అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 107
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 107) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
శతాయుర ఉక్తః పురుషః శతవీర్యశ చ వైథికే
కస్మాన మరియన్తే పురుషా బాలా అపి పితామహ
2 ఆయుష్మాన కేన భవతి సవల్పాయుర వాపి మానవః
కేన వా లభతే కీర్తిం కేన వా లభతే శరియమ
3 తపసా బరహ్మచర్యేణ జపైర హొమైస తదౌషధైః
జన్మనా యథి వాచారాత తన మే బరూహి పితామహ
4 [భ]
అత్ర తే వర్తయిష్యామి యన మాం తవమ అనుపృచ్ఛసి
అల్పాయుర యేన భవతి థీర్ఘాయుర వాపి మానవః
5 యేన వా లభతే కీర్తిం యేన వా లభతే శరియమ
యదా చ వర్తన పురుషః శరేయసా సంప్రయుజ్యతే
6 ఆచారాల లభతే హయాయుర ఆచారాల లభతే శరియమ
ఆచారాత కీర్తిమ ఆప్నొతి పురుషః పరేత్య చేహ చ
7 థురాచారొ హి పురుషొ నేహాయుర విన్థతే మహత
తరసన్తి యస్మాథ భూతాని తదా పరిభవన్తి చ
8 తస్మాత కుర్యాథ ఇహాచారం య ఇచ్ఛేథ భూతిమ ఆత్మనః
అపి పాపశరీరస్య ఆచారొ హన్త్య అలక్షణమ
9 ఆచార లక్షణొ ధర్మః సన్తశ చాచార లక్షణాః
సాధూనాం చ యదావృత్తమ ఏతథ ఆచార లక్షణమ
10 అప్య అథృష్టం శరుతం వాపి పురుషం ధర్మచారిణమ
భూతికర్మాణి కుర్వాణం తం జనాః కుర్వతే పరియమ
11 యే నాస్తికా నిష్క్రియాశ చ గురు శాస్త్రాతిలఙ్ఘినః
అధర్మజ్ఞా థురాచారాస తే భవన్తి గతాయుషః
12 విశీలా భిన్నమర్యాథా నిత్యం సంకీర్ణ మైదునాః
అల్పాయుషొ భవన్తీహ నరా నిరయగామినః
13 సర్వలక్షణహీనొ ఽపి సముథాచారవాన నరః
శరథ్థధానొ ఽనసూయుశ చ శతం వర్షాణి జీవతి
14 అక్రొధనః సత్యవాథీ భూతానామ అవిహింసకః
అనసూయుర అజిహ్మశ చ శతం వర్షాణి జీవతి
15 లొష్ట మర్థీ తృణచ ఛేథీ నఖఖాథీ చ యొ నరః
నిత్యొచ్ఛిష్టః సంకుసుకొ నేహాయుర విన్థతే మహత
16 బరాహ్మే ముహూర్తే బుధ్యేత ధర్మార్దౌ చానుచిన్తయేత
ఉత్దాయాచమ్య తిష్ఠేత పూర్వాం సంధ్యాం కృతాఞ్జలిః
17 ఏవమ ఏవాపరాం సంధ్యాం సముపాసీత వాగ్యతః
నేక్షేతాథిత్యమ ఉథ్యన్తం నాస్తం యాన్తం కథా చన
18 ఋషయొ థీర్ఘసంధ్యత్వాథ థీర్ఘమ ఆయుర అవాప్నువన
తస్మాత తిష్ఠేత సథా పూర్వాం పశ్చిమాం చైవ వాగ్యతః
