అరణ్యకాండము - సర్గము 5

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే పఞ్చమః సర్గః |౩-౫|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

హత్వా తు తం భీమ బలం విరాధం రాక్షసం వనే |

తతః సీతాం పరిష్వజ్య సమాశ్వాస్య చ వీర్యవాన్ |౩-౫-౧|

అబ్రవీత్ భ్రాతరం రామో లక్ష్మణం దీప్త తేజసం |

కష్టం వనం ఇదం దుర్గం న చ స్మో వన గోచరాః |౩-౫-౨|

అభిగచ్ఛామహే శీఘ్రం శరభఙ్గం తపో ధనం |

ఆశ్రమం శరభంగస్య రాఘవోఽభిజగామ హ |౩-౫-౩|

తస్య దేవ ప్రభావస్య తపసా భావిత ఆత్మనః |

సమీపే శరభంగస్య దదర్శ మహత్ అద్భుతం |౩-౫-౪|

విభ్రాజమానం వపుషా సూర్య వైశ్వానర ప్రభం |

రథ ప్రవరం ఆరూఢం ఆకాశే విబుధ అనుగం |౩-౫-౫|

అసంస్పృశంతం వసుధాం దదర్శ విబుధ ఈశ్వరం |

సంప్రభ ఆభరణం దేవం విరజో అంబర ధారిణం |౩-౫-౬|

తత్ విధైః ఏవ బహుభిర్ పూజ్యమానం మహాత్మభిః |

హరితైః వాజిభిర్ యుక్తం అంతరిక్ష గతం రథం |౩-౫-౭|

దదర్శ అదూరతః తస్య తరుణ ఆదిత్య సంనిభం |

పాణ్డుర అభ్ర ఘన ప్రఖ్యం చంద్ర మణ్డల సంనిభం |౩-౫-౮|

అపశ్యత్ విమలం ఛత్రం చిత్ర మాల్య ఉపశోభితం |

చామర వ్యజనే చ అగ్ర్యే రుక్మ దణ్డే మహాధనే |౩-౫-౯|

గృహీతే వర నారీభ్యాం ధూయమానే చ మూర్ధని |

గంధర్వ అమర సిద్ధాః చ బహవః పరమ ఋషయః |౩-౫-౧౦|

అంతరిక్ష గతం దేవం గీర్భిర్ అగ్ర్యాభిర్ ఐడియన్ |

సహ సంభాషమాణే తు శరభంగేన వాసవే |౩-౫-౧౧|

దృష్ట్వా శత క్రతుం తత్ర రామో లక్ష్మణం అబ్రవీత్ |

రామోఽథ రథం ఉద్దిశ్య భ్రాతుర్ దర్శయత అద్భుతం |౩-౫-౧౨|

అర్చిష్మంతం శ్రియా జుష్టం అద్భుతం పశ్య లక్ష్మణ |

ప్రతపంతం ఇవ ఆదిత్యం అంతరిక్ష గతం రథం |౩-౫-౧౩|

యే హయాః పురు హూతస్య పురా శక్రస్య నః శ్రుతాః |

అంతరిక్ష గతా దివ్యాః తే ఇమే హరయో ధ్రువం |౩-౫-౧౪|

ఇమే చ పురుష వ్యాఘ్ర యే తిష్ఠంతి అభితః దిశం |

శతం శతం కుణ్డలినో యువానః ఖడ్గ పాణయః |౩-౫-౧౫|

విస్తీర్ణ విపుల ఉరస్కాః పరిఘాయత బాహవః |

శోణాంశు వసనాః సర్వే వ్యాఘ్ర ఇవ దురాసదాః |౩-౫-౧౬|

ఉరో దేశేషు సర్వేషాం హారా జ్వలన సంనిభాః |

రూపం బిభ్రతి సౌమిత్రే పంచ వింశతి వార్షికం |౩-౫-౧౭|

ఏతద్ధి కిల దేవానాం వయో భవతి నిత్యదా |

యథా ఇమే పురుష వ్యాఘ్రా దృశ్యంతే ప్రియ దర్శనాః |౩-౫-౧౮|

ఇహ ఏవ సహ వైదేహ్యా ముహూర్తం తిష్ఠ లక్ష్మణ |

యావత్ జానామి అహం వ్యక్తం క ఏష ద్యుతిమాన్ రథే |౩-౫-౧౯|

తం ఏవం ఉక్త్వా సౌమిత్రిం ఇహ ఏవ స్థీయతాం ఇతి |

అభిచక్రామ కాకుత్స్థః శరభంగ ఆశ్రమం ప్రతి |౩-౫-౨౦|

తతః సమభిగచ్ఛంతం ప్రేక్ష్య రామం శచీ పతిః |

శరభంగం అనుజ్ఞాప్య విబుధాన్ ఇదం అబ్రవీత్ |౩-౫-౨౧|

ఇహ ఉపయాతి అసౌ రామో యావన్ మాం న అభిభాషతే |

