అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 51
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 51) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వ]
తతొ ఽభయచొథయత కృష్ణొ యుజ్యతామ ఇతి థారుకమ
ముహూర్తాథ ఇవ చాచష్ట యుక్తమ ఇత్య ఏవ థారుకః
2 తదైవ చానుయాత్రాణి చొథయామ ఆస పాణ్డవః
సజ్జయధ్వం పరయాస్యామొ నగరం గజసాహ్వయమ
3 ఇత్య ఉక్తాః సైనికాస తే తు సజ్జీభూతా విశాం పతే
ఆచఖ్యుః సజ్జమ ఇత్య ఏవ పార్దాయామిత తేజసే
4 తతస తౌ రదమ ఆస్దాయ పరయాతౌ కృష్ణ పాణ్డవౌ
వికుర్వాణౌ కదాశ చిత్రాః పరీయమాణౌ విశాం పతే
5 రదస్దం తు మహాతేజా వాసుథేవం ధనంజయః
పునర ఏవాబ్రవీథ వాక్యమ ఇథం భరతసత్తమ
6 తవత్ప్రసాథాజ జయః పరాప్తొ రాజ్ఞా వృష్ణికులొథ్వహ
నిహతాః శత్రవశ చాపి పరాప్తం రాజ్యమ అకణ్టకమ
7 నాదవన్తశ చ భవతా పాణ్డవా మధుసూథన
భవన్తం పలవమ ఆసాథ్య తీర్ణాః సమ కురు సాగరమ
8 విశ్వకర్మన నమస తే ఽసతు విశ్వాత్మన విశ్వసంభవ
యదాహం తవా విజానామి యదా చాహం భవన మనాః
9 తవత తేజః సంభవొ నిత్యం కుతాశొ మధుసూథన
రతిః కరీడామయీ తుభ్యం మాయా తే రొథసీ విభొ
10 తవయి సర్వమ ఇథం విశ్వం యథ ఇథం సదాణుజఙ్గమమ
తవం హి సర్వం వికురుషే భూతగ్రామం సనాతనమ
11 పృదివీం చాన్తరిక్షం చ తదా సదావరజఙ్గమమ
హసితం తే ఽమలా జయొత్స్నా ఋతవశ చేన్థ్రియాన్వయాః
12 పరాణొ వాయుః సతతగః కరొధొ మృత్యుః సనాతనః
పరసాథే చాపి పథ్మా శరీర నిత్యం తవయి మహామతే
13 రతిస తుష్టిర ధృతిః కషాన్తిస తవయి చేథం చరాచరమ
తవమ ఏవేహ యుగాన్తేషు నిధనం పరొచ్యసే ఽనఘ
14 సుథీర్ఘేణాపి కాలేన న తే శక్యా గుణా మయా
ఆత్మా చ పరమొ వక్తుం నమస తే నలినేక్షణ
15 విథితొ మే ఽసి థుర్ధర్ష నారథాథ థేవలాత తదా
కృష్ణథ్వైపాయనాచ చైవ తదా కురుపితామహాత
16 తవయి సర్వం సమాసక్తం తవమ ఏవైకొ జనేశ్వరః
యచ చానుగ్రహ సంయుక్తమ ఏతథ ఉక్తం తవయానఘ
17 ఏతత సర్వమ అహం సమ్యగ ఆచరిష్యే జనార్థన
ఇథం చాథ్భుతమ అత్యర్దం కృతమ అస్మత్ప్రియేప్సయా
18 యత పాపొ నిహతః సంఖ్యే కౌరవ్యొ ధృతరాష్ట్రజః
తవయా థగ్ధం హి తత సౌన్యం మయా విజితమ ఆహవే
19 భవతా తత కృతం కర్మ యేనావాప్తొ జయొ మయా
థుర్యొధనస్య సంగ్రామే తవ బుథ్ధిపరాక్రమైః
