అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 90

వ్యాస మహాభారతము (అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 90)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వ]
స పరవిశ్య యదాన్యాయం పాణ్డవానాం నివేశనమ
పితామహీమ అభ్యవథత సామ్నా పరమవల్గునా
2 తదా చిత్రాఙ్గథా థేవీ కౌరవ్యస్యాత్మజాపి చ
పృదాం కృష్ణాం చ సహితే వినయేనాభిజగ్మతుః
సుభథ్రాం చ యదాన్యాయం యాశ చాన్యాః కురు యొషితః
3 థథౌ కున్తీ తతస తాభ్యాం రత్నాని వివిధాని చ
థరౌపథీ చ సుభథ్రా చ యాశ చాప్య అన్యా థథుః సత్రియః
4 ఊషతుస తత్ర తే థేవ్యౌ మహార్హశయనాసనే
సుపూజితే సవయం కున్త్యా పార్దస్య పరియకామ్యయా
5 స చ రాజా మహావీర్యః పూజితొ బభ్రు వాహనః
ధృతరాష్ట్రం మహీపాలమ ఉపతస్దే యదావిధి
6 యుధిష్ఠిరం చ రాజానం భీమాథీంశ చాపి పాణ్డవాన
ఉపగమ్య మహాతేజా వినయేనాభ్యవాథయత
7 స తైః పరేమ్ణా పరిష్వక్తః పూజితశ చ యదావిధి
ధనం చాస్మై థథుర భూరి పరీయమాణా మహారదాః
8 తదైవ స మహీపాలః కృష్ణం చక్రగథాధరమ
పరథ్యుమ్న ఇవ గొవిన్థం వినయేనొపతస్దివాన
9 తస్మై కృష్ణొ థథౌ రాజ్ఞే మహార్హమ అభిపూజితమ
రదం హేమపరిష్కారం థివ్యాశ్వయుజమ ఉత్తమమ
10 ధర్మరాజశ చ భీమశ చ యమజౌ ఫల్గునస తదా
పృదక్పృదగ అతీవైనం మానార్హం సమపూజయన
11 తతస తృతీయే థివసే సత్యవత్యాః సుతొ మునిః
యుధిష్ఠిరం సమభ్యేత్య వాగ్మీ వచనమ అబ్రవీత
12 అథ్య పరభృతి కౌన్తేయ యజస్వ సమయొ హి తే
ముహూర్తొ యజ్ఞియః పరాప్తశ చొథయన్తి చ యాజకాః
13 అహీనొ నామ రాజేన్థ్ర కరతుస తే ఽయం వికల్పవాన
బహుత్వాత కాఞ్చనస్యాస్య ఖయాతొ బహుసువర్ణకః
14 ఏవమ ఏవ మహారాజ థక్షిణాం తరిగుణాం కురు
తరిత్వం వరజతు తే రాజన బరాహ్మణా హయ అత్ర కారణమ
15 తరీన అశ్వమేధాన అత్ర తవం సంప్రాప్య బహు థక్షిణాన
జఞాతివధ్యా కృతం పాపం పరహాస్యసి నరాధిప
16 పవిత్రం పరమం హయ ఏతత పావనానాం చ పావనమ
యథ అశ్వమేధావభృదం పరాప్స్యసే కురునన్థన
17 ఇత్య ఉక్తః స తు తేజస్వీ వయాసేనామిత తేజసా
థీక్షాం వివేశ ధర్మాత్మా వాజిమేధాప్తయే తథా
నరాధిపః పరాయజత వాజిమేధం మహాక్రతుమ
18 తత్ర వేథ విథొ రాజంశ చక్రుః కర్మాణి యాజకాః
పరిక్రమన్తః శాస్త్రజ్ఞా విధివత సాధు శిక్షితాః
