అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 54

వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 54)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 బృహథశ్వ ఉవాచ
అద కాలే శుభే పరాప్తే తిదౌ పుణ్యే కషణే తదా
ఆజుహావ మహీపాలాన భీమొ రాజా సవయంవరే
2 తచ ఛరుత్వా పృదివీపాలాః సర్వే హృచ్ఛయపీడితాః
తవరితాః సముపాజగ్ముర థమయన్తీమ అభీప్సవః
3 కనకస్తమ్భరుచిరం తొరణేన విరాజితమ
వివిశుస తే మహారఙ్గం నృపాః సింహా ఇవాచలమ
4 తత్రాసనేషు వివిధేష్వ ఆసీనాః పృదివీక్షితః
సురభిస్రగ్ధరాః సర్వే సుమృష్టమణికుణ్డలాః
5 తాం రాజసమితిం పూర్ణాం నాగైర భొగవతీమ ఇవ
సంపూర్ణాం పురుషవ్యాఘ్రైర వయాఘ్రైర గిరిగుహామ ఇవ
6 తత్ర సమ పీనా థృశ్యన్తే బాహవః పరిఘొపమాః
ఆకారవన్తః సుశ్లక్ష్ణాః పఞ్చశీర్షా ఇవొరగాః
7 సుకేశాన్తాని చారూణి సునాసాని శుభాని చ
ముఖాని రాజ్ఞాం శొభన్తే నక్షత్రాణి యదా థివి
8 థమయన్తీ తతొ రఙ్గం పరవివేశ శుభాననా
ముష్ణన్తీ పరభయా రాజ్ఞాం చక్షూంసి చ మనాంసి చ
9 తస్యా గాత్రేషు పతితా తేషాం థృష్టిర మహాత్మనామ
తత్ర తత్రైవ సక్తాభూన న చచాల చ పశ్యతామ
10 తతః సంకీర్త్యమానేషు రాజ్ఞాం నామసు భారత
థథర్శ భైమీ పురుషాన పఞ్చ తుల్యాకృతీన ఇవ
11 తాన సమీక్ష్య తతః సర్వాన నిర్విశేషాకృతీన సదితాన
సంథేశాథ అద వైధర్భీ నాభ్యజానాన నలం నృపమ
యం యం హి థథృశే తేషాం తం తం మేనే నలం నృపమ
12 సా చిన్తయన్తీ బుథ్ధ్యాద తర్కయామ ఆస భామినీ
కదం ను థేవాఞ జానీయాం కదం విథ్యాం నలం నృపమ
13 ఏవం సంచిన్తయన్తీ సా వైథర్భీ భృశథుఃఖితా
శరుతాని థేవలిఙ్గాని చిన్తయామ ఆస భారత
14 థేవానాం యాని లిఙ్గాని సదవిరేభ్యః శరుతాని మే
తానీహ తిష్ఠతాం భూమావ ఏకస్యాపి న లక్షయే
15 సా వినిశ్చిత్య బహుధా విచార్య చ పునః పునః
శరణం పరతి థేవానాం పరాప్తకాలమ అమన్యత
16 వాచా చ మనసా చైవ నమః కారం పరయుజ్య సా
థేవేభ్యః పరాఞ్జలిర భూత్వా వేపమానేథమ అబ్రవీత
17 హంసానాం వచనం శరుత్వా యదా మే నైషధొ వృతః
పతిత్వే తేన సత్యేన థేవాస తం పరథిశన్తు మే
18 వాచా చ మనసా చైవ యదా నాభిచరామ్య అహమ
తేన సత్యేన విబుధాస తమ ఏవ పరథిశన్తు మే
19 యదా థేవైః స మే భర్తా విహితొ నిషధాధిపః
తేన సత్యేన మే థేవాస తమ ఏవ పరథిశన్తు మే
20 సవం చైవ రూపం పుష్యన్తు లొకపాలాః సహేశ్వరాః
యదాహమ అభిజానీయాం పుణ్యశ్లొకం నరాధిపమ
21 నిశమ్య థమయన్త్యాస తత కరుణం పరిథేవితమ
నిశ్చయం పరమం తద్యమ అనురాగం చ నైషధే
22 మనొవిశుథ్ధిం బుథ్ధిం చ భక్తిం రాగం చ భారత
యదొక్తం చక్రిరే థేవాః సామర్ద్యం లిఙ్గధారణే
23 సాపశ్యథ విబుధాన సర్వాన అస్వేథాన సతబ్ధలొచనాన
హృషితస్రగ రజొహీనాన సదితాన అస్పృశతః కషితిమ
24 ఛాయాథ్వితీయొ మలానస్రగ రజఃస్వేథసమన్వితః
భూమిష్ఠొ నైషధశ చైవ నిమేషేణ చ సూచితః
25 సా సమీక్ష్య తతొ థేవాన పుణ్యశ్లొకం చ భారత
నైషధం వరయామ ఆస భైమీ ధర్మేణ భారత
26 విలజ్జమానా వస్త్రాన్తే జగ్రాహాయతలొచనా
సకన్ధథేశే ఽసృజచ చాస్య సరజం పరమశొభనామ
వరయామ ఆస చైవైనం పతిత్వే వరవర్ణినీ
27 తతొ హా హేతి సహసా శబ్థొ ముక్తొ నరాధిపైః
థేవైర మహర్షిభిశ చైవ సాధు సాధ్వ ఇతి భారత
విస్మితైర ఈరితః శబ్థః పరశంసథ్భిర నలం నృపమ
28 వృతే తు నైషధే భైమ్యా లొకపాలా మహౌజసా
పరహృష్టమనసః సర్వే నలాయాష్టౌ వరాన థథుః
29 పరత్యక్షథర్శనం యజ్ఞే గతిం చానుత్తమాం శుభామ
నైషధాయ థథౌ శక్రః పరీయమాణః శచీపతిః
30 అగ్నిర ఆత్మభవం పరాథాథ యత్ర వాఞ్ఛతి నైషధః
లొకాన ఆత్మప్రభాంశ చైవ థథౌ తస్మై హుతాశనః
31 యమస తవ అన్నరసం పరాథాథ ధర్మే చ పరమాం సదితిమ
అపాం పతిర అపాం భావం యత్ర వాఞ్ఛతి నైషధః
32 సరజం చొత్తమగన్ధాఢ్యాం సర్వే చ మిదునం థథుః
వరాన ఏవం పరథాయాస్య థేవాస తే తరిథివం గతాః
33 పార్దివాశ చానుభూయాస్య వివాహం విస్మయాన్వితాః
థమయన్త్యాః పరముథితాః పరతిజగ్ముర యదాగతమ
34 అవాప్య నారీరత్నం తత పుణ్యశ్లొకొ ఽపి పార్దివః
రేమే సహ తయా రాజా శచ్యేవ బలవృత్రహా
35 అతీవ ముథితొ రాజా భరాజమానొ ఽంశుమాన ఇవ
అరఞ్జయత పరజా వీరొ ధర్మేణ పరిపాలయన
36 ఈజే చాప్య అశ్వమేధేన యయాతిర ఇవ నాహుషః
అన్యైశ చ కరతుభిర ధీమాన బహుభిశ చాప్తథక్షిణైః
37 పునశ చ రమణీయేషు వనేషూపవనేషు చ
థమయన్త్యా సహ నలొ విజహారామరొపమః
38 ఏవం స యజమానశ చ విహరంశ చ నరాధిపః
రరక్ష వసుసంపూర్ణాం వసుధాం వసుధాధిపః