ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 16

వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 16)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]

తతొ ఽభరశిఖరాకారైర గిరిశృఙ్గైర అలంకృతమ

మన్థరం పర్వత వరం లతా జాలసమావృతమ

2 నానావిహగసంఘుష్టం నానా థంష్ట్రి సమాకులమ

కింనరైర అప్సరొభిశ చ థేవైర అపి చ సేవితమ

3 ఏకాథశ సహస్రాణి యొజనానాం సముచ్ఛ్రితమ

అధొ భూమేః సహస్రేషు తావత్స్వ ఏవ పరతిష్ఠితమ

4 తమ ఉథ్ధర్తుం న శక్తా వై సర్వే థేవగణాస తథా

విష్ణుమ ఆసీనమ అభ్యేత్య బరహ్మాణం చేథమ అబ్రువన

5 భవన్తావ అత్ర కురుతాం బుథ్ధిం నైఃశ్రేయసీం పరామ

మన్థరొథ్ధరణే యత్నః కరియతాం చ హితాయ నః

6 తదేతి చాబ్రవీథ విష్ణుర బరహ్మణా సహ భార్గవ

తతొ ఽనన్తః సముత్దాయ బరహ్మణా పరిచొథితః

నారాయణేన చాప్య ఉక్తస తస్మిన కర్మణి వీర్యవాన

7 అద పర్వతరాజానం తమ అనన్తొ మహాబలః

ఉజ్జహార బలాథ బరహ్మన సవనం సవనౌకసమ

8 తతస తేన సురాః సార్ధం సముథ్రమ ఉపతస్దిరే

తమ ఊచుర అమృతార్దాయ నిర్మదిష్యామహే జలమ

9 అపాం పతిర అదొవాచ మమాప్య అంశొ భవేత తతః

సొఢాస్మి విపులం మర్థం మన్థరభ్రమణాథ ఇతి

10 ఊచుశ చ కూర్మరాజానమ అకూపారం సురాసురాః

గిరేర అధిష్ఠానమ అస్య భవాన భవితుమ అర్హతి

11 కూర్మేణ తు తదేత్య ఉక్త్వా పృష్ఠమ అస్య సమర్పితమ

తస్య శైలస్య చాగ్రం వై యన్త్రేణేన్థ్రొ ఽభయపీడయత

12 మన్దానం మన్థరం కృత్వా తదా నేత్రం చ వాసుకిమ

థేవా మదితుమ ఆరబ్ధాః సముథ్రం నిధిమ అమ్భసామ

అమృతార్దినస తతొ బరహ్మన సహితా థైత్యథానవాః

13 ఏకమ అన్తమ ఉపాశ్లిష్టా నాగరాజ్ఞొ మహాసురాః

విబుధాః సహితాః సర్వే యతః పుచ్ఛం తతః సదితాః

14 అనన్తొ భగవాన థేవొ యతొ నారాయణస తతః

శిర ఉథ్యమ్య నాగస్య పునః పునర అవాక్షిపత

15 వాసుకేర అద నాగస్య సహసాక్షిప్యతః సురైః

సధూమాః సార్చిషొ వాతా నిష్పేతుర అసకృన ముఖాత

16 తే ధూమసంఘాః సంభూతా మేఘసంఘాః సవిథ్యుతః

అభ్యవర్షన సురగణాఞ శరమసంతాప కర్శితాన

17 తస్మాచ చ గిరికూటాగ్రాత పరచ్యుతాః పుష్పవృష్టయః

సురాసురగణాన మాల్యైః సర్వతః సమవాకిరన

18 బభూవాత్ర మహాఘొషొ మహామేఘరవొపమః

ఉథధేర మద్యమానస్య మన్థరేణ సురాసురైః

19 తత్ర నానా జలచరా వినిష్పిష్టా మహాథ్రిణా

