ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 149
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 149) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వ]
జనార్థనవచః శరుత్వా ధర్మరాజొ యుధిష్ఠిరః
భరాతౄన ఉవాచ ధర్మాత్మా సమక్షం కేశవస్య హ
2 శరుతం భవథ్భిర యథ్వృత్తం సభాయాం కురుసంసథి
కేశవస్యాపి యథ వాక్యం తత సర్వమ అవధారితమ
3 తస్మాత సేనా విభాగం మే కురుధ్వం నరసత్తమాః
అక్షౌహిణ్యస తు సప్తైతాః సమేతా విజయాయ వై
4 తాసాం మే పతయః సప్త విఖ్యాతాస తాన నిబొధత
థరుపథశ చ విరాటశ చ ధృష్టథ్యుమ్న శిఖణ్డినౌ
5 సాత్యకిశ చేకితానశ చ భీమసేనశ చ వీర్యవాన
ఏతే సేనా పరణేతారొ వీరాః సర్వే తనుత్యజః
6 సర్వే వేథవిథః శూరాః సర్వే సుచరితవ్రతాః
హరీమన్తొ నీతిమన్తశ చ సర్వే యుథ్ధవిశారథాః
ఇష్వస్త్రకుశలాశ చైవ తదా సర్వాస్త్రయొధినః
7 సప్తానామ అపి యొ నేతా సేనానాం పరవిభాగవిత
యః సహేత రణే భీష్మం శరార్చిః పావకొపమమ
8 తవం తావత సహథేవాత్ర పరబ్రూహి కురునన్థన
సవమతం పురుషవ్యాఘ్ర కొ నః సేనాపతిః కషమః
9 సంయుక్త ఏకథుఃఖశ చ వీర్యవాంశ చ మహీపతిః
యం సమాశ్రిత్య ధర్మజ్ఞం సవమ అంశమ అనుయుఞ్జ్మహే
10 మత్స్యొ విరాటొ బలవాన కృతాస్త్రొ యుథ్ధథుర్మథః
పరసహిష్యతి సంగ్రామే భీష్మం తాంశ చ మహారదాన
11 తదొక్తే సహథేవేన వాక్యే వాక్యవిశారథః
నకులొ ఽనన్తరం తస్మాథ ఇథం వచనమ ఆథథే
12 వయసా శాస్త్రతొ ధైర్యాత కులేనాభిజనేన చ
హరీమాన కులాన్వితః శరీమాన సర్వశాస్త్రవిశారథః
13 వేథ చాస్త్రం భరథ్వాజాథ థుర్ధర్షః సత్యసంగరః
యొ నిత్యం సపర్ధతే థరొణం భీష్మం చైవ మహాబలమ
14 శలాఘ్యః పార్దివ సంఘస్య పరముఖే వాహినీపతిః
పుత్రపౌత్రైః పరివృతః శతశాఖ ఇవ థరుమః
15 యస తతాప తపొ ఘొరం సథారః పృదివీపతిః
రొషాథ థరొణ వినాశాయ వీరః సమితిశొభనః
16 పితేవాస్మాన సమాధత్తే యః సథా పార్దివర్షభః
శవశురొ థరుపథొ ఽసమాకం సేనామ అగ్రే పరకర్షతు
17 స థరొణ భీష్మావ ఆయాన్తౌ సహేథ ఇతి మతిర మమ
స హి థివ్యాస్త్రవిథ రాజా సఖా చాఙ్గిరసొ నృపః
18 మాథ్రీ సుతాభ్యామ ఉక్తే తు సవమతే కురునన్థనః
వాసవిర వాసవ సమః సవ్యసాచ్య అబ్రవీథ వచః
19 యొ ఽయం తపః పరభావేన ఋషిసంతొషణేన చ
థివ్యః పురుష ఉత్పన్నొ జవాలా వర్ణొ మహాబలః
20 ధనుష్మాన కవచీ ఖఙ్గీ రదమ ఆరుహ్య థంశితః
థివ్యైర హయవరైర యుక్తమ అగ్నికుణ్డాత సముత్దితః
