అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 14

వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 14)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [య]
పితామహేశాయ విభొ నామాన్య ఆచక్ష్వ శమ్భవే
బభ్రవే విశ్వమాయాయ మహాభాగ్యం చ తత్త్వతః
2 [భ]
సురాసురగురొ థేవ విష్ణొ తవం వక్తుమ అర్హసి
శివాయ విశ్వరూపాయ యన మాం పృచ్ఛథ యుధిష్ఠిరః
3 నామ్నాం సహస్రం థేవస్య తణ్డినా బరహ్మయొనినా
నివేథితం బరహ్మలొకే బరహ్మణొ యత పురాభవత
4 థవైపాయనప్రభృతయస తదైవేమే తపొధనాః
ఋషయః సువ్రతా థాన్తాః శృణ్వన్తు గథతస తవ
5 ధరువాయ నన్థినే హొత్రే గొప్త్రే విశ్వసృజే ఽగనయే
మహాభాగ్యం విభొ బరూహి ముణ్డినే ఽద కపర్థినే
6 [వాసుథేవ]
న గతిః కర్మణాం శక్యా వేత్తుమ ఈశస్య తత్త్వతః
7 హిరణ్యగర్భప్రముఖా థేవాః సేన్థ్రా మహర్షయః
న విథుర యస్య నిధనమ ఆధిం వా సూక్ష్మథర్శినః
స కదం నరమాత్రేణ శక్యొ జఞాతుం సతాం గతిః
8 తస్యాహమ అసురఘ్నస్య కాంశ చిథ భగవతొ గుణాన
భవతాం కీర్తయిష్యామి వరతేశాయ యదాతదమ
9 [వ]
ఏవమ ఉక్త్వా తు భగవాన గుణాంస తస్య మహాత్మనః
ఉపస్పృశ్య శుచిర భూవా కదయామ ఆస ధీమతః
10 [వ]
శుశ్రూషధ్వం బరాహ్మణేన్థ్రాస తవం చ తాత యుధిష్ఠిర
తవం చాపగేయ నామాని నిశామయ జగత్పతేః
11 యథ అవాప్తం చ మే పూర్వం సామ్బ హేతొః సుథుష్కరమ
యదా చ భగవాన థృష్టొ మయా పూర్వం సమాధినా
12 శమ్బరే నిహతే పూర్వం రౌక్మిణేయేన ధీమతా
అతీతే థవాథశే వర్షే జామ్బవత్య అబ్రవీథ ధి మామ
13 పరథ్యుమ్న చారుథేష్ణాథీన రుక్మిణ్యా వీక్ష్య పుత్రకాన
పుత్రార్దినీ మామ ఉపేత్య వాక్యమ ఆహ యుధిష్ఠిర
14 శూరం బలవతాం శరేష్ఠం కాన్త రూపమ అలక్మషమ
ఆత్మతుల్యం మమ సుతం పరయచ్ఛాచ్యుత మాచిరమ
15 న హి తే ఽపరాప్యమ అస్తీహ తరిషు లొకేషు కిం చన
లొకాన సృజేస తవమ అపరాన ఇచ్ఛన యథుకులొథ్వహ
16 తవయా థవాథశ వర్షాణి వాయుభూతేన శుష్యతా
ఆరాధ్య పశుభర్తారం రుక్మిణ్యా జనితాః సుతాః
17 చారుథేష్ణః సుచారుశ చ చారువేషొ యశొధరః
చారు శవరాశ చారు యశాః పరథ్యుమ్నః శమ్భుర ఏవ చ
18 యదా తే జనితాః పుత్రా రుక్మిణ్యాశ చారు విక్రమాః
తదా మమాపి తనయం పరయచ్ఛ బలశాలినమ
19 ఇత్య ఏవం చొథితొ థేవ్యా తామ అవొచం సుమధ్యమామ
అనుజానీహి మాం రాజ్ఞి కరిష్యే వచనం తవ
సా చ మామ అబ్రవీథ గచ్ఛ విజయాయ శివాయ చ
20 బరహ్మా శివః కాశ్యపశ చ నథ్యొ థేవా మనొఽనుగాః
కషేత్రౌషధ్యొ యజ్ఞవాహాచ ఛన్థాంస్య ఋషిగణా ధరా
21 సముథ్రా థక్షిణా సతొభా ఋక్షాణి పితరొ గరహాః
థేవపత్న్యొ థేవకన్యా థేవ మాతర ఏవ చ
22 మన్వన్తరాణి గావశ చ చన్థ్రమాః సవితా హరిః
సావిత్రీ బరహ్మ విథ్యా చ ఋతవొ వత్సరాః కషపాః
23 కషణా లవా ముహూర్తాశ చ నిమేషా యుగపర్యయాః
రక్షన్తు సర్వత్రగతం తవాం యాథవ సుఖావహమ
అరిష్టం గచ్ఛ పన్దానమ అప్రమత్తొ భవానఘ
24 ఏవం కృతస్వస్త్యయనస తయాహం; తామ అభ్యనుజ్ఞాయ కపీన్థ్ర పుత్రీమ