20 కర్ణస్య చ వధొపాయొ యదావత సంప్రథర్శితః
సైన్ధవస్య చ పాపస్య భూరిశ్రవస ఏవ చ
21 అహం చ పరీయమాణేన తవయా థేవకినన్థన
యథ ఉక్తస తత కరిష్యామి న హి మే ఽతర విచారణా
22 రాజానం చ సమాసాథ్య ధర్మాత్మానం యుధిష్ఠిరమ
చొథయిష్యామి ధర్మజ్ఞ గమనార్దం తవానఘ
23 రుచితం హి మమైతత తే థవారకాగమనం పరభొ
అచిరాచ చైవ థృష్టా తవం మాతులం మధుసూథన
బలథేవం చ థుర్ధర్షం తదాన్యాన వృష్ణిపుంగవాన
24 ఏవం సంభాషమాణౌ తౌ పరాప్తౌ వారణసాహ్వయమ
తదా వివిశతుశ చొభౌ సంప్రహృష్టనరాకులమ
25 తౌ గత్వా ధృతరాష్ట్రస్య గృహం శక్ర గృహొపమమ
థథృశాతే మహారాజ ధృతరాష్ట్రం జనేశ్వరమ
26 విథురం చ మహాబుథ్ధిం రాజానం చ యుధిష్ఠిరమ
భీమసేనం చ థుర్ధర్షం మాథ్రీపుత్రౌ చ పాణ్డవౌ
ధృతరాష్ట్రమ ఉపాసీనం యుయుత్సుం చాపరాజితమ
27 గాన్ధారీం చ మహాప్రాజ్ఞాం పృదాం కృష్ణాం చ భామినీమ
సుభథ్రాథ్యాశ చ తాః సర్వా భరతానాం సత్రియస తదా
థథృశాతే సదితాః సర్వా గాన్ధారీం పరివార్య వై
28 తతః సమేత్య రాజానం ధృతరాష్ట్రమ అరింథమౌ
నివేథ్య నామధేయే సవే తస్య పాథావ అగృహ్ణతామ
29 గాన్ధార్యాశ చ పృదాయాశ చ ధర్మరాజ్ఞస తదైవ చ
భీమస్య చ మహాత్మానౌ తదా పాథావగృహ్ణతామ
30 కషత్తారం చాపి సంపూజ్య పృష్ట్వా కుశలమ అవ్యయమ
తైః సార్ధం నృపతిమం వృథ్ధం తతస తం పర్యుపాసతామ
31 తతొ నిశి మహారాజ ధృతరాష్ట్రః కురూథ్వహాన
జనార్థనం చ మేధావీ వయసర్జయత వై గృహాన
32 తే ఽనుజ్ఞాతా నృపతినా యయుః సవం సవం నివేశనమ
ధనంజయ గృహాన ఏవ యయౌ కృష్ణస తు వీర్యవాన
33 తత్రార్చితొ యదాన్యాయం సర్వకామైర ఉపస్దితః
కృష్ణః సుష్వాప మేధావీ ధనంజయ సహాయవాన
34 పరభాతాయాం తు శర్వర్యాం కృతపూర్వాహ్ణిక కరియౌ
ధర్మరాజస్య భవనం జగ్మతుః పరమార్చితౌ
యత్రాస్తే స సహామాత్యొ ధర్మరాజొ మహామనాః
35 తతస తౌ తత పరవిశ్యాద థథృశాతే మహాబలౌ
ధర్మరాజానమ ఆసీనం థేవరాజమ ఇవాశ్వినౌ
36 తౌ సమాసాథ్య రాజానం వార్ష్ణేయ కుర పుంగవౌ
నిషీథతుర అనుజ్ఞాతౌ పరీయమాణేన తేన వై
37 తతః స రాజా మేధావీ వివిక్షూ పరేక్ష్య తావ ఉభౌ
పరొవాచ వథతాం శరేష్ఠొ వచనం రాజసత్తమః
38 వివిక్షూ హి యువాం మన్యే వీరౌ యథుకురూథ్వహౌ
బరూత కర్తాస్మి సర్వం వాం నచిరాన మా విచార్యతామ