19 యే చ పూర్వామ ఉపాసన్తే థవిజాః సంధ్యాం న పశ్చిమామ
సర్వాంస తాన ధార్మికొ రాజా శూథ్ర కర్మాణి కారయేత
20 పరథారా న గన్తవ్యాః సర్వవర్ణేషు కర్హి చిత
న హీథృశమ అనాయుష్యం లొకే కిం చన విథ్యతే
యాథృశం పురుషస్యేహ పరథారొపసేవనమ
21 పరసాధనం చ కేశానామ అఞ్జనం థన్తధావనమ
పూర్వాహ్ణ ఏవ కుర్వీత థేవతానాం చ పూజనమ
22 పురీష మూత్రే నొథీక్షేన నాధితిష్ఠేత కథా చన
ఉథక్యయా చ సంభాషాం న కుర్వీత కథా చన
23 నొత్సృజేత పురీషం చ కషేత్రే గరామస్య చాన్తికే
ఉభే మూత్ర పురీషే తు నాప్సు కుర్యాత కథా చన
24 పరాఙ్ముఖొ నిత్యమ అశ్నీయాథ వాగ్యతొ ఽననమ అకుత్సయన
పరస్కన్థయేచ చ మనసా భుక్త్వా చాగ్నిమ ఉపస్పృశేత
25 ఆయుష్యం పరాఙ్ముఖొ భుఙ్క్తే యశస్యం థక్షిణాముఖః
ధన్యం పశ్చాన ముఖొ భుఙ్క్తే ఋతం భుఙ్క్తే ఉథఙ్ముఖః
26 నాధితిష్ఠేత తుషాఞ జాతు కేశభస్మ కపాలికాః
అన్యస్య చాప్య ఉపస్దానం థూరతః పరివర్జయేత
27 శాన్తి హొమాంశ చ కుర్వీత సావిత్రాణి చ కారయేత
నిషణ్ణశ చాపి ఖాథేత న తు గచ్ఛన కదం చన
28 మూత్రం న తిష్ఠతా కార్యం న భస్మని న గొవ్రజే
29 ఆర్థ్ర పాథస తు భుఞ్జీత నార్థ్ర పాథస తు సంవిశేత
ఆర్థ్ర పాథస తు భుఞ్జానొ వర్షాణాం జీవతే శతమ
30 తరీణి తేజాంసి నొచ్ఛిష్ట ఆలభేత కథా చన
అగిం గాం బరాహ్మణం చైవ తదాస్యాయుర న రిష్యతే
31 తరీణి తేజాంసి నొచ్ఛిష్ట ఉథీక్షేత కథా చన
సూర్యా చన్థ్రమసౌ చైవ నక్షతాణి చ సర్వశః
32 ఊర్ధ్వం పరాణా హయ ఉత్క్రామన్తి యూనః సదవిర ఆయతి
పరత్యుత్దానాభివాథాభ్యాం పునస తాన పరతిపథ్యతే
33 అభివాథయేత వృథ్ధాంశ చ ఆసనం చైవ థాపయేత
కృతాఞ్జలిర ఉపాసీత గచ్ఛన్తం పృష్ఠతొ ఽనవియాత
34 న చాసీతాసనే భిన్నే భిన్నం కాంస్యం చ వర్జయేత
నైకవస్త్రేణ భొక్తవ్యం న నగ్నః సనాతుమ అర్హతి
సవప్తవ్యం నైవ నగ్నేన న చొచ్ఛిష్టొ ఽపి సంవిశేత
35 ఉచ్ఛిష్టొ న సపృశేచ ఛీర్షం సర్వే పరాణాస తథాశ్రయాః
కేశగ్రహాన పరహారాంశ చ శిరస్య ఏతాన వివర్జయేత
36 న పాణిభ్యామ ఉభాభ్యాం చ కణ్డూయేజ జాతు వైశ ఇరః
న చాభీక్ష్ణం శిరః సనాయాత తదాస్యాయుర న రిష్యతే
