అరణ్యకాండము - సర్గము 25
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అరణ్యకాండే పఞ్చవింశః సర్గః |౩-౨౫|
వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
అవష్టబ్ధ ధనుం రామం క్రుద్ధం చ రిపు ఘాతినం |
దదర్శ ఆశ్రమం ఆగమ్య ఖరః సహ పురఃసరైః |౩-౨౫-౧|
తం దృష్ట్వా సగుణం చాపం ఉద్యమ్య ఖర నిఃస్వనం |
రామస్య అభిముఖం సూతం చోద్యతాం ఇతి అచోదయత్ |౩-౨౫-౨|
స ఖరస్య ఆజ్ఞయా సూతః తురగాన్ సమచోదయత్ |
యత్ర రామో మహాబాహుః ఏకో ధున్వన్ ధనుః స్థితః |౩-౨౫-౩|
తం తు నిష్పతితం దృష్ట్వా సర్వే తే రజనీ చరాః |
ముంచమానా మహానాదం సచివాః పర్యవారయన్ |౩-౨౫-౪|
స తేషాం యాతుధానానాం మధ్యే రథః గతః ఖరః |
బభూవ మధ్యే తారాణాం లోహితాంగ ఇవ ఉదితః |౩-౨౫-౫|
తతః శర సహస్రేన రామం అప్రతిమ ఓజసం |
అర్దయిత్వా మహానాదం ననాద సమరే ఖరః |౩-౨౫-౬|
తతః తం భీమ ధన్వానం క్రుద్ధాః సర్వే నిశాచరాః |
రామం నానా విధైః శస్త్రైః అభ్యవర్షంత దుర్జయం |౩-౨౫-౭|
ముద్గరైః ఆయసైః శూలైః ప్రాసైః ఖడ్గైః పరశ్వధైః |
రాక్షసాః సమరే రామం నిజఘ్నూ రోష తత్పరాః |౩-౨౫-౮|
తే వలాహక సంకాశా మహాకాయా మహాబలాః |
అభ్యధావంత కాకుత్స్థం రథైః వాజిభిః ఏవ చ |౩-౨౫-౯|
గజైః పర్వత కూట అభైః రామం యుద్ధే జింఘాసవః |
తే రామే శర వర్షాణి వ్యసృజన్ రక్షసాం గణాః |౩-౨౫-౧౦|
శైలేంద్రం ఇవ ధారాభిర్ వర్షమాణా మహాధనాః |
సర్వైః పరివృతో రామో రాక్షసైః కౄరదర్శినైః |౩-౨౫-౧౧|
తిథిషు ఇవ మహాదేవో వృతః పారిషదాం గణైః |
తాని ముక్తాని శస్త్రాణి యాతుధానైః స రాఘవః |౩-౨౫-౧౨|
ప్రతిజగ్రాహ విశిఖైః నది ఓఘాన్ ఇవ సాగరః |
స తైః ప్రహరణైః ఘోరైః భిన్న గాత్రో న వివ్యథే |౩-౨౫-౧౩|
రామః ప్రదీప్తైర్ బహుభిర్ వజ్రైర్ ఇవ మహా అచలః |
స విద్ధః క్షతజ దిగ్ధః సర్వ గాత్రేషు రాఘవః |౩-౨౫-౧౪|
బభూవ రామః సంధ్య అభ్రైః దివాకర ఇవ ఆవృతః |
విషేదుర్ దేవ గంధర్వాః సిద్ధాః చ పరమ ఋషయః |౩-౨౫-౧౫|
ఏకం సహస్రైః బహుభిః తదా దృష్ట్వా సమావృతం |
తతో రామః తు సుసంక్రుద్ధో మణ్డలీ కృత కార్ముకః |౩-౨౫-౧౬|
ససర్జ నిశితాన్ బాణాన్ శతశః అథ సహస్రశః |
దురవారాన్ దుర్విషహాన్ కాలపాశ ఉపమాన్ రణే |౩-౨౫-౧౭|
ముమోచ లీలయా రామః కంకపత్రాన్ కాంచన భూషణాన్ |
తే శరాః శత్రు సైన్యేషు ముక్తా రామేణ లీలయా |౩-౨౫-౧౮|
ఆదదూ రక్షసాం ప్రాణాన్ పాశాః కాలకృతా ఇవ |
భిత్త్వా రాక్షస దేహాన్ తాం తే శరా రుధిర ఆప్లుతాః |౩-౨౫-౧౯|
అంతరిక్ష గతా రేజుః దీప్త అగ్ని సమ తేజసః |
అసంఖ్యేయాః తు రామస్య సాయకాః చాప మణ్డలాత్ |౩-౨౫-౨౦|
వినిష్పేతుః అతీవ ఉగ్రా రక్షః ప్రాణ అపహారిణః |
తైః ధనూంషి ధ్వజ అగ్రాణి చర్మాణి చ శిరాంసి చ |౩-౨౫-౨౧|
బహూన్ స హస్త ఆభరణాన్ ఊరూన్ కరి కర ఉపమాన్ |
చిఛేద రామః సమరే శతశః అథ సహస్రశః |౩-౨౫-౨౨|
హయాన్ కాంచన సన్నాహాన్ రథ యుక్తాన్ స సారథీన్ |
గజాం చ స గజ ఆరోహాన్ స హయాన్ సారధినః తదా |౩-౨౫-౨౩|
చిఛిదుః బిభిదుః చ ఏవ రామ బాణా గుణ చ్యుతాః |