విలయం సముపాజగ్ముః శతశొ లవణామ్భసి

20 వారుణాని చ భూతాని వివిధాని మహీధరః

పాతాలతలవాసీని విలయం సముపానయత

21 తస్మింశ చ భరామ్యమాణే ఽథరౌ సంఘృష్యన్తః పరస్పరమ

నయపతన పతగొపేతాః పర్వతాగ్రాన మహాథ్రుమాః

22 తేషాం సంఘర్షజశ చాగ్నిర అర్చిర్భిః పరజ్వలన ముహుః

విథ్యుథ్భిర ఇవ నీలాభ్రమ ఆవృణొన మన్థరం గిరిమ

23 థథాహ కుఞ్జరాంశ చైవ సింహాంశ చైవ వినిఃసృతాన

విగతాసూని సర్వాణి సత్త్వాని వివిధాని చ

24 తమ అగ్నిమ అమర శరేష్ఠః పరథహన్తం తతస తతః

వారిణా మేఘజేనేన్థ్రః శమయామ ఆస సర్వతః

25 తతొ నానావిధాస తత్ర సుస్రువుః సాగరామ్భసి

మహాథ్రుమాణాం నిర్యాసా బహవశ చౌషధీ రసాః

26 తేషామ అమృతవీర్యాణాం రసానాం పయసైవ చ

అమరత్వం సురా జగ్ముః కాఞ్చనస్య చ నిఃస్రవాత

27 అద తస్య సముథ్రస్య తజ జాతమ ఉథకం పయః

రసొత్తమైర విమిశ్రం చ తతః కషీరాథ అభూథ ఘృతమ

28 తతొ బరహ్మాణమ ఆసీనం థేవా వరథమ అబ్రువన

శరాన్తాః సమ సుభృశం బరహ్మన నొథ్భవత్య అమృతం చ తత

29 ఋతే నారాయణం థేవం థైత్యా నాగొత్తమాస తదా

చిరారబ్ధమ ఇథం చాపి సాగరస్యాపి మన్దనమ

30 తతొ నారాయణం థేవం బరహ్మా వచనమ అబ్రవీత

విధత్స్వైషాం బలం విష్ణొ భవాన అత్ర పరాయణమ

31 [విస్ణు]

బలం థథామి సర్వేషాం కర్మైతథ యే సమాస్దితాః

కషొభ్యతాం కలశః సర్వైర మన్థరః పరివర్త్యతామ

32 [సూత]

నారాయణ వచః శరుత్వా బలినస తే మహొథధేః

తత పయః సహితా భూయశ చక్రిరే భృశమ ఆకులమ

33 తతః శతసహస్రాంశుః సమాన ఇవ సాగరాత

పరసన్నభాః సముత్పన్నః సొమః శీతాంశుర ఉజ్జ్వలః

34 శరీర అనన్తరమ ఉత్పన్నా ఘృతాత పాణ్డురవాసినీ

సురా థేవీ సముత్పన్నా తురగః పాణ్డురస తదా

35 కౌస్తుభశ చ మణిర థివ్య ఉత్పన్నొ ఽమృతసంభవః

మరీచివికచః శరీమాన నారాయణ ఉరొగతః

36 శరీః సురా చైవ సొమశ చ తురగశ చ మనొజవః

యతొ థేవాస తతొ జగ్ముర ఆథిత్యపదమ ఆశ్రితాః

37 ధన్వన్తరిస తతొ థేవొ వపుష్మాన ఉథతిష్ఠత

శవేతం కమణ్డలుం బిభ్రథ అమృతం యత్ర తిష్ఠతి

38 ఏతథ అత్యథ్భుతం థృష్ట్వా థానవానాం సముత్దితః

అమృతార్దే మహాన నాథొ మమేథమ ఇతి జల్పతామ

39 తతొ నారాయణొ మాయామ ఆస్దితొ మొహినీం పరభుః

సత్రీ రూపమ అథ్భుతం కృత్వా థానవాన అభిసంశ్రితః

40 తతస తథ అమృతం తస్యై థథుస తే మూఢచేతసః

సత్రియై థానవ థైతేయాః సర్వే తథ్గతమానసాః