అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 83

వ్యాస మహాభారతము (అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 83)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వ]
స తు వాజీ సముథ్రాన్తాం పర్యేత్య పృదివీమ ఇమామ
నివృత్తొ ఽభిముఖొ రాజన్యేన నాగాహ్వయం పురమ
2 అనుగచ్ఛంశ చ తేజస్వీ నివృత్తొ ఽద కిరీటభృత
యథృచ్ఛయా సమాపేథే పురం రాజగృహం తథా
3 తమ అభ్యాశగతం రాజా జరాసంధాత్మజాత్మజః
కషత్రధర్మే సదితొ వీరః సమరాయాజుహావ హ
4 తతః పురాత స నిష్క్రమ్య రదీ ధన్వీ శరీ తలీ
మేఘసంధిః పథాతిం తం ధనంజయమ ఉపాథ్రవత
5 ఆసాథ్య చ మహాతేజా మేఘసంధిర ధనంజయమ
బాలభావాన మహారాజ పరొవాచేథం న కౌశలాత
6 కిమ అయం చార్యతే వాజీ సత్రీమధ్య ఇవ భారత
హయమ ఏనం హరిష్యామి పరయతస్వ విమొక్షణే
7 అథత్తానునయొ యుథ్ధే యథి తవం పితృభిర మమ
కరిష్యామి తవాతిద్యం పరహరప్రహరామి వా
8 ఇత్య ఉక్తః పరత్యువాచైనం పాణ్డవః పరహసన్న ఇవ
విఘ్నకర్తా మయా వార్య ఇతి మే వరతమ ఆహితమ
9 భరాత్రా జయేష్ఠేన నృపతే తవాపి విథితం ధరువమ
పరహరస్వ యదాశక్తి న మన్యుర విథ్యతే మమ
10 ఇత్య ఉక్తః పరాహరత పూర్వం పాణ్డవం మగధేశ్వరః
కిరఞ శరసహస్రాణి వర్షాణీవ సహస్రథృక
11 తతొ గాణ్డీవభృచ ఛూరొ గాణ్డీవప్రేషితైః శరైః
చకార మొఘాంస తాన బాణాన అయత్నాథ భరతర్షభ
12 స మొఘం తస్య బాణౌఘం కృత్వా వానరకేతనః
శరాన ముమొచ జవలితాన థీప్తాస్యాన ఇవ పన్నగాన
13 ధవజే పతాకా థణ్డేషు రదయన్త్రే హయేషు చ
అన్యేషు చ రదాఙ్గేషు న శరీరే న సారదౌ
14 సంరక్ష్యమాణః పార్దేన శరీరే ఫల్గునస్య హ
మన్యమానః సవవీర్యం తన మాగధః పరాహిణొచ ఛరాన
15 తతొ గాణ్డీవభృచ ఛూరొ మాగధేన సమాహతః
బభౌ వాసన్తిక ఇవ పలాశః పుష్పితొ మహాన
16 అవధ్యమానః సొ ఽభయఘ్నన మాగధః పాణ్డవర్షభమ
తేన తస్దౌ స కౌరవ్య లొకవీరస్య థర్శనే
17 సవ్యసాచీ తు సంక్రుథ్ధొ వికృష్య బలవథ ధనుః
హయాంశ చకార నిర్థేహాన సారదేశ చ శిరొ ఽహరత
18 ధనుశ చాస్య మహచ చిత్రం కషురేణ పరచకర్త హ
హస్తావాపం పతాకాం చ ధవజం చాస్య నయపాతయత
19 స రాజా వయదితొ వయశ్వొ విధనుర హతసారదిః
గథామ ఆథాయ కౌన్తేయమ అభిథుథ్రావ వేగవాన
20 తస్యాపతత ఏవాశు గథాం హేమపరిష్కృతామ
శరైశ చకర్త బహుధా బహుభిర గృధ్రవాజితైః
21 సా గథా శకలీభూతా విశీర్ణమణిబన్ధనా
వయాలీ నిర్ముచ్యమానేవ పపాతాస్య సహస్రధా
22 విరదం తం విధన్వానం గథయా పరివర్జితమ
నైచ్ఛత తాడయితుం ధీమాన అర్జునః సమరాగ్రణీః
23 తత ఏనం విమనసం కషత్రధర్మే సమాస్దితమ
సాన్త్వపూర్వమ ఇథం వాక్యమ అబ్రవీత కపికేతనః
24 పర్యాప్తః కషత్రధర్మొ ఽయం థర్శితః పుత్ర గమ్యతామ
బహ్వ ఏతత సమరే కర్మ తవ బాలస్య పార్దివ
25 యుధిష్ఠిరస్య సంథేశొ న హన్తవ్యా నృపా ఇతి
తేన జీవసి రాజంస తవమ అపరాథ్ధొ ఽపి మే రణే
26 ఇతి మత్వా స చాత్మానం పరత్యాథిష్టం సమ మాగధః
తద్యమ ఇత్య అవగమ్యైనం పరాఞ్జలిః పరత్యపూజయత
27 తమ అర్జునః సమాశ్వాస్య పునర ఏవేథమ అబ్రవీత
ఆగన్తవ్యం పరాం చైత్రీమ అశ్వమేధే నృపస్య నః
28 ఇత్య ఉక్తః స తదేత్య ఉక్త్వా పూజయామ ఆస తం హయమ
ఫల్గునం చ యుధాం శరేష్ఠం విధివత సహథేవజః
29 తతొ యదేష్టమ అగమత పునర ఏవ స కేసరీ
తతః సముథ్రతీరేణ వఙ్గాన పుణ్డ్రాన స కేరలాన
30 తత్ర తత్ర చ భూరీణి మేచ్ఛ సైన్యాన్య అనేకశః
విజిగ్యే ధనుషా రాజన గాణ్డీవేన ధనంజయః