నిష్ఠాం నయత తావత్ తు తతో మా ద్రష్టుం అర్హతి |౩-౫-౨౨|

జితవంతం కృతార్థం హి తదా అహం అచిరాద్ ఇమం |

కర్మ హి అనేన కర్తవ్యం మహత్ అన్యైః సుదుష్కరం |౩-౫-౨౩|

అథ వజ్రీ తం ఆమంత్ర్య మానయిత్వా చ తాపసం |

రథేన హయ యుక్తేన యయౌ దివం అరిందమః |౩-౫-౨౪|

ప్రయాతే తు సహస్రాక్షే రాఘవః సపరిచ్ఛదః |

అగ్ని హోత్రం ఉపాసీనం శరభంగం ఉపాగమత్ |౩-౫-౨౫|

తస్య పాదౌ చ సంగృహ్య రామః సీతా చ లక్ష్మణః |

నిషేదుః తద్ అనుజ్ఞాతా లబ్ధ వాసా నిమంత్రితాః |౩-౫-౨౬|

తతః శక్ర ఉపయానం తు పర్యపృచ్ఛత రాఘవః |

శరభంగః చ తత్ సర్వం రాఘవాయ న్యవేదయత్ |౩-౫-౨౭|

మాం ఏష వరదో రామ బ్రహ్మ లోకం నినీషతి |

జితం ఉగ్రేణ తపసా దుష్ప్రాపం అకృత ఆత్మభిః |౩-౫-౨౮|

అహం జ్ఞాత్వా నర వ్యాఘ్ర వర్తమానం అదూరతః |

బ్రహ్మ లోకం న గచ్ఛామి త్వాం అదృష్ట్వా ప్రియ అతిథిం |౩-౫-౨౯|

త్వయా అహం పురుషవ్యాఘ్ర ధార్మికేణ మహత్మనా |

సమాగమ్య గమిష్యామి త్రిదివం చ అవరం పరం |౩-౫-౩౦|

అక్షయా నర శార్దూల జితాలోకా మయా శుభాః |

బ్రాహ్మ్యాః చ నాక పృష్ఠ్యాః చ ప్రతిగృహ్ణీష్వ మామకాన్ |౩-౫-౩౧|

ఏవం ఉక్తో నరవ్యాఘ్రః సర్వ శాస్త్ర విశారదః |

ఋషిణా శరభంగేన రాఘవో వాక్యం అబ్రవీత్ |౩-౫-౩౨|

అహం ఏవ ఆహరిష్యామి సర్వాన్ లోకాన్ మహామునే |

ఆవాసం తు అహం ఇచ్ఛామి ప్రదిష్టం ఇహ కాననే |౩-౫-౩౩|

రాఘవేణ ఏవం ఉక్తః తు శక్ర తుల్య బలేన వై |

శరభంగో మహాప్రాజ్ఞః పునర్ ఏవ అబ్రవీత్ వచః |౩-౫-౩౪|

ఇహ రామ మహాతేజాః సుతీక్ష్ణో నమ ధార్మికః |

వసతి అరణ్యే నియతః స తే శ్రేయో విధాస్యతి |౩-౫-౩౫|

సుతీక్ష్ణం అభిగచ్ఛ త్వం శుచౌ దేశే తపస్వినం |

రమణీయే వనోద్దేశే స తే వాసం విధాస్యతి |౩-౫-౩౬|

ఇమాం మందాకినీం రామ ప్రతిస్రోతం అనువ్రజ |

నదీం పుష్పోడుప వహాం తతః తత్ర గమిష్యసి |౩-౫-౩౭|

ఏష పంథా నరవ్యాఘ్ర ముహూర్తం పశ్య తాత మాం |

యావత్ జహామి గాత్రాణి జీర్ణాం త్వచం ఇవ ఉరగః |౩-౫-౩౮|

తతో అగ్నిం సు సమాధాయ హుత్వా చ ఆజ్యేన మంత్రవిత్ |

శరభంగో మహాతేజాః ప్రవివేశ హుతాశనం |౩-౫-౩౯|

తస్య రోమాణి కేశాం చ తదా వహ్నిః మహాత్మనః |

జీర్ణం త్వచం తద్ అస్థీని యత్ చ మాంసం చ శోణితం |౩-౫-౪౦|

స చ పావక సంకాశః కుమారః సమపద్యత |

ఉత్థాయ అగ్నిచయాత్ తస్మాత్ శరభంగో వ్యరోచత |౩-౫-౪౧|

స లోకాన్ ఆహితాగ్నీనాం ఋషీణాం చ మహాత్మనాం |

దేవానాం చ వ్యతిక్రమ్య బ్రహ్మ లోకం వ్యరోహత |౩-౫-౪౨|

స పుణ్య కర్మా భువనే ద్విజర్షభఃపితామహం సానుచరం దదర్శ హ |

పితామహః చ అపి సమీక్ష్య తం ద్విజమ్ననంద సుస్వాగతం ఇతి ఉవాచ హ |౩-౫-౪౩|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే పఞ్చమః సర్గః |౩-౫|