37 శిరఃస్నాతశ చ తైలేన నాఙ్గం కిం చిథ ఉపస్పృశేత
తిలపిష్టం న చాశ్నీయాత తదాయుర విన్థతే మహత
38 నాధ్యాపయేత తదొచ్ఛిష్టొ నాధీయీత కథా చన
వాతే చ పూతి గన్ధే చ మనసాపి న చిన్తయేత
39 అత్ర గాదా యమొథ్గీతాః కీర్తయన్తి పురా విథః
ఆయుర అస్య నికృన్తామి పరజామ అస్యాథథే తదా
40 య ఉచ్ఛిష్టః పరవథతి సవాధ్యాయం చాధిగచ్ఛతి
యశ చానధ్యాయ కాలే ఽపి మొహాథ అభ్యస్యతి థవిజః
తస్మాథ యుక్తొ ఽపయ అనధ్యాయే నాధీయీత కథా చన
41 పరత్య ఆథిత్యం పరత్య అనిలం పరతి గాం చ పరతి థవిజాన
యే మేహన్తి చ పన్దానం తే భవన్తి గతాయుషః
42 ఉభే మూత్ర పురీషే తు థివా కుర్యాథ ఉథఙ్ముఖః
థక్షిణాభిముఖొ రాత్రౌ తదాస్యాయుర న రిష్యతే
43 తరీన కృశాన నావజానీయాథ థీర్ఘమ ఆయుర జిజీవిషుః
బరాహ్మణం కషత్రియం సర్పం సర్వే హయ ఆశీవిషాస తరయః
44 థహత్య ఆశీవిషః కరుథ్ధొ యావత పశ్యతి చక్షుషా
కషత్రియొ ఽపి థహేత కరుథ్ధొ యావత సపృశతి తేజసా
45 బరాహ్మణస తు కులం హన్యాథ ధయానేనావేక్షితేన చ
తస్మాథ ఏతత తరయం యత్నాథ ఉపసేవేత పణ్డితః
46 గురుణా వైరనిర్బన్ధొ న కర్తవ్యః కథా చన
అనుమాన్యః పరసాథ్యశ చ గురుః కరుథ్ధొ యుధిష్ఠిర
47 సమ్యఙ మిద్యా పరవృత్తే ఽపి వర్తితవ్యం గురావ ఇహ
గురు నిన్థా థహత్య ఆయుర మనుష్యాణాం న సంశయః
48 థూరాథ ఆవసదాన మూత్రం థూరాత పాథావసేచనమ
ఉచ్ఛిష్టొత్సర్జనం చైవ థూరే కార్యం హితైషిణా
49 నాతికల్పం నాతిసాయం న చ మధ్యం థినే సదితే
నాజ్ఞాతైః సహ గచ్ఛేత నైకొ న వృషలైః సహ
50 పన్దా థేయొ బరాహ్మణాయ గొభ్యొ రాజస్య ఏవ చ
వృథ్ధాయ భారతప్తాయ గర్భిణ్యై థుర్బలాయ చ
51 పరథక్షిణం చ కుర్వీత పరిజ్ఞాతాన వనస్పతీన
చతుష్పదాన పరకుర్వీత సర్వాన ఏవ పరథక్షిణాన
52 మధ్యం థినే నిశాకాలే మధ్యరాత్రే చ సర్వథా
చతుష్పదాన న సేవేత ఉభే సంధ్యే తదైవ చ
53 ఉపానహౌ చ వస్త్రం చ ధృతమ అన్యైర న ధారయేత
బరహ్మ చారీ చ నిత్యం సయాత పాథం పాథేన నాక్రమేత
54 అమావాస్యాం పౌర్ణమాస్యాం చతుర్థశ్యాం చ సర్వశః
అష్టమ్యాం సర్వపక్షాణాం బరహ్మ చారీ సథా భవేత
55 వృదా మాంసం న ఖాథేత పృష్ఠమాంసం తదైవ చ
ఆక్రొశం పరివాథం చ పైశున్యం చ వివర్జయేత
