1 తదాస్తు సాధయిష్యామి తత్ర యాస్యామ్య అసంశయమ
యత్ర తవం వథసే సాధొ భవాన భవతు సత్యవాక
2 [భ]
తతొ ఽగచ్ఛత స భగవాన ఉత్తరామ ఉత్తమాం థిశమ
హిమవన్తం గిరిశ్రేష్ఠం సిథ్ధచారణసేవితమ
3 స గత్వా థవిజ శార్థూలొ హిమవన్తం మహాగిరిమ
అభ్యగచ్ఛన నథీం పుణ్యాం బాహుథాం ధర్మథాయినీమ
4 అశొకే విమలే తీర్దే సనాత్వా తర్ప్య చ థేవతాః
తత్ర వాసాయ శయనే కౌశ్యే సుఖమ ఉవాస హ
5 తతొ రాత్ర్యాం వయతీతాయాం పరాతర ఉత్దాయ స థవిజః
సనాత్వా పరాథుశ్చకారాగ్నిం హుత్వా చైవ విధానద
6 రుథ్రాణీ కూపమ ఆసాథ్య హరథే తత్ర సమాశ్వసత
విశ్రాన్తశ్చ చ సముత్దాయ కైలాసమ అభితొ యయౌ
7 సొ ఽపశ్యత కాఞ్చనథ్వారం థీప్యమానమ ఇవ శరియా
మన్థాకినీం చ నలినీం ధనథస్య మహాత్మనః
8 అద తే రాక్షసాః సర్వే యే ఽభిరక్షన్తి పథ్మినీమ
పరత్యుత్దితా భగవన్తం మణిభథ్ర పురొగమాః
9 స తాన పరత్యర్చయామ ఆస రాక్షసాన భీమవిక్రమాన
నివేథయత మాం కషిప్రం ధనథాయేతి చాబ్రవీత
10 తే రాక్షసాస తథా రాజన భగవన్తమ అదాబ్రువన
అసౌ వైశ్వరణొ రాజా సవయమ ఆయాతి తే ఽనతికమ
11 విథితొ భగవాన అస్య కార్యమ ఆగమనే చ యత
పశ్యైనం తవం మహాభాగం జవలన్తమ ఇవ తేజసా
12 తతొ వైశ్రవణొ ఽభయేత్య అష్టావక్రమ అనిన్థితమ
విధివత కుశలం పృష్ట్వా తతొ బరహ్మర్షిమ అబ్రవీత
13 సుఖం పరాప్తొ భవాన కచ చిత కిం వా మత్తశ చికీర్షసి
బరూహి సర్వం కరిష్యామి యన మాం తవం వక్ష్యసి థవిజ
14 భవనం పరవిశ తవం మే యదా కామథ్విజొత్తమ
సత్కృతః కృతకార్యశ చ భవాన యాస్యత్య అవిఘ్నతః
15 పరావిశథ భవనం సవం వై గృహీత్వా తం థవిజొత్తమమ
ఆసనం సవం థథౌ చైవ పాథ్యమ అర్ఘ్యం తదైవ చ
16 అదొపవిష్టయొస తత్ర మణిభథ్ర పురొగమాః
నిషేథుస తత్ర కౌబేరా యక్షగన్ధర్వరాక్షసాః
17 తతస తేషాం నిషణ్ణానాం ధనథొ వాక్యమ అబ్రవీత
భవచ ఛన్థం సమాజ్ఞాయ నృత్యేరన్న అప్సరొగణాః
18 ఆతిద్యం పరమం కార్యం శుశ్రూషా భవతస తదా
సంవర్తతామ ఇత్య ఉవాచ మునిర మధురయా గిరా
19 అదొర్వరా మిశ్రకేశీ రమ్భా చైవొర్వశీ తదా
అలమ్బుసా ఘృతాచీ చ చిత్రా చిత్రాఙ్గథా రుచిః
20 మనొహరా సుకేశీ చ సుముఖీ హాసినీ పరభా
విథ్యుతా పరశమా థాన్తా విథ్యొతా రతిర ఏవ చ
21 ఏతాశ చాన్యాశ చ వై బహ్వ్యః పరనృత్తాప్సరసః శుభాః
అవాథయంశ చ గన్ధర్వా వాథ్యాని వివిధాని చ
22 అద పరవృత్తే గన్ధర్వే థివ్యే ఋషిర ఉపావసత
థివ్యం సంవత్సరం తత్ర రమన వై సుమహాతపాః
23 తతొ వైశ్రవణొ రాజా భగవన్తమ ఉవాచ హ
సాగ్రః సంవత్సరొ యాతస తవ విప్రేహ పశ్యతః
24 హార్యొ ఽయం విషయొ బరహ్మన గాన్ధర్వొ నామ నామతః
ఛన్థతొ వర్తతాం విప్ర యదా వథతి వా భవాన
25 అతిదిః పూజనీయస తవమ ఇథం చ భవతొ గృహమ
సర్వమ ఆజ్ఞాప్యతామ ఆశు పరవన్తొ వయం తవయి
26 అద వైశ్రవణం పరీతొ భగవాన పరత్యభాషత
అర్చితొ ఽసమి యదాన్యాయం గమిష్యామి ధనేశ్వర
