ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 155

వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 155)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [బరాహ్మణ]

అమర్షీ థరుపథొ రాజా కర్మసిథ్ధాన థవిజర్షభాన

అన్విచ్ఛన పరిచక్రామ బరాహ్మణావసదాన బహూన

2 పుత్ర జన్మ పరీప్సన వై శొకొపహతచేతనః

నాస్తి శరేష్ఠం మమాపత్యమ ఇతి నిత్యమ అచిన్తయత

3 జాతాన పుత్రాన స నిర్వేథాథ ధిగ బన్ధూన ఇతి చాబ్రవీత

నిఃశ్వాసపరమశ చాసీథ థరొణం పరతిచికీర్షయా

4 పరభావం వినయం శిక్షాం థరొణస్య చరితాని చ

కషాత్రేణ చ బలేనాస్య చిన్తయన నాన్వపథ్యత

పరతికర్తుం నృపశ్రేష్ఠొ యతమానొ ఽపి భారత

5 అభితః సొ ఽద కల్మాషీం గఙ్గాకూలే పరిభ్రమన

బరాహ్మణావసదం పుణ్యమ ఆససాథ మహీపతిః

6 తత్ర నాస్నాతకః కశ చిన న చాసీథ అవ్రతీ థవిజః

తదైవ నామహా భాగః సొ ఽపశ్యత సంశితవ్రతౌ

7 యాజొపయాజౌ బరహ్మర్షీ శామ్యన్తౌ పృషతాత్మజః

సంహితాధ్యయనే యుక్తౌ గొత్రతశ చాపి కాశ్యపౌ

8 తారణే యుక్తరూపౌ తౌ బరాహ్మణావ ఋషిసత్తమౌ

స తావ ఆమన్త్రయామ ఆస సర్వకామైర అతన్థ్రితః

9 బుథ్ధ్వా తయొర బలం బుథ్ధిం కనీయాంసమ ఉపహ్వరే

పరపేథే ఛన్థయన కామైర ఉపయాజం ధృతవ్రతమ

10 పాథశుశ్రూషణే యుక్తః పరియవాక సర్వకామథః

అర్హయిత్వా యదాన్యాయమ ఉపయాజమ ఉవాచ సః

11 యేన మే కర్మణా బరహ్మన పుత్రః సయాథ థరొణ మృత్యవే

ఉపయాజ కృతే తస్మిన గవాం థాతాస్మి తే ఽరబుథమ

12 యథ వా తే ఽనయథ థవిజశ్రేష్ఠ మనసః సుప్రియం భవేత

సర్వం తత తే పరథాతాహం న హి మే ఽసత్య అత్ర సంశయః

13 ఇత్య ఉక్తొ నాహమ ఇత్య ఏవం తమ ఋషిః పరత్యువాచ హ

ఆరాధయిష్యన థరుపథః స తం పర్యచరత పునః

14 తతః సంవత్సరస్యాన్తే థరుపథం స థవిజొత్తమః

ఉపయాజొ ఽబరవీథ రాజన కాలే మధురయా గిరా

15 జయేష్ఠొ భరాతా మమాగృహ్ణాథ విచరన వననిర్ఝరే

అపరిజ్ఞాత శౌచాయాం భూమౌ నిపతితం ఫలమ

16 తథ అపశ్యమ అహం భరాతుర అసాంప్రతమ అనువ్రజన

విమర్శం సంకరాథానే నాయం కుర్యాత కదం చన

17 థృష్ట్వా ఫలస్య నాపశ్యథ థొషా యే ఽసయానుబన్ధికాః

వివినక్తి న శౌచం యః సొ ఽనయత్రాపి కదం భవేత


18 సంహితాధ్యయనం కుర్వన వసన గురు కులే చ యః

భైక్షమ ఉచ్ఛిష్టమ అన్యేషాం భుఙ్క్తే చాపి సథా సథా

కీర్తయన గుణమ అన్నానామ అఘృణీ చ పునః పునః

19 తమ అహం ఫలార్దినం మన్యే భరాతరం తర్క చక్షుషా

తం వై గచ్ఛస్వ నృపతే స తవాం సంయాజయిష్యతి

20 జుగుప్సమానొ నృపతిర మనసేథం విచిన్తయన

ఉపయాజ వచః శరుత్వా నృపతిః సర్వధర్మవిత

అభిసంపూజ్య పూజార్హమ ఋషిం యాజమ ఉవాచ హ

21 అయుతాని థథాన్య అష్టౌ గవాం యాజయ మాం విభొ

థరొణ వైరాభిసంతప్తం తవం హలాథయితుమ అర్హసి

22 స హి బరహ్మవిథాం శరేష్ఠొ బరహ్మాస్త్రే చాప్య అనుత్తమః

తస్మాథ థరొణః పరాజైషీన మాం వై స సఖివిగ్రహే

23 కషత్రియొ నాస్తి తుల్యొ ఽసయ పృదివ్యాం కశ చిథ అగ్రణీః

కౌరవాచార్య ముఖ్యస్య భారథ్వాజస్య ధీమతః

24 థరొణస్య శరజాలాని పరాణిథేహహరాణి చ

షడ అరత్ని ధనుశ చాస్య థృశ్యతే ఽపరతిమం మహత

25 స హి బరాహ్మణ వేగేన కషాత్రం వేగమ అసంశయమ

పరతిహన్తి మహేష్వాసొ భారథ్వాజొ మహామనాః