పితుః సమీపే నరసత్తమస్య; మాతుశ చ రాజ్ఞశ చ తదాహుకస్య
25 తమ అర్దమ ఆవేథ్య యథ అబ్రవీన మాం; విథ్యాధరేన్థ్రస్య సుతా భృశార్తా
తాన అభ్యనుజ్ఞాయ తథాతి థుఃఖాథ; గథం తదైవాతిబలం చ రామమ
26 పరాప్యానునాం గురుజనాథ అహం తార్క్ష్యమ అచిన్తయమ
సొ ఽవహథ ధిమవన్తం మాం పరాప్య చైనం వయసర్జయమ
27 తత్రాహమ అథ్భుతాన భావాన అపశ్యం గిరిసత్తమే
కషేత్రం చ తపసాం శరేష్ఠం పశ్యామ్య ఆశ్రమమ ఉత్తమమ
28 థివ్యం వైయాఘ్రపథ్యస్య ఉపమన్యొర మహాత్మనః
పుజితం థేవగన్ధర్వైర బరాహ్మ్యా లక్ష్మ్యా సమన్వితమ
29 ధవ కకుభ కథమ్బనారికేలైః; కుర బకకేతకజమ్బుపాటలాభిః
వట వరుణక వత్స నాభబిల్వైః; సరలకపిత్ద పరియాలసాల తాలైః
30 బథరీ కున్థపున్నాగైర అశొకామ్రాతిముక్తకైః
భల్లాతకైర మధూకైశ చ చమ్పకైః పనసైస తదా
31 వన్యైర బహువిధైర వృక్షైః ఫలపుష్పప్రథైర యుతమ
పుష్పగుల్మ లతాకీర్ణం కథలీ షణ్డశొభితమ
32 నానాశకునిసంభొజ్యైః ఫలైర వృక్షైర అలం కృతమ
యదాస్దానవినిక్షిప్తైర భూషితం వనరాజిభిః
33 రురువారణశార్థూల సింహథ్వీపిసమాకులమ
కురఙ్గ బర్హిణాకీర్ణం మార్జారభుజగావృతమ
పూగైశ చ మృగజాతీనాం మహిషర్క్ష నిషేవితమ
34 నానాపుష్పరజొ మిశ్రొ గజథానాధివాసితః
థివ్యస్త్రీ గీతబహులొ మారుతొ ఽతర సుఖొ వవౌ
35 ధారా నినాథైర విహగప్రణాథైః; శుభైస తదా బృంహితైః కుఞ్జరాణామ
గీతైస తదా కిం నరాణామ ఉథారైః; శుభైః సవనైః సామగానాం చ వీర
36 అచిన్త్యం మనసాప్య అన్యైః సరొభిః సమలం కృతమ
విశాలైశ చాగ్నిశరణైర భూషితం కుశ సంవృతమ
37 విభూషితం పుణ్యపవిత్ర తొయయా; సథా చ జుష్పం నృప జహ్నుకన్యయా
మహాత్మభిర ధర్మభృతాం వరిష్ఠైర; మహర్షిభిర భూషితమ అగ్నికల్పైః
38 వాయ్వాహారైర అమ్బుపైర జప్యనిత్యైః; సంప్రక్షాలైర యతిభిర ధయాననిత్యైః
ధూమాశనైర ఊష్మపైః కషీరపైశ చ; విభూషితం బరాహ్మణేన్థ్రైః సమన్తాత
39 గొచారిణొ ఽదాశ్మ కుట్టా థన్తొలూఖలినస తదా
మరీచిపాః ఫేనపాశ చ తదైవ మృగచారిణః
40 సుథుఃఖాన నియమాంస తాంస తాన వహతః సుతపొఽనవితాన
పశ్యన ఉత్ఫుల్లనయనః పరవేష్టుమ ఉపచక్రమే
41 సుపూజితం థేవగణైర మహాత్మభిః; శివాథిభిర భారత పుణ్యకర్మభిః
రరాజ తచ చాశ్రమమణ్డలం సథా; థివీవ రాజన రవిమణ్డలం యదా
42 కరీడన్తి సర్పైర నకులా మృగైర వయాఘ్రాశ చ మిత్రవత
పరభావాథ థీప్తతపసః సంనికర్ష గుణాన్వితాః
43 తత్రాశ్రమపథే శరేష్ఠే సర్వభూతమనొరమే
సేవితే థవిజ శార్థూలైర వేథవేథాఙ్గపారగైః
44 నానా నియమవిఖ్యాతైర ఋషిభిశ చ మహాత్మభిః
పరవిశన్న ఏవ చాపశ్యం జటాచీరధరం పరభుమ
45 తేజసా తపసా చైవ థీప్యమానం యదానలమ
శిష్యమధ్య గతం శాన్తం యువానం బరాహ్మణర్షభమ
శిరసా వన్థమానం మామ ఉపమన్యుర అభాషత
46 సవాగతం పుణ్డరీకాక్ష సఫలాని తపాంసి నః
యత పూజ్యః పూజయసి నొ థరష్టవ్యొ థరష్టుమ ఇచ్ఛసి
47 తమ అహం పరాఞ్జలిర భూత్వా మృగపక్షిష్వ అదాగ్నిషు
ధర్మే చ శిష్యవర్గే చ సమపృచ్ఛమ అనామయమ