21 గర్హన్న ఇవ మహామేఘొ రదఘొషేణ వీర్యవాన
సింహసంహననొ వీరః సింహవిక్రాన్త విక్రమః
22 సింహొరస్కొ మహాబాహుః సింహవక్షా మహావలః
సింహప్రగర్జనొ వీరః సింహస్కన్ధొ మహాథ్యుతిః
23 సుభ్రూః సుథంష్ట్రః సుహనుః సుబాహు సుముఖొ ఽకృశః
సుజత్రుః సువిశాలాక్షః సుపాథః సుప్రతిష్ఠితః
24 అభేథ్యః సర్వశస్త్రాణాం పరభిన్న ఇవ వారణః
జజ్ఞే థరొణ వినాశాయ సత్యవాథీ జితేన్థ్రియః
25 ధృష్టథ్యుమ్నమ అహం మన్యే సహేథ భీష్మస్య సాయకాన
వజ్రాశనిసమస్పర్శాన థీప్తాస్యాన ఉరగాన ఇవ
26 యమథూత సమాన వేగే నిపాతే పావకొపమాన
రామేణాజౌ విషహితాన వజ్రనిష్పేష థారుణాన
27 పురుషం తం న పశ్యామి యః సహేత మహావ్రతమ
ధృష్టథ్యుమ్నమ ఋతే రాజన్న ఇతి మే ధీయతే మతిః
28 కషిప్రహస్తశ చిత్రయొధీ మతః సేనాపతిర మమ
అభేథ్యకవచః శరీమాన మాతఙ్గ ఇవ యూదపః
29 వధార్దం యః సముత్పన్నః శిఖణ్డీ థరుపథాత్మజః
వథన్తి సిథ్ధా రాజేన్థ్ర ఋషయశ చ సమాగతాః
30 యస్య సంగ్రామమధ్యేషు థివ్యమ అస్త్రం వికుర్వతః
రూపం థరక్ష్యన్తి పురుషా రామస్యేవ మహాత్మనః
31 న తం యుథ్ధేషు పశ్యామి యొ విభిన్థ్యాచ ఛిఖణ్డినమ
శస్త్రేణ సమరే రాజన సంనథ్ధం సయన్థనే సదితమ
32 థవైరదే విషహేన నాన్యొ భీష్మం రాజన మహావ్రతమ
శిఖణ్డినమ ఋతే వీరం స మే సేనాపతిర మతః
33 సర్వస్య జగతస తాత సారాసారం బలాబలమ
సర్వం జానాతి ధర్మాత్మా గతమ ఏష్యచ చ కేశవః
34 యమ ఆహ కృష్ణొ థాశార్హః సొ ఽసతు నొ వాహినీపతిః
కృతాస్త్రొ హయ అకృతాస్త్రొ వా వృథ్ధొ వా యథి వా యువా
35 ఏష నొ విజయే మూలమ ఏష తాత విపర్యయే
అత్ర పరాణాశ చ రాజ్యం చ భావాభావౌ సుఖాసుఖే
36 ఏష ధాతా విధాతా చ సిథ్ధిర అత్ర పరతిష్ఠితా
యమ ఆహ కృష్ణొ థాశార్హః స నః సేనాపతిః కషమః
బరవీతు వథతాం శరేష్ఠొ నిశా సమతివర్తతే
37 తతః సేనాపతిం కృత్వా కృష్ణస్య వశవర్తినమ
రాత్రిశేషే వయతిక్రాన్తే పరయాస్యామొ రణాజిరమ
అధివాసిత శస్త్రాశ చ కృతకౌతుక మఙ్గలాః
38 తస్య తథ వచనం శరుత్వా ధర్మరాజస్య ధీమతః
అబ్రవీత పుణ్డరీకాక్షొ ధనంజయమ అవేక్ష్య హ
39 మమాప్య ఏతే మహారాజ భవథ్భిర య ఉథాహృతాః
నేతారస తవ సేనాయాః శూరా విక్రాన్తయొధినః
సర్వ ఏతే సమర్దా హి తవ శత్రూన పరమర్థితుమ
40 ఇన్థ్రస్యాపి భయం హయ ఏతే జనయేయుర మహాహవే
కిం పునర ధార్తరాష్ట్రాణాం లుబ్ధానాం పాపచేతసామ
41 మహాపి హి మహాబాహొ తవత్ప్రియార్దమ అరింథమ
కృతొ యత్నొ మహాంస తత్ర శమః సయాథ ఇతి భారత
