ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 85

వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 85)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [ఆ]

యథావసొ నన్థనే కామరూపీ; సంవత్సరాణామ అయుతం శతానామ

కిం కారణం కార్తయుగప్రధాన; హిత్వా తత్త్వం వసుధామ అన్వపథ్యః

2 [య]

జఞాతిః సుహృత సవజనొ యొ యదేహ; కషీణే విత్తే తయజ్యతే మానవైర హి

తదా తత్ర కషీణపుణ్యం మనుష్యం; తయజన్తి సథ్యః సేశ్వరా థేవసంఘాః

3 [ఆ]

కదం తస్మిన కషీణపుణ్యా భవన్తి; సంముహ్యతే మే ఽతర మనొ ఽతిమాత్రమ

కిం విశిష్టాః కస్య ధామొపయాన్తి; తథ వై బరూహి కషేత్రవిత తవం మతొ మే

4 [య]

ఇమం భౌమం నరకం తే పతన్తి; లాలప్యమానా నరథేవ సర్వే

తే కఙ్కగొమాయు బలాశనార్దం; కషీణా వివృథ్ధిం బహుధా వరజన్తి

5 తస్మాథ ఏతథ వర్జనీయం నరేణ; థుష్టం లొకే గర్హణీయం చ కర్మ

ఆఖ్యాతం తే పార్దివ సర్వమ ఏతథ; భూయశ చేథానీం వథ కిం తే వథామి

6 [ఆ]

యథా తు తాన వితుథన్తే వయాంసి; తదా గృధ్రాః శితికణ్ఠాః పతంగాః

కదం భవన్తి కదమ ఆభవన్తి; న భౌమమ అన్యం నరకం శృణొమి

7 [య]

ఊర్ధ్వం థేహాత కర్మణొ జృమ్భమాణాథ; వయక్తం పృదివ్యామ అనుసంచరన్తి

ఇమం భౌమం నరకం తే పతన్తి; నావేక్షన్తే వర్షపూగాన అనేకాన

8 షష్టిం సహస్రాణి పతన్తి వయొమ్ని; తదా అశీతిం పరివత్సరాణి

తాన వై తుథన్తి పరపతతః పరపాతం; భీమా భౌమా రాక్షసాస తీక్ష్ణథంష్ట్రాః

9 [ఆ]

యథ ఏనసస తే పతతస తుథన్తి; భీమా భౌమా రాక్షసాస తీక్ష్ణథంష్ట్రాః

కదం భవన్తి కదమ ఆభవన్తి; కదం భూతా గర్భభూతా భవన్తి

10 [య]

అస్రం రేతః పుష్పఫలానుపృక్తమ; అన్వేతి తథ వై పురుషేణ సృష్టమ

స వై తస్యా రజ ఆపథ్యతే వై; స గర్భభూతః సముపైతి తత్ర

11 వనస్పతీంశ చౌషధీశ చావిశన్తి; అపొ వాయుం పృదివీం చాన్తరిక్షమ

చతుష్పథం థవిపథం చాపి సర్వమ; ఏవం భూతా గర్భభూతా భవన్తి

12 [ఆ]

అన్యథ వపుర విథధాతీహ గర్భ; ఉతాహొ సవిత సవేన కామేన యాతి

ఆపథ్యమానొ నరయొనిమ ఏతామ; ఆచక్ష్వ మే సంశయాత పరబ్రవీమి

13 శరీరథేహాథి సముచ్ఛ్రయం చ; చక్షుః శరొత్రే లభతే కేన సంజ్ఞామ

ఏతత తత్త్వం సర్వమ ఆచక్ష్వ పృష్టః; కషేత్రజ్ఞం తవాం తాత మన్యామ సర్వే

14 [య]

వాయుః సముత్కర్షతి గర్భయొనిమ; ఋతౌ రేతః పుష్పరసానుపృక్తమ

స తత్ర తన్మాత్ర కృతాధికారః; కరమేణ సంవర్ధయతీహ గర్భమ

15 స జాయమానొ విగృహీత గాత్రః; షడ జఞాననిష్ఠాయతనొ మనుష్యః

స శరొత్రాభ్యాం వేథయతీహ శబ్థం; సర్వం రూపం పశ్యతి చక్షుషా చ

16 ఘరాణేన గన్ధం జిహ్వయాదొ రసం చ; తవచా సపర్శం మనసా వేథ భావమ

ఇత్య అష్టకేహొపచితిం చ విథ్ధి; మహాత్మనః పరాణభృతః శరీరే

17 [ఆ]

యః సంస్దితః పురుషొ థహ్యతే వా; నిఖన్యతే వాపి నిఘృష్యతే వా

అభావ భూతః స వినాశమ ఏత్య; కేనాత్మానం చేతయతే పురస్తాత

18 [య]

హిత్వా సొ ఽసూన సుప్తవన నిష్ఠనిత్వా; పురొధాయ సుకృతం థుష్కృతం చ

అన్యాం యొనిం పవనాగ్రానుసారీ; హిత్వా థేహం భజతే రాజసింహ

19 పుణ్యాం యొనిం పుణ్యకృతొ వరజన్తి; పాపాం యొనిం పాపకృతొ వరజన్తి

కీటాః పతంగాశ చ భవన్తి పాపా; న మే వివక్షాస్తి మహానుభావ

20 చతుష్పథా థవిపథాః షట్పథాశ చ; తదా భూతా గర్భభూతా భవన్తి

ఆఖ్యాతమ ఏతన నిఖిలేన సర్వం; భూయస తు కిం పృచ్ఛసి రాజసింహ

21 [ఆ]

కింస్విత కృత్వా లభతే తాత లొకాన; మర్త్యః శరేష్ఠాంస తపసా విథ్యయా వా

తన మే పృష్టః శంస సర్వం యదావచ; ఛుభాఁల లొకాన యేన గచ్ఛేత కరమేణ

22 [య]

తపశ చ థానం చ శమొ థమశ చ; హరీర ఆర్జవం సర్వభూతానుకమ్పా

నశ్యన్తి మానేన తమొ ఽభిభూతాః; పుంసః సథైవేతి వథన్తి సన్తః

23 అధీయానః పణ్డితం మన్యమానొ; యొ విథ్యయా హన్తి యశః పరేషామ

తస్యాన్తవన్తశ చ భవన్తి లొకా; న చాస్య తథ బరహ్మ ఫలం థథాతి

24 చత్వారి కర్మాణ్య అభయంకరాణి; భయం పరయచ్ఛన్త్య అయదా కృతాని

మానాగ్నిహొత్రమ ఉత మానమౌనం; మానేనాధీతమ ఉత మానయజ్ఞః

25 న మాన్యమానొ ముథమ ఆథథీత; న సంతాపం పరాప్నుయాచ చావమానాత

సన్తః సతః పూజయన్తీహ లొకే; నాసాధవః సాధుబుథ్ధిం లభన్తే

26 ఇతి థథ్యాథ ఇతి యజేథ ఇత్య అధీయీత మే వరతమ

ఇత్య అస్మిన్న అభయాన్య ఆహుస తాని వర్జ్యాని నిత్యశః

27 యేనాశ్రయం వేథయన్తే పురాణం; మనీషిణొ మానసమానభక్తమ

తన నిఃశ్రేయస తైజసం రూపమ ఏత్య; పరాం శాన్తిం పరాప్నుయుః పరేత్య చేహ