అయోధ్యాకాండము - సర్గము 62

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే అయోధ్యాకాండే ద్విషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౨|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

ఏవం తు క్రుద్ధయా రాజా రామ మాత్రా సశోకయా |

శ్రావితః పరుషం వాక్యం చింతయాం ఆస దుహ్ఖితః |౨-౬౨-౧|

చింతయిత్వా స చ నృపో ముమోహ వ్యాకులేంద్రియః |

అథ దీర్ఘేణ కాలేన సంజ్ఞామాప పరతపః |౨-౬౨-౨|

స సంజ్ఞాముపలబ్యైవ దీర్ఘముష్ణం చ నిఃససన్ |

కౌసల్యాం పార్శ్వతో దృష్ట్వా తతశ్చింతాముపాగమత్ |౨-౬౨-౩|

తస్య చింతయమానస్య ప్రత్యభాత్ కర్మ దుష్కృతం |

యద్ అనేన కృతం పూర్వం అజ్ఞానాత్ శబ్ద వేధినా |౨-౬౨-౪|

అమనాః తేన శోకేన రామ శోకేన చ ప్రభుః |

ద్వాభ్యామపి మహారాజః శోకాబ్యామభితప్యతో |౨-౬౨-౫|

దహ్యమానః తు శోకాభ్యాం కౌసల్యాం ఆహ భూ పతిః |

వేపమానోఽఞ్జలిం కృత్వా ప్రసాదర్తమవాఙ్ముఖః |౨-౬౨-౬|

ప్రసాదయే త్వాం కౌసల్యే రచితః అయం మయా అంజలిః |

వత్సలా చ ఆనృశంసా చ త్వం హి నిత్యం పరేష్వ్ అపి |౨-౬౨-౭|

భర్తా తు ఖలు నారీణాం గుణవాన్ నిర్గుణో అపి వా |

ధర్మం విమృశమానానాం ప్రత్యక్షం దేవి దైవతం |౨-౬౨-౮|

సా త్వం ధర్మ పరా నిత్యం దృష్ట లోక పర అవర |

న అర్హసే విప్రియం వక్తుం దుహ్ఖితా అపి సుదుహ్ఖితం |౨-౬౨-౯|

తత్ వాక్యం కరుణం రాజ్ఞః శ్రుత్వా దీనస్య భాషితం |

కౌసల్యా వ్యసృజద్ బాష్పం ప్రణాలీ ఇవ నవ ఉదకం |౨-౬౨-౧౦|

స మూద్ర్హ్ని బద్ధ్వా రుదతీ రాజ్ఞః పద్మం ఇవ అంజలిం |

సంభ్రమాత్ అబ్రవీత్ త్రస్తా త్వరమాణ అక్షరం వచః |౨-౬౨-౧౧|

ప్రసీద శిరసా యాచే భూమౌ నితతితా అస్మి తే |

యాచితా అస్మి హతా దేవ హంతవ్యా అహం న హి త్వయా |౨-౬౨-౧౨|

న ఏషా హి సా స్త్రీ భవతి శ్లాఘనీయేన ధీమతా |

ఉభయోః లోకయోః వీర పత్యా యా సంప్రసాద్యతే |౨-౬౨-౧౩|

జానామి ధర్మం ధర్మజ్ఞ త్వాం జానే సత్యవాదినం |

పుత్ర శోక ఆర్తయా తత్ తు మయా కిం అపి భాషితం |౨-౬౨-౧౪|

శోకో నాశయతే ధైర్యం శోకో నాశయతే శ్రుతం |

శోకో నాశయతే సర్వం న అస్తి శోక సమః రిపుః |౨-౬౨-౧౫|

శక్యం ఆపతితః సోఢుం ప్రహరః రిపు హస్తతః |

సోఢుం ఆపతితః శోకః సుసూక్ష్మః అపి న శక్యతే |౨-౬౨-౧౬|

దర్మజ్ఞాః శ్రుతిమంతోఽపి చిన్నధర్మార్థసంశయాః |

యతయో వీర ముహ్యంతి శోకసమ్మూఢచేతసః |౨-౬౨-౧౭|

వన వాసాయ రామస్య పంచ రాత్రః అద్య గణ్యతే |

యః శోక హత హర్షాయాః పంచ వర్ష ఉపమః మమ |౨-౬౨-౧౮|

తం హి చింతయమానాయాః శోకో అయం హృది వర్ధతే |

అదీనాం ఇవ వేగేన సముద్ర సలిలం మహత్ |౨-౬౨-౧౯|

ఏవం హి కథయంత్యాః తు కౌసల్యాయాః శుభం వచః |

మంద రశ్మిర్ అభూత్ సుర్యో రజనీ చ అభ్యవర్తత |౨-౬౨-౨౦|

తథ ప్రహ్లాదితః వాక్యైః దేవ్యా కౌసల్యయా నృపః |

శోకేన చ సమాక్రాంతః నిద్రాయా వశం ఏయివాన్ |౨-౬౨-౨౧|


ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే అయోధ్యాకాండే ద్విషష్ఠితమః సర్గః |౨-౬౨|