ధర్మస్య గతమ ఆనృణ్యం న సమ వాచ్యా వివక్షతామ
42 కృతార్దం మన్యతే బాలః సొ ఽఽతమానమ అవిచక్షణః
ధార్తరాష్ట్రొ బలస్దం చ మన్యతే ఽఽతమానమ ఆతురః
43 యుజ్యతాం వాహినీ సాధు వధసాధ్యా హి తే మతాః
న ధార్తరాష్ట్రాః శక్ష్యన్తి సదాతుం థృష్ట్వా ధనంజయమ
44 భీమసేనం చ సంక్రుథ్ధం యమౌ చాపి యమొపమౌ
యుయుధాన థవితీయం చ ధృష్టథ్యుమ్నమ అమర్షణమ
45 అభిమన్యుం థరౌపథేయాన విరాటథ్రుపథావ అపి
అక్షౌహిణీపతీంశ చాన్యాన నరేన్థ్రాన థృఢవిక్రమాన
46 సారవథ బలమ అస్మాకం థుష్ప్రధర్షం థురాసథమ
ధార్తరాష్ట్ర బలం సంఖ్యే వధిష్యతి న సంశయః
47 ఏవమ ఉక్తే తు కేష్ణేన సంప్రహృష్యన నరొత్తమాః
తేషాం పరహృష్టమనసాం నాథః సమభవన మహాన
48 యొగ ఇత్య అద సైన్యానాం తవరతాం సంప్రధావతామ
హయవారణశబ్థశ చ నేమిఘొషశ చ సర్వశః
శఙ్ఖథున్థుభినిర్ఘొషస తుములః సర్వతొ ఽభవత
49 పరయాస్యతాం పాణ్డవానాం ససైన్యానాం సమన్తతః
గఙ్గేవ పూర్ణా థుర్ధర్షా సమథృశ్యత వాహినీ
50 అగ్రానీకే భీమసేనొ మాథ్రీపుత్రౌ చ థంశితౌ
సౌభథ్రొ థరౌపథేయాశ చ ధృష్టథ్యుమ్నశ చ పార్షతః
పరభథ్రకాశ చ పాఞ్చాలా భీమసేనముఖా యయుః
51 తతః శబ్థః సమభవత సముథ్రస్యేవ పర్వణి
హృష్టానాం సంప్రయాతానాం ఘొషొ థివమ ఇవాస్పృశత
52 పరహృష్టా థంశితా యొధాః పరానీక విథారణాః
తేషాం మధ్యే యయౌ రాజా కున్తీపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
53 శకటాపణ వేశాశ చ యానయుగ్యం చ సర్వశః
కొశయన్త్రాయుధం చైవ యే చ వైథ్యాశ చికిత్సకాః
54 ఫల్గు యచ చ బలం కిం చిత తదైవ కృశ థుర్బలమ
తత సంగృహ్య యయౌ రాజా య చాపి పరిచారకాః
55 ఉపప్లవ్యే తు పాఞ్చాలీ థరౌపథీ సత్యవాథినీ
సహ సత్రీభిర నివవృతే థాసీథాస సమావృతా
56 కృత్వా మూలప్రతీకారాన గుల్మైః సదావరజఙ్గమైః
సకన్ధావారేణ మహతా పరయయుః పాణ్డునన్థనాః
57 థథతొ గాం హిరణ్యం చ బరాహ్మణైర అభిసంవృతాః
సతూయమానా యయూ రాజన రదైర మణివిభూషితైః
58 కేకయా ధృష్టకేతుశ చ పుత్రః కాశ్యస్య చాభిభూః
శరేణిమాన వసు థానశ చ శిఖణ్డీ చాపరాజితః
59 హృష్టాస తుష్టాః కవచినః సశస్త్రాః సమలంకృతాః
రాజానమ అన్వయుః సర్వే పరివార్య యుధిష్ఠిరమ
60 జఘనార్ధే విరాటశ చ యజ్ఞసేనశ చ సొమకిః
సుధర్మా కున్తిభొజశ చ ధృష్టథ్యుమ్నస్య చాత్మజాః
61 రదాయుతాని చత్వారి హయాః పఞ్చ గుణాస తతః
పత్తిసైన్యం థశగుణం సాథినామ అయుతాని షట
62 అనాధృష్టిశ చేకితానశ చేథిరాజొ ఽద సాత్యకిః
