అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 85
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 85) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వసిస్ఠ]
అపి చేథం పురా రామ శరుతం మే బరహ్మ థర్శనమ
పితామహస్య యథ్వృత్తం బరహ్మణః పరమాత్మనః
2 థేవస్య మహతస తాత వారుణీం బిభ్రతస తనుమ
ఐశ్వర్యే వారుణే రామ రుథ్రస్యేశస్య వై పరభొ
3 ఆజగ్ముర మునయః సర్వే థేవాశ చాగ్నిపురొగమాః
యజ్ఞాఙ్గాని చ సర్వాణి వషట్కారాశ చ మూర్తిమాన
4 మూర్తిమన్తి చ సామాని యజూంషి చ సహస్రశః
ఋగ్వేథశ చాగమత తత్ర పథక్రమవిభూషితః
5 లక్షణాని సవరాః సతొభా నిరుక్తం సవరభక్తయః
ఓంకారశ చావసన నేత్రే నిగ్రహప్రగ్రహౌ తదా
6 వేథాశ చ సొపనిషథొ విథ్యా సావిత్ర్య అదాపి చ
భూతం భవ్యం భవిష్యచ చ థధార భగవాఞ శివః
జుహ్వచ చాత్మన్య అదాత్మానం సవయమ ఏవ తథా పరభొ
7 థేవపత్న్యశ చ కన్యాశ చ థేవానాం చైవ మాతరః
ఆజగ్ముః సహితాస తత్ర తథా భృగుకులొథ్వహ
8 యజ్ఞం పశుపతేః పరీతా వరుణస్య మహాత్మనః
సవయమ్భువస తు తా థృష్ట్వా రేతః సమపతథ భువి
9 తస్య శుక్రస్య నిష్పన్థాత పాంసూన సంగృహ్య భూమితః
పరాస్యత పూషా కరాభ్యాం వై తస్మిన్న ఏవ హుతాశనే
10 తతస తస్మిన సంప్రవృత్తే సత్త్రే జవలితపావకే
బరహ్మణొ జుహ్వతస తత్ర పరాథుర్భావొ బభూవ హ
11 సకన్న మాత్రం చ తచ ఛుక్రం సరువేణ పరతిగృహ్య సః
ఆజ్యవన మన్త్రవచ చాపి సొ ఽజుహొథ భృగునన్థన
12 తతః సంజనయామ ఆస భూతగ్రామం స వీర్యవాన
తతస తు తేజసస తస్మాజ జజ్ఞే లొకేషు తైజసమ
13 తమసస తామసా భావా వయాపి సత్త్వం తదొభయమ
స గుణస తేజసొ నిత్యం తమస్య ఆకాశమ ఏవ చ
14 సర్వభూతేష్వ అద తదా సత్త్వం తేజస తదా తమః
శుక్రే హుతే ఽగనౌ తస్మింస తు పరాథురాసంస తరయః పరభొ
15 పురుషా వపుషా యుక్తా యుక్తాః పరసవజైర గుణైః
భృగ ఇత్య ఏవ భృగుః పూర్వమ అఙ్గారేభ్యొ ఽఙగిరాభవత
16 అఙ్గారసంశ్రయాచ చైవ కవిర ఇత్య అపరొ ఽభవత
సహ జవాలాభిర ఉత్పన్నొ భృగుస తస్మాథ భృగుః సమృతః
17 మరీచిభ్యొ మరీచిస తు మారీచః కశ్యపొ హయ అభూత
అఙ్గారేభ్యొ ఽఙగిరాస తాత వాలఖిల్యాః శిలొచ్చయాత
అత్రైవాత్రేతి చ విభొ జాతమ అత్రిం వథన్త్య అపి
18 తదా భస్మ వయపొహేభ్యొ బరహ్మర్షిగణసంమితాః
వైఖానసాః సముత్పన్నాస తపః శరుతగుణేప్సవః
అశ్రుతొ ఽసయ సముత్పన్నావ అశ్వినౌ రూపసంమతౌ
19 శేషాః పరజానాం పతయః సరొతొభ్యస తస్య జజ్ఞిరే
ఋషయొ లొకకూపేభ్యః సవేథాచ ఛన్థొ మలాత్మకమ
20 ఏతస్మాత కారణాథ ఆహుర అగ్నిం సర్వాస తు థేవతాః
ఋషయః శరుతసంమ్పన్నా వేథ పరామాణ్య థర్శనాత
21 యాని థారూణి తే మాసా నిర్యాసాః పక్షసంజ్ఞితాః
అహొరాత్రా ముహూర్తాస తు పిత్తం జయొతిశ చ వారుణమ
22 రౌథ్రం లొహితమ ఇత్య ఆహుర లొహితాత కనకం సమృతమ
