అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 28

వ్యాస మహాభారతము (అశ్వమేధ పర్వము - అధ్యాయము - 28)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [బర]
గన్ధాన న జిఘ్రామి రసాన న వేథ్మి; రూపం న పశ్యామి న చ సపృశామి
న చాపి శబ్థాన వివిధాఞ శృణొమి; న చాపి సంకల్పమ ఉపైమి కిం చిత
2 అర్దాన ఇష్టాన కామయతే సవభావః; సర్వాన థవేష్యాన పరథ్విషతే సవభావః
కామథ్వేషావ ఉథ్భవతః సవభావాత; పరాణాపానౌ జన్తు థేహాన నివేశ్య
3 తేభ్యశ చాన్యాంస తేష్వ అనిత్యాంశ చ భావాన; భూతాత్మానం లక్షయేయం శరీరే
తస్మింస తిష్ఠన నాస్మి శక్యః కదం చిత; కామక్రొధాభ్యాం జరయా మృత్యునా చ
4 అకామయానస్య చ సర్వకామాన; అవిథ్విషాణస్య చ సర్వథొషాన
న మే సవభావేషు భవన్తి లేపాస; తొయస్య బిన్థొర ఇవ పుష్కరేషు
5 నిత్యస్య చైతస్య భవన్తి నిత్యా; నిరీక్షమాణస్య బహూన సవభావాన
న సజ్జతే కర్మసు భొగజాలం; థివీవ సూర్యస్య మయూఖజాలమ
6 అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
అధ్వర్యు యతి సంవాథం తం నిబొధ యశస్విని
7 పరొక్ష్యమాణం పశుం థృష్ట్వా యజ్ఞకర్మణ్య అదాబ్రవీత
యతిర అధ్వర్యుమ ఆసీనొ హింసేయమ ఇతి కుత్సయన
8 తమ అధ్వర్యుః పరత్యువాచ నాయం ఛాగొ వినశ్యతి
శరేయసా యొక్ష్యతే జన్తుర యథి శరుతిర ఇయం తదా
9 యొ హయ అస్య పార్దివొ భాగః పృదివీం స గమిష్యతి
యథ అస్య వారిజం కిం చిథ అపస తత పరతిపథ్యతే
10 సూర్యం చక్షుర థిశః శరొత్రే పరాణొ ఽసయ థివమ ఏవ చ
ఆగమే వర్తమానస్య న మే థొషొ ఽసతి కశ చన
11 [యతి]
పరాణైర వియొగే ఛాగస్య యథి శరేయః పరపశ్యసి
ఛాగార్దే వర్తతే యజ్ఞొ భవతః కిం పరయొజనమ
12 అను తవా మన్యతాం మాతా పితా భరాతా సఖాపి చ
మన్త్రయస్వైనమ ఉన్నీయ పరవన్తం విశేషతః
13 య ఏవమ అనుమన్యేరంస తాన భవాన పరష్టుమ అర్హతి
తేషామ అనుమతం శరుత్వా శక్యా కర్తుం విచారణా
14 పరాణా అప్య అస్య ఛాగస్య పరాపితాస తే సవయొనిషు
శరీరం కేవలం శిష్టం నిశ్చేష్టమ ఇతి మే మతిః
15 ఇన్ధనస్య తు తుల్యేన శరీరేణ విచేతసా
హింసా నిర్వేష్టు కామానామ ఇన్ధనం పశుసంజ్ఞితమ
16 అహింసా సర్వధర్మాణామ ఇతి వృథ్ధానుశాసనమ
యథ అహింస్రం భవేత కర్మ తత కార్యమ ఇతి విథ్మహే
17 అహింసేతి పరతిజ్ఞేయం యథి వక్ష్యామ్య అతః పరమ
శక్యం బహువిధం వక్తుం భవతః కార్యథూషణమ
18 అహింసా సర్వభూతానాం నిత్యమ అస్మాసు రొచతే
పరత్యక్షతః సాధయామొ న పరొక్షమ ఉపాస్మహే
19 [అ]
భూమేర గన్ధగుణాన భుఙ్క్ష్వ పిబస్య ఆపొమయాన రసాన
జయొతిషాం పశ్యసే రూపం సపృశస్య అనిలజాన గుణాన
20 శృణొష్య ఆకాశజం శబ్థం మనసా మన్యసే మతిమ
సర్వాణ్య ఏతాని భూతాని పరాణా ఇతి చ మన్యసే
21 పరాణాథానే చ నిత్యొ ఽసి హింసాయాం వర్తతే భవాన
నాస్తి చేష్టా వినా హింసాం కిం వా తవం మన్యసే థవిజ
22 [య]
అక్షరం చ కషరం చైవ థవైధీ భావొ ఽయమ ఆత్మనః
అక్షరం తత్ర సథ్భావః సవభావః కషర ఉచ్యతే
23 పరాణొ జిహ్వా మనః సత్త్వం సవభావొ రజసా సహ
భావైర ఏతైర విముక్తస్య నిర్థ్వంథ్వస్య నిరాశిషః
24 సమస్య సర్వభూతేషు నిర్మమస్య జితాత్మనః
సమన్తాత పరిముక్తస్య న భయం విథ్యతే కవ చిత
25 [అ]
సథ్భిర ఏవేహ సంవాసః కార్యొ మతిమతాం వర
భవతొ హి మతం శరుత్వా పరతిభాతి మతిర మమ
26 భగవన భగవథ బుథ్ధ్యా పరతిబుథ్ధొ బరవీమ్య అహమ
మతం మన్తుం కరతుం కర్తుం నాపరాధొ ఽసతి మే థవిజ
27 [బర]
ఉపపత్త్యా యతిస తూష్ణీం వర్తమానస తతః పరమ
అధ్వర్యుర అపి నిర్మొహః పరచచార మహామఖే
28 ఏవమ ఏతాథృశం మొక్షం సుసూక్ష్మం బరాహ్మణా విథుః
విథిత్వా చానుతిష్ఠన్తి కషేత్రజ్ఞేనానుథర్శినా