56 నారుం తుథః సయాన న నృశంసవాథీ; న హీనతః పరమ అభ్యాథథీత
యయాస్య వాచా పర ఉథ్విజేత; న తాం వథేథ రుశతీం పాపలొక్యామ
57 వాక సాయకా వథనాన నిష్పతన్తి; యైర ఆహతః శొచతి రాత్ర్యహాని
పరస్య నామర్మసు తే పతన్తి; తాన పణ్డితొ నావసృజేత పరేషు
58 రొహతే సాయకైర విథ్ధం వనం పరశునా హతమ
వాచా థురుక్తం బీభత్సం న సంరొహతి వాక కషతమ
59 హీనాఙ్గాన అతిరిక్తాఙ్గాన విథ్యా హీనాన వయొ ఽధికాన
రూపథ్రవిణ హీనాంశ చ సత్త్వహీనాంశ చ నాక్షిపేత
60 నాస్తిక్యం వేథ నిన్థాం చ థేవతానాం చ కుత్సనమ
థవేషస్తమ్భాభిమానాంశ చ తైక్ష్ణ్యం చ పరివర్జయేత
61 పరస్య థణ్డం నొథ్యచ్ఛేత కరొథ్ధొ నైనం నిపాతయేత
అన్యత్ర పుత్రాచ ఛిష్యాథ వా శిక్షార్దం తాడనం సమృతమ
62 న బరాహ్మణాన పరివథేన నక్షత్రాణి న నిర్థిశేత
తిదిం పక్షస్య న బరూయాత తదాస్యాయుర న రిష్యతే
63 కృత్వా మూత్ర పురీషే తు రద్యామ ఆక్రమ్య వా పునః
పాథప్రక్షాలనం కుర్యాత సవాధ్యాయే భొజనే తదా
64 తరీణి థేవాః పవిత్రాణి బరాహ్మణానామ అకల్పయన
అథృష్టమ అథ్భిర నిర్ణిక్తం యచ చ వాచా పరశస్యతే
65 సంయావం కృసరం మాంసం శష్కులీ పాయసం తదా
ఆత్మార్దం న పరకర్తవ్యం థేవార్దం తు పరకల్పయేత
66 నిత్యమ అగ్నిం పరిచరేథ భిక్షాం థథ్యాచ చ నిత్యథా
వాగ్యతొ థన్తకాష్ఠం చ నిత్యమ ఏవ సమాచరేత
న చాభ్యుథిత శాయీ సయాత పరాయశ్చిత్తీ తదా భవేత
67 మాతా పితరమ ఉత్దాయ పూర్వమ ఏవాభివాథయేత
ఆచార్యమ అద వాప్య ఏనం తదాయుర విన్థతే మహత
68 వర్జయేథ థన్తకాష్టాని వర్జనీయాని నిత్యశః
భక్షయేచ ఛాస్త్ర థృష్టాని పర్వస్వ అపి చ వర్జయేత
69 ఉథఙ్ముఖశ చ సతతం శౌచం కుర్యాత సమాహితః
70 అకృత్వా థేవతా పూజాం నాన్యం గచ్ఛేత కథా చన
అన్యత్ర తు గురుం వృథ్ధం ధార్మికం వా విచక్షణమ
71 అవలొక్యొ న చాథర్శొ మలినొ బుథ్ధిమత్తరైః
న చాజ్ఞాతాం సత్రియం గచ్ఛేథ గర్భిణీం వా కథా చన
72 ఉథక్శిరా న సవపేత తదా పరత్యక్శిరా న చ
పరాక్శిరాస తు సవపేథ విథ్వాన అద వా థక్షిణా శిరాః
73 న భగ్నే నావథీర్ణే వా శయనే పరస్వపేత చ
నాన్తర్ధానే న సంయుక్తే న చ తిర్యక కథా చన