27 పరీతొ ఽసమి సథృశం చైవ తవ సర్వం ధనాధిప
తవ పరసాథాథ భగవన మహర్షేశ చ మహాత్మనః
నియొగాథ అథ్య యాస్యామి వృథ్ధిమాన ఋథ్ధిమాన భవ
28 అద నిష్క్రమ్య భగవాన పరయయావ ఉత్తరా ముఖః
కైలాసం మన్థరం హైమం సర్వాన అనుచచార హ
29 తాన అతీత్య మహాశైలాన కైరాతం సదానమ ఉత్తమమ
పరథక్షిణం తతశ చక్రే పరయతః శిరసా నమన
ధరణీమ అవతీర్యాద పూతాత్మాసౌ తథాభవత
30 స తం పరథక్షిణం కృత్వా తరిః శైలం చొత్తరా ముఖః
సమేన భూమిభాగేన యయౌ పరీతిపురస్కృతః
31 తతొ ఽపరం వనొథ్థేశం రమణీయమ అపశ్యత
సర్వర్తుభిర మూలఫలైః పక్షిభిశ చ సమన్వితమ
రమణీయైర వనొథ్థేశైస తత్ర తత్ర విభూషితమ
32 తత్రాశ్రమపథం థివ్యం థథర్శ భవగాన అద
శైలాంశ చ వివిధాకారాన కాఞ్చనాన రత్నభూషితాన
మణిభూమౌ నివిష్టాశ చ పుష్కరిణ్యస తదైవ చ
33 అన్యాన్య అపి సురమ్యాణి థథర్శ సుబహూన్య అద
భృశం తస్య మనొ రేమే మహర్షేర భావితాత్మనః
34 స తత్ర కాఞ్చనం థివ్యం సర్వరత్నమయం గృహమ
థథర్శాథ్భుతసంకాశం ధనథస్య గృహాథ వరమ
35 మహాన్తొ యత్ర వివిధాః పరాసాథాః పర్వతొపమాః
విమానాని చ రమ్యాణి రత్నాని వివిధాని చ
36 మన్థారపుష్పైః సంకీర్ణా తదా మన్థాకినీ నథీ
సవయంప్రభాశ చ మణయొ వజ్రైర భూమిశ చ భూషితా
37 నానావిధైశ చ భవనైర విచిత్రమణితొరణైః
ముక్తాజాలపరిక్షిప్తైర మణిరత్నవిభూషితైః
మనొ థృష్టిహరై రమ్యైః సర్వతః సంవృతం శుభైః
38 ఋషిః సమన్తతొ ఽపశ్యత తత్ర తత్ర మనొరమమ
తతొ ఽభవత తస్య చిన్తా కవ మే వాసొ భవేథ ఇతి
39 అద థవారం సమభితొ గత్వా సదిత్వా తతొ ఽబరవీత
అతిదిం మామ అనుప్రాప్తమ అనుజానన్తు యే ఽతర వై
40 అద కన్యా పరివృతా గృహాత తస్మాథ వినిఃసృతాః
నానారూపాః సప్త విభొ కన్యా సర్వా మనొహరాః
41 యాం యామ అపశ్యత కన్యాం స సా సా తస్య మనొ ఽహరత
నాశక్నువథ ధారయితుం మనొ ఽదాస్యావసీథతి
42 తతొ ధృతిః సముత్పన్నా తస్య విప్రస్య ధీమతః
అద తం పరమథాః పరాహుర భగవాన పరవిశత్వ ఇతి
43 స చ తాసాం సురూపాణాం తస్యైవ భవనస్య చ
44 కౌతూహలసమావిష్టః పరవివేశ గృహం థవిజః
తత్రాపశ్యజ జరా యుక్తామ అరజొ ఽమబరధారిణీమ
వృథ్ధాం పర్యఙ్కమ ఆసీనాం సర్వాభరణభూషితామ
45 సవస్తీతి చాద తేనొక్తా సా సత్రీ పరత్యవథత తథా
పరత్యుత్దాయ చ తం విప్రమ ఆస్యతామ ఇత్య ఉవాచ హ
46 [అ]
సర్వాః సవాన ఆలయాన యాన్తు ఏకా మామ ఉపతిష్ఠతు
సుప్రజ్ఞాతా సుప్రశాన్తా శేషా గచ్ఛన్తు చఛన్థతః
47 తతః పరథక్షిణీకృత్య కన్యాస తాస తమ ఋషిం తథా
నిరాక్రామన గృహాత తస్మాత సా వృథ్ధాద వయతిష్ఠత
48 అద తాం సంవిశన పరాహ శయనే భాస్వరే తథా
తవయాపి సుప్యతాం భథ్రే రజనీ హయ అతివర్తతే
49 సంలాపాత తేన విప్రేణ తదా సా తత్ర భాషితా
థవితీయే శయనే థివ్యే సంవివేశ మహాప్రభే
50 అద సా వేపమానాఙ్గీ నిమిత్తం శీతజం తథా
వయపథిశ్య మహర్షేర వై శయనం చాధ్యరొహత
