అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 126

వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 126)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [య]
పితామహ మహాప్రాజ్ఞ సర్వశాస్త్రవిశారథ
ఆగమైర బహుభిః సఫీతొ భవాన నః పరదితః కులే
2 తవత్తొ ధర్మార్దసంయుక్తమ ఆయత్యాం చ సుఖొథయమ
ఆశ్చర్యభూతం లొకస్య శరొతుమ ఇచ్ఛామ్య అరింథమ
3 అయం చ కాలః సంప్రాప్తొ థుర్లభ జఞాతిబాన్ధవః
శాస్తా చ న హి నః కశ చిత తవామ ఋతే భరతర్షభ
4 యథి తే ఽహమ అనుగ్రాహ్యొ భరాతృభిః సహితొ ఽనఘ
వక్తుమ అర్హసి నః పరశ్నం యత తవాం పృచ్ఛామి పార్దివ
5 అయం నారాయణః శరీమాన సర్వపార్దివసంమతః
భవన్తం బహుమానేన పరశ్రయేణ చ సేవతే
6 అస్య చైవ సమక్షం తవం పర్దివానాం చ సర్వశః
భరాతౄణాం చ పరియార్దం మే సనేహాథ భాషితుమ అర్హసి
7 [వ]
తస్య తథ వచనం శరుత్వా సనేహాథ ఆగతసంభ్రమః
భీష్మొ భాగీరదీ పుత్ర ఇథం వచనమ అబ్రవీత
8 హన్త తే కదయిష్యామి కదామ అతిమనొ రమామ
అస్య విష్ణొః పురా రాజన పరభావొ ఽయం మయా శరుతః
9 యశ చ గొవృషభాఙ్కస్య పరభావస తం చ మే శృణు
రుథ్రాణ్యాః సంశయొ యశ చ థమ్పత్యొస తం చ మే శృణు
10 వరతం చచార ధర్మాత్మా కృష్ణొ థవాథశ వార్షికమ
థీక్షితం చాగతౌ థరష్టుమ ఉభౌ నారథ పర్వతౌ
11 కృష్ణథ్వైపాయనశ చైవ ధౌమ్యశ చ జపతాం వరః
థేవలః కాశ్యపశ చైవ హస్తికాశ్యప ఏవ చ
12 అపరే ఋషయః సన్తొ థీక్షా థమసమన్వితాః
శిష్యైర అనుగతాః సర్వే థేవకల్పైస తపొధనైః
13 తేషామ అతిదిసత్కారమ అర్చనీయం కులొచితమ
థేవకీ తనయః పరీతొ థేవకల్పమ అకల్పయత
14 హరితేషు సువర్ణేషు బర్హిష్కేషు నవేషు చ
ఉపొపవివిశుః పరీతా విష్టరేషు మహర్షయః
15 కదాశ చక్రుస తతస తే తు మధురా ధర్మసంహితాః
రాజర్షీణాం సురాణాం చ యే వసన్తి తపొధనాః
16 తతొ నారాయణం తేజొ వరతచర్యేన్ధనొత్దితమ
వక్త్రాన నిఃసృత్య కృష్ణస్య వహ్నిర అథ్భుతకర్మణః
17 సొ ఽగనిర థథాహ తం శైలం స థరుమం స లతా కషుపమ
స పక్షిమృగసంఘాతం స శవాపథసరీసృపమ
18 మృగైశ చ వివిధాకారైర హాహాభూతమ అచేతనమ
శిఖరం తస్య శైలస్య మదితం థీప్తథర్శనమ
19 స తు వహ్నిర మహాజ్వాలొ థగ్ధ్వా సర్వమ అశేషతః
విష్ణొః సమీపమ ఆగమ్య పాథౌ శిష్యవథ అస్పృశత
20 తతొ విష్ణుర వనం థేష్ట్వా నిర్థగ్ధమ అరికర్శనః
సౌమ్యైర థృష్టినిపాతైస తత పునః పరకృతిమ ఆనయత
21 తదైవ స గిరిర భూయః పరపుష్పితలతా థరుమః
స పక్షిగణసంఘుష్టః స శవాపథసరీసృపః
22 తథ అథ్భుతమ అచిన్త్యం చ థృష్ట్వా మునిగణస తథా
విస్మితొ హృష్టలొమా చ బభూవాస్రావిలేక్షణః
23 తతొ నారాయణొ థృష్ట్వా తాన ఋషీన విస్మయాన్వితాన
పరశ్రితం మధురం సనిగ్ధం పప్రచ్ఛ వథతాం వరః
24 కిమ అస్య ఋషిపూగస్య తయక్తసఙ్గస్య నిత్యశః
నిర్మమస్యాగమవతొ విస్మయః సముపాగతః