తన మైత్రమ ఇతి విజ్ఞేయం ధూమాచ చ వసవః సమృతాః
23 అర్చిషొ యాశ చ తే రుథ్రాస తదాథిత్యా మహాప్రభాః
ఉథ్థిష్టాస తే తదాఙ్గారా యే ధిష్ణ్యేషు థివి సదితాః
24 ఆథి నాదశ చ లొకస్య తత్పరం బరహ్మ తథ ధరువమ
సర్వకామథమ ఇత్య ఆహుస తత్ర హవ్యమ ఉథావహత
25 తతొ ఽబరవీన మహాథేవొ వరుణః పరమాత్మకః
మమ సత్రమ ఇథం థివ్యమ అహం గృహపతిస తవ ఇహ
26 తరీణి పూర్వాణ్య అపత్యాని మమ తాని న సంశయః
ఇతి జానీత ఖగమా మమ యజ్ఞఫలం హి తత
27 [అగ్ని]
మథ అఙ్గేభ్యః పరసూతాని మథాశ్రయ కృతాని చ
మమైవ తాన్య అపత్యాని వరుణొ హయ అవశాత్మకః
28 అదాబ్రవీల లొకగురుర బరహ్మా లొకపితామహః
మమైవ తాన్య అపత్యాని మమ శుక్రం హుతం హి తత
29 అహం వక్తా చ మన్త్రస్య హొతా శుక్రస్య చైవ హ
యస్య బీజం ఫలం తస్య శుక్రం చేత కారణం మతమ
30 తతొ ఽబరువన థేవగణాః పితామహమ ఉపేత్య వై
కృతాఞ్జలిపుటాః సర్వే శిరొభిర అభివన్థ్య చ
31 వయం చ భగవన సర్వే జగచ చ స చరాచరమ
తవైవ పరసవాః సర్వే తస్మాథ అగ్నిర విభావసుః
వరుణశ చేశ్వరొ థేవొ లభతాం కామమ ఈప్షితమ
32 నిసర్గాథ వరుణశ చాపి బరహ్మణొ యాథసాం పతిః
జగ్రాహ వై భృగుం పూర్వమ అపత్యం సూర్యవర్చసమ
33 ఈశ్వరొ ఽఙగిరసం చాగ్నేర అపత్యార్దే ఽభయకల్పయత
పితామహస తవ అపత్యం వై కవిం జగ్రాహ తత్త్వవిత
34 తథా స వారుణః ఖయాతొ భృగుః పరసవ కర్మకృత
ఆగ్నేయస తవ అఙ్గిరాః శరీమాన కవిర బరాహ్మొ మహాయశాః
భార్గవాఙ్గిరసౌ లొకే లొకసంతాన లక్షణౌ
35 ఏతే విప్ర వరాః సర్వే పరజానాం పతయస తరయః
సర్వం సంతానమ ఏతేషామ ఇథమ ఇత్య ఉపధారయ
36 భృగొస తు పుత్రాస తత్రాసన సప్త తుల్యా భృగొర గుణైః
చయవనొ వజ్రశీర్షశ చ శుచిర ఔర్వస తదైవ చ
37 శుక్రొ వరేణ్యశ చ విభుః సవనశ చేతి సప్త తే
భార్గవా వారుణాః సర్వే యేషాం వంశే భవాన అపి
38 అష్టౌ చాఙ్గిరసః పుత్రా వారుణాస తే ఽపయ ఉథాహృతాః
బృహస్పతిర ఉతద్యశ చ వయస్యః శాన్తిర ఏవ చ
39 ఘొరొ విరూపః సంవర్తః సుధన్వా చాష్టమః సమృతః
ఏతాష్టావ అగ్నిజాః సర్వే జఞాననిష్ఠా నిరామయాః
40 బరాహ్మణస్య కవేః పుత్రా వారుణాస తే ఽపయ ఉథాహృతాః
అష్టౌ పరసవజైర యుక్తా గుణైర బరహ్మ విథః శుభాః
41 కవిః కావ్యశ చ విష్ణుశ చ బుథ్ధిమాన ఉశనాస తదా
భృగుశ చ విరజాశ చైవ కాశీ చొగ్రశ చ ధర్మవిత
42 అష్టౌ కవి సుతా హయ ఏతే సర్వమ ఏభిర జగత తతమ
పరజాపతయ ఏతే హి పరజానాం యైర ఇమాః పరజాః
43 ఏవమ అఙ్గిరసశ చైవ కవేశ చ పరసవాన్వయైః
భృగొశ చ భృగుశార్థూల వంశజైః సతతం జగత
44 వరుణశ చాథితొ విప్ర జగ్రాహ పరభుర ఈశ్వరః
కవిం తాత భృగుం చైవ తస్మాత తౌ వారుణౌ సమృతౌ
45 జగ్రాహాఙ్గిరసం థేవః శిఖీ తస్మాథ ధుతాశనః
తస్మాథ అఙ్గిరసొ జఞేయాః సర్వ ఏవ తథ అన్వయాః