51 సవాగతం సవాగతేనాస్తు భగవాంస తామ అభాషత
సొపాగూహథ భుజాభ్యాం తు ఋషిం పరీత్యా నరర్షభ
52 నిర్వికారమ ఋషిం చాపి కాష్ఠకుడ్యొపమం తథా
థుఃఖితా పరేక్ష్య సంజల్పమ అకార్షీథ ఋషిణా సహ
53 బరహ్మన న కామకారొ ఽసతి సత్రీణాం పురుషతొ ధృతిః
కామేన మొహితా చాహం తవాం భజన్తీం భజస్వ మామ
54 పరహృష్టొ భవ విప్రర్షే సమాగచ్ఛ మయా సహ
ఉపగూహ చ మాం విప్ర కామార్తాహం భృశం తవయి
55 ఏతథ ధి తవ ధర్మాత్మంస తపసః పూజ్యతే ఫలమ
పరార్దితం థర్శనాథ ఏవ భజమానాం భజస్వ మామ
56 సథ్య చేథం వనం చేథం యచ చాన్యథ అపి పశ్యసి
పరభుత్వం తవ సర్వత్ర మయి చైవ న సంశయః
57 సర్వాన కామాన విధాస్యామి రమస్వ సహితొ మయా
రమణీయే వనే విప్ర సర్వకామఫలప్రథే
58 తవథ్వశాహం భవిష్యామి రంస్యసే చ మయా సహ
సర్వాన కామాన ఉపాశ్నానొ యే థివ్యా యే చ మానుషాః
59 నాతః పరం హి నారీణాం కార్యం కిం చన విథ్యతే
యదా పురుషసంసర్గః పరమ ఏతథ ధి నః ఫలమ
60 ఆత్మఛన్థేన వర్తన్తే నార్యొ మన్మద చొథితాః
న చ థహ్యన్తి గచ్ఛన్త్యః సుతప్తైర అపి పాంసుభిః
61 [అ]
పరథారాన అహం భథ్రే న గచ్ఛేయం కదం చన
థూషితం ధర్మశాస్త్రేషు పరథారాభిమర్శనమ
62 భథ్రే నివేష్టు కామం మాం విథ్ధి సత్యేన వై శపే
విషయేష్వ అనభిజ్ఞొ ఽహం ధర్మార్దం కిల సంతతిః
63 ఏవం లొకాన గమిష్యామి పుత్రైర ఇతి న సంశయః
భథ్రే ధర్మం విజానీష్వ జఞాత్వా చొపరమస్వ హ
64 [సత్రీ]
నానిలొ ఽగనిర న వరుణొ న చాన్యే తరిథశా థవిజ
పరియాః సత్రీణాం యదా కామొ రతిశీలా హి యొషితః
65 సహస్రైకా యతా నారీ పరాప్నొతీహ కథా చన
తదా శతసహస్రేషు యథి కా చిత పతివ్రతా
66 నైతా జానన్తి పితరం న కులం న చ మాతరమ
న భరాతౄన న చ భర్తారం న పుత్రాన న చ థేవరాన
67 లీలాయన్త్యః కులం ఘనన్తి కులానీవ సరిథ వరాః
థొషాంశ చ మన్థాన మన్థాసు పరజాపతిర అభాషత
68 [భ]
తతః స ఋషిర ఏకాగ్రస తాం సత్రియం పరత్యభాషత
ఆస్యతాం రుచిరం ఛన్థః కిం వా కార్యం బరవీహి మే
69 సా సత్రీ పరొవాచ భగవన థరక్ష్యసే థేశకాలతః
వస తావన మహాప్రాజ్ఞ కృతకృత్యొ గమిష్యసి
70 బరహ్మర్షిస తామ అదొవాచ స తదేతి యుధిష్ఠిర
వత్స్యే ఽహం యావథ ఉత్సాహొ భవత్యా నాత్ర సంశయః
71 అదర్షిర అభిసంప్రేక్ష్య సత్రియం తాం జరయాన్వితామ
చిన్తాం పరమికాం భేజే సంతప్త ఇవ చాభవత
72 యథ యథ అఙ్గం హి సొ ఽపశ్యత తస్యా విప్రర్షభస తథా
నారమత తత్ర తత్రాస్య థృష్టీ రూపపరాజితా
73 థేవతేయం గృహస్యాస్య శాపాన నూనం విరూపితా
అస్యాశ చ కారణం వేత్తుం న యుక్తం సహసా మయా
74 ఇతి చిన్తా విషక్తస్య తమ అర్దం జఞాతుమ ఇచ్ఛతః
వయగమత తథ అహః శేషం మనసా వయాకులేన తు
75 అద సా సత్రీ తథొవాచ భగవన పశ్య వై రవేః
రూపం సంధ్యాభ్రసంయుక్తం కిమ ఉపస్దాప్యతాం తవ
76 స ఉవాచ తథా తాం సత్రీం సనానొథకమ ఇహానయ
ఉపాసిష్యే తతః సంధ్యాం వాగ్యతొ నియతేన్థ్రియః
