అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 12
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 12) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
సత్రీపుంసయొః సంప్రయొగే సపర్శః కస్యాధికొ భవేత
ఏతన మే సంశయం రాజన యదావథ వక్తుమ అర్హసి
2 [భ]
అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
భఙ్గాశ్వనేన శక్రస్య యదా వైరమ అభూత పురా
3 పురా భఙ్గాశ్వనొ నామ రాజర్షిర అతిధార్మికః
అపుత్రః స నరవ్యాఘ్ర పుత్రార్దం యజ్ఞమ ఆహరత
4 అగ్నిష్టుం నామ రాజర్షిర ఇన్థ్ర థవిష్టం మహాబలః
పరాయశ్చిత్తేషు మర్త్యానాం పుత్ర కామస్య చేష్యతే
5 ఇన్థ్రొ జఞాత్వా తు తం యజ్ఞం మహాభాగః సురేశ్వరః
అన్తరం తస్య రాజర్షేర అన్విచ్ఛన నియతాత్మనః
6 కస్య చిత తవ అద కాలస్య మృగయామ అటతొ నృప
ఇథమ అన్తరమ ఇత్య ఏవ శక్రొ నృపమ అమొహయత
7 ఏకాశ్వేన చ రాజర్షిర భరాన్త ఇన్థ్రేణ మొహితః
న థిశొ ఽవిన్థత నృపః కషుత్పిపాసార్థితస తథా
8 ఇతశ చేతశ చ వై ధావఞ శరమతృష్ణార్థితొ నృపః
సరొ ఽపశ్యత సురుచిరం పూర్ణం పరమవారిణా
సొ ఽవగాహ్య సరస తాత పాయయామ ఆస వాజినమ
9 అద పీతొథకం సొ ఽశవం వృక్షే బథ్ధ్వా నృపొత్తమః
అవగాహ్య తతః సనాతొ రాజా సత్రీత్వమ అవాప హ
10 ఆత్మానం సత్రీకృతం థృష్ట్వా వరీడితొ నృపసత్తమః
చిన్తానుగత సర్వాత్మా వయాకులేన్థ్రియ చేతనః
11 ఆరొహిష్యే కదం తవ అశ్వం కదం యాస్యామి వై పురమ
అగ్నిష్టుం నామ ఇష్టం మే పుత్రాణాం శతమ ఔరసమ
12 జాతం మహాబలానాం వై తాన పరవక్ష్యామి కిం తవ అహమ
థారేషు చాస్మథీయేషు పౌరజానపథేషు చ
13 మృథుత్వం చ తనుత్వం చ విక్లవత్వం తదైవ చ
సత్రీ గుణా ఋషిభిః పరొక్తా ధర్మతత్త్వార్ద థర్శిభిః
వయాయామః కర్కశత్వం చ వీర్యం చ పురుషే గుణాః
14 పౌరుషం విప్రనష్టం మే సత్రీత్వం కేనాపి మే ఽభవత
సత్రీభావాత కదమ అశ్వం తు పునర ఆరొఢుమ ఉత్సహే
15 మహతా తవ అద ఖేథేన ఆరుహ్యాశ్వం నరాధిపః
పునర ఆయాత పురం తాత సత్రీభూతొ నృపసత్తమ
16 పుత్రా థారాశ చ భృత్యాశ చ పౌరజానపథాశ చ తే
కిం నవ ఇథం తవ ఇతి విజ్ఞాయ విస్మయం పరమం గతాః
17 అదొవాచ స రాజర్షిః సత్రీభూతొ వథతాం వరః
మృగయామ అస్మి నిర్యాతొ బలైః పరివృతొ థృఢమ
ఉథ్భాన్తః పరావిశం ఘొరమ అటవీం థైవమొహితః
18 అటవ్యాం చ సుఘొరాయాం తృష్ణార్దొ నష్టచేతనః
సరః సురుచిరప్రఖ్యమ అపశ్యం పక్షిభిర వృతమ
19 తత్రావగాఢః సత్రీభూతొ వయక్తం థైవాన న సంశయః
అతృప్త ఇవ పుత్రాణాం థారాణాం చ ధనస్య చ
20 ఉవాచ పుత్రాంశ చ తతః సత్రీభూతః పార్దివొత్తమః
సంప్రీత్యా భుజ్యతాం రాజ్యం వనం యాస్యామి పుత్రకాః
అభిషిచ్య సపుత్రాణాం శతం రాజా వనం గతః
21 తామ ఆశ్రమే సత్రియం తాత తాపసొ ఽభయవపథ్యత
తాపసేనాస్య పుత్రాణామ ఆశ్రమే ఽపయ అభవచ ఛతమ
22 అద సా తాన సుతాన గృహ్య పూర్వపుత్రాన అభాషత
పురుషత్వే సుతా యూయం సత్రీత్వే చేమే శతం సుతాః
23 ఏకత్ర భుజ్యతాం రాజ్యం భరాతృభావేన పుత్రకాః
సహితా భరాతరస తే ఽద రాజ్యం బుభుజిరే తథా
24 తాన థృష్ట్వా భరాతృభావేన భుఞ్జానాన రాజ్యమ ఉత్తమమ
చిన్తయామ ఆస థేవేన్థ్రొ మన్యునాభిపరిప్లుతః