19 న తేషాం సఖలితం తత్ర నాసీథ అపహుతం తదా
కరమయుక్తం చ యుక్తం చ చక్రుస తత్ర థవిజర్షభాః
20 కృత్వా పరవర్గ్యం ధర్మజ్ఞా యదావథ థవిజసత్తమాః
చక్రుస తే విధివథ రాజంస తదైవాభిషవం థవిజాః
21 అభిషూయ తతొ రాజన సొమం సొమప సత్తమాః
సవనాన్య ఆనుపూర్వ్యేణ చక్రుః శాస్త్రానుసారిణః
22 న తత్ర కృపణః కశ చిన న థరిథ్రొ బభూవ హ
కషుధితొ థుఃఖితొ వాపి పరాకృతొ వాపి మానవః
23 భొజనం భొజనార్దిభ్యొ థాపయామ ఆస నిత్యథా
భీమసేనొ మహాతేజాః సతతం రాజశాసనాత
24 సంస్తరే కుశలాశ చాపి సర్వకర్మాణి యాజకాః
థివసే థివసే చక్రుర యదాశాస్త్రార్దచక్షుషః
25 నాషథ అఙ్గవిథ అత్రాసీత సథస్యస తస్య ధీమతః
నావ్రతొ నానుపాధ్యాయొ న చ వాథాక్షమొ థవిజః
26 తతొ యూపొచ్ఛ్రయే పరాప్తే షథ బైల్వాన భరతర్షభ
ఖాథిరాన బిల్వసమితాంస తావతః సర్వవర్ణినః
27 థేవథారు మయౌ థవౌ తు యూపౌ కురుపతేః కరతౌ
శలేష్మాతకమయం చైకం యాజకాః సమకారయన
28 శొభార్దం చాపరాన యూపాన కాఞ్చనాన పురుషర్షభ
స భీమః కారయామ ఆస ధర్మరాజస్య శాసనాత
29 తే వయరాజన్త రాజర్షే వాసొభిర ఉపశొభితాః
నరేన్థ్రాభిగతా థేవాన యదా సప్తర్షయొ థివి
30 ఇష్టకాః కాఞ్చనీశ చాత్ర చయనార్దం కృతాభవన
శుశుభే చయనం తత్ర థక్షస్యేవ పరజాపతేః
31 చతుశ చిత్యః స తస్యాసీథ అష్టాథశ కరాత్మకః
స రుక్మపక్షొ నిచితస తరిగుణొ గరుడాకృతిః
32 తతొ నియుక్తాః పశవొ యదాశాస్త్రం మనీషిభిః
తం తం థేవం సముథ్థిశ్య పక్షిణః పశవశ చ యే
33 ఋషభాః శాస్త్రపఠితాస తదా జలచరాశ చ యే
సర్వాంస తాన అభ్యజుఞ్జంస తే తత్రాగ్నిచయకర్మణి
34 యూపేషు నియతం చాసీత పశూనాం తరిశతం తదా
అశ్వరత్నొత్తరం రాజ్ఞః కౌన్తేయస్య మహాత్మనః
35 స యజ్ఞః శుశుభే తస్య సాక్షాథ థేవర్షిసంకులః
గన్ధర్వగణసంకీర్ణః శొభితొ ఽపసరసాం గణైః
36 స కిం పురుషగీతైశ చ కింనరైర ఉపశొభితః
సిథ్ధవిప్ర నివాసైశ చ సమన్తాథ అభిసంవృతః
37 తస్మిన సథసి నిత్యాస తు వయాస శిష్యా థవిజొత్తమాః
సర్వశాస్త్రప్రణేతారః కుశలా యజ్ఞకర్మసు
38 నారథశ చ బభూవాత్ర తుమ్బురుశ చ మహాథ్యుతిః
విశ్వావసుశ చిత్రసేనస తదాన్యే గీతకొవిథాః
39 గన్ధర్వా గీతకుశలా నృత్తేషు చ విశారథాః
రమయన్తి సమ తాన విప్రాన యజ్ఞకర్మాన్తరేష్వ అద