పరివార్య యయుః సర్వే వాసుథేవధనంజయౌ
63 ఆసాథ్య తు కురుక్షేత్రం వయూఢానీకాః పరహారిణః
పాణ్డవాః సమథృశ్యన్త నర్థన్తొ వృషభా ఇవ
64 తే ఽవగాహ్య కురుక్షేత్రం శఙ్ఖాన థధ్ముర అరింథమాః
తదైవ థధ్మతుః శఙ్ఖౌ వాసుథేవధనంజయౌ
65 పాఞ్చజన్యస్య నిర్ఘొషం విస్ఫూర్జితమ ఇవాశనేః
నిశమ్య సర్వసైన్యాని సమహృష్యన్త సర్వశః
66 శఙ్ఖథున్థుభిసంసృష్టః సింహనాథస తరస్వినామ
పృదివీం చాన్తరిక్షం చ సాగరాంశ చాన్వనాథయత
67 తథొ థేశే సమే సనిగ్ధే పరభూతయవసేన్ధనే
నివేశయామ ఆస తథా సేనాం రాజా యుధిష్ఠిరః
68 పరిహృత్య శమశానాని థేవతాయతనాని చ
ఆశ్రమాంశ చ మహర్షీణాం తీర్దాన్య ఆయతనాని చ
69 మధురానూషరే థేశే శివే పుణ్యే మహీపతిః
నివేశం కారయామ ఆస కున్తీపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
70 తతశ చ పునర ఉత్దాయ సుఖీ విశ్రాన్త వాహనః
పరయయౌ పృదివీపాలైర వృతః శతసహస్రశః
71 విథ్రావ్య శతశొ గుల్మాన ధార్తరాష్ట్రస్య సైనికాన
పర్యక్రామత సమన్తాచ చ పార్దేన సహ కేశవః
72 శిబిరం మాపయామ ఆస ధృష్టథ్యుమ్నశ చ పార్షతః
సాత్యకిశ చ రదొథారొ యుయుధానః పరతాపవాన
73 ఆసాథ్య సరితం పుణ్యాం కురుక్షేత్రే హిరణ్వతీమ
సూపతీర్దామ శుచి జలాం శర్కరా పఙ్కవర్జితామ
74 ఖానయామ ఆస పరిఖాం కేశవస తత్ర భారత
గుప్త్యర్దమ అపి చాథిశ్య బలం తత్ర నయవేశయత
75 విధిర యః శిబిరస్యాసీత పాణ్డవానాం మహాత్మనామ
తథ విధాని నరేన్థ్రాణాం కారయామ ఆస కేశవః
76 పరభూతజలకాష్ఠాని థురాధర్షతరాణి చ
భక్ష్యభొజ్యొపపన్నాని శతశొ ఽద సహస్రశః
77 శిబిరాణి మహార్హాణి రాజ్ఞాం తత్ర పృదక పృదక
విమానానీవ రాజేన్థ్ర నివిష్టాని మహీతలే
78 తత్రాసఞ శిల్పినః పరాజ్ఞాః శతశొ థత్తవేతనాః
సర్వ ఔపకరణైర యుక్తా వైథ్యాశ చ సువిశారథాః
79 జయా ధనుర్వర్మ శస్త్రాణాం తదైవ మధుసర్పిషొః
ససర్జ రసపాంసూనాం రాశయః పర్వతొపమాః
80 బహూథకం సుయవసం తుషాఙ్గార సమన్వితమ
శిబిరే శిబిరే రాజా సంచకార యుధిష్ఠిరః
81 మహాయన్త్రాణి నారాచాస తొమరర్ష్టి పరశ్వధాః
ధనూంషి కవచాథీని హృథ్య అభూవన నృణాం తథా
82 గజాః కఙ్కట సంనాహా లొహవర్మొత్తరచ ఛథాః
అథృశ్యంస తత్ర గిర్యాభాః సహస్రశతయొధినః
83 నివిష్టాన పాణ్డవాంస తత్ర జఞాత్వా మిత్రాణి భారత
అభిసస్రుర యదొథ్థేశం సబలాః సహవాహనాః
84 చరితబ్రహ్మ చర్యాస తే సొమపా భూరిథక్షిణాః
జయాయ పాణ్డుపుత్రాణాం సమాజగ్ముర మహీక్షితః