అయోధ్యాకాండము - సర్గము 106
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
ఏవం ఉక్త్వా తు విరతే రామే వచనం అర్థవత్ |
తతొ మందాకినీతీరె రామం ప్రకృ్ఇతివత్సలం || 2-106-1
ఉవాచ భరతహ్ చిత్రం ధార్మికొ ధార్మికం వచహ్ |
కొ హి స్యాద్ ఈదృ్ఇషొ లొకె యాదృ్ఇషహ్ త్వం అరిం దమ || 2-106-2
న త్వాం ప్రవ్యథయెద్ దుహ్ఖం ప్రీతిర్ వా న ప్రహర్షయెత్ |
సమ్మతహ్ చ అసి వృ్ఇద్ధానాం తామ్హ్ చ పృ్ఇగ్చ్ఛసి సమ్షయాన్ || 2-106-3
యథా మృ్ఇతహ్ తథా జీవన్ యథా అసతి తథా సతి |
యస్య ఎష బుధ్ది లాభహ్ స్యాత్ పరితప్యెత కెన సహ్ || 2-106-4
పరావరజ్ఝ్ణొ యష్చ స్యాత్ యథా త్వం మనుజాధిప |
స ఎవం వ్యసనం ప్రాప్య న విషీదితుం అర్హతి || 2-106-5
అమర ఉపమ సత్త్వహ్ త్వం మహాత్మా సత్య సంగరహ్ |
సర్వజ్ఞహ్ సర్వ దర్షీ చ బుద్ధిమామ్హ్ చ అసి రాఘవ || 2-106-6
న త్వాం ఎవం గుణైర్ యుక్తం ప్రభవ అభవ కొవిదం |
అవిషహ్యతమం దుహ్ఖం ఆసాదయితుం అర్హతి || 2-106-7
ప్రొషితె మయి యత్ పాపం మాత్రా మత్ కారణాత్ కృ్ఇతం |
క్షుద్రయా తద్ అనిష్టం మె ప్రసీదతు భవాన్ మమ || 2-106-8
ధర్మ బంధెన బద్ధొ అస్మి తెన ఇమాం న ఇహ మాతరం |
హన్మి తీవ్రెణ దణ్డెన దణ్డ అర్హాం పాప కారిణీం || 2-106-9
కథం దషరథాజ్ జాతహ్ షుద్ధ అభిజన కర్మణహ్ |
జానన్ ధర్మం అధర్మిష్ఠం కుర్యాం కర్మ జుగుప్సితం || 2-106-10
గురుహ్ క్రియావాన్ వృ్ఇద్ధహ్ చ రాజా ప్రెతహ్ పితా ఇతి చ |
తాతం న పరిగర్హెయం దైవతం చ ఇతి సంసది || 2-106-11
కొ హి ధర్మ అర్థయొర్ హీనం ఈదృ్ఇషం కర్మ కిల్బిషం |
స్త్రియాహ్ ప్రియ చికీర్షుహ్ సన్ కుర్యాద్ ధర్మజ్ఞ ధర్మవిత్ || 2-106-12
అంత కాలె హి భూతాని ముహ్యంతి ఇతి పురా ష్రుతిహ్ |
రాజ్ఞా ఎవం కుర్వతా లొకె ప్రత్యక్షా సా ష్రుతిహ్ కృ్ఇతా || 2-106-13
సాధు అర్థం అభిసంధాయ క్రొధాన్ మొహాచ్ చ సాహసాత్ |
తాతస్య యద్ అతిక్రాంతం ప్రత్యాహరతు తద్ భవాన్ || 2-106-14
పితుర్ హి సమతిక్రాంతం పుత్రొ యహ్ సాధు మన్యతె |
తద్ అపత్యం మతం లొకె విపరీతం అతొ అన్యథా || 2-106-15
తద్ అపత్యం భవాన్ అస్తు మా భవాన్ దుష్కృ్ఇతం పితుహ్ |
అభిపత్ తత్ కృ్ఇతం కర్మ లొకె ధీర విగర్హితం || 2-106-16
కైకెయీం మాం చ తాతం చ సుహృ్ఇదొ బాంధవామ్హ్ చ నహ్ |
పౌర జానపదాన్ సర్వామ్హ్ త్రాతు సర్వం ఇదం భవాన్ || 2-106-17
క్వ చ అరణ్యం క్వ చ క్షాత్రం క్వ జటాహ్ క్వ చ పాలనం |