48 తతొ మాం భగవాన ఆహ సామ్నా పరమవల్గునా
లప్స్యసే తనయం కృష్ణ ఆత్మతుల్యమ అసంశయమ
49 తపః సుమహథ ఆస్దాయ తొషయేశానమ ఈశ్వరమ
ఇహ థేవః స పత్నీకః సమాక్రీడత్య అధిక్షజ
50 ఇహైవ థేవతా శరేష్ఠం థేవాః సర్షిగణా పురా
తపసా బరహ్మచర్యేణ సత్యేన చ థమేన చ
తొషయిత్వా శుభాన కామాన పరాప్నువంస తే జనార్థన
51 తేజసాం తపసాం చైవ నిధిః స భగవాన ఇహ
శుభాశుభాన్వితాన భావాన విసృజన సంక్షిపన్న అపి
ఆస్తే థేవ్యా సహాచిన్త్యొ యం పరార్దయసి శత్రుహన
52 హిరణ్యకశిపుర యొ ఽభూథ థానవొ మేరుకమ్పనః
తేన సర్వామరైశ్వర్యం శర్వాత పరాప్తం సమార్బుథమ
53 తస్యైవ పుత్ర పరవరొ మన్థరొ నామ విశ్రుతః
మహాథేవవరాచ ఛక్రం వర్షార్బుథమ అయొధయత
54 విష్ణొశ చక్రం చ తథ ఘొరం వజ్రమ ఆఖణ్డలస్య చ
శీర్ణం పురాభవత తాత గరహస్యాఙ్గేషు కేశవ
55 అర్థ్యమానాశ చ విబుధా గరహేణ సుబలీయసా
శివ థత్తవరాఞ జఘ్నుర అసురేన్థ్రాన సురా భృశమ
56 తుష్టొ విథ్యుత్ప్రభస్యాపి తరిలొకేశ్వరతామ అథాత
శతం వర్షసహస్రాణాం సర్వలొకేశ్వరొ ఽభవత
మమైవానుచరొ నిత్యం భవితాసీతి చాబ్రవీత
57 తదా పుత్రసహస్రాణామ అయుతం చ థథౌ పరభుః
కుశ థవీపం చ స థథౌ రాజ్యేన భగవాన అజః
58 తదా శతముఖొ నామ ధాత్రా సృష్టొ మహాసురః
యేన వర్షశతం సాగ్రమ ఆత్మమాంసైర హుతొ ఽనలః
తం పరాహ భగవాంస తుష్టః కిం కరొమీతి శంకరః
59 తం వై శతముఖః పరాహ యొగొ భవతు మే ఽథభుతః
బలం చ థైవతశ్రేష్ఠ శాశ్వతం సంమ్ప్రయచ్ఛ మే
60 సవాయమ్భువః కరతుశ చాపి పుత్రార్దమ అభవత పురా
ఆవిశ్య యొగేనాత్మానం తరీణి వర్షశతాన్య అపి
61 తస్య థేవొ ఽథథత పుత్రాన సహస్రం కరతుసంమితాన
యొగేశ్వరం థేవ గీతం వేత్ద కృష్ణ న సంశయః
62 వాలఖిల్యా మఘవతా అవజ్ఞాతాః పురా కిల
తైః కరుథ్ధైర భగవాన రుథ్రస తపసా తొషితొ హయ అభూత
63 తాంశ చాపి థైవతశ్రేష్ఠః పరాహ పరీతొ జగత్పతిః
సుపర్ణం సొమహర్తారం తపసొత్పాథయిష్యద
64 మహాథేవస్య రొషాచ చ ఆపొ నష్టాః పురాభవన
తాంశ చ సప్త కపాలేన థేవైర అన్యాః పరవర్తితాః
65 అత్రేర భార్యాపి భర్తారం సంత్యజ్య బరహ్మవాథినీ
నాహం తస్య మునేర భూయొ వశగా సయాం కదం చన
ఇత్య ఉక్త్వా సా మహాథేవమ అగచ్ఛచ ఛరణం కిల
66 నిర ఆహారా భయాథ అత్రేస తరిణి వర్షశతాన్య అపి
అశేత ముసలేష్వ ఏవ పరసాథార్దం భవస్య సా
67 తామ అబ్రవీథ ధసన థేవొ భవితా వై సుతస తవ
వంశే తవైవ నామ్నా తు ఖయాతిం యాస్యతి చేప్సితామ
68 శాకల్యః సంశితాత్మా వై నవవర్షశతాన్య అపి
ఆరాధయామ ఆస భవం మనొ యజ్ఞేన కేశవ
69 తం చాహ భగవాంస తుష్టొ గరన్ద కారొ భవిష్యసి
వత్సాక్షయా చ తే కీర్తిస తరైలొక్యే వై భవిష్యతి
అక్షయం చ కులం తే ఽసతు మహర్షిభిర అలం కృతమ
70 సావర్ణిశ చాపి విఖ్యాత ఋషిర ఆసీత కృతే యుగే
ఇహ తేన తపస తప్తం షష్టిం వర్షశతాన్య అద
71 తమ ఆహ భగవాన రుథ్రః సాక్షాత తుష్టొ ఽసమి తే ఽనఘ
గరన్ద కృల లొకవిఖ్యాతొ భవితాస్య అజరామరః
