అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 59

వ్యాస మహాభారతము (అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 59)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వా]
శరుతవాన అస్మి వార్ష్ణేయ సంగ్రామం పరమాథ్భుతమ
నరాణాం వథతాం పుత్ర కదొథ్ఘాతేషు నిత్యశః
2 తవం తు పరత్యక్షథర్శీ చ కార్యజ్ఞశ చ మహాభుజ
తస్మాత పరబ్రూహి సంగ్రామం యాదాతద్యేన మే ఽనఘ
3 యదా తథ అభవథ యుథ్ధం పాణ్డవానాం మహాత్మనామ
భీష్మ కర్ణ కృప థరొణ శల్యాథిభిర అనుత్తమమ
4 అన్యేషాం కషత్రియాణాం చ కృతాస్త్రాణామ అనేకశః
నానావేషాకృతిమతాం నానాథేశనివాసినామ
5 ఇత్య ఉక్తః పుణ్డరీకాక్షః పిత్రా మాతుస తథన్తికే
శశంస కురువీరాణాం సంగ్రామే నిధనం యదా
6 [వా]
అత్యథ్భుతాని కర్మాణి కషత్రియాణాం మహాత్మనామ
బహులత్వాన న సంఖ్యాతుం శక్యాన్య అబ్థ శతైర అపి
7 పరాధాన్యతస తు గథతః సమాసేనైవ మే శృణు
కర్మాణి పృదివీశానాం యదావథ అమర థయుతే
8 భీష్మః సేనాపతిర అభూథ ఏకాథశ చమూపతిః
కౌరవ్యః కౌరవేయాణాం థేవానామ ఇవ వాసవః
9 శిఖణ్డీ పాణ్డుపుత్రాణాం నేతా సప్త చమూపతిః
బభూవ రక్షితొ ధీమాన ధీమతా సవ్యసాచినా
10 తేషాం తథ అభవథ యుథ్ధం థశాహాని మహాత్మనామ
కురూణాం పాణ్డవానాం చ సుమహథ రొమహర్షణమ
11 తతః శిఖణ్డీ గాఙ్గేయమ అయుధ్యన్తం మహాహవే
జఘాన బభుభిర బాణైః సహ గాణ్డీవధన్వనా
12 అకరొత స తతః కాలం శరతల్పగతొ మునిః
అయనం థక్షిణం హిత్వా సంప్రాప్తే చొత్తరాయణే
13 తతః సేనాపతిర అభూథ థరొణొ ఽసత్రవిథుషాం వరః
పరవీరః కౌరవేన్థ్రస్య కావ్యొ థైత్య పతేర ఇవ
14 అక్షౌహిణీభిః శిష్టాభిర నవభిర థవిజసత్తమః
సంవృతః సమరశ్లాఘీ గుప్తః కృప వృషాథిభిః
15 ధృష్టథ్యుమ్నస తవ అభూన నేతా పాణ్డవానాం మహాస్త్ర విత
గుప్తొ భీమేన తేజస్వీ మిత్రేణ వరుణొ యదా
16 పఞ్చ సేనా పరివృతొ థరొణ పరేప్సుర మహామనాః
పితుర నికారాన సంస్మృత్య రణే కర్మాకరొన మహత
17 తస్మింస తే పృదివీపాలా థరొణ పార్షత సంగరే
నానా థిగ ఆగతా వీరాః పరాయశొ నిధనం గతాః
18 థినాని పఞ్చ తథ యుథ్ధమ అభూత పరమథారుణమ
తతొ థరొణః పరిశ్రాన్తొ ధృష్టథ్యుమ్న వశంగతః
19 తతః సేనాపతిర అభూత కర్ణొ థౌర్యొధనే బలే
అక్షౌహిణీభిః శిష్టాభిర వృతః పఞ్చభిర ఆహవే
20 తిస్రస తు పాణ్డుపుత్రాణాం చమ్వొ బీభత్సు పాలితాః
హతప్రవీర భూయిష్ఠా బభూవుః సమవస్దితాః
21 తతః పార్దం సమాసాథ్య పతంగ ఇవ పావకమ
పఞ్చత్వమ అగమత సౌతిర థవితీయే ఽహని థారుణే
22 హతే కర్ణే తు కౌరవ్యా నిరుత్సాహా హతౌజసః
అక్షౌహిణీభిస తిసృభిర మథ్రేశం పర్యవారయన
23 హతవాహన భూయిష్ఠాః పాణ్డవాస తు యుధిష్ఠిరమ
అక్షౌహిణ్యా నిరుత్సాహాః శిష్టయా పర్యవారయన
24 అవధీన మథ్రరాజానం కురురాజొ యుధిష్ఠిరః
తస్మింస తదార్ధ థివసే కర్మకృత్వా సుథుష్కరమ
25 హతే శల్యే తు శకునిం సహథేవొ మహామనాః
ఆహర్తారం కలేస తస్య జఘానామిత విక్రమః
26 నిహతే శకునౌ రాజా ధార్తరాష్ట్రః సుథుర్మనాః
అపాక్రామథ గథాపాణిర హతభూయిష్ఠ సైనికః
27 తమ అన్వధావత సంక్రుథ్ధొ భీమసేనః పరతాపవాన
హరథే థవైపాయనే చాపి సలిలస్దం థథర్శ తమ
28 తతః శిష్టేన సైన్యేన సమన్తాత పరివార్య తమ
ఉపొపవివిశుర హృష్టా హరథస్దం పఞ్చ పాణ్డవాః
29 విగాహ్య సలిలం తవ ఆశు వాగ బాణైర భృశవిక్షతః
ఉత్దాయ సగథాపాణిర యుథ్ధాయ సముపస్దితః
30 తతః స నిహతొ రాజా ధార్తరాష్ట్రొ మహామృధే
భీమసేనేన విక్రమ్య పశ్యతాం పృదివీక్షితామ
31 తతస తత పాణ్డవం సైన్యం సంసుప్తం శిబిరే నిశి
నిహతం థరొణపుత్రేణ పితుర వధమ అమృష్యతా
32 హతపుత్రా హతబలా హతమిత్రా మయా సహ
యుయుధాన థవితీయేన పఞ్చ శిష్టాః సమ పాణ్డవాః
33 సహైవ కృప భొజాభ్యాం థరౌణిర యుథ్ధాథ అముచ్యత
యుయుత్సుశ చాపి కౌరవ్యొ ముక్తః పాణ్డవ సంశ్రయాత
34 నిహతే కౌరవేన్థ్రే చ సానుబన్ధే సుయొధనే
విథురః సంజయశ చైవ ధర్మరాజమ ఉపస్దితౌ
35 ఏవం తథ అభవథ యుథ్ధమ అహాన్య అష్టాథశ పరభొ
యత్ర తే పృదివీపాలా నిహతాః సవర్గమ ఆవసన
36 [వ]
శృణ్వతాం తు మహారాజ కదాం తాం రొమహర్షణీమ
థుఃఖహర్షపరిక్లేశా వృష్ణీనామ అభవంస తథా