ఈదృ్ఇషం వ్యాహతం కర్మ న భవాన్ కర్తుం అర్హతి || 2-106-18
ఎశ హి ప్రథమొ ధర్మహ్ క్శత్రియస్యాభిశెచనం |
యెన షక్యం మహాప్రాజ్ఝ్ణ్ ప్రజానాం పరిపాలనం 2-106-19
కష్చ ప్రత్యక్శముత్సృ్ఇజ్య సంషయస్థమలక్శణం |
ఆయతిస్థం చరెద్ధర్మం క్శత్రబంధురనిష్చితం 2-106-20
అథ క్లెషజం ఎవ త్వం ధర్మం చరితుం ఇగ్చ్ఛసి |
ధర్మెణ చతురొ వర్ణాన్ పాలయన్ క్లెషం ఆప్నుహి || 2-106-21
చతుర్ణాం ఆష్రమాణాం హి గార్హస్థ్యం ష్రెష్ఠం ఆష్రమం |
పాహుర్ ధర్మజ్ఞ ధర్మజ్ఞాహ్ తం కథం త్యక్తుం అర్హసి || 2-106-22
ష్రుతెన బాలహ్ స్థానెన జన్మనా భవతొ హ్య్ అహం |
స కథం పాలయిష్యామి భూమిం భవతి తిష్ఠతి || 2-106-23
హీన బుద్ధి గుణొ బాలొ హీనహ్ స్థానెన చ అప్య్ అహం |
భవతా చ వినా భూతొ న వర్తయితుం ఉత్సహె || 2-106-24
ఇదం నిఖిలం అవ్యగ్రం పిత్ర్యం రాజ్యం అకణ్టకం |
అనుషాధి స్వధర్మెణ ధర్మజ్ఞ సహ బాంధవైహ్ || 2-106-25
ఇహ ఎవ త్వా అభిషించంతు ధర్మజ్ఞ సహ బాంధవైహ్ |
ఋ్ఇత్విజహ్ సవసిష్ఠాహ్ చ మంత్రవన్ మంత్ర కొవిదాహ్ || 2-106-26
అభిషిక్తహ్ త్వం అస్మాభిర్ అయొధ్యాం పాలనె వ్రజ |
విజిత్య తరసా లొకాన్ మరుద్భిర్ ఇవ వాసవహ్ || 2-106-27
ఋ్ఇణాని త్రీణ్య్ అపాకుర్వన్ దుర్హృ్ఇదహ్ సాధు నిర్దహన్ |
సుహృ్ఇదహ్ తర్పయన్ కామైహ్ త్వం ఎవ అత్ర అనుషాధి మాం || 2-106-28
అద్య ఆర్య ముదితాహ్ సంతు సుహృ్ఇదహ్ తె అభిషెచనె |
అద్య భీతాహ్ పాలయంతాం దుర్హృ్ఇదహ్ తె దిషొ దష || 2-106-29
ఆక్రొషం మమ మాతుహ్ చ ప్రమృ్ఇజ్య పురుష ఋ్ఇషభ |
అద్య తత్ర భవంతం చ పితరం రక్ష కిల్బిషాత్ || 2-106-30
షిరసా త్వా అభియాచె అహం కురుష్వ కరుణాం మయి |
బాంధవెషు చ సర్వెషు భూతెషు ఇవ మహా ఈష్వరహ్ || 2-106-31
అథ వా పృ్ఇష్ఠతహ్ కృ్ఇత్వా వనం ఎవ భవాన్ ఇతహ్ |
గమిష్యతి గమిష్యామి భవతా సార్ధం అప్య్ అహం || 2-106-32
తథాపి రామొ భరతెన తామ్యత |
ప్రసాద్యమానహ్ షిరసా మహీ పతిహ్ |
న చైవ చక్రె గమనాయ సత్త్వవాన్ |
మతిం పితుహ్ తద్ వచనె ప్రతిష్ఠితహ్ || 2-106-33
తద్ అద్భుతం స్థైర్యం అవెక్ష్య రాఘవె |
సమం జనొ హర్షం అవాప దుహ్ఖితహ్ |
న యాత్య్ అయొధ్యాం ఇతి దుహ్ఖితొ అభవత్ |
స్థిర ప్రతిజ్ఞత్వం అవెక్ష్య హర్షితహ్ || 2-106-34
తం ఋ్ఇత్విజొ నైగమ యూథ వల్లభాహ్ |
తథా విసమ్జా అష్రు కలాహ్ చ మాతరహ్ |
తథా బ్రువాణం భరతం ప్రతుష్టువుహ్ |
ప్రణమ్య రామం చ యయాచిరె సహ || 2-106-35