72 మయాపి చ యదాథృష్టొ థేవథేవః పురా విభుః
సాక్షాత పశుపతిస తాత తచ చాపి శృణు మాధవ
73 యథర్దం చ మహాథేవః పరయతేన మయా పురా
ఆరాధితొ మహాతేజాస తచ చాపి శృణు విస్తరమ
74 యథ అవాప్తం చ మే పూర్వం థేవథేవాన మహేశ్వరాత
తత సర్వమ అఖిలేనాథ్య కదయిష్యామి తే ఽనఘ
75 పురా కృతయుగే తాత ఋషిర ఆసీన మహాయశాః
వయాఘ్రపాథ ఇతి ఖయాతొ వేథవేథాఙ్గపారగః
తస్యాహమ అభవం పుత్రొ ధౌమ్యశ చాపి మమానుజః
76 కస్య చిత తవ అద కాలస్య ధౌమ్యేన సహమాధవ
ఆగచ్ఛమ ఆశ్రమం కరీడన మునీనాం భావితాత్మనామ
77 తత్రాపి చ మయా థృష్టా థుహ్యమానా పయస్వినీ
లక్షితం చ మయా కషీరం సవాథుతొ హయ అమృతొపమమ
78 తతః పిష్టం సమాలొడ్య తొయేన సహమాధవ
ఆవయొః కషీరమ ఇత్య ఏవ పానార్దమ ఉపనీయతే
79 అద గవ్యం పయస తాత కథా చిత పరాశితం మయా
తతః పిష్ట రసం తాత న మే పరీతిమ ఉథావహత
80 తతొ ఽహమ అబ్రువం బాల్యాజ జననీమ ఆత్మనస తథా
కషీరౌథన సమాయుక్తం భొజనం చ పరయచ్ఛ మే
81 తతొ మామ అబ్రవీన మాతా థుఃఖశొకసమన్వితా
పుత్రస్నేహాత పరిష్వజ్య మూర్ధ్ని చాఘ్రాయ మాధవ
82 కుతః కషీరొథనం వత్స మునీనాం భావితాత్మనామ
వనే నివసతాం నిత్యం కన్థమూలఫలాశినామ
83 అప్రసాథ్య విరూపాక్షం వరథం సదాణుమ అవ్యయమ
కుతః కషీరొథనం వత్స సుఖాని వసనాని చ
84 తం పరపథ్య సథా వత్స సర్వభావేన శంకరమ
తత్ప్రసాథాచ చ కామేభ్యః ఫలం పరాప్స్యసి పుత్రక
85 జనన్యాస తథ వచః శరుత్వా తథా పరభృతి శత్రుహన
మమ భక్తిర మహాథేవే నైష్ఠికీ సమపథ్యత
86 తతొ ఽహం తప ఆస్దాయ తొషయామ ఆస శంకరమ
థివ్యం వర్షసహస్రం తు పాథాఙ్గుష్ఠాగ్రవిష్ఠితః
87 ఏకం వర్షశతం చైవ ఫలాహారస తథాభవమ
థవితీయం శీర్ణపర్ణాశీ తృతీయం చామ్బుభొజనః
శతాని సప్త చైవాహం వాయుభక్షస తథాభవమ
88 తతః పరీతొ మహాథేవః సర్వలొకేశ్వరః పరభుః
శక్ర రూపం స కృత్వా తు సర్వైర థేవగణైర వృతః
సహస్రాక్షస తథా భూత్వా వర్జ పాణిర మహాయశాః
89 సుధావథాతం రక్తాక్షం సతబ్ధకర్ణం మథొత్కటమ
ఆవేష్టిత కరం రౌథ్రం చతుర్థంష్ట్రం మహాగజమ
90 సమాస్దితశ చ భగవాన థీప్యమానః సవతేజసా
ఆజగామ కిరీటీ తు హారకేయూరభూషితః
91 పాణ్డురేణాతపత్రేణ ధరియమాణేన మూర్ధని
సేవ్యమానొ ఽపసరొభిశ చ థివ్యగన్ధర్వనాథితః
92 తతొ మామ ఆహ థేవేన్థ్రః పరీతస తే ఽహం థవిజొత్తమ
వరం వృణీష్వ మత్తస తవ యత తే మనసి వర్తతే
93 శక్రస్య తు వచః శరుత్వా నాహం పరీతమనాభవమ
అబ్రువం చ తథా కృష్ణ థేవరాజమ ఇథం వచః
94 నాహం తవత్తొ వరం కాఙ్క్షే నాన్యస్మాథ అపి థైవతాత
మహాథేవాథ ఋతే సౌమ్య సత్యమ ఏతథ బరవీమి తే
95 పశుపతివచనాథ భవామి సథ్యః; కృమిర అద వా తరుర అప్య అనేకశాఖః
అపశు పతివరప్రసాథజా మే; తరిభువన రాజ్యవిభూతిర అప్య అనిష్టా
96 అపి కీటః పతంగొ వా భవేయం శంకరాజ్ఞయా
న తు శక్ర తవయా థత్తం తరైలొక్యమ అపి కామయే
97 యావచ ఛశాఙ్క శకలామల బథ్ధమౌలిర; న పరీయతే పశుపతిర భగవాన మమేశః
తావజ జరామరణజన్మ శతాభిఘాతైర; థుఃఖాని థేహవిహితాని సముథ్వహామి
