అయోధ్యాకాండము - సర్గము 101

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

తం తు రామహ్ సమాష్వాస్య భ్రాతరం గురు వత్సలం |

లక్ష్మణెన సహ భ్రాత్రా ప్రష్టుం సముపచక్రమె || 2-101-1

కిం ఎతద్ ఇగ్చ్ఛెయం అహం ష్రొతుం ప్రవ్యాహృ్ఇతం త్వయా |

యస్మాత్ త్వం ఆగతొ దెషం ఇమం చీర జటా అజినీ || 2-101-2


కిం నిమిత్తం ఇమం దెషం కృ్ఇష్ణ అజిన జటా ధరహ్ |

హిత్వా రాజ్యం ప్రవిష్టహ్ త్వం తత్ సర్వం వక్తుం అర్హసి || 2-101-3

ఇత్య్ ఉక్తహ్ కెకయీ పుత్రహ్ కాకుత్స్థెన మహాత్మనా |

ప్రగృ్ఇహ్య బలవద్ భూయహ్ ప్రాంజలిర్ వాక్యం అబ్రవీత్ || 2-101-4

ఆర్యం తాతహ్ పరిత్యజ్య కృ్ఇత్వా కర్మ సుదుష్కరం |

గతహ్ స్వర్గం మహా బాహుహ్ పుత్ర షొక అభిపీడితహ్ || 2-101-5

స్త్రియా నియుక్తహ్ కైకెయ్యా మమ మాత్రా పరం తప |

చకార సుమహత్ పాపం ఇదం ఆత్మ యషొ హరం || 2-101-6

సా రాజ్య ఫలం అప్రాప్య విధవా షొక కర్షితా |

పతిష్యతి మహా ఘొరె నిరయె జననీ మమ || 2-101-7

తస్య మె దాస భూతస్య ప్రసాదం కర్తుం అర్హసి |

అభిషించస్వ చ అద్య ఎవ రాజ్యెన మఘవాన్ ఇవ || 2-101-8

ఇమాహ్ ప్రకృ్ఇతయహ్ సర్వా విధవా మాతురహ్ చ యాహ్ |

త్వత్ సకాషం అనుప్రాప్తాహ్ ప్రసాదం కర్తుం అర్హసి || 2-101-9

తదా ఆనుపూర్వ్యా యుక్తం చ యుక్తం చ ఆత్మని మానద |

రాజ్యం ప్రాప్నుహి ధర్మెణ సకామాన్ సుహృ్ఇదహ్ కురు || 2-101-10

భవతు అవిధవా భూమిహ్ సమగ్రా పతినా త్వయా |

షషినా విమలెన ఇవ షారదీ రజనీ యథా || 2-101-11

ఎభిహ్ చ సచివైహ్ సార్ధం షిరసా యాచితొ మయా |

భ్రాతుహ్ షిష్యస్య దాసస్య ప్రసాదం కర్తుం అర్హసి || 2-101-12

తద్ ఇదం షాష్వతం పిత్ర్యం సర్వం సచివ మణ్డలం |

పూజితం పురుష వ్యాఘ్ర న అతిక్రమితుం ఉత్సహె || 2-101-13

ఎవం ఉక్త్వా మహా బాహుహ్ సబాష్పహ్ కెకయీ సుతహ్ |

రామస్య షిరసా పాదౌ జగ్రాహ భరతహ్ పునహ్ || 2-101-14

తం మత్తం ఇవ మాతంగం నిహ్ష్వసంతం పునహ్ పునహ్ |

భ్రాతరం భరతం రామహ్ పరిష్వజ్య ఇదం అబ్రవీత్ || 2-101-15

కులీనహ్ సత్త్వ సంపన్నహ్ తెజస్వీ చరిత వ్రతహ్ |

రాజ్య హెతొహ్ కథం పాపం ఆచరెత్ త్వద్ విధొ జనహ్ || 2-101-16

న దొషం త్వయి పష్యామి సూక్ష్మం అప్య్ అరి సూదన |

న చ అపి జననీం బాల్యాత్ త్వం విగర్హితుం అర్హసి || 2-101-17

కామకరొ మహాప్రాజ్ఝ్ణ గురూణాం సర్వదానఘ |

ఉపపన్నెశు దారెశు పుత్రెశు చ విధీయతె || 2-101-18

వయమస్య యథా లొకె సంఖ్యాతాహ్ సూమ్య సాధుభిహ్ |

భార్యాహ్ పుత్రాష్చ షిశ్యాష్చ్హ త్వమనుజ్ఝ్ణాతుమర్హసి || 2-101-19

వనె వా చీరవసనం సౌమ్యకృ్ఇశ్ణాజినాంబరం |

రాజ్యె వాపి మహారాజొ మాం వాసయితుమీష్వరహ్ || 2-101-20

యావత్ పితరి ధర్మజ్ఞ గౌరవం లొక సత్కృ్ఇతె |

తావద్ ధర్మభృ్ఇతాం ష్రెష్ఠ జనన్యాం అపి గౌరవం || 2-101-21

ఎతాభ్యాం ధర్మ షీలాభ్యాం వనం గగ్చ్ఛ ఇతి రాఘవ |

మాతా పితృ్ఇభ్యాం ఉక్తొ అహం కథం అన్యత్ సమాచరె || 2-101-22

త్వయా రాజ్యం అయొధ్యాయాం ప్రాప్తవ్యం లొక సత్కృ్ఇతం |

వస్తవ్యం దణ్డక అరణ్యె మయా వల్కల వాససా || 2-101-23

ఎవం కృ్ఇత్వా మహా రాజొ విభాగం లొక సమ్నిధౌ |

వ్యాదిష్య చ మహా తెజా దివం దషరథొ గతహ్ || 2-101-24

స చ ప్రమాణం ధర్మ ఆత్మా రాజా లొక గురుహ్ తవ |

పిత్రా దత్తం యథా భాగం ఉపభొక్తుం త్వం అర్హసి || 2-101-25

చతుర్దష సమాహ్ సౌమ్య దణ్డక అరణ్యం ఆష్రితహ్ |

ఉపభొక్ష్యె తు అహం దత్తం భాగం పిత్రా మహాత్మనా || 2-101-26