అయోధ్యాకాండము - సర్గము 114
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
స్నిగ్ధ గంభీర ఘొషెణ స్యందనెన ఉపయాన్ ప్రభుహ్ |
అయొధ్యాం భరతహ్ క్షిప్రం ప్రవివెష మహా యషాహ్ || 2-114-1
బిడాల ఉలూక చరితాం ఆలీన నర వారణాం |
తిమిర అభ్యాహతాం కాలీం అప్రకాషాం నిషాం ఇవ || 2-114-2
రాహు షత్రొహ్ ప్రియాం పత్నీం ష్రియా ప్రజ్వలిత ప్రభాం |
గ్రహెణ అభ్యుత్థితెన ఎకాం రొహిణీం ఇవ పీడితాం || 2-114-3
అల్ప ఉష్ణ క్షుబ్ధ సలిలాం ఘర్మ ఉత్తప్త విహంగమాం |
లీన మీన ఝష గ్రాహాం కృ్ఇషాం గిరి నదీం ఇవ || 2-114-4
విధూమాం ఇవ హెమ ఆభాం అధ్వర అగ్ని సముత్థితాం |
హవిర్ అభ్యుక్షితాం పష్చాత్ షిఖాం విప్రలయం గతాం || 2-114-5
విధ్వస్త కవచాం రుగ్ణ గజ వాజి రథ ధ్వజాం |
హత ప్రవీరాం ఆపన్నాం చమూం ఇవ మహా ఆహవె || 2-114-6
సఫెనాం సస్వనాం భూత్వా సాగరస్య సముత్థితాం |
ప్రషాంత మారుత ఉద్ధూతాం జల ఊర్మిం ఇవ నిహ్స్వనాం || 2-114-7
త్యక్తాం యజ్ఞ ఆయుధైహ్ సర్వైర్ అభిరూపైహ్ చ యాజకైహ్ |
సుత్యా కాలె వినిర్వృ్ఇత్తె వెదిం గత రవాం ఇవ || 2-114-8
గొష్ఠ మధ్యె స్థితాం ఆర్తాం అచరంతీం నవం తృ్ఇణం |
గొ వృ్ఇషెణ పరిత్యక్తాం గవాం పత్నీం ఇవ ఉత్సుకాం || 2-114-9
ప్రభా కరాలైహ్ సుస్నిగ్ధైహ్ ప్రజ్వలద్భిర్ ఇవ ఉత్తమైహ్ |
వియుక్తాం మణిభిర్ జాత్యైర్ నవాం ముక్తా ఆవలీం ఇవ || 2-114-10
సహసా చలితాం స్థానాన్ మహీం పుణ్య క్షయాద్ గతాం |
సమ్హృ్ఇత ద్యుతి విస్తారాం తారాం ఇవ దివహ్ చ్యుతాం || 2-114-11
పుష్ప నద్ధాం వసంత అంతె మత్త భ్రమర షాలినీం |
ద్రుత దావ అగ్ని విప్లుష్టాం క్లాంతాం వన లతాం ఇవ || 2-114-12
సమ్మూఢ నిగమాం సర్వాం సంక్షిప్త విపణ ఆపణాం |
ప్రగ్చ్ఛన్న షషి నక్షత్రాం ద్యాం ఇవ అంబు ధరైర్ వృ్ఇతాం || 2-114-13
క్షీణ పాన ఉత్తమైర్ భిన్నైహ్ షరావైర్ అభిసంవృ్ఇతాం |
హత షౌణ్డాం ఇవ ఆకాషె పాన భూమిం అసంస్కృ్ఇతాం || 2-114-14
వృ్ఇక్ణ భూమి తలాం నిమ్నాం వృ్ఇక్ణ పాత్రైహ్ సమావృ్ఇతాం |
ఉపయుక్త ఉదకాం భగ్నాం ప్రపాం నిపతితాం ఇవ || 2-114-15
విపులాం వితతాం చైవ యుక్త పాషాం తరస్వినాం |
భూమౌ బాణైర్ వినిష్కృ్ఇత్తాం పతితాం జ్యాం ఇవ ఆయుధాత్ || 2-114-16
సహసా యుద్ధ షౌణ్డెన హయ ఆరొహెణ వాహితాం |
నిహతాం ప్రతిసైన్యెన వడవామివ పాతితాం || 2-114-17
భరతస్తు రథస్థహ్ సన్ ష్రీమాన్ దషరథాత్మజహ్ |
వాహయంతం రథష్రెశ్ఠం సారథిం వాక్యమబ్రవీత్ || 2-114-18
కిం ను ఖల్వద్య గంబీరొ మూర్చితొ న నిషమ్యతె |
యథాపురమయొధ్యాయాం గీతవాదిత్రనిస్వనహ్ || 2-114-19
వారుణీమదగంధష్చ మాల్యగంధష్చ మూర్చితహ్ |
ధూపితాగరుగంధష్చ న ప్రవాతి సమంతతహ్ || 2-114-20
యానప్ర వరఘొశష్చ స్నిగ్ధష్చ హయనిస్వనహ్ |
ప్రమత్తగజనాదష్చ మహామ్ష్చ రథనిస్వనహ్ || 2-114-21
నెదానీం ష్రూయతె పుర్యామస్యాం రామె వివాసితె || 2-114-22
చందనాగారుగంధామ్ష్చ మహార్హష్చ నవస్రజహ్ || 2-114-23
గతె హి రామె తరుణాహ్ సంతప్తా నొపభుఝ్ణ్జతె |
బహిర్యాత్రాం న గచ్చ్హంతి చిత్రమాల్యధరా నరాహ్ || 2-114-24
నొత్సవాహ్ సంప్రవర్తంతె రామషొకార్దితె పురె |
సహ నూనం మమ భ్రాత్రా పురస్యాస్య ద్యుతిర్గతా || 2-114-25
న హి రాజత్యయొధ్యెయం సాసారెవార్జునీ క్శపా |
కదా ను ఖలు మె భ్రాతా మహొత్సవ ఇవాగతహ్ || 2-114-26
జనయిశ్యత్యయొధ్యాయాం హర్శం గ్రీశ్మ ఇవాంబుదహ్ |
తరుణైహ్ చారు వెషైహ్ చ నరైర్ ఉన్నత గామిభిహ్ |
సంపతద్భిర్ అయొధ్యాయాం న విభాంతి మహా పథాహ్ || 2-114-27
ఎవం బహు విధం జల్పన్ వివెష వసతిం పితుహ్ |
తెన హీనాం నర ఇంద్రెణ సిమ్హ హీనాం గుహాం ఇవ || 2-114-28
తదా తదంథ్పురముజ్ఘితప్రభం |
సురైరివొత్సృ్ఇశ్టమభాస్కరం దినం |
నిరీక్శ్య సర్వం తు వివిక్తమాత్మవాన్ |
ముమొచ బాశ్పం భరతహ్ సుదుహ్ఖితహ్ || 2-114-29