98 థివసకర శశాఙ్కవహ్ని థీప్తం; తరిభువన సారమ అపారమ ఆథ్యమ ఏకమ
అజరమ అమరమ అప్రసాథ్య రుథ్రం; జగతి పుమాన ఇహ కొ లభేత శాన్తిమ
99 [షక్ర]
కః పునస తవ హేతుర వై ఈశే కారణకారణే
యేన థేవాథ ఋతే ఽనయస్మాత పరసాథం నాభికాఙ్క్షసి
100 [ఉప]
హేతుభిర వా కిమ అన్యైస తే ఈశః కారణకారణమ
న శుశ్రుమ యథ అన్యస్య లిఙ్గమ అభ్యర్చ్యతే సురైః
101 కస్యాన్యస్య సురైః సర్వైర లిఙ్గం ముక్త్వా మహేశ్వరమ
అర్చ్యతే ఽరచిత పూర్వం వా బరూహి యథ్య అస్తి తే శరుతిః
102 యస్య బరహ్మా చ విష్ణుశ చ తవం చాపి సహ థైవతైః
అర్చయధ్వం సథా లిఙ్గం తస్మాచ ఛరేష్ఠ తమొ హి సః
103 తస్మాథ వరమ అహం కాఙ్క్షే నిధనం వాపి కౌశిక
గచ్ఛ వా తిష్ఠ వా శక్ర యదేష్టం బలసూథన
104 కామమ ఏష వరొ మే ఽసతు శాపొ వాపి మహేశ్వరాత
న చాన్యాం థేవతాం కాఙ్క్షే సర్వకామఫలాన్య అపి
105 ఏవమ ఉక్త్వా తు థేవేన్థ్రం థుఃఖాథ ఆకులితేన్థ్రియః
న పరసీథతి మే రుథ్రః కిమ ఏతథ ఇతి చిన్తయన
అదాపశ్యం కషణేనైవ తమ ఏవైరావతం పునః
106 హంసకున్థేన్థు సథృశం మృణాలకుముథప్రభమ
వృషరూపధరం సాక్షాత కషీరొథమ ఇవ సాగరమ
107 కృష్ణ పుచ్ఛం మహాకాయం మధుపిఙ్గల లొచనమ
జామ్బూనథేన థామ్నా చ సర్వతః సమలంకృతమ
108 రక్తాక్షం సుమహానాసం సుకర్ణం సుకటీ తటమ
సుపార్శ్వం విపుర సకన్ధం సురూపం చారుథర్శనమ
109 కకుథం తస్య చాభాతి సకన్ధమ ఆపూర్య విష్ఠితమ
తుషారగిరికూటాభం సితాభ్రశిఖరొపమమ
110 తమ ఆస్దితశ చ భగవాన థేవథేవః సహొమయా
అశొభత మహాథేవః పౌర్ణమాస్యామ ఇవొడురాట
111 తస్య తేజొ భవొ వహ్నిః స మేఘః సతనయిత్నుమాన
సహస్రమ ఇవ సూర్యాణాం సర్వమ ఆవృత్య తిష్ఠతి
112 ఈశ్వరః సుమహాతేజాః సంవర్తక ఇవానలః
యుగాన్తే సర్వభూతాని థిధక్షుర ఇవ చొథ్యతః
113 తేజసా తు తథా వయాప్తే థుర్నిరీక్ష్యే సమన్తతః
పునర ఉథ్విగ్నహృథయః కిమ ఏతథ ఇతి చిన్తయమ
114 ముహూర్తమ ఇవ తత తేజొ వయాప్య సర్వా థిశొ థిశ
పరశాన్తం చ కషణేనైవ థేవథేవస్య మాయయా
115 అదాపశ్యం సదితం సదాణుం భగవన్తం మహేశ్వరమ
సౌరభేయ గతం సౌమ్యం విధూమమ ఇవ పావకమ
సహితం చారుసర్వాఙ్గ్యా పార్వత్యా పరమేశ్వరమ
116 నీలకన్హం మహాత్మానమ అసక్తం తేజసాం నిధిమ
అష్టాథశ భుజం సదాణుం సర్వాభరణభూషితమ
117 శుక్లామ్బర ధరం థేవం శుక్లమాల్యానులేపనమ
శుక్లధ్వజమ అనాధృష్యం శుక్లయజ్ఞొపవీతినమ
118 గాయథ్భిర నృత్యమానైశ చ ఉత్పతథ్భిర ఇతస తతః
వృత్తం పారిషథైర థివ్యైర ఆత్మతుల్యపరాక్రమైః
119 బాలేన్థు ముకుటం పాణ్డుం శరచ చన్థ్రమ ఇవొథితమ
తరిభిర నేత్రైః కృతొథ్థ్యొతం తరిభిః సూర్యైర ఇవొథితైః
120 అశొభత చ థేవస్య మాలా గాత్రే సితప్రభే
జాతరూపమయైః పథ్మైర గరదితా రత్నభూషితా
121 మూర్తిమన్తి తదాస్త్రాణి సర్వతేజొమయాని చ
మయా థృష్టాని గొవిన్థ భవస్యామిత తేజసః
122 ఇన్థ్రాయుధసహస్రాభం ధనుస తస్య మహాత్మనః
పినాకమ ఇతి విఖ్యాతం స చ వై పన్నగొ మహాన