39 ఇత్య ఉక్తే ఫల్గునస తత్ర ధర్మరాజానమ అబ్రవీత
వినీతవథ ఉపాగమ్య వాక్యం వాక్యవిశారథః
40 అయం చిరొషితొ రాజన వాసుథేవః పరతాపవాన
భవన్తం సమనుజ్ఞాప్య పితరం థరష్టుమ ఇచ్ఛతి
41 స గచ్ఛేథ అభ్యనుజ్ఞాతొ భవతా యథి మన్యసే
ఆనర్తనగరీం వీరస తథనుజ్ఞాతుమ అర్హసి
42 [య]
పుణ్డరీకాక్ష భథ్రం తే గచ్ఛ తవం మధుసూథన
పురీం థవారవతీమ అథ్య థరష్టుం శూర సుతం పరభుమ
43 రొచతే మే మహాబాహొ గమనం తవ కేశవ
మాతులశ చిరథృష్టొ మే తవయా థేవీ చ థేవకీ
44 మాతులం వసుథేవం తవం బలథేవం చ మాధవ
పూజయేదా మహాప్రాజ్ఞ మథ్వాక్యేన యదార్హతః
45 సమరేదాశ చాపి మాం నిత్యం భీమం చ బలినాం వరమ
ఫల్గునం నకులం చైవ సహథేవం చ మాధవ
46 ఆనర్తాన అవలొక్య తవం పితరం చ మహాభుజ
వృష్ణీంశ చ పునర ఆగచ్ఛేర హయమేధే మమానఘ
47 స గచ్ఛ రత్నాన్య ఆథాయ వివిధాని వసూని చ
యచ చాప్య అన్యన మనొజ్ఞం తే తథ అప్య ఆథత్స్వ సాత్వత
48 ఇయం హి వసుధా సర్వా పరసాథాత తవ మాధవ
అస్మాన ఉపగతా వీర నిహతాశ చాపి శత్రవః
49 ఏవం బరువతి కౌరవ్యే ధర్మరాజే యుధిష్ఠిరే
వాసుథేవొ వరః పుంసామ ఇథం వచనమ అబ్రవీత
50 తవైవ రత్నాని ధనం చ కేవలం; ధరా చ కృత్స్నా తు మహాభుజాథ్య వై
యథ అస్తి చాన్యథ థరవిణం గృహేషు మే; తవమ ఏవ తస్యేశ్వర నిత్యమ ఈశ్వరః
51 తదేత్య అదొక్తః పరతిపూజితస తథా; గథాగ్రజొ ధర్మసుతేన వీర్యవాన
పితృష్వసామ అభ్యవథథ యదావిధి; సంపూజితశ చాప్య అగమత పరథక్షిణమ
52 తయా స సమ్యక పరతినన్థితస తథా; తదైవ సర్వైర విథురాథిభిస తతః
వినిర్యయౌ నాగపురాథ గథాగ్రజొ; రదేన థివ్యేన చతుర్యుజా హరిః
53 రదం సుభథ్రామ అధిరొప్య భామినీం; యుధిష్ఠిరస్యానుమతే జనార్థనః
పితృష్వసాయాశ చ తదా మహాభుజొ; వినిర్యయౌ పౌరజనాభిసంవృతః
54 తమ అన్వగాథ వానరవర్య కేతనః; స సాత్యక్తిర మాథ్రవతీసుతావ అపి
అగాధ బుథ్ధిర విథురశ చ మాధవం; సవయం చ భీమొ గజరాజవిక్రమః
55 నివర్తయిత్వా కురు రాష్ట్రవర్ధనాంస; తతః స సర్వాన విథురం చ వీర్యవాన
జనార్థనొ థారుకమ ఆహ స తవరః; పరచొథయాశ్వాన ఇతి సాత్యకిస తథా
56 తతొ యయౌ శత్రుగణప్రమర్థనః; శినిప్రవీరానుగతొ జనార్థనః
యదా నిహత్యారి గణాఞ శతక్రతుర; థివం తదానర్తపురీం పరతాపవాన