74 న నగ్నః కర్హి చిత సనాయాన న నిశాయాం కథా చన
సనాత్వా చ నావమృజ్యేత గాత్రాణి సువిచక్షణః
75 న చానులిమ్పేథ అస్నాత్వా సనాత్వా వాసొ న నిర్ధునేత
ఆర్థ్ర ఏవ తు వాసాంసి నిత్యం సేవేత మానవః
సరజశ చ నావకర్షేత న బహిర ధారయేత చ
76 రక్తమాల్యం న ధార్యం సయాచ ఛుక్లం ధార్యం తు పణ్డితైః
వర్జయిత్వా తు కమలం తదా కువలయం విభొ
77 రక్తం శిరసి ధార్యం తు తదా వానేయమ ఇత్య అపి
కాఞ్చనీ చైవ యా మాలా న సా థుష్యతి కర్హి చిత
సనాతస్య వర్ణకం నిత్యమ ఆర్థ్రం థథ్యాథ విశాం పతే
78 విపర్యయం న కుర్వీత వాససొ బుథ్ధిమాన నరః
తదా నాన్యధృతం ధార్యం న చాపథశమ ఏవ చ
79 అన్యథ ఏవ భవేథ వాసః శయనీయే నరొత్తమ
అన్యథ రద్యాసు థేవానామ అర్చాయామ అన్యథ ఏవ హి
80 పరియఙ్గుచన్థనాభ్యాం చ బిల్వేన తగరేణ చ
పృదగ ఏవానులిమ్పేత కేసరేణ చ బుథ్ధిమాన
81 ఉపవాసం చ కుర్వీత సనాతః శుచిర అలంకృతః
పర్వకాలేషు సర్వేషు బరహ్మ చారీ సథా భవేత
82 నాలీఢయా పరిహతం భక్షయీత కథా చన
తదా నొథ్ధృత సారాణి పేక్షతాం నాప్రథాయ చ
83 న సంనికృష్టొ మేధావీ నాశుచిర న చ సత్సు చ
పరతిషిథ్ధాన న ధర్మేషు భక్షాన భుఞ్జీత పృష్ఠతః
84 పిప్పలం చ వటం చైవ శణశాకం తదైవ చ
ఉథుమ్బరం న ఖాథేచ చ భవార్దీ పురుషొత్తమః
85 ఆజం గవ్యం చ యన మాంసం మాయూరం చైవ వర్జయేత
వర్జయేచ ఛుష్క మాంసం చ తదా పర్యుషితం చ యత
86 న పాణౌ లవణం విథ్వాన పరాశ్నీయాన న చ రాత్రిషు
థధి సక్తూన న భుఞ్జీత వృదా మాంసం చ వర్జయేత
87 వాలేన తు న భుఞ్జీత పరశ్రాథ్ధం తదైవ చ
సాయంప్రాతశ చ భుఞ్జీత నాన్తరాలే సమాహితః
88 వాగ్యతొ నైకవస్త్రశ చ నాసంవిష్టః కథా చన
భూమౌ సథైవ నాశ్నీయాన నానాసీనొ న శబ్థవత
89 తొయపూర్వం పరథాయాన్నమ అతిదిభ్యొ విశాం పతే
పశ్చాథ భుఞ్జీత మేధావీ న చాప్య అన్యమనా నరః
90 సమానమ ఏకపఙ్క్త్యాం తు భొజ్యమ అన్నం నరేశ్వర
విషం హాలాహలం భుఙ్క్తే యొ ఽపరథాయ సుహృజ్జనే
91 పానీయం పాయసం సర్పిర థధి సక్తు మధూన్య అపి
నిరస్య శేషమ ఏతేషాం న పరథేయం తు కస్య చిత
92 భుఞ్జానొ మనుజవ్యాఘ్రనైవ శఙ్కాం సమాచరేత
థధి చాప్య అనుపానం వై న కర్తవ్యం భవార్దినా