123 సప్త శీర్షొ మహాకాయస తీక్ష్ణథంష్ట్రొ విషొల్బణః
జయా వేష్టితమహాగ్రీవః సదితః పురుషవిగ్రహః
124 శరశ చ సూర్యసంకాశః కాలానలసమథ్యుతిః
యత తథ అస్త్రం మహాఘొరం థివ్యం పాశుపతం మహత
125 అథ్వితీయమ అనిర్థేశ్యం సర్వభూతభయావహమ
స సఫులిఙ్గం మహాకాయం విసృజన్తమ ఇవానలమ
126 ఏకపాథం మహాథంష్ట్రం సహస్రశిరసొథరమ
సహస్రభుజ జిహ్వాక్షమ ఉథ్గిరన్తమ ఇవానలమ
127 బరాహ్మాన నారాయణాథ ఐన్థ్రాథ ఆగ్నేయాథ అపి వారుణాత
యథ విశిష్టం మహాబాహొ సర్వశస్త్రవిఘాతనమ
128 యేన తత తరిపురం థగ్ధ్వా కషణాథ భస్మీకృతం పురా
శరేణైకేన గొవిన్థ మహాథేవేన లీలయా
129 నిర్థథాహ జగత కృత్స్నం తరైలొక్యం స చరాచరమ
మహేశ్వర భుజొత్సృష్టం నిమేషార్ధాన న సంశయః
130 నావధ్యొ యస్య లొకే ఽసమిన బరహ్మ విష్ణుసురేష్వ అపి
తథ అహం థృష్టవాంస తాత ఆశ్చర్యాథ భూతమ ఉత్తమమ
131 గుహ్యమ అస్త్రం పరం చాపి తత్తుల్యాధికమ ఏవ వా
యత తచ ఛూలమ ఇతి ఖయాతం సర్వలొకేషు శూలినః
132 థారయేథ యన మహీం కృత్స్నాం శొషయేథ వా మహొథధిమ
సంహరేథ వా జగత కృత్స్నం విసృష్టం శూలపాణినా
133 యౌవనాశ్వొ హతొ యేన మాంధాతా సబలః పురా
చక్రవర్తీ మహాతేజాస తరిలొకవిజయీ నృపః
134 మహాబలొ మహావీర్యః శక్రతుల్యపరాక్రమః
కరస్దేనైవ గొవిన్థ లవణస్యేహ రక్షసః
135 తచ ఛూలమ అతితీక్ష్ణాగ్రం సుభీమం లొమహర్షణమ
తరిశిఖాం భరుకుటీం కృత్వా తర్జమానమ ఇవ సదితమ
136 విధూమం సార్చిసం కృష్ణం కాలసూర్యమ ఇవొథితమ
సర్పహస్తమ అనిర్థేశ్యం పాశహస్తమ ఇవాన్తకమ
థృష్టవాన అస్మి గొవిన్థ తథ అస్త్రం రుథ్ర సంనిధౌ
137 పరశుస తీక్ష్ణధారశ చ థత్తొ రామస్య యః పురా
మహాథేవేన తుష్టేన కషత్రియాణాం కషయం కరః
కార్తవీర్యొ హతొ యేన చక్రవర్తీ మహామృధే
138 తరిః సప్తకృత్వః పృదివీ యేన నిఃక్షత్రియా కృతా
జామథగ్న్యేన గొవిన్థ రామేణాక్లిష్టకర్మణా
139 థీప్తధారః సురౌథ్రాస్యః సర్పకణ్ఠాగ్ర వేష్టితః
అభవచ ఛూలినొ ఽభయాశే థీప్తవహ్ని శిఖొపమః
140 అసంఖ్యేయాని చాస్త్రాణి తస్య థివ్యాని ధీమతః
పరధాన్యతొ మయైతాని కీర్తితాని తవానఘ
141 సవ్యథేశే తు థేవస్య బరహ్మా లొకపితామహః
థివ్యం విమానమ ఆస్దాయ హంసయుక్తం మనొజవమ
142 వామపార్శ్వ గతశ చైవ తదా నారాయణః సదితః
వైనతేయం సమాస్దాయ శఙ్ఖచక్రగథాధరః
143 సకన్థొ మయూరమ ఆస్దాయ సదితొ థేవ్యాః సమీపతః
శక్తిం కన్హే సమాధాయ థవితీయ ఇవ పావకః
144 పురస్తాచ చైవ థేవస్య నన్థిం పశ్యామ్య అవస్దితమ
శూలం విష్టభ్య తిష్ఠన్తం థవితీయమ ఇవ శంకరమ
145 సవాయమ్భువాథ్యా మనవొ భృగ్వాథ్యా ఋషయస తదా
శక్రాథ్యా థేవతాశ చైవ సర్వ ఏవ సమభ్యయుః
146 తే ఽభివాథ్య మహాత్మానం పరివార్య సమన్తతః
అస్తువన వివిధైః సతొత్రైర మహాథేవం సురాస తథా
147 బరహ్మా భవం తథా సతున్వన రదన్తరమ ఉథీరయన
జయేష్ఠసామ్నా చ థేవేశం జగౌ నారాయణస తథా
గృణఞ శక్రః పరం బరహ్మ శతరుథ్రీయమ ఉత్తమమ
148 బరహ్మా నారాయణశ చైవ థేవరాజశ చ కౌశికః