పదాతీన్ సమరే హత్వా హి అనయత్ యమ సదనం |౩-౨౫-౨౪|
తతో నాలీక నారాచైః తీక్ష్ణ అగ్రైః వికర్ణిభిః |
భీమం ఆర్త స్వరం చక్రుః ఛిద్యమానా నిశాచరాః |౩-౨౫-౨౫|
తత్ సైన్యం నిశితైః బాణైః అర్దితం మర్మ భేదిభిః |
న రామేణ సుఖం లేభే శుష్కం వనం ఇవ అగ్నినా |౩-౨౫-౨౬|
కేచిద్ భీమ బలాః శూరాః ప్రాసాన్ శూలాన్ పరశ్వధాన్ |
చిక్షిపుః పరమ క్రుద్ధా రామాయ రజనీచరాః |౩-౨౫-౨౭|
తేషాం బాణైః మహాబాహుః శస్త్రాణి ఆవార్య వీర్యవాన్ |
జహార సమరే ప్రాణాన్ చిచ్ఛేద చ శిరో ధరాన్ |౩-౨౫-౨౮|
తే ఛిన్న శిరసః పేతుః ఛిన్న చర్మ శరాసనాః |
సుపర్ణ వాత విక్షిప్తా జగత్యాం పాదపా యథా |౩-౨౫-౨౯|
అవశిష్టాః చ యే తత్ర విషణ్ణాః తే నిశాచరాః |
ఖరం ఏవ అభ్యధావంత శరణార్థం శర ఆహతాః |౩-౨౫-౩౦|
తాన్ సర్వాన్ ధనుర్ ఆదాయ సమాశ్వాస్య చ దూషణః |
అభ్యధావత సుసంక్రుద్ధః క్రుద్ధః [రుద్రం] క్రుద్ధ ఇవ అంతకః |౩-౨౫-౩౧|
నివృత్తాః తు పునః సర్వే దూషణ ఆశ్రయ నిర్భయాః |
రామం ఏవ అభ్యధావంత సాల తాల శిల ఆయుధాః |౩-౨౫-౩౨|
శూల ముద్గర హస్తాః చ పాశ హస్తా మహాబలాః |
సృజంతః శర వర్షాణి శస్త్ర వర్షాణి సంయుగే|౩-౨౫-౩౩|
ద్రుమ వర్షాణి ముంచంతః శిలా వర్షాణి రాక్షసాః |
తద్ బభూవ అద్భుతం యుద్ధం తుములం రోమ హర్షణం |౩-౨౫-౩౪|
రామస్య అస్య మహాఘోరం పునః తేషాం చ రక్షసాం |
తే సమంతాత్ అభిక్రుద్ధా రాఘవం పునర్ ఆర్దయన్ |౩-౨౫-౩౫|
తతః సర్వా దిశో దృష్ట్వా ప్రదిశాః చ సమావృతాః |
రాక్షసైః సర్వతః ప్రాప్తైః శర వర్షాభిః ఆవృతః |౩-౨౫-౩౬|
స కృత్వా భైరవం నాదం అస్త్రం పరమ భాస్వరం |
సమయోజయత్ గాంధర్వం రాక్షసేషు మహాబలః |౩-౨౫-౩౭|
తతః శర సహస్రాణి నిర్యయుః చాప మణ్డలాత్ |
సర్వా దశ దిశో బానైః ఆపూర్యంత సమాగతైః |౩-౨౫-౩౮|
న ఆదదానాం శరాన్ ఘోరాన్ విముంచంతం శర ఉత్తమాన్ |
వికర్షమాణం పశ్యంతి రాక్షసాః తే శర ఆర్దితాః |౩-౨౫-౩౯|
శర అంధకారం ఆకాశం ఆవృణోత్ స దివాకరం |
బభూవ అవస్థితో రామః ప్రక్షిపన్ ఇవ తాన్ శరాన్ |౩-౨౫-౪౦|
యుగపత్ పతమానైః చ యుగపచ్చ హతైః భ్రిశం |
యుగపత్ పతితైః చైవ వికీర్ణా వసుధా అభవత్ |౩-౨౫-౪౧|
నిహతాః పతితాః క్షీణా చ్ఛిన్న భిన్న విదారితాః |
తత్ర తత్ర స్మ దృశ్యంతే రాక్షసాః తే సహస్రశః |౩-౨౫-౪౨|
స ఉష్ణీషైః ఉత్తమ అంగైః చ స అంగదైః బాహుభిః తథా |
ఊరుభిః బాహుభిః చ్ఛిన్నైః నానా రూపైః విభూషణైః |౩-౨౫-౪౩|
హయైః చ ద్విప ముఖ్యైః చ రథైః భిన్నైః అనేకశః |
చామర వ్యజనైః ఛత్రైః ధ్వజైః నానా విధైః అపి |౩-౨౫-౪౪|
రామేణ బాణ అభిహతైః విచ్ఛిన్నైః శూల పట్టిశైః |
ఖడ్గైః ఖణ్డీకృతైః ప్రాసైః వికీర్ణైః చ పశ్వధైః |౩-౨౫-౪౫|
చూణితాభిః శిలాభిః చ శరైః చిత్రైః అనేకశః |
విచ్ఛిన్నైః సమరే భూమిః విస్తీర్ణా ఆభూత్ భయంకరా |౩-౨౫-౪౬|
తాన్ దృష్ట్వా నిహతాన్ సర్వే రక్షసాః పరమ ఆతురాః |
న తత్ర చలితుం శక్తా రామం పర పురంజయం |౩-౨౫-౪౭|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అరణ్యకాండే పఞ్చవింశః సర్గః |౩-౨౫|