అరణ్యకాండము - సర్గము 53

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే త్రిపఞ్చాశః సర్గః |౩-౫౩|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

ఖం ఉత్పతంతం తం దృష్ట్వా మైథిలీ జనక ఆత్మజా |

దుఃఖితా పరమ ఉద్విగ్నా భయే మహతి వర్తినీ |౩-౫౩-౧|

రోష రోదన తామ్రాక్షీ భీమాక్షం రాక్షస అధిపం |

రుదతీ కరుణం సీతా హ్రియమాణా ఇదం అబ్రవీత్ |౩-౫౩-౨|

న వ్యపత్రపసే నీచ కర్మణా అనేన రావణ |

జ్ఞాత్వా విరహితాం యో మాం చోరయిత్వా పలాయసే |౩-౫౩-౩|

త్వయా ఏవ నూనం దుష్టాత్మన్ భీరుణా హర్తుం ఇచ్ఛతా |

మమ అపవాహితో భర్తా మృగ రూపేణ మాయయా |౩-౫౩-౪|

యో హి మాం ఉద్యతః త్రాతుం సో అపి అయం వినిపాతితః |

గృధ్ర రాజః పురాణో అసౌ శ్వశురస్య సఖా మమ |౩-౫౩-౫|

పరమం ఖలు తే వీర్యం దృశ్యతే రాక్షసాధమ |

విశ్రావ్య నామధేయం హి యుద్ధే న అస్మి జితా త్వయా |౩-౫౩-౬|

ఈదృశం గర్హితం కర్మ కథం కృత్వా న లజ్జసే |

స్త్రియాః చ హరణం నీచ రహితే చ పరస్య చ |౩-౫౩-౭|

కథయిష్యంతి లోకేషు పురుషాః కర్మ కుత్సితం |

సునృశంసం అధర్మిష్ఠం తవ శౌణ్డీర్య మానినః |౩-౫౩-౮|

ధిక్ తే శౌర్యం చ సత్త్వం చ యత్ త్వయా కథితం తదా |

కుల ఆక్రోశకరం లోకే ధిక్ తే చారిత్రం ఈదృశం |౩-౫౩-౯|

కిం శక్యం కర్తుం ఏవం హి యత్ జవేన ఏవ ధావసి |

ముహూర్తం అపి తిష్ఠస్వ న జీవన్ ప్రతియాస్యసి |౩-౫౩-౧౦|

న హి చక్షుః పథం ప్రాప్య తయోః పార్థివ పుత్రయోః |

స సైన్యో అపి సమర్థః త్వం ముహూర్తం అపి జీవితుం |౩-౫౩-౧౧|

న త్వం తయోః శర స్పర్శం సోఢుం శక్తః కథంచన |

వనే ప్రజ్వలితస్య ఇవ స్పర్శం అగ్నేః విహంగమః |౩-౫౩-౧౨|

సాధు కృత్వా ఆత్మనః పథ్యం సాధు మాం ముంచ రావణ |

మత్ ప్రధర్షణ రుష్టో హి భ్రాత్రా సహ పతిః మమ |౩-౫౩-౧౩|

విధాస్యతి వినాశాయ త్వం మాం యది న ముంచసి |

యేన త్వం వ్యవసాయేన బలాత్ మాం హర్తుం ఇచ్ఛసి |౩-౫౩-౧౪|

వ్యవసాయః తు తే నీచ భవిష్యతి నిరర్థకః |

న హి అహం తం అపశ్యంతీ భర్తారం విబుధ ఉపమం |౩-౫౩-౧౫|

ఉత్సహే శత్రు వశగా ప్రాణాన్ ధారయితుం చిరం |

న నూనం చ ఆత్మనః శ్రేయః పథ్యం వా సమవేక్షసే |౩-౫౩-౧౬|

మృత్యు కాలే యథా మర్త్యో విపరీతాని సేవతే |

ముమూర్షూణాం తు సర్వేషాం యత్ పథ్యం తత్ న రోచతే |౩-౫౩-౧౭|

పశ్యామి ఇవ హి కణ్ఠే త్వాం కాల పాశ అవపాశితం |

యథా చ అస్మిన్ భయ స్థానే న బిభేషి దశానన |౩-౫౩-౧౮|

వ్యక్తం హిరణ్మయాన్ హి త్వం సంపశ్యసి మహీ రుహాన్ |

నదీం వైతరణీం ఘోరాం రుధిర ఓఘ వివాహినీం |౩-౫౩-౧౯|

ఖడ్గ పత్ర వనం చైవ భీమం పశ్యసి రావణ |

తప్త కాంచన పుష్పాం చ వైదూర్య ప్రవర చ్ఛదాం |౩-౫౩-౨౦|

ద్రక్ష్యసే శాల్మలీం తీక్ష్ణాం ఆయసైః కణ్టకైః చితాం |

న హి త్వం ఈదృశం కృత్వా తస్య అలీకం మహాత్మనః |౩-౫౩-౨౧|

ధారితుం శక్స్యసి చిరం విషం పీత్వా ఇవ నిర్ఘృణః |

బద్ధః త్వం కాల పాశేన దుర్నివారేణ రావణ |౩-౫౩-౨౨|

క్వ గతో లప్స్యసే శర్మ భర్తుః మమ మహాత్మనః |

నిమేష అంతర మాత్రేణ వినా భ్రాతరం ఆహవే |౩-౫౩-౨౩|

రాక్షసా నిహతా యేన సహస్రాణి చతుర్దశ |

కథం స రాఘవో వీరః సర్వ అస్త్ర కుశలో బలీ |౩-౫౩-౨౪|

న త్వాం హన్యాత్ శరైః తీక్ష్ణైః ఇష్ట భార్యా అపహారిణం |

ఏతత్ చ అన్యత్ చ పరుషం వైదేహీ రావణ అంక గా |

భయ శోక సమావిష్టా కరుణం విలలాప హ |౩-౫౩-౨౫|

తథా భృశ ఆర్తాం బహు చైవ భాషిణీం విలలాప పూర్వం కరుణం చ భామినీం |

జహార పాపః తరుణీం వివేష్టతీం

నృపాత్మజాం ఆగత గాత్ర వేపథుం |౩-౫౩-౨౬|


ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే త్రిపఞ్చాశః సర్గః |౩-౫౩|