26 కషత్రొచ్ఛేథాయ విహితొ జామథగ్న్య ఇవాస్దితః

తస్య హయ అస్త్రబలం ఘొరమ అప్రసహ్యం నరైర భువి

27 బరాహ్మమ ఉచ్చారయంస తేజొ హుతాహుతిర ఇవానలః

సమేత్య స థహత్య ఆజౌ కషత్రం బరహ్మ పురఃసరః

బరహ్మక్షత్రే చ విహితే బరహ్మతేజొ విశిష్యతే

28 సొ ఽహం కషత్రబలాథ ధీనొ బరహ్మతేజః పరపేథివాన

థరొణాథ విశిష్టమ ఆసాథ్య భవన్తం బరహ్మవిత్తమమ

29 థరొణాన్తకమ అహం పుత్రం లభేయం యుధి థుర్జయమ

తత కర్మ కురు మే యాజ నిర్వపామ్య అర్బుథం గవామ

30 తదేత్య ఉక్తా తు తం యాజొ యాజ్యార్దమ ఉపకల్పయత

గుర్వర్ద ఇతి చాకామమ ఉపయాజమ అచొథయత

యాజొ థరొణ వినాశాయ పరతిజజ్ఞే తదా చ సః

31 తతస తస్య నరేన్థ్రస్య ఉపయాజొ మహాతపాః

ఆచఖ్యౌ కర్మ వైతానం తథా పుత్రఫలాయ వై

32 స చ పుత్రొ మహావీర్యొ మహాతేజా మహాబలః

ఇష్యతే యథ విధొ రాజన భవితా తే తదావిధః

33 భారథ్వాజస్య హన్తారం సొ ఽభిసంధాయ భూమిపః

ఆజహ్రే తత తదా సర్వం థరుపథః కర్మసిథ్ధయే

34 యాజస తు హవనస్యాన్తే థేవీమ ఆహ్వాపయత తథా

పరైహి మాం రాజ్ఞి పృషతి మిదునం తవామ ఉపస్దితమ

35 [థేవీ]

అవలిప్తం మే ముఖం బరహ్మన పుణ్యాన గన్ధాన బిభర్మి చ

సుతార్దేనొపరుథ్ధాస్మి తిష్ఠ యాజ మమ పరియే

36 [యాజ]

యాజేన శరపితం హవ్యమ ఉపయాజేన మన్త్రితమ

కదం కామం న సంథధ్యాత సా తవం విప్రైహి తిష్ఠ వా

37 [బర]

ఏవమ ఉక్తే తు యాజేన హుతే హవిషి సంస్కృతే

ఉత్తస్దౌ పావకాత తస్మాత కుమారొ థేవసంనిభః

38 జవాలా వర్ణొ ఘొరరూపః కిరీటీ వర్మ చొత్తమమ

బిభ్రత సఖడ్గః సశరొ ధనుష్మాన వినథన ముహుః

39 సొ ఽధయారొహథ రదవరం తేన చ పరయయౌ తథా

తతః పరణేథుః పాఞ్చాలాః పరహృష్టాః సాధు సాధ్వ ఇతి

40 భయాపహొ రాజపుత్రః పాఞ్చాలానాం యశః కరః

రాజ్ఞః శొకాపహొ జాత ఏష థరొణ వధాయ వై

ఇత్య ఉవాచ మహథ భూతమ అథృశ్యం ఖేచరం తథా

41 కుమారీ చాపి పాఞ్చాలీ వేథిమధ్యాత సముత్దితా

సుభగా థర్శనీయాఙ్గీ వేథిమధ్యా మనొరమా

42 శయామా పథ్మపలాశాక్షీ నీలకుఞ్చిత మూర్ధజా

మానుషం విగ్రహం కృత్వా సాక్షాథ అమర వర్ణినీ

43 నీలొత్పలసమొ గన్ధొ యస్యాః కరొశాత పరవాయతి

యా బిభర్తి పరం రూపం యస్యా నాస్త్య ఉపమా భువి

44 తాం చాపి జాతాం సుశ్రొణీం వాగ ఉవాచాశరీరిణీ

సర్వయొషిథ వరా కృష్ణా కషయం కషత్రం నినీషతి

45 సురకార్యమ ఇయం కాలే కరిష్యతి సుమధ్యమా

అస్యా హేతొః కషత్రియాణాం మహథ ఉత్పత్స్యతే భయమ

46 తచ ఛరుత్వా సర్వపాఞ్చాలాః పరణేథుః సింహసంఘవత

న చైతాన హర్షసంపూణాన ఇయం సేహే వసుంధరా

47 తౌ థృష్ట్వా పృషతీ యాజం పరపేథే వై సుతార్దినీ

న వై మథ అన్యాం జననీం జానీయాతామ ఇమావ ఇతి

48 తదేత్య ఉవాచ తాం యాజొ రాజ్ఞః పరియచికీర్షయా

తయొశ చ నామనీ చక్రుర థవిజాః సంపూర్ణమానసాః

49 ధృష్టత్వాథ అతిధృష్ణుత్వాథ ధర్మాథ థయుత సంభవాథ అపి

ధృష్టథ్యుమ్నః కుమారొ ఽయం థరుపథస్య భవత్వ ఇతి

50 కృష్ణేత్య ఏవాబ్రువన కృష్ణాం కృష్ణాభూత సా హి వర్ణతః

తదా తన మిదునం జజ్ఞే థరుపథస్య మహామఖే

51 ధృష్టథ్యుమ్నం తు పాఞ్చాల్యమ ఆనీయ సవం వివేశనమ

ఉపాకరొథ అస్త్రహేతొర భారథ్వాజః పరతాపవాన

52 అమొక్షణీయం థైవం హి భావి మత్వా మహామతిః

తదా తత కృతవాన థరొణ ఆత్మకీర్త్య అనురక్షణాత