ఆంధ్రనిఘంటుత్రయము/ఆంధ్రనామసంగ్రహము

ఆంధ్రనిఘంటుత్రయము (1939) రచించినవారు పైడిపాటి లక్ష్మణకవి
ఆంధ్రనామసంగ్రహము

శ్రీరస్తు

ఆంధ్రనామసంగ్రహము

దేవవర్గు

అవతారిక

పైఁడిపాటి లక్ష్మణకవిమంత్రి యాంధ్రనామసంగ్రహమనెడి యీనిఘంటువును రచియింపఁబూని యిది నిర్విఘ్నముగా పరిసమాప్తినొందుటకొఱకు నాదియందు నిష్టదేవతానమస్కారరూపమంగళము నాచరించువాఁడై యి ట్లాచరించుట శిష్టాచారమని శిష్యజనులకుఁ దెలియుటకొఱకు నామంగళమును గ్రంథరూపముగా 'శ్రీపతివంద్యు' అను తొలుపద్యమున నిబంధించుచున్నాఁడు. పిదప రెండుపద్యములందును దనయిష్టదైవమగు విశ్వనాథునికి స్తుతిపూర్వకముగా నీగ్రంథము నంకితము సేయుటయు, గ్రంథనామము స్వనామము మున్నగునవియుఁ దెలుపుచున్నాఁడు. మొదటి ^[1]మూఁడుపద్యములు నేకాన్వయము గలవియని యెఱుంగునది.

క.⁠

శ్రీపతివంద్యు విశాలా
క్షీపతిని భజించి యిష్టసిద్ధులు వరుసన్
బ్రాపింపఁగ గణనాథుని
శ్రీపాదంబులకు నెఱిఁగి చెందిన వేడ్కన్.

⁠ 1

తే.⁠

నతభక్తలోకరక్షా
రతికిం జంచత్కృపాతరంగితమతికిన్

⁠

________________

ఆంధ్రనామసంగ్రోహము - దేవవర్గు శతమఖముఖసురను తిసం గతికి " మహిమోన్న తికిని • గాశీపతి కిస్ . తే. అంకిత మొనర్తుఁ దెనుఁగుపే • ళ్లరసి కూర్చి 'గరమతో నాంధ్రనామ సం • గ్రహ మనంగ సమరుకృతి: బైఁడిపాటి యే • కామమఁతి సుతుఁడఁ గవిలక్ష్ముణాఖ్యుఁడ • సుజనహితుఁడ. - టీ, ఇష్టసిద్ధుల్ -ఇష్ట =కోరఁబడిన, సిద్ధుల = పనులా .. చక్కఁ బడుటలను, పరుపు = కొమముగా, పాపి.. పఁXE° = పొందుటకు , శ్రీపతివంద్య - శ్రీ = పంపడధిష్టాన దేవత యగుల క్ష్మీ దేవి?, పe= నాయకుడగు శ్రీమన్నారాయణునికి, పంద్య క = ఆరాధింపఁడగ్గవాడైన విశాలాక్షి పతిని = విశాలాక్షియ నెడు పేరిటఁ బ నొంది యుండు పార్వతీ దేవికి "పెనిమిటియగు విశ్వేశ్వరుని, భజించి = సేవించి , గణనాథు శ్రీ పాదం బులకు - X2= ప్రమథాదిగ ణములకు, నాధుని = భువగు విఘ్నేశ్వ: రునియొక్క, శ్రీదఁబులకు = శుభకరము ఆగుపడ గులకు, జl= వందనము సేసి, చెందిన = పొందిన , వీడ్కు = ఆనందముతో, పైఁ! పొటి: యే కామమంతి సుతుఁడ = వైఁడిపాటి యను గృహనామము Xeయేకా మమంతికి బళ్తుఁడును, సుజ: హితుఁడ - సుజన - సత్పురుషఫలకు, హితుఁడ = ఇషుఁడైనవాఁడును, కవిలక్ష్మణాఖ్యుఁడ - కవిలమ్మ = కవిలక్ష్ముణుఁడ సెడి, ఆఖ్యుఁడ = నామముగలవాఁడు గు నేను, ను (గు. పేర్లు = ఆంధ్ర భాషాశబ్దములన', అరని = నిఖిలాంధంథములయంకు విమ. ర్శించి, కూర్చి = ఆయావర్యాయములతో (జేర్చి, ఆథ నామ సంగ్డము -- ఆంధ్ర నామ = తెన (గుమాటల యొక్క ప్రంగహము = పక్షేపించి అప్పుట,. అనంగ = అనివ్య వహరించుట చేత,గరిమతో గౌరవముతో, ఆరు=. తగియుండెడి, కృతి =ంథమును, శతభక లోక రక్షారతి • నత = నమస్కరించువారును, భక్త= భక్తులను అN, లోక = జనుల రెక్క. రక్షా-శాపాడుటయందు, రతి = ఆస కిగలవాడును, చంచత్క.ృపొత రంగితమతి! . చంచత్ = దలఁచునుండెడు, కృపాతరఁగిలే = దయా ________________

↑ ఇట్లు ఏకాన్వయముగల పద్యములు కుళక మనఁబడును. కావ్యాదులందుఁ గుళకముఁ జెప్పువాడుక తఱచుగాఁ గానంబడుచున్నది.

[1] ఇట్లు ఏకాన్వయముగల పద్యములు కుళక మనఁబడును. కావ్యాదులందుఁ గుళకముఁ జెప్పువాడుక తఱచుగాఁ గానంబడుచున్నది.

[1]