ఉపకారొ ఽసయ రాజర్షేః కృతొ నాపకృతం మయా
25 తతొ బరాహ్మణరూపేణ థేవరాజః శతక్రతుః
భేథయామ ఆస తాన గత్వా నగరం వై నృపాత్మజాన
26 భరాతౄణాం నాస్తి సౌభ్రాత్రం యే ఽపయ ఏకస్య పితుః సుతాః
రాజ్యహేతొర వివథితాః కశ్యపస్య సురాసురాః
27 యూయం భఙ్గాశ్వనాపత్యాస తాపసస్యేతరే సుతాః
కశ్యపస్య సురాశ చైవ అసురాశ చ సుతాస తదా
యుష్మాకం పైతృకం రాజ్యం భుజ్యతే తాపసాత్మజైః
28 ఇన్థ్రేణ భేథితాస తే తు యుథ్ధే ఽనయొన్యమ అపాతయన
తచ ఛరుత్వా తాపసీ చాపి సంతప్తా పరరురొథ హ
29 బరాహ్మణచ ఛథ్మనాభ్యేత్య తామ ఇన్థ్రొ ఽదాన్వపృచ్ఛత
కేన థుఃఖేన సంతప్తా రొథిషి తవం వరాననే
30 బరాహ్మణం తు తతొ థృష్ట్వా సా సత్రీ కరుణమ అబ్రవీత
పుత్రాణాం థవే శతే బరహ్మన కాలేన వినివాతితే
31 అహం రాజాభవం విప్ర తత్ర పుత్రశతం మయా
సముత్పన్నం సురూపాణాం విక్రాన్తానాం థవిజొత్తమ
32 కథా చిన మృగయాం యాత ఉథ్భ్రాన్తొ గహనే వనే
అవగాఢశ చ సరసి సత్రి భూతొ బరాహ్మణొత్తమ
పుత్రాన రాజ్యే పరతిష్ఠాప్య వనమ అస్మి తతొ గతః
33 సత్రియాశ చ మే పుత్రశతం తాపసేన మహాత్మనా
ఆశ్రమే జనితం బరహ్మన నీతాస తే నగరం మయా
34 తేషాం చ వైరమ ఉత్పన్నం కాలయొగేన వై థవిజ
ఏతచ ఛొచామి విప్రేన్థ్ర థైవేనాభిపరిప్లుతా
35 ఇన్థ్రస తాం థుఃఖితాం థృష్ట్వా అబ్రవీత పరుషం వచః
పురా సుథుఃసహం భథ్రే మమ థుఃఖం తవయా కృతమ
36 ఇన్థ్ర థవిష్టేన యజతా మామ అనాథృత్య థుర్మతే
ఇన్థ్రొ ఽహమ అస్మి థుర్బుథ్ధే వైరం తే యాతితం మయా
37 ఇన్థ్రం తు థృష్ట్వా రాజర్షిః పాథయొః శిరసా గతః
పరసీథ తరిథశశ్రేష్ఠ పుత్ర కామేన స కరతుః
ఇష్టస తరిథశశార్థూల తత్ర మే కషన్తుమ అర్హసి
38 పరణిపాతేన తస్యేన్థ్రః పరితుట్షొ వరం థథౌ
పుత్రా వై కతమే రాజఞ జీవన్తు తవ శంస మే
సత్రీభూతస్య హి యే జాతాః పురుషస్యాద యే ఽభవన
39 తాపసీ తు తతః శక్రమ ఉవాచ పరయతాఞ్జలిః
సత్రీభూతస్య హి యే జాతాస తే మే జీవన్తు వాసవ
40 ఇన్థ్రస తు విస్మితొ హృష్టః సత్రియం పప్రచ్ఛ తాం పునః
పురుషొత్పాథితా యే తే కదం థవేష్యాః సుతాస తవ
41 సత్రీ బూతస్య హి యే జాతాః సనేహస తేభ్యొ ఽధికః కదమ
కారణం శరొతుమ ఇచ్ఛామి తన మే వక్తుమ ఇహార్హసి
42 [సత్రీ]
సత్రియాస తవ అభ్యధికః సనేహొ న తదా పురుషస్య వై
తస్మాత తే శక్ర జీవన్తు యే జాతాః సత్రీకృతస్య వై
43 [భ]
ఏవమ ఉక్తే తతస తవేన్థ్రః పరీతొ వాక్యమ ఉవాచ హ
సర్వ ఏవేహ జీవన్తు పుత్రాస తే సత్యవాథిని
44 వరం చ వృణు రాజేన్థ్ర యం తవమ ఇచ్ఛసి సువ్రత
పురుషత్వమ అద సత్రీత్వం మత్తొ యథ అభికాఙ్క్షసి
45 [సత్రీ]
సత్రీత్వమ ఏవ వృణే శక్ర పరసన్నే తవయి వాసవ
46 ఏవమ ఉక్తస తు థేవేన్థ్రస తాం సత్రియమ్ప్రత్యువాచ హ
పురుషత్వం కదం తయక్త్వా సత్రీత్వం రొచయసే విభొ
47 ఏవమ ఉక్తః పరత్యువాచ సత్రీభూతొ రాజసత్తమః
సత్రియాః పురుషసంయొగే పరీతిర అభ్యధికా సథా
ఏతస్మాత కారణాచ ఛక్ర సత్రీత్వమ ఏవ వృణొమ్య అహమ
48 రమే చైవాధికం సత్రీత్వే సత్యం వై థేవ సత్తమ
సత్రీభావేన హి తుష్టొ ఽసమి గమ్యతాం తరిథశాధిప
49 ఏవమ అస్త్వ ఇతి చొక్త్వా తామ ఆపృచ్ఛ్య తరిథివం గతః
ఏవం సత్రియా మహారాజ అధికా పరీతిర ఉచ్యతే