ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 224

వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 224)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వై]

మన్థపాలొ ఽపి కౌరవ్య చిన్తయానః సుతాంస తథా

ఉక్తవాన అప్య అశీతాంశుం నైవ స సమ న తప్యతే

2 స తప్యమానః పుత్రార్దే లపితామ ఇథమ అబ్రవీత

కదం నవ అశక్తాః పలవనే లపితే మమ పుత్రకాః

3 వర్ధమానే హుతవహే వాతే శీఘ్రం పరవాయతి

అసమర్దా విమొక్షాయ భవిష్యన్తి మమాత్మజాః

4 కదం నవ అశక్తా తరాణాయ మాతా తేషాం తపస్వినీ

భవిష్యత్య అసుఖావిష్టా పుత్ర తరాణమ అపశ్యతీ

5 కదం ను సరణే ఽశక్తాన పతనే చ మమాత్మజాన

సంతప్యమానా అభితొ వాశమానాభిధావతీ

6 జరితారిః కదం పుత్రః సారిసృక్వః కదం చ మే

సతమ్బ మిత్రః కదం థరొణః కదం సా చ తపస్వినీ

7 లాలప్యమానం తమ ఋషిం మన్థపాలం తదా వనే

లపితా పరత్యువాచేథం సాసూయమ ఇవ భారత

8 న తే సుతేష్వ అవేక్షాస్తి తాన ఋషీన ఉక్తవాన అసి

తేజస్వినొ వీర్యవన్తొ న తేషాం జవలనాథ భయమ

9 తదాగ్నౌ తే పరీత్తాశ చ తవయా హి మమ సంనిధౌ

పరతిశ్రుతం తదా చేతి జవలనేన మహాత్మనా

10 లొకపాలొ ఽనృతాం వాచం న తు వక్తా కదం చన

సమర్దాస తే చ వక్తారొ న తే తేష్వ అస్తి మానసమ

11 తామ ఏవ తు మమామిత్రీం చిన్తయన పరితప్యసే

ధరువం మయి న తే సనేహొ యదా తస్యాం పురాభవత

12 న హి పక్షవతా నయాయ్యం నిఃస్నేహేన సుహృజ్జనే

పీడ్యమాన ఉపథ్రష్టుం శక్తేనాత్మా కదం చన

13 గచ్ఛ తవం జరితామ ఏవ యథర్దం పరితప్యసే

చరిష్యామ్య అహమ అప్య ఏకా యదా కాపురుషే తదా

14 [మన్థపాల]

నాహమ ఏవం చరే లొకే యదా తవమ అభిమన్యసే

అపత్యహేతొర విచరే తచ చ కృచ్ఛ్రగతం మమ

15 భూతం హిత్వా భవిష్యే ఽరదే యొ ఽవలమ్బేత మన్థధీః

అవమన్యేత తం లొకొ యదేచ్ఛసి తదా కురు

16 ఏష హి జవలమానొ ఽగనిర లేలిహానొ మహీరుహాన

థవేష్యం హి హృథి సంతాపం జనయత్య అశివం మమ

17 [వై]

తస్మాథ థేశాథ అతిక్రాన్తే జవలనే జరితా తతః

జగామ పుత్రకాన ఏవ తవరితా పుత్రగృథ్ధినీ

18 సా తాన కుశలినః సర్వాన నిర్ముక్తాఞ జాతవేథసః

రొరూయమాణా కృపణా సుతాన థృష్టవతీ వనే

19 అశ్రథ్ధేయతమం తేషాం థర్శనం సా పునః పునః

ఏకైకశశ చ తాన పుత్రాన కరొశమానాన్వపథ్యత

20 తతొ ఽభయగచ్ఛత సహసా మన్థపాలొ ఽపి భారత

అద తే సర్వమ ఏవైనం నాభ్యనన్థన్త వై సుతాః

21 లాలప్యమానమ ఏకైకం జరితాం చ పునః పునః

నొచుస తే వచనం కిం చిత తమ ఋషిం సాధ్వ అసాధు వా

22 [మన్థపాల]

జయేష్ఠః సుతస తే కతమః కతమస తథనన్తరః

మధ్యమః కతమః పుత్రః కనిష్ఠః కతమశ చ తే

23 ఏవం బరువన్తం థుఃఖార్తం కిం మాం న పరతిభాషసే

కృతవాన అస్మి హవ్యాశే నైవ శాన్తిమ ఇతొ లభే

24 [జరితా]

కిం తే జయేష్ఠే సుతే కార్యం కిమ అనన్తరజేన వా

కిం చ తే మధ్యమే కార్యం కిం కనిష్ఠే తపస్విని

25 యస తవం మాం సర్వశొ హీనామ ఉత్సృజ్యాసి గతః పురా

తామ ఏవ లపితాం గచ్ఛ తరుణీం చారుహాసినీమ

26 [మన్థపాల]

న సత్రీణాం విథ్యతే కిం చిథ అన్యత్ర పురుషాన్తరాత

సాపత్నకమ ఋతే లొకే భవితవ్యం హి తత తదా

27 సువ్రతాపి హి కల్యాణీ సర్వలొకపరిశ్రుతా

అరున్ధతీ పర్యశఙ్కథ వసిష్ఠమ ఋషిసత్తమమ

28 విశుథ్ధభావమ అత్యన్తం సథా పరియహితే రతమ

సప్తర్షిమధ్యగం వీరమ అవమేనే చ తం మునిమ

29 అపధ్యానేన సా తేన ధూమారుణ సమప్రభా

లక్ష్యాలక్ష్యా నాభిరూపా నిమిత్తమ ఇవ లక్ష్యతే

30 అపత్యహేతొః సంప్రాప్తం తదా తవమ అపి మామ ఇహ

ఇష్టమ ఏవంగతే హిత్వా సా తదైవ చ వర్తసే

31 నైవ భార్యేతి విశ్వాసః కార్యః పుంసా కదం చన

న హి కార్యమ అనుధ్యాతి భార్యా పుత్రవతీ సతీ

32 [వై]

తతస తే సర్వ ఏవైనం పుత్రాః సమ్యగ ఉపాసిరే

స చ తాన ఆత్మజాన రాజన్న ఆశ్వాసయితుమ ఆరభత