అశొభన్త మహాత్మానస తరయస తరయ ఇవాగ్నయః
149 తేషాం మధ్యగతొ థేవొ రరాజ భగవాఞ శివః
శరథ్ఘనవినిర్ముక్తః పరివిష్ట ఇవాంశుమాన
తతొ ఽహమ అస్తువం థేవం సతవేనానేన సువ్రతమ
150 నమొ థేవాధిథేవాయ మహాథేవాయ వై నమః
శక్రాయ శక్ర రూపాయ శక్ర వేషధరాయ చ
151 నమస తే వర్జ హస్తాయ పిఙ్గలాయారుణాయ చ
పినాక పాణయే నిత్యం ఖడ్గశూలధరాయ చ
152 నమస తే కృష్ణ వాసాయ కృష్ణ కుఞ్చితమూర్ధజే
కృష్ణాజినొత్తరీయాయ కృష్ణాష్టమ ఇతరాయ చ
153 శుక్లవర్ణాయ శుక్లాయ శుక్లామ్బర ధరాయ చ
శుక్లభస్మావలిప్తాయ శుక్లకర్మ రతాయ చ
154 తవం బరహ్మా సర్వథేవానాం రుథ్రాణాం నీలలొహితః
ఆత్మా చ సర్వభూతానాం సాంఖ్యే పురుష ఉచ్యసే
155 ఋషభస తవం పవిత్రాణాం యొగినాం నిష్కలః శివః
ఆశ్రమాణాం గృహస్దస తవమ ఈశ్వరాణాం మహేశ్వరః
కుబేరః సర్వయక్షాణాం కరతూనాం విష్ణుర ఉచ్యసే
156 పర్వతానాం మహామేరుర నక్షత్రాణాం చ చన్థ్రమాః
వసిష్ఠస తవమ ఋషీణాం చ గరహాణాం సూర్య ఉచ్యసే
157 ఆరణ్యానాం పశూనాం చ సింహస తవం పరమేశ్వరః
గరాహ్యాణాం గొవృషశ చాసి భగవాఁల లొకపూజితః
158 ఆథిత్యానాం భవాన విష్ణుర వసూనాం చైవ పావకః
పక్షిణాం వైనతేయశ చ అనన్తొ భుజగేషు చ
159 సామవేథశ చ వేథానాం యజుషాం శతరుథ్రియమ
సనత్కుమారొ యొగీనాం సాంఖ్యానాం కపిలొ హయ అసి
160 శక్రొ ఽసి మరుతాం థేవ పితౄణాం ధర్మరాడ అసి
బరహ్మలొకశ చ లొకానాం గతీనాం మొక్ష ఉచ్యసే
161 కషీరొథః సాగరాణాం చ శైలానాం హిమవాన గిరిః
వర్ణానాం బరాహ్మణశ చాసి విప్రాణాం థీక్షితొ థవిజః
ఆథిస తవమ అసి లొకానాం సంహర్తా కాల ఏవ చ
162 యచ చాన్యథ అపి లొకేషు సత్త్వం తేజొ ఽధికం సమృతమ
తత సర్వం భగవాన ఏవ ఇతి మే నిశ్చితా మతిః
163 నమస తే భగవన థేవ నమస తే భక్త వత్సల
యొగేశ్వర నమస తే ఽసతు నమస తే విశ్వసంభవ
164 పరసీథ మమ భక్తస్య థీనస్య కృపణస్య చ
అనైశ్వర్యేణ యుక్తస్య గతిర భవ సనాతన
165 యం చాపరాధం కృతవాన అజ్ఞానాత పరమేశ్వర
మథ్భక్త ఇతి థేవేశ తత సర్వం కషన్తుమ అర్హసి
166 మొహితశ చాస్మి థేవేశ తుభ్యం రూపవిపర్యయాత
తేన నార్ఘ్యం మయా థత్తం పాథ్యం చాపి సురేశ్వర
167 ఏవం సతుత్వాహమ ఈశానం పాథ్యమ అర్ఘ్యం చ భక్తితః
కృతాఞ్జలిపుటొ భూత్వా సర్వం తస్మై నయవేథయమ
168 తతః శీలామ్బుసంయుక్తా థివ్యగన్ధసమన్వితా
పుష్పవృష్టిః శుభా తాత పపాత మమ మూర్ధని
169 థున్థుభిశ చ తతొ థివ్యస తాడితొ థేవకింకరైః
వవౌ చ మారుతః పుణ్యః శుచి గన్ధః సుఖావహః
170 తతః పరీతొ మహాథేవః సపత్నీకొ వృషధ్వజః
అబ్రవీత తరిథశాంస తత్ర హర్షయన్న ఇవ మాం తథా
171 పశ్యధ్వం తరిథశాః సర్వే ఉపమన్యొర మహాత్మనః
మయి భక్తిం పరాం థివ్యామ ఏకభావాథ అవస్దితామ
172 ఏవమ ఉక్తాస తతః కృష్ణ సురాస తే శూలపాణినా
ఊచుః పరాఞ్జలయః సర్వే నమస్కృత్వా వృషధ్వజమ
173 భగవన థేవథేవేశ లొకనాద జగత్పతే
లభతాం సర్వకామేభ్యః ఫలం తవత్తొ థవిజొత్తమః
174 ఏవమ ఉక్తస తతః శర్వః సురైర బరహ్మాథిభిస తదా
