అయోధ్యాకాండము - సర్గము 87
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే సప్తాశీతితమః సర్గః |౨-౮౭|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
గుహస్య వచనం శ్రుత్వా భరతో భృశం అప్రియం |
ధ్యానం జగామ తత్ర ఏవ యత్ర తత్ శ్రుతం అప్రియం |౨-౮౭-౧|
సుకుమారో మహా సత్త్వః సిమ్హ స్కంధో మహా భుజః |
పుణ్డరీక విశాల అక్షః తరుణః ప్రియ దర్శనః |౨-౮౭-౨|
ప్రత్యాశ్వస్య ముహూర్తం తు కాలం పరమ దుర్మనాః |
పపాత సహసా తోత్రైర్ హృది విద్ధ ఇవ ద్విపః |౨-౮౭-౩|
భరతం ముర్చ్‌ఛితం ద్రుష్ట్వా వివర్ణవదనో గుహః |
బభూవ వ్యథితస్తత్ర భూమికంపే యథా ద్రుమః |౨-౮౭-౪|
తద్ అవస్థం తు భరతం శత్రుఘ్నో అనంతర స్థితః |
పరిష్వజ్య రురోద ఉచ్చైర్ విసమ్జః శోక కర్శితః |౨-౮౭-౫|
తతః సర్వాః సమాపేతుర్ మాతరో భరతస్య తాః |
ఉపవాస కృశా దీనా భర్తృ వ్యసన కర్శితాః |౨-౮౭-౬|
తాః చ తం పతితం భూమౌ రుదంత్యః పర్యవారయన్ |
కౌసల్యా తు అనుసృత్య ఏనం దుర్మనాః పరిషస్వజే |౨-౮౭-౭|
వత్సలా స్వం యథా వత్సం ఉపగూహ్య తపస్వినీ |
పరిపప్రగ్చ్‌ఛ భరతం రుదంతీ శోక లాలసా |౨-౮౭-౮|
పుత్ర వ్యాధిర్ న తే కచ్చిత్ శరీరం పరిబాధతే |
అద్య రాజ కులస్య అస్య త్వద్ అధీనం హి జీవితం |౨-౮౭-౯|
త్వాం దృష్ట్వా పుత్ర జీవామి రామే సభ్రాతృకే గతే |
వృత్తే దశరథే రాజ్ఞి నాథ ఏకః త్వం అద్య నః |౨-౮౭-౧౦|
కచ్చిన్ న లక్ష్మణే పుత్ర శ్రుతం తే కించిద్ అప్రియం |
పుత్ర వా హ్య్ ఏకపుత్రాయాః సహ భార్యే వనం గతే |౨-౮౭-౧౧|
స ముహూర్తం సమాశ్వస్య రుదన్న్ ఏవ మహా యశాః |
కౌసల్యాం పరిసాంత్వ్య ఇదం గుహం వచనం అబ్రవీత్ |౨-౮౭-౧౨|
భ్రాతా మే క్వ అవసద్ రాత్రిం క్వ సీతా క్వ చ లక్ష్మణః |
అస్వపత్ శయనే కస్మిన్ కిం భుక్త్వా గుహ శంస మే |౨-౮౭-౧౩|
సో అబ్రవీద్ భరతం పృష్టో నిషాద అధిపతిర్ గుహః |
యద్ విధం ప్రతిపేదే చ రామే ప్రియ హితే అతిథౌ |౨-౮౭-౧౪|
అన్నం ఉచ్చ అవచం భక్ష్యాః ఫలాని వివిధాని చ |
రామాయ అభ్యవహార అర్థం బహు చ ఉపహృతం మయా |౨-౮౭-౧౫|
తత్ సర్వం ప్రత్యనుజ్ఞాసీద్ రామః సత్య పరాక్రమః |
న హి తత్ ప్రత్యగృహ్ణాత్ స క్షత్ర ధర్మం అనుస్మరన్ |౨-౮౭-౧౬|
న హ్య్ అస్మాభిః ప్రతిగ్రాహ్యం సఖే దేయం తు సర్వదా |
ఇతి తేన వయం రాజన్న్ అనునీతా మహాత్మనా |౨-౮౭-౧౭|
లక్ష్మణేన సమానీతం పీత్వా వారి మహా యశాః |
ఔపవాస్యం తదా అకార్షీద్ రాఘవః సహ సీతయా |౨-౮౭-౧౮|
తతః తు జల శేషేణ లక్ష్మణో అప్య్ అకరోత్ తదా |
వాగ్ యతాః తే త్రయః సంధ్యాం ఉపాసత సమాహితాః |౨-౮౭-౧౯|
సౌమిత్రిః తు తతః పశ్చాద్ అకరోత్ స్వాస్తరం శుభం |
స్వయం ఆనీయ బర్హీమ్షి క్షిప్రం రాఘవ కారణాత్ |౨-౮౭-౨౦|
తస్మిన్ సమావిశద్ రామః స్వాస్తరే సహ సీతయా |
ప్రక్షాల్య చ తయోః పాదాఉ అపచక్రామ లక్ష్మణః |౨-౮౭-౨౧|
ఏతత్ తద్ ఇంగుదీ మూలం ఇదం ఏవ చ తత్ తృణం |
యస్మిన్ రామః చ సీతా చ రాత్రిం తాం శయితాఉ ఉభౌ |౨-౮౭-౨౨|
నియమ్య పృష్ఠే తు తల అంగులిత్రవాన్ |
శరైః సుపూర్ణాఉ ఇషుధీ పరం తపః |
మహద్ ధనుః సజ్యం ఉపోహ్య లక్ష్మణో |
నిశాం అతిష్ఠత్ పరితో అస్య కేవలం |౨-౮౭-౨౩|
తతః తు అహం చ ఉత్తమ బాణ చాపధృక్ |
స్థితో అభవం తత్ర స యత్ర లక్ష్మణః |
అతంద్రిభిర్ జ్ఞాతిభిర్ ఆత్త కార్ముకైర్ |
మహా ఇంద్ర కల్పం పరిపాలయమః తదా |౨-౮౭-౨౪|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే సప్తాశీతితమః సర్గః |౨-౮౭|