93 ఆచమ్య చైవ హస్తేన పరిస్రావ్య తదొథకమ
అఙ్గుష్ఠం చరణస్యాద థక్షిణస్యావసేచయేత
94 పాణిం మూర్ధ్ని సమాధాయ సపృష్ట్వా చాగ్నిం సమాహితః
జఞాతిశ్రైష్ఠ్యమ అవాప్నొతి పరయొగ కుశలొ నరః
95 అథ్భిః పరాణాన సమాలభ్య నాభిం పాణితలేన చ
సపృశంశ చైవ పరతిష్ఠేత న చాప్య ఆర్థ్రేణ పాణినా
96 అఙ్గుష్ఠస్యాన్తరాలే చ బరాహ్మం తీర్దమ ఉథాహృతమ
కనిష్ఠికాయాఃపశ్చాత తు థేవ తీర్దమ ఇహొచ్యతే
97 అఙ్గుష్ఠస్య చ యన మధ్యం పరథేశిన్యాశ చ భారత
తేన పిత్ర్యాణి కుర్వీత సపృష్ట్వాపొ నయాయతస తదా
98 పరాపవాథం న బరూయాన నాప్రియం చ కథా చన
న మనుః కశ చిథ ఉత్పాథ్యః పురుషేణ భవార్దినా
99 పతితైస తు కదాం నేచ్ఛేథ థర్శనం చాపి వర్జయేత
సంసర్గం చ న గచ్ఛేత తదాయుర విన్థతే మహత
100 న థివా మైదునం గచ్ఛేన న కన్యాం న చ బన్ధకీమ
న చాస్నాతాం సత్రియం గచ్ఛేత తదాయుర విన్థతే మహత
101 సవే సవే తీర్దే సమాచమ్య కార్యే సముపకల్పితే
తరిః పీత్వాపొ థవిః పరమృజ్య కృతశౌచొ భవేన నరః
102 ఇన్థ్రియాణి సకృత సపృశ్య తరిర అభ్యుక్ష్య చ మానవః
కుర్వీత పిత్ర్యం థైవం చ వేథ థృష్టేన కర్మణా
103 బరాహ్మణార్దే చ యచ ఛౌచం తచ చ మే శృణు కౌరవ
పరవృత్తం చ హితం చొక్త్వా భొజనాథ్య అన్తయొస తదా
104 సర్వశౌచేషు బరాహ్మేణ తీర్దేన సముపస్పృశేత
నిష్ఠీవ్య తు తదా కషుత్వా సపృశ్యాపొ హి శుచిర భవేత
105 వృథ్ధొ జఞాతిస తదా మిత్రం థరిథ్రొ యొ భవేథ అపి
గృహే వాసయితవ్యాస తే ధన్యమ ఆయుష్యమ ఏవ చ
106 గృహే పారావతా ధన్యాః శుకాశ చ సహసారికాః
గృహేష్వ ఏతే న పాపాయ తదా వై తైలపాయికాః
107 ఉథ్థీపకాశ చ గృధ్రాశ చ కపొతా భరమరాస తదా
నివిశేయుర యథా తత్ర శాన్తిమ ఏవ తథాచరేత
108 అమఙ్గల్యాని చైతాని తదాక్రొశొ మహాత్మనామ
మహాత్మనాం చ గుహ్యాని న వక్తవ్యాని కర్హి చిత
109 అగమ్యాశ చ న గచ్ఛేత రాజపత్నీః సఖీస తదా
వైథ్యానాం బాలవృథ్ధానాం భృత్యానాం చ యుధిష్ఠిర
110 బన్ధూనాం బరాహ్మణానాం చ తదా శారణికస్య చ
సంబన్ధినాం చ రాజేన్థ్ర తదాయుర విన్థతే మహత
111 బరాహ్మణ సదపతిభ్యాం చ నిర్మితం యన నివేశనమ
తథ ఆవసేత సథా పరాజ్ఞొ భవార్దీ మనుజేశ్వర