ఆహ మాం భగవాన ఈశః పరహసన్న ఇవ శంకరః
175 వత్సొపమన్యొ పరీతొ ఽసమి పశ్య మాం మునిపుంగవ
థృఢభక్తొ ఽసి విప్రర్షే మయా జిజ్ఞాసితొ హయ అసి
176 అనయా చైవ భక్త్యా తే అత్యర్దం పరీతిమాన అహమ
తస్మాత సర్వాన థథామ్య అథ్య కామాంస తవ యదేప్శితాన
177 ఏవమ ఉక్తస్య చైవాద మహాథేవేన మే విభొ
హర్షాథ అశ్రూణ్య అవర్తన్త లొమ హర్షశ చ జాయతే
178 అబ్రువం చ తథా థేవం హర్షగథ్గథయా గిరా
జానుభ్యామ అవనిం గత్వా పరణమ్య చ పునః పునః
179 అథ్య జాతొ హయ అహం థేవ అథ్య మే సఫలం తపః
యన మే సాక్షాన మహాథేవః పరసన్నస తిష్ఠతే ఽగరతః
180 యం న పశ్యన్తి చారాధ్య థేవా హయ అమితవిక్రమమ
తమ అహం థృష్టవాన థేవం కొ ఽనయొ ధన్యతరొ మయా
181 ఏవం ధయాయన్తి విథ్వాంసః పరం తత్త్వం సనాతనమ
షడ్వింశకమ ఇతి ఖయాతం యత పరాత పరమ అక్షరమ
182 స ఏష భగవాన థేవః సర్వతత్త్వాథిర అవ్యయః
సర్వతత్త్వవిధానజ్ఞః పరధానపురుషేశ్వరః
183 యొ ఽసృజథ థక్షిణాథ అఙ్గాథ బరహ్మాణం లొకసంభవమ
వామపార్శ్వాత తదా విష్ణుం లొకరక్షార్దమ ఈశ్వరః
యుగాన్తే చైవ సంప్రాప్తే రుథ్రమ అఙ్గాత సృజత పరభుః
184 స రుథ్రః సంహరన కృత్స్నం జగత సదావరజఙ్గమమ
కాలొ భూత్వా మహాతేజాః సంవర్తక ఇవానలః
185 ఏష థేవొ మహాథేవొ జగత సృష్ట్వా చరాచరమ
కల్పాన్తే చైవ సర్వేషాం సమృతిమ ఆక్షిప్య తిష్ఠతి
186 సర్వగః సర్వభూతాత్మా సర్వభూతభవొథ్భవః
ఆస్తే సర్వగతొ నిత్యమ అథృశ్యః సర్వథైవతైః
187 యథి థేయొ వరొ మహ్యం యథి తుష్టశ చ మే పరభుః
భక్తిర భవతు మే నిత్యం శాశ్వతీ తవయి శంకర
188 అతీతానాగతం చైవ వర్తమానం చ యథ విభొ
జానీయామ ఇతి మే బుథ్ధిస తవత్ప్రసాథాత సురొత్తమ
189 కషీరౌథనం చ భుఞ్జీయామ అక్షయం సహ బాన్ధవైః
ఆశ్రమే చ సథా మహ్యం సామిన్ధ్యం పరమస తు తే
190 ఏవమ ఉక్తః స మాం పరాహ భగవాఁల లొకపూజితః
మహేశ్వరొ మహాతేజాశ చరాచరగురుః పరభుః
191 అజరశ చామరశ చైవ భవ థుఃఖవివర్జితః
శీలవాన గుణసంపన్నః సర్వజ్ఞః పరియథర్శనః
192 అక్షయం యౌవనం తే ఽసతు తేజశ చైవానలొపమమ
కషీరొథః సాగరశ చైవ యత్ర యత్రేచ్ఛసే మునే
193 తత్ర తే భవితా కామం సాంనిధ్యం పయసొ నిధేః
కషీరొథనం చ భుఙ్క్ష్వ తవమ అమృతేన సమన్వితమ
194 బన్ధుభిః సహితః కల్పం తతొ మామ ఉపయాస్యసి
సాంనిధ్యమ ఆశ్రమే నిత్యం కరిష్యామి థవిజొత్తమ
195 తిష్ఠ వత్స యదా కామనొత్కణ్ఠాం కర్తుమ అర్హసి
సమృతః సమృతశ చ తే విప్ర సథా థాస్యామి థర్శనమ
196 ఏవమ ఉక్త్వా స భగవాన సూర్యకొటి సమప్రభః
మమేశానొ వరం థత్త్వా తత్రైవాన్తరధీయత
197 ఏవం థృష్టొ మయా కృష్ణ థేవథేవః సమాధినా
తథ అవాప్తం చ మే సర్వం యథ ఉక్తం తేన ధీమతా
198 పరత్యక్షం చైవ తే కృష్ణ పశ్య సిథ్ధాన వయవస్దితాన
ఋషీన విథ్యాధరాన యక్షాన గన్ధర్వాప్సరసస తదా
199 పశ్య వృక్షాన మనొరమ్యాన సథా పుష్పఫలాన్వితాన
సర్వర్తుకుసుమైర యుక్తాన సనిగ్ధపత్రాన సుశాఖినః
సర్వమ ఏతన మహాబాహొ థివ్యభావసమన్వితమ