అయోధ్యాకాండము - సర్గము 66

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే షట్షష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౬|

వాల్మీకి రామాయణము

రామాయణ కాండములు

1. బాలకాండము

2. అయోధ్యాకాండము

3. అరణ్యకాండము

4. కిష్కింధకాండము

5. సుందరకాండము

6. యుద్ధకాండము

7. ఉత్తరకాండము

తం అగ్నిం ఇవ సంశాంతం అంబు హీనం ఇవ అర్ణవం |

హతప్రభం ఇవ ఆదిత్యం స్వర్గథం ప్రేక్ష్య భూమిపం |౨-౬౬-౧|

కౌసల్యా బాష్ప పూర్ణ అక్షీ వివిధం శోక కర్శితా |

ఉపగృహ్య శిరః రాజ్ఞః కైకేయీం ప్రత్యభాషత |౨-౬౬-౨|

సకామా భవ కైకేయి భుంక్ష్వ రాజ్యం అకణ్టకం |

త్యక్త్వా రాజానం ఏక అగ్రా నృశంసే దుష్ట చారిణి |౨-౬౬-౩|

విహాయ మాం గతః రామః భర్తా చ స్వర్ గతః మమ |

విపథే సార్థ హీనా ఇవ న అహం జీవితుం ఉత్సహే |౨-౬౬-౪|

భర్తారం తం పరిత్యజ్య కా స్త్రీ దైవతం ఆత్మనః |

ఇచ్చేజ్ జీవితుం అన్యత్ర కైకేయ్యాః త్యక్త ధర్మణః |౨-౬౬-౫|

న లుబ్ధో బుధ్యతే దోషాన్ కిం పాకం ఇవ భక్షయన్ |

కుబ్జా నిమిత్తం కైకేయ్యా రాఘవాణాన్ కులం హతం |౨-౬౬-౬|

అనియోగే నియుక్తేన రాజ్ఞా రామం వివాసితం |

సభార్యం జనకః శ్రుత్వా పతితప్స్యతి అహం యథా |౨-౬౬-౭|

స మామనాథాం విధవాం నాద్య జానాతి ధార్మికః |

రామః కమల పత్ర అక్షో జీవ నాశం ఇతః గతః |౨-౬౬-౮|

విదేహ రాజస్య సుతా తహా సీతా తపస్వినీ |

దుహ్ఖస్య అనుచితా దుహ్ఖం వనే పర్యుద్విజిష్యతి |౨-౬౬-౯|

నదతాం భీమ ఘోషాణాం నిశాసు మృగ పక్షిణాం |

నిశమ్య నూనం సంస్త్రస్తా రాఘవం సంశ్రయిష్యతి |౨-౬౬-౧౦|

వృద్ధః చైవ అల్ప పుత్రః చ వైదేహీం అనిచింతయన్ |

సో అపి శోక సమావిష్టః నను త్యక్ష్యతి జీవితం |౨-౬౬-౧౧|

సాహమద్యైవ దిష్టాంతం గమిష్యామి పతివ్రతా |

ఇదం శరీరమాలిఙ్గ్య ప్రవేక్ష్యామి హుతాశనం |౨-౬౬-౧౨|

తాం తతః సంపరిష్వజ్య విలపంతీం తపస్వినీం |

వ్యపనిన్యుః సుదుహ్ఖ ఆర్తాం కౌసల్యాం వ్యావహారికాః |౨-౬౬-౧౩|

తైల ద్రోణ్యాం అథ అమాత్యాః సంవేశ్య జగతీ పతిం |

రాజ్ఞః సర్వాణి అథ ఆదిష్టాః చక్రుః కర్మాణి అనంతరం |౨-౬౬-౧౪|

న తు సంకలనం రాజ్ఞో వినా పుత్రేణ మంత్రిణః |

సర్వజ్ఞాః కర్తుం ఈషుస్ తే తతః రక్షంతి భూమిపం |౨-౬౬-౧౫|

తైల ద్రోణ్యాం తు సచివైః శాయితం తం నర అధిపం |

హా మృతః అయం ఇతి జ్ఞాత్వా స్త్రియః తాః పర్యదేవయన్ |౨-౬౬-౧౬|

బాహూన్ ఉద్యమ్య కృపణా నేత్ర ప్రస్రవణైః ముఖైః |

రుదంత్యః శోక సంతప్తాః కృపణం పర్యదేవయన్ |౨-౬౬-౧౭|

హా మహారాజ రామేణ సతతం ప్రియవాదినా |

విహీనాః సత్యసంధేన కిమర్థం విజహాసి నః |౨-౬౬-౧౮|

కైకేయ్యా దుష్టభావాయా రాఘవేణ వియోజితాః |

కథం పతిఘ్న్యా వత్స్యామః సమీపే విధవా వయం |౨-౬౬-౧౯|

స హి నాథః సదాస్మాకం తవ చ ప్రభురాత్మవాన్ |

వనం రామో గతః శ్రీమాన్ విహాయ నృపతిశ్రియం |౨-౬౬-౨౦|

త్వయా తేన చ వీరేణ వినా వ్యసనమోహితాః |

కథం వయం నివత్స్యామః కైకేయ్యా చ విదూషితాః |౨-౬౬-౨౧|

యయా తు రాజా రామశ్చ లక్ష్మణశ్చ మహాబలః |

సీతయా సహ సంత్య్క్తాః సా కమన్యం న హాస్యతి |౨-౬౬-౨౨|

తా బాష్పేణ చ సంవీతాః శోకేన విపులేన చ |

వ్యవేష్టంత నిరానందా రాఘవస్య వరస్త్రీయః |౨-౬౬-౨౩|

నిశా నక్షత్ర హీనా ఇవ స్త్రీ ఇవ భర్తృ వివర్జితా |

పురీ న అరాజత అయోధ్యా హీనా రాజ్ఞా మహాత్మనా |౨-౬౬-౨౪|

బాష్ప పర్యాకుల జనా హాహా భూత కుల అంగనా |

శూన్య చత్వర వేశ్మ అంతా న బభ్రాజ యథా పురం |౨-౬౬-౨౫|

గత ప్రభా ద్యౌర్ ఇవ భాస్కరం వినా |

వ్యపేత నక్షత్ర గణా ఇవ శర్వరీ |

నివృత్తచారః సహసా గతో రవిః |

ప్రవృత్తచారా రాజనీ హ్యుపస్థితా |౨-౬౬-౨౬|

ఋతే తు పుత్రాద్దహనం మహీపతే |

ర్నరోచయంతే సుహృదః సమాగతాః |

ఇతీవ తస్మిన్ శయనే న్యవేశయ |

న్విచింత్య రాజానమచింత్య దర్శనం |౨-౬౬-౨౭|

గతప్రభా ద్యౌరివ భాస్కరం వినా |

వ్యపేతనక్షత్రగణేవ శర్వరీ |

పురీ బభాసే రహితా మహ ఆత్మనా |

న చ అస్ర కణ్ఠ ఆకుల మార్గ చత్వరా |౨-౬౬-౨౮|

నరాః చ నార్యః చ సమేత్య సంఘశో |

విగర్హమాణా భరతస్య మాతరం |

తదా నగర్యాం నర దేవ సంక్షయే |

బభూవుర్ ఆర్తా న చ శర్మ లేభిరే |౨-౬౬-౨౯|

ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే షట్షష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౬|