112 సంధ్యాయాం న సవపేథ రాజన విథ్యాం న చ సమాచరేత
న భుఞ్జీత చ మేధావీ తదాయుర విన్థతే మహత
113 నక్తం న కుర్యాత పిత్ర్యాణి భుక్త్వా చైవ పరసాధనమ
పానీయస్య కరియా నక్తం న కార్యా భూతిమ ఇచ్ఛతా
114 వర్జనీయాశ చ వై నిత్యం సక్తవొ నిశి భారత
శేషాణి చావథాతాని పానీయం చైవ భొజనే
115 సౌహిత్యం చ న కర్తవ్యం రాత్రౌ నైవ సమాచరేత
థవిజచ ఛేథం న కుర్వీత భుక్త్వా నచ సమాచరేత
116 మహాకులప్రసూతాం చ పరశస్తాం లక్షణైస తదా
వయఃస్దాం చ మహాప్రాజ్ఞ కన్యామ ఆవొఢుమ అర్హతి
117 అపత్యమ ఉత్పాథ్య తతః పరతిష్ఠాప్య కులం తదా
పుత్రాః పరథేయా జఞానేషు కులధర్మేషు భారత
118 కన్యా చొత్పాథ్య థాతవ్యా కులపుత్రాయ ధీమతే
పుత్రా నివేశ్యాశ చ కులాథ భృత్యా లభ్యాశ చ భారత
119 శిరఃస్నాతొ ఽద కుర్వీత థైవం పిత్ర్యమ అదాపి చ
నక్షత్రే న చ కుర్వీత యస్మిఞ జాతొ భవేన నరః
న పరొష్ఠపథయొః కార్యం తదాగ్నేయే చ భారత
120 థారుణేషు చ సర్వేషు పరత్యహం చ వివర్జయేత
జయొతిషే యాని చొక్తాని తాని సర్వాణి వర్జయేత
121 పరాఙ్ముఖః శమశ్రుకర్మాణి కారయేత సమాహితః
ఉథఙ్ముఖొ వా రాజేన్థ్ర తదాయుర విన్థతే మహత
122 పరివాథం న చ బరూయాత పరేషామ ఆత్మనస తదా
పరివాథొ న ధర్మాయ పరొచ్యతే భరతర్షభ
123 వర్జయేథ వయఙ్గినీం నారీం తదా కన్యాం నరొత్తమ
సమార్షాం వయఙ్గితాం చైవ మాతుః సవకులజాం తదా
124 వృథ్ధాం పరవ్రజితాం చైవ తదైవ చ పతివ్రతామ
తదాతికృష్ణ వర్ణాం చ వర్ణొత్కృష్టాం చ వర్జయేత
125 అయొనిం చ వియొనిం చ న గచ్ఛేత విచక్షణః
పిఙ్గలాం కుష్ఠినీం నారీం న తవమ ఆవొఢుమ అర్హసి
126 అపస్మారి కులే జాతాం నిహీనాం చైవ వర్జయేత
శవిత్రిణాం చ కులే జాతాం తరయాణాం మనుజేశ్వర
127 లక్షణైర అన్వితా యా చ పరశస్తా యా చ లక్షణైః
మనొజ్ఞా థర్శనీయా చ తాం భవాన వొఢుమ అర్హతి
128 మహాకులే నివేష్టవ్యం సథృశే వా యుధిష్ఠిర
అవరా పతితా చైవ న గరాహ్యా భూతిమ ఇచ్ఛతా
129 అగ్నీన ఉత్పాథ్య యత్నేన కరియాః సువిహితాశ చ యాః
వేథేషు బరాహ్మణైః పరొక్తాస తాశ చ సర్వాః సమాచరేత
130 న చేర్ష్యా సత్రీషు కర్తవ్యా థారా రక్ష్యాశ చ సర్వశః
