వర్ణం చ శూథ్రః; కరమేణైతాన నయాయతః పూజయానః
తుష్టేష్వ ఏతేష్వ అవ్యదొ థగ్ధపాపస; తయక్త్వా థేహం సవర్గసుఖాని భుఙ్క్తే
27 చాతుర్వర్ణ్యస్యైష ధర్మస తవొక్తొ; హేతుం చాత్ర బరువతొ మే నిబొధ
కషాత్రాథ ధర్మాథ ధీయతే పాణ్డుపుత్రస; తం తవం రాజన రాజధర్మే నియుఙ్క్ష్వ
28 ఏవమ ఏతథ యదా మాం తవమ అనుశాసతి నిత్యథా
మమాపి చ మతిః సౌమ్య భవత్య ఏవం యదాత్ద మామ
29 సా తు బుథ్థిః కృతాప్య ఏవం పాణ్డవాన రప్తి మే సథా
థుర్యొధనం సమాసాథ్య పునర విపరివర్తతే
30 న థిష్టమ అభ్యతిక్రాన్తుం శక్యం మర్త్యేన కేన చిత
థిష్టమ ఏవ కృతం మన్యే పౌరుషం తు నిరర్దకమ