అయోధ్యాకాండము - సర్గము 89

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే ఎకోననవతితమః సర్గః ||2-89

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

వ్యుష్య రాత్రిం తు తత్ర ఎవ గంగా కూలె స రాఘవహ్ |

భరతహ్ కాల్యం ఉత్థాయ షత్రుఘ్నం ఇదం అబ్రవీత్ || 2-89-1

షత్రుఘ ఉత్తిష్ఠ కిం షెషె నిషాద అధిపతిం గుహం |

షీఘ్రం ఆనయ భద్రం తె తారయిష్యతి వాహినీం || 2-89-2

జాగర్మి న అహం స్వపిమి తథైవ ఆర్యం విచింతయన్ |

ఇత్య్ ఎవం అబ్రవీద్ భ్రాత్రా షత్రుఘ్నొ అపి ప్రచొదితహ్ || 2-89-3

ఇతి సంవదతొర్ ఎవం అన్యొన్యం నర సిమ్హయొహ్ |

ఆగమ్య ప్రాంజలిహ్ కాలె గుహొ భరతం అబ్రవీత్ || 2-89-4

కచ్చిత్ సుఖం నదీ తీరె అవాత్సీహ్ కాకుత్స్థ షర్వరీం |

కచ్చిచ్ చ సహ సైన్యస్య తవ సర్వం అనామయం || 2-89-5

గుహస్య తత్ తు వచనం ష్రుత్వా స్నెహాద్ ఉదీరితం |

రామస్య అనువషొ వాక్యం భరతొ అపి ఇదం అబ్రవీత్ || 2-89-6

సుఖా నహ్ షర్వరీ రాజన్ పూజితాహ్ చ అపి తె వయం |

గంగాం తు నౌభిర్ బహ్వీభిర్ దాషాహ్ సంతారయంతు నహ్ || 2-89-7

తతొ గుహహ్ సంత్వరితహ్ ష్రుత్వా భరత షాసనం |

ప్రతిప్రవిష్య నగరం తం జ్ఞాతి జనం అబ్రవీత్ || 2-89-8

ఉత్తిష్ఠత ప్రబుధ్యధ్వం భద్రం అస్తు హి వహ్ సదా |

నావహ్ సమనుకర్షధ్వం తారయిష్యామ వాహినీం || 2-89-9

తె తథా ఉక్తాహ్ సముత్థాయ త్వరితాహ్ రాజ షాసనాత్ |

పంచ నావాం షతాన్య్ ఎవ సమానిన్యుహ్ సమంతతహ్ || 2-89-10

అన్యాహ్ స్వస్తిక విజ్ఞెయా మహా ఘణ్డా ధరా వరాహ్ |

షొభమానాహ్ పతాకిన్యొ యుక్త వాతాహ్ సుసమ్హతాహ్ || 2-89-11

తతహ్ స్వస్తిక విజ్ఞెయాం పాణ్డు కంబల సంవృ్ఇతాం |

సనంది ఘొషాం కల్యాణీం గుహొ నావం ఉపాహరత్ || 2-89-12

తాం ఆరురొహ భరతహ్ షత్రుఘ్నహ్ చ మహా బలహ్ |

కౌసల్యా చ సుమిత్రా చ యాహ్ చ అన్యా రాజ యొషితహ్ || 2-89-13

పురొహితహ్ చ తత్ పూర్వం గురవె బ్రాహ్మణాహ్ చ యె |

అనంతరం రాజ దారాహ్ తథైవ షకట ఆపణాహ్ || 2-89-14

ఆవాసం ఆదీపయతాం తీర్థం చ అప్య్ అవగాహతాం |

భాణ్డాని చ ఆదదానానాం ఘొషహ్ త్రిదివం అస్పృ్ఇషత్ || 2-89-15

పతాకిన్యహ్ తు తా నావహ్ స్వయం దాషైర్ అధిష్ఠితాహ్ |

వహంత్యొ జనం ఆరూఢం తదా సంపెతుర్ ఆషుగాహ్ || 2-89-16

నారీణాం అభిపూర్ణాహ్ తు కాష్చిత్ కాష్చిత్ తు వాజినాం |

కష్చిత్ తత్ర వహంతి స్మ యాన యుగ్యం మహా ధనం || 2-89-17

తాహ్ స్మ గత్వా పరం తీరం అవరొప్య చ తం జనం |

నివృ్ఇత్తాహ్ కాణ్డ చిత్రాణి క్రియంతె దాష బంధుభిహ్ || 2-89-18

సవైజయంతాహ్ తు గజా గజ ఆరొహైహ్ ప్రచొదితాహ్ |

తరంతహ్ స్మ ప్రకాషంతె సధ్వజా ఇవ పర్వతాహ్ || 2-89-19

నావహ్ చ ఆరురుహుహ్ తు అన్యె ప్లవైహ్ తెరుహ్ తథా అపరె |

అన్యె కుంభ ఘటైహ్ తెరుర్ అన్యె తెరుహ్ చ బాహుభిహ్ || 2-89-20

సా పుణ్యా ధ్వజినీ గంగాం దాషైహ్ సంతారితా స్వయం |

మైత్రె ముహూర్తె ప్రయయౌ ప్రయాగ వనం ఉత్తమం || 2-89-21

ఆష్వాసయిత్వా చ చమూం మహాత్మా |

నివెషయిత్వా చ యథా ఉపజొషం |

ద్రష్టుం భరద్వాజం ఋ్ఇషి ప్రవర్యం |

ఋ్ఇత్విగ్ వృ్ఇతహ్ సన్ భరతహ్ ప్రతస్థె || 2-89-22

స బ్రాహ్మణస్యాష్రమమభ్యుపెత్య |

మహాత్మనొ దెవపురొహితస్య |

దదర్ష రమ్యొటజవృ్ఇక్శశణ్డం |

మహద్వనం విప్రవరస్య రమ్యం || 2-89-23

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే ఎకోననవతితమః సర్గః ||2-89