46 బరహ్మా పితామహః పూర్వం థేవతాభిః పరసాథితః
ఇమే నః సంతరిష్యన్తి పరజాభిర జగథ ఈశ్వరాః
47 సర్వే పరజానాం పతయః సర్వే చాతి తపస్వినః
తవత్ప్రసాథాథ ఇమం లొకం తారయిష్యన్తి శాశ్వతమ
48 తదైవ వంశకర్తారస తవ తేజొ వివర్ధనాః
భవేయుర వేథవిథుషః సర్వే వాక పతయస తదా
49 థేవ పక్షధరాః సౌమ్యాః పరాజాపత్యా మహర్షయః
ఆప్నువన్తి తపశ చైవ బరహ్మచర్యం పరం తదా
50 సర్వే హి వయమ ఏతే చ తవైవ పరసవః పరభొ
థేవానాం బరాహ్మణానాం చ తవం హి కర్తా పితామహ
51 మరీచిమ ఆథితః కృత్వా సర్వే చైవాద భార్గవాః
అపత్యానీతి సంప్రేక్ష్య కషమయామ పితామహ
52 తే తవ అనేనైవ రూపేణ పరజనిష్యన్తి వై పరజాః
సదాపయిష్యన్తి చాత్మానం యుగాథి నిధనం తదా
53 ఏవమ ఏతత పురావృత్తం తస్య యజ్ఞే మహాత్మనః
థేవ శరేష్ఠస్య లొకాథౌ వారుణీం బిభ్రతస తనుమ
54 అగ్నిర బరహ్మా పశుపతిః శర్వొ రుథ్రః పరజాపతిః
అగ్నేర అపత్యమ ఏతథ వై సువర్ణమ ఇతి ధారణా
55 అగ్న్యభావే చ కుర్వన్తి వహ్ని సదానేషు కాఞ్చనమ
జామథగ్న్య పరమాణజ్ఞా వేథశ్రుతినిథర్శనాత
56 కుశ సతమ్బే జుహొత్య అగ్నిం సువర్ణం తత సంస్దితమ
హుతే పరీతికరీమ ఋథ్ధిం భగవాంస తత్ర మన్యతే
57 తస్మాథ అగ్నిపరాః సర్వా థేవతా ఇతి శుశ్రుమ
బరహ్మణొ హి పరసూతొ ఽగనిర అగ్నేర అపి చ కాఞ్చనమ
58 తస్మాథ యే వై పరయచ్ఛన్తి సువర్ణం ధర్మథర్శినః
థేవతాస తే పరయచ్ఛన్తి సమస్తా ఇతి నః శరుతమ
59 తస్య చాతమసొ లొకా గచ్ఛతః పరమాం గతిమ
సవర్లొకే రాజరాజ్యేన సొ ఽభిషిచ్యేత భార్గవ
60 ఆథిత్యొథయనే పరాప్తే విధిమన్త్రపురస్కృతమ
థథాతి కాఞ్చనం యొ వై థుఃస్వప్నం పరతిహన్తి సః
61 థథాత్య ఉథితమాత్రే యస తస్య పాప్మా విధూయతే
మధ్యాహ్నే థథతొ రుక్మం హన్తి పాపమ అనాగతమ
62 థథాతి పశ్చిమాం సంధ్యాం యః సువర్ణం ఘృతవ్రతః
బరహ్మ వాయ్వగ్నిసొమానాం సాలొక్యమ ఉపయాతి సః
63 సేన్థ్రేషు చైవ లొకేషు పరతిష్ఠాం పరాప్నుతే శుభామ
ఇహ లొకే యశః పరాప్య శాన్తపాప్మా పరమొథతే
64 తతః సంపథ్యతే ఽనయేషు లొకేష్వ అప్రతిమః సథా
అనావృత గతిశ చైవ కామచారీ భవత్య ఉత
65 న చ కషరతి తేభ్యః స శశ్వచ చైవాప్నుతే మహత
సువర్ణమ అక్షయం థత్త్వా లొకాన ఆప్నొతి పుష్కలాన
66 యస తు సంజనయిత్వాగ్నిమ ఆథిత్యొథయనం పరతి
థథ్యాథ వై వరతమ ఉథ్థిశ్య సర్వాన కామాన సమశ్నుతే
67 అగ్నిర ఇత్య ఏవ తత పరాహుః పరథానం వై సుఖావహమ
యదేష్ట గుణసంపన్నం పరవర్తకమ ఇతి సమృతమ
68 [భ]
ఇత్య ఉక్తః స వసిష్ఠేన జామథగ్న్యః పరతాపవాన
థథౌ సువర్ణం విప్రేభ్యొ వయముచ్యత చ కిల్బిషాత
69 ఏతత తే సర్వమ ఆఖ్యాతం సువర్ణస్య మహీపతే
పరథానస్య ఫలం చైవ జన్మ చాగ్న్యమ అనుత్తమమ
70 తస్మాత తవమ అపి విప్రేభ్యః పరయచ్ఛ కనకం బహు
థథత సువర్ణం నృపతే కిల్బిషాథ విప్రమొక్ష్యసి