25 ఏతమ ఏం సంశయం సర్వం యాదాతద్యమ అనిన్థితాః
ఋషయొ వక్తుమ అర్హన్తి నిశ్చితార్దం తపొధనాః
26 [రసయహ]
భవాన విసృజతే లొకాన భవాన సంహరతే పునః
భవాఞ శీతం భవాన ఉష్ణం భవాన ఏవ పరవర్షతి
27 పృదివ్యాం యాని భూతాని సదావరాణి చరాణి చ
తేషాం పితా తవం మాతా చ పరభుః పరభవ ఏవ చ
28 ఏతన నొ విస్మయకరం పరశంస మధుసూథన
తవమ ఏవార్హసి కల్యాణ వక్తుం వహ్నేర వినిర్గమమ
29 తతొ విగతసంత్రాసా వయమ అప్య అరికర్శన
యచ ఛరుతం యచ చ థృష్టం నస తత పరవక్ష్యామహే హరే
30 [వాసుథేవ]
ఏతత తథ వైష్ణవం తేజొ మమ వక్త్రాథ వినిఃసృతమ
కృష్ణ వర్త్మా యుగాన్తాభొ యేనాయం మదితొ గిరిః
31 ఋషయశ చార్తిమ ఆపన్నా జితక్రొధా జితేన్థ్రియాః
భవన్తొ వయదితాశ చాసన థేవకల్పాస తపొధనాః
32 వరతచర్యా పరీతస్య తపస్వివ్రతసేవయా
మమ వహ్నిః సముథ్భూతొ న వై వయదితుమ అర్హద
33 వరతం చర్తుమ ఇహాయాతస తవ అహం గిరిమ ఇమం శుభమ
పుత్రం చాత్మసమం వీర్యే తపసా సరష్టుమ ఆగతః
34 తతొ మమాత్మా యొ థేహే సొ ఽగనిర భూత్వా వినిఃసృతః
గతశ చ వరథం థరష్టుం సర్వలొకపితామహమ
35 తేన చాత్మానుశిష్టొ మే పుత్రత్వే మునిసత్తమాః
తేజసొ ఽరధేన పుత్రస తే భవితేతి వృషధ్వజః
36 సొ ఽయమ అహ్నిర ఉపాగమ్య పాథమూలే మమాన్తికమ
శిష్యవత పరిచర్యాద శాన్తః పరకృతిమ ఆగతః
37 ఏతథ అస్య రహస్యం వః పథ్మనాభస్య ధీమతః
మయా పరేమ్ణా సమాఖ్యాతం న భీః కార్యా తపొధనాః
38 సర్వత్రగతిర అవ్యగ్రా భవతాం థీర్ఘథర్శనాః
తపస్వివ్రతసంథీప్తా జఞానవిజ్ఞానశొభితాః
39 యచ ఛరుతం యచ చ వొ థృష్టం థివి వా యథి వా భువి
ఆశ్చర్యం పరమం కిం చిత తథ భవన్తొ బరువన్తు మే
40 తస్యామృత నికాశస్య వాన మధొర అస్తి మే సపృహా
భవథ్భి కదితస్యేహ తపొవననివాసిభిః
41 యథ్య అప్య అహమ అథృష్టం వా థివ్యమ అథ్భుతథర్శనమ
థివి వా భువి వా కిం చిత పశ్యామ్య అమలథర్శనాః
42 పరకృతిః సా మమ పరా న కవ చిత పరతిహన్యతే
న చాత్మగతమ ఐశ్వర్యమ ఆశ్చర్యం పరతిభాతి మే
43 శరథ్ధేయః కదితొ హయ అర్దః సజ్జన శరవణం గతః
చిరం తిష్ఠతి మేథిన్యాం శైలే లేఖ్యమ ఇవార్పితమ
44 తథ అహం సజ్జన ముఖాన నిఃసృతం తత్సమాగమే
కదయిష్యామ్య అహర అహర బుథ్ధిథీప కరం నృణామ
45 తతొ మునిగణాః సర్వే పరశ్రితాః కృష్ణ సంనిధౌ
నేత్రైః పథ్మథల పరఖ్యైర అపశ్యన్త జనార్థనమ
46 వర్ధయన్తస తదైవాన్యే పూజయన్తస తదాపరే
వాగ్భిర ఋగ భాషితార్దాభిః సతువన్తొ మధుసూథనమ
47 తతొ మునిగణాః సర్వే నారథం థేవ థర్శనమ
తథా నియొజయామ ఆసుర వచనే వాక్యకొవిథమ
48 యథ ఆశ్చర్యమ అచిన్త్యం చ గిరౌ హిమవతి పరభొ
అనుభూతం మునిగణైస తీర్దయాత్రా పరాయణైః
49 తథ భవాన ఋషిసంఘస్య హితార్దం సర్వచొథితః
యదాథృష్టం హృషీకేశే సర్వమ ఆఖ్యాతుమ అర్హతి
50 ఏవమ ఉక్తః స మునిభిర నారథొ భగవాన ఋషిః
కదయామ ఆస థేవర్షిః పూర్వవృత్తాం కదాం శుభామ