అనాయుష్యా భవేథ ఈర్ష్యా తస్మాథ ఈర్ష్యాం వివర్జయేత
131 అనాయుష్యొ థివా సవప్నస తదాభ్యుథిత శాయితా
పరాతర నిశాయాం చ తదా యే చొచ్ఛిష్టాః సవపన్తి వై
132 పారథార్యమ అనాయుష్యం నాపితొచ్చ్ఛిష్టతా తదా
యత్నతొ వై న కర్తవ్యమ అభ్యాసశ చైవ భారత
133 సంధ్యాం న భుఞ్జేన న సనాయాన న పురీషం సముత్సృజేత
పరయతశ చ భవేత తస్యాం న చ కిం చిత సమాచరేత
134 బరాహ్మణాన పూజయేచ చాపి తదా సనాత్వా నరాధిప
థేవాంశ చ పరణమేత సనాతొ గురూంశ చాప్య అభివాథయేత
135 అనిమన్త్రితొ న గచ్ఛేత యజ్ఞం గచ్ఛేత తు థర్శకః
అనిమన్త్రితే హయ అనాయుష్యం గమనం తత్ర భారత
136 న చైకేన పరివ్రాజ్యం న గన్తవ్య తదా నిశి
అనాగతాయాం సంధ్యాయాం పశ్చిమాయాం గృహే వసేత
137 మాతుః పితుర గురూణాం చ కార్యమ ఏవానుశాసనమ
హితం వాప్య అహితం వాపి న విచార్యం నరర్షభ
138 ధనుర్వేథే చ వేథే చ యత్నః కార్యొ నరాధిప
హస్తిపృష్ఠే ఽశవపృష్ఠే చ రదచర్యాసు చైవ హ
యత్నవాన భవ రాజేన్థ్ర యత్నవాన సుఖమ ఏధతే
139 అప్రధృష్యశ చ శత్రూణాం భృత్యానాం సవజనస్య చ
పరజాపాలనయుక్తశ చ న కషతిం లభతే కవ చిత
140 యుక్తిశాస్త్రం చ తే జఞేయం శబ్థశాస్త్రం చ భారత
గన్ధర్వశాస్త్రం చ కలాః పరిజ్ఞేయా నరాధిప
141 పురాణమ ఇతిహాసాశ చ తదాఖ్యానాని యాని చ
మహాత్మనాం చ చరితం శరొతవ్యం నిత్యమ ఏవ తే
142 పత్నీం రజస్వలాం చైవ నాభిగచ్ఛేన న చాహ్వయేత
సనాతాం చతుర్దే థివసే రాత్రౌ గచ్ఛేథ విచక్షణః
143 పఞ్చమే థివసే నారీ షష్ఠే ఽహని పుమాన భవేత
ఏతేన విధినా పత్నీమ ఉపగచ్ఛేత పణ్డితః
144 జఞాతిసంబన్ధిమిత్రాణి పూజనీయాని నిత్యశః
యష్టవ్యం చ యదాశక్తి యజ్ఞైర వివిధథక్షిణైః
అత ఊర్ధ్వమ అరణ్యం చ సేవితవ్యం నరాధిప
145 ఏష తే లక్షణొథ్థేశ ఆయుష్యాణాం పరకీర్తితః
శేషస తరైవిథ్య వృథ్ధేభ్యః పరత్యాహార్యొ యుధిష్ఠిర
146 ఆచారొ భూతిజనన ఆచారః కీర్తివర్ధనః
ఆచారాథ వర్ధతే హయ ఆయుర ఆచారొ హన్త్య అలక్షణమ
147 ఆగమానాం హి సర్వేషామ ఆచారః శరేష్ఠ ఉచ్యతే
ఆచార పరభవొ ధర్మొ ధర్మాథ ఆయుర వివర్ధతే
148 ఏతథ యశస్యమ ఆయుష్యం సవర్గ్యం సవస్త్యయనం మహత
అనుకమ్పతా సర్వవర్ణాన